Taxus baccata (Adi Porsuk)
 

Taxus baccata L. : Adi Porsuk
Çoğunlukla boylu çalı, bazen de 20 metreye değin boylanabilen sık dallı, yuvarlak tepeli bir ağaç görünümünde olan Adi Porsuk’ta, kırmızı kahverengi olan kabuk gelişi güzel çatlar ve dökülür.
Genç sürgünler, yeşil renkli ve çok elastikidir.

İğne yapraklar, 1-2,5 cm uzunluğunda olup, koyu yeşil ve üst yüzleri parlaktır. İğne yaprakların uçları sivri ve enine kesitleri yassıdır. İlk görünüşte Abies, Cephalotaxus ve Sequoia’ların iğne yapraklarına benzerse de, onlardan bazı karakteristik özelliklerce ayrılmaktadır. Öncelikle, Adi Porsuk’ta iğne yaprakların alt yüzlerinde belirgin stoma çizgileri yoktur. Yine iğne yaprakların enine kesitlerinde reçine kanalı bulunmaz, ötekilerde vardır.

Odunları sert ve ağır olup, dış hava koşullarına çok dayanıklı, sarı renkli dar bir diri odun halkası ile kahverengi kırmızı öz odunu vardır. Dayanıklı ve elastiki olan odunundan eski ve orta çağlardan günümüze değin yay yapımında yararlanılmaktadır. Öte yandan, odunu günümüzde mobilyacılıkta, lambri, oymacılık, tornacılık ve küçük el sanatlarında kullanılmaktadır.

Bir gölge ağacı olan adi porsuk, çok yavaş büyür. Donlara karşı duyarlı olup, kütük sürgünü verme yeteneğindedir. Uzun ömürlü, 2000-3000 yıl kadar yaşayabilmektedir. Makaslanarak istenilen şekil verilebildiğinden, parkçılık için aranan bir türdür.

Önemli park formlarının başında Taxus baccata cv. Fastigiata Loud. gelir. Bu taksonun iğne yapraklarının bir kısmı altın sarısı renkte olan Taxus baccata cv. Fastigiata Aurea Stand., sarımsı beyaz renkli T. b. cv. Fastigiata Variegata Carr. gibi güzel formları bulunur. Ayrıca, T. b. cv. Pyramidalis Carr. piramit yapılı, T. b. cv. Prostrata Bean. ise yerde sürünen yatık formudur.

Adi Porsuğun doğal yayılış alanı Kuzey ve Orta Avrupa ile Akdeniz ülkeleri, Azor Adaları, Türkiye ve Kafkasya’dır.

Ülkemizde birçok orman alanlarında, özellikle Karadeniz (Euxine ve Colchis) ormanlarının gölgeli ve kuytu kesimlerinde tek tek bulunur. Ayancık, Bolu, Karabük, Düzce ve Istrancalar’da yayılır. Karabük ve Yenice ormanlarında en iyi gelişimini yapar. Bu ormanlarda yer yer 35 m boy ve bir metre çap yapan bireylerine rastlanmaktadır. Az da olsa, bu yayılışı dışında güneyde Amanos Dağları’nda da izlenmektedir. Bu yayılış alanlarında hiçbir zaman egemen bir orman ağacı değil, asıl ağaç türleri olan Fagus orientalis, Abies nordmanniana, Picea orientalis gibi türlere teker teker ya da küçük gruplar halinde karışmaktadır.
Taxus cinsinin öteki türlerinden T. chinensis (Pilger) Rehder adlı tür Çin’de, T. cuspidata Sieb. et Zucc. Japonya’da, T. brevifolia Nutt. Kuzey Amerika’da ve T. canadensis Marsch. Kanada’da doğal olarak yetişmektedir.

Taxus türünün meyvelerinde bulunan kimyasallar yüzünden park ve bahçelerden kullanılması sakıncalı bir türdür. Tohumunun çevresindeki kırmızımsı yumuşak kabuk bu kimyasalları içinde barındırır.
Tohumları kuslar tarafından ayıklanarak dogaya dıskıları ile bırakılır boylece cımlenme engelı kalkmıs olur.

Geçenlerde arazi çalışması esnasında artık bölgemizde neredeyse görmemiz imkansız hale gelenPorsuk karşıma dikiliverdi(!)Sevincimi tarif edemem.Koskoca Cehennemdere vadisinde(Mersin) Döndüm dolaştım,rastlayamadım.Sonunda mahsun ama asaletiyle karşıma çıktı.Bölgemizde Ahı(Zehirli) İledin olarak adlandırılan Porsuk, Hayvanları tarafından yenilip zehirlenmesinler(Yaprakları zehirli) diye yıllardır insanlar tarafından kesilip yok edilmiş.Belki koca bölgeyi tarasak sayısı onlarla ifade edilecektir.YAZIK,ÇOK YAZIK...

Ayrıca belirtmeden geçemedim;Taxus'un tohumdan gelen fidanlarında gelişme yavaş olup,eğer boylu bireyler isteniyorsa uç sürgünlerden,geniş habituslu isteniyorsa yan sürgünlerden çelik alınarak çoğaltılabilir

Uludağ milli parkında da görmüştüm bunu...
Uludağ endemiği yazıyordu fakat.

Uludağ'da endemik olarak yetişen muhtemelen Porsuk'un bir alttürüdür.

Bu resim Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi bahçesinden...

Eklenti 3477

Harika birşey !

Hemen yanında aynı yaşta yatay gelişen türü...


Eklenti 3480

Söylediğime görsel boyut kazandırdığınız için teşekkürlerimi sunuyorum,değerli Plumbago.

Evet gördüğüm buna pek benzemiyordu seyrektı ve çalıya benziyordu .

Bu ağacın kerestesini çok aramıştım okçulukla ilgileniyorum ama soyu tehlikede olduğunu duyunca üzüldüm.

acaba bu ağaç yılda ne kadar büyür? kaç yılda 35 metreye varır?

Eğer bu ağacı dikebileceğimiz araziler varsa tema ile irtibatta olup o fırsatı değerlendirelim.

Ben bu konuyla ilgili temaya danışacam

Bu ağaç 35 m'ye çok zor ulaşır. Ulaşsa bile bu yüzyıllar ister. Taxus baccata ile orman kurmak da zordur. Küçük oranlarla karışık ormanlar kurarlar.

Ayrıca Tema'ya da boşuna danışmayın bence. Çünkü onlar bu türle ilgilenmezler.

Ben porsuğu tohumdan yetiştirmek istiyorum.Acaba dikmeden önce etli kısmından ayırmam gerekir mi?

Evet etli kısımdan ayırmanız gerekli tohumu. Ama önemli bir sorun var Taxus baccata tohumlarında çimlenme engeli vardır. Bu engelin kalkması için tohumların kuşların sindirim sisteminden geçmesi gerekli.

sayın yılmaz
bu engeli kuş olmadan olmanın bir yolunu biliyor musunuz?

Maalesef onu bilmiyorum. Ama araştıracağım

İyi olacak hastanın ayağına doktor gelirmiş. Ben de öğrenