Taflan, Karayemiş, Lazkirazı (Prunus laurocerasus)

[eycinel]

Genellikle Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunur...

[Müjgan]

Vatanı Anadolu olup, yurt dışına giden ve isim değiştiren; Karayemiş de 1546 yılında bir Fransız tarafından Trabzon’dan toplanmış ve Trabzon Kirazı (Cerasus trapezuntuna) olarak adlandırılmıştır. Bitki aynı yıl İstanbul üzerinden İtalya’ya, 1574’de başka bir yabancı tarafından Viyana’ya oradan da Fransa ve İngiltere’ye gönderilmiştir. 1600 yılından itibaren tüm Avrupada park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmeye başlanmıştır.

Karayemişin Latince adı Prunus laurocerasus’tur (Cerasus’tan dolayı orjini Giresun olması lâzım). Ülkemizde ise Taflan, Karamış, Kattak, Laz Üzümü, Laz-Gürcü Kirazı, Tçko, Tanal kısaca karayemiş olarak isimlendirilen bitkiye; Rize, Trabzon (Maçka - Meryemana Vadisi), Giresun, Sinop (Ayancık), Zonguldak (Devrek), Kastamonu, Bartın, Bolu, İzmit (Keltepe), Adapazarı, İstanbul (Belgrat Ormanı, Alemdağ), Bursa (Uludağ) ve Osmaniye’de (Gâvurdağları) orman veya orman kıyılarında doğal olarak rastlanır.

Karayemiş; 5-6 m boyunda veya boylu çalı şeklinde, kışın yaprağını dökmeyen ağaççıktır. Özellikle kayın ormanlarının altında yer alır. Ormancılık bakımından zararlı bir alt flora bitkisidir. Parkçılıkta gruplara karıştırıldığı gibi, tek olarak ta kullanılır. Makaslanmaya gelen bir çit bitkisidir. Güneşli, yarı gölge, kuytu (tam gölgeye dayanır), nemli deniz iklimlerinde, asitik, derin, nemli, humuslu-killi-kumlu topraklarda yetişir (800 rakımlı Ankara’da da park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir). Üretilmesi tohum ve çelikle yapılan ve şimdiye kadar herhangi bir zararlı ve hastalığına rastlanmayan karayemiş; fındık bahçelerinin karayel yönüne dikilerek bahçenin rüzgârdan korunmasını sağladığı gibi, görülmesi istenmeyen helâ, depo vs. gibi yerlerin gizlenmesinde de kullanılır.

5-15 cm boyundaki yaprakları; kısa saplı, uzun şerit halinde ve deri gibi serttir. Sivri uçlu, tam kenarlı veya düzensiz seyrek dişlidir. Üst yüzü koyu yeşil, alt yüzü açık renkli ve tüysüzdür. Şekli ve parlaklığı bakımından manolyaya benzer. Yaprak orta damarı alt yüzde bariz çıkıntı yapar. Açık renkli yeşil renkteki genç sürgünleri tüysüzdür. Bitkiler dünyasının geniş bir ailesi; Rosaceae (gülgiller) familyasından olan karayemişin, Nisan - Mayıs aylarında beyaz açan çiçekleri; 5-10 cm boyundaki dik bir eksen üzerinde sıralanır ve 30-35 tanesi bir arada salkım teşkil ederler.

Büyüme biçimi, yaprak boyu ve şekli, kışa dayanıklılık açısından farklı 20 bodur türü bulunan karayemişin yabancı literatürde, önemli 9 çeşidi vardır. Bunlar; Angustifolia (yaprakları ince ve şerit biçimli), Caucasica (koyu yeşil yapraklı), Colchica (bol çiçekli), Herbergii (koyu yeşil yapraklı), Otto luyken (yavaş gelişmeli), Pyramidalis (dar tepeli, piramit formlu), Schipkaensis (Bulgaristan kökenli, bol çiçekli, kışa dayanıklı), Schipkaensis Macrophylla (gevşek dokulu), Zabeliana (sarkık formlu, kent iklimine dayanır). Ülkemizde ise meyve biçimi ve meyvenin olgunlaşma mevsimine göre 7 karayemiş çeşidi vardır.

Karayemiş nasıl kullanılır?

Sindirimi kolay olup meyveleri yenir ,
Pekmez, reçel ve tuzlaması yapılır,
Şeker hastalığına karşı, fırında kurutularak ya da kavrularak da tüketilir,
Tokluk hissi verdiğinden diyet olarak kullanılır,
Pasta, kek ve özellikle hoşaf ve kompostolara koku ve tat kazandırmak için ilave edilir,
Bazı ilaçlara tat ve koku (kremlerde) verici olarak kullanılır.
Yapraklar; çelenk yapımında, balık tablalarının süslenmesinde, hamsi buğulamasında koku vermek ve iştah açmak için (1-2 adet halinde) kullanılır,
Hayvanlara taze olarak yedirilir
Dış ticarette fidan alımıyla ithal hanemize yazılan ve Türkiye’den başka yerlerde sadece süs bitkisi olarak değerlendirilen Karayemişin; süs bitkisi satan yerlerde ithal ağaççıkları satılmaktadır.,
Karayemiş ve Sağlık

Hemoroide iyi gelir,
İdrar söktürür,

Sigaraya karşı isteksizlik doğurur,
Mide ülseri ve barsak tembelliğini giderir,
Özsu’yu egzamaya yarar,
Meyveler çekirdekleri ile toz edildikten sonra balla karıştırılır, bronşite iyi gelir.

Yaprakları çiçek açma döneminde zehirlidir. Gelişmesini tamamlayan taze yaprakları elle toplanır. Destile edilerek eczacılıkta kullanılan Laura Cerasin maddesi elde edilir. Bazı ilaçlara tat ve koku (kremlerde) verici olarak kullanılır.
Yaprağın bileşimi; glikoz, tanen, kalsiyum oksalat, emulsin (enzim), prulaurasin (glikozid), benzoik asit, siyanidrik asittir (zehirlidir, çekirdekte de bulunur, yapraktan elde edilen su fazla kullanılırsa; baş dönmesi, kusma, karın ağrısı yapar)
Taş düşürücüdür,
Spazm çözücüdür (bronş ve sindirim sistemi),
Sakinleştiricidir (astım, sinirsel öksürük),
Uyku vericidir,
Kalp çarpıntısını gidermek ve kan şekerini düşürmek için kullanılır,
Karayemiş, zengin antioksidan bileşenleri sayesinde birçok hastalığın oluşumu ve gelişmesini önlemesinde faydalı. Bu anlamda karayemiş tüketiminin fayda sağlayacağı hastalıkların başında, alzheimer, diyabet, doku ve cilt hastalıkları, kanser, kalp-damar hastalıkları ve romatizmal hastalıklar geliyor. Karayemişin antioksidan özelliğiyle aynı zamanda yaşın ilerlemesiyle vücutta meydana gelen oksidaf zarar azalıyor, yaşlanma da gecikiyor.

Başlıca tüketim şekilleri

Taze olarak yenir,
Turşusu yapılır.

Kaynak:http://karabork.azbuz.com/readArticl...00000000484482

[denizakvaryumu]

Bu ağacın şimdiye kadar herhangi bir zararlı ve hastalığına rastlanmamış olması bana çok ilginç geldi...acaba neem ağacı gibi değerlendirilebilir mi?



.

[eycinel]

Karayemiş veya Taflan'ın ağaçtaki olgunlaşmış son hali....

[vyssera]

Karayemişin bir de yüksek rakımlarda yetişen boyu da 3 metreyi geçmeyen bir türü var, az görülen bir tür. Yaprakları daha küçük ve dik. Peyzajda kullanılabilir, başka ekonomik bir değeri de yok çok az meyve veriyor.

[FATİH 61]

Tatina Doyum Yoktur Karayemişin.yedikce Yiyesi Gelir. Insani şişirmez.çok Faydali Bir Meyve.Resimler trabzonun çaykara ilçesi şahinkaya köyünde çekilmiştir.

[susam]

Pcea pungens. Yoksa karayemişimi araştırıyorsun?
Sence karayemişten bonsai olurmu? Olsa ne güzel olurdu değil mi?

[hly999]

Bizim köyde ordu da arasıra yılda 1 gittiğim için pek bilgim yok. Ayran taflanı ve ekmek taflanından 1 er adet çelikle çoğaltıp 1 sene önce saksılara diktim. Boyları 35- 40 santim. Bulunduğu yer ankara. Fakat fazla gelişme göstermediler. Bu sene bahçeye dikeceğim ilkbaharda..... Gelişmesini iyi sürdürmesi ve meyva vermeye başlaması için ne yapmalıyım. Ankara da olur mu ? Kaç yaşında meyva vermeye başlarlar. Sizde bilirsiniz taflan hem çok yararlı hemde çok sağlıklı bir bitkidir. Şeker hastalarına iyi gelir. Her gün yerseniz sigara içme isteğini azaltır... anti oksidandır.VE çok güzel turşusu oluyor. O yüzden bu bitkiyi ankara ortamında iyi verim verebilcek halde yetiştirmek istiyorum.

[hly999]

Evet taflan-karayemiş gerçekten harika bir bitki. Çoğu kişinin bilmemesi gerçekten çok üzücü. Bende bir karadenizli olarak bitkilerimize sahip çıkma taraftarıyım.

Verdiğiniz bilgi için teşekkürler.

Baharda dikip dibini ahır gübresiyle karıştıracağım. Normalde hızlı büyüyen bir ağaç. Belkide aldığım çelikler gerçekten küçük olduğundan yeni yeni kendini buldu odunsu gövde oluşturdu. Ondan istediğim kadar büyümedi diye düşünüyorum.

Saygılar dilerim...

[nariçi]

Yeşil taflan küçük çiçekler açıyor meyvesi de oluyor bu meyveler (siyah) işe yarıyor (faydalı) mu?

(afedersiniz, hayvan kemresi ne demek anlamadım)

[hly999]

Nariçi kardeşim bu meyvalar hafif nahoş tatlı bir tadı var. Yemesi bana göre çok güzel tabi insanların damak tadına göre değişir. Biz taflanın turşunu yapar sabah kavurur yeriz. O da çok güzel olur. Bir de sigara içen biri olarak her sene köye gittiğimde bu meyvadan yediğimde sigara içme istediğimi gerçekten azaldığını gördüm. Şekere kollestrole ve damar yapısına çok faydalı bir bitki. Antioksidan olaması da cabası internette araştırırsan daha fazla bilgi bulabilirsin...

hayvan kemresi.... Ahır gübresinin bizim ordaki adıdır. Siz sorularınızı romantik beye sordunuz ama hazır burdayken bilgilerimi paylaşayım dedim.

Saygılar dilerim.. sevgili kardeşim...

[nariçi]

Ben bahçede ki taflanları boylandıkça makasla keser şekil veriririm. Siyah meyvelerini de zehirlidir diye biliyorum, burada meyvesi konusunda bilgi sahibi olan yok. Yaprakları koyu parlak yaşil, kalın, oval tırtırlı. Bunun meyvesi yeniyor mu?

Taflanlardan biri:

[hly999]

Aman nar içi taflan-karayemişle ilgili bu yeri yeni buldum. Benim resimde gördüğüm bitki karadeniz karayemişi değil sakın meyvalarını YEME....

O ankarada da yetişen süs bitkisi onada taflan diyorlar fakat tamamen farklı.

Karadeniz karayemişi kalın büyük yapraklı ve kışın yapraklarını dökmez. Yemişleride kiraz kadardır....

[nariçi]

Teşekkür ederim, hly999, İşte onun için öğrenmek istiyoruz. Bu bitkide büyüyüp ağaç gibi boylanıyor. Yapraklarını da dökmüyor, ama meyveleri küçük. Az kalsın zehirlenecektik.

[hly999]

resmi eycinel adlı üyenin avatarıdır.

[nariçi]

Üzüm gibi salkım oluşturmuş. Bu nedenle tek kelime isim kullanmak yanlış anlaşılmalara neden olabiliyor. Teşekkür ederim, saygılar.

[hly999]

Bir şey değil nar içi ..... yardımcı olabildiysem ne mutlu.......

[TaFLaN]

Adını benden alan meyva

[Nilgün Eran]

Merhaba arkadaşlar,
Bahçemde bir ağaç var tahminime göre taflan fakat sizin yazdığınız bilgilere göre koyu kırmızı meyveleri var fakat benim ağacımda çok nadir küçük bir veya iki tane kırmızı meyve çıkıyor. Ekte ağacımın fotosunu yolluyorum. Ayrıca bu ağaçtan yanında çimlenen küçük bir fide aldım saksıya diktim fakat yapraklarının ucu kuru olmadığı halde beyazımsı bir sarılık oluştu. Acaba neden?
Terasımada iki tane taflan aldım. Sarı ebruli yapraklı olanın, yaprak uçları sararıyor ve içe doğru kıvrılıyor. İlaçladım biraz budadım ama tam bir düzelme olmuyor acaba nerede yanlış yaptım. Oysa diğer terasdaki taflanım nereye koysam gayet iyi büyüyor. Bana bu konularda bilgi verirseniz sevinirim.

[vyssera]

Bu başlıkta sözü geçen bitki Karayemiş'tir. Taflan ise bir süs bitkisidir, bazı bölgelerde karayemişe taflan denmesi karışıklığa yol açıyor.

[piri demir]

*** dostlarım:taflan meyvesinin latince olarak dünya sıralamasındaki (ORAC) değerini bir türlü bulamadım.nedense hep türkiyede çok zor yetişen antioksidan değeri yüksek olan egzotik.tropikal meyveleri yetiştirmeye çalışıyoruz.çok zahmetli.goji aronia...ve diğerleri gibi.orac geğerini bi bulabilsek.

[kaknus]

Bu meyveye arıların hiç konmaması da ilginçtir.Ağaçlarda kalanlar dökülür, yerlerde çürür, ama hiç arı konmaz.Sanırım meyve yapısında şekerle ilgili bir durum.Meyvelerini şeker hastaları rahatlıkla yiyebiliyormuş.

[Hillbilly]

Arkadaş bu yorumları okumadan önce kafam karışıktı, şimdi Taflanın farklı Karayemişin farklı bitkiler olduğunu anladım. Taflan zehirli bir bitki böyle meyveleri yenebilecek bir bitki değil ama Taflan ismi farklı bitkilerle kullanıldığından az daha bahçedeki Euonymus'un meyvelerinin tadına bakacaktım.

[BordoMavi]

Öncelikle şunu belirteyim ki Karayemiş meyvesi sadece karadenize özgüdür.
Başka bir yerde yetiştiremezsiniz kimsede bilmez bu meyveyi.
Hatta Karadenizde bile her yerde olmaz.
Trabzonda herşeyde olduğu gibi Karayemişide farklı isimle kullanan vardır.
Biz karayemiş deriz ama farklı ilçeler Taflan der örneğin.
Bu meyve sağlık yönünde inanılmaz faydalıdır. Şimdi uzun uzadıya yazmayayım burada.
Yediğiniz zaman ağzınızın içi diliniz dudaklarınız sanki boyanmış gibi olur.
Her meyvede olduğu gibi kendi içinde mayhoş daha tatlı vs diye çeşitleri vardır.
Benim tercihim mayhoş yerine tatlı olanıdır. Yemeye doyamazsınız. Şişirmez insanı.

[Beymelek]

Değerli ağaç dostları
Ben İzmirde yaşıyorum. Trabzondan bir arkadaşım 2 taflan fidanı getirdi. Bahçeye gölge bir yerlere özellikle diktim. Dibine de biraz kum karıştırdım. Mümkün olduğu kadar doğal ortamını taklit etmeye çalıştım yani. Ama 6-7 sene oldu, baya büyüdüler yine de daha çiçek falan açmadılar ve meyve vermediler. Kıyı Egede veya Akdeniz sahillerinde bu bitkiyi yetiştirenler var mıdır acaba?

[Kerem Örenç]

Orijinal Mesaj Sahibi Beymelek

Değerli ağaç dostları
Ben İzmirde yaşıyorum. Trabzondan bir arkadaşım 2 taflan fidanı getirdi. Bahçeye gölge bir yerlere özellikle diktim. Dibine de biraz kum karıştırdım. Mümkün olduğu kadar doğal ortamını taklit etmeye çalıştım yani. Ama 6-7 sene oldu, baya büyüdüler yine de daha çiçek falan açmadılar ve meyve vermediler. Kıyı Egede veya Akdeniz sahillerinde bu bitkiyi yetiştirenler var mıdır acaba?

Belki soğuklama isteği gerçekleşmiyordur.

[CornusMas]

Bu bitkinin doğal yayılış alanı olarak Eski Yugoslavya, Bulgaristan, Türkiye, Azerbaycan, Güney Rusya, Ermenistan, Gürcistan ve Kuzey İran verilmiş. Kuraklığa dayanıklı olduğu belirtiliyor. Ayrıca toprak kuru değilse ısı toleransı da yüksekmiş.

Ben bu ağaçla Istanbul Avrupa yakasının güney bölümünde (Marmara kıyısı) tanıştım. Zeytinburnu, Bakırköy, Florya, Küçükçekmece'de ara ara karşınıza çıkıveriyor. Bolca meyve verdiğine bizzat şahit oldum. İstanbulun bu kesiminin iklimi Güney Marmara ile benzer. Bu nedenle ağacın Çanakkale - Balıkesir - Bursa illerinin kuzeyinde sorunsuz yetişeceğini düşünüyorum. 200'den fazla tohum topladım, sonbaharda hepsi Çanakkale'de toprakla buluşacak

[siflera12]

Gemlikte Laz kirazı yetişiyor geçen sene köye gittiğimde görmüştüm ancak meyveleri olgunlaşmadığı için tadamadım

GM 5 Plus d cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

[Beymelek]

İzmir'de bina kenarında yarı gölge bahçeye diktiğimiz karayemişler baya büyüdü. Bir tanesi 7 metre kadar boylandı. Diğeri ise yavaş büyüyordu. Altına arada sırada çay posası dökünce o da filizlenip büyümeye başladı. Çay posasını ortamı asitleştirsin diye dibine attmıştım. Sanırım faydası oluyor. Büyük olan çiçek açtı ama meyvelerinin çoğunu döktü nedense. Umarım seneye daha çok meyve tutar. İstanbul'da park ve bahçelerde meyveli örneklerini görmüştüm. Ege ve Akdeniz'de alçak rakımlarda diktiyseniz toprağın asitleşmesini sağlamanızda yarar var. Ayrıca dikerken çukura bol miktarda kum dökün veya toprağını kumla karıştırın. Bu uygulamalar ortam şartlarının Karadeniz bölgesindeki ortam şartlarına daha fazla yakınlaşmasını sağlar. İç Anadolu bölgesinde kurak yaz dönemi olduğundan topraklar kireçlidir. Sıcaklık açısından pek sorun olmasa da toprakta kireç bu bitki için olumsuz etki yapar diye düşünüyorum. Yazın susuz bırakmamak ve ortamı biraz asitleştirmek olumlu sonuç verebilir.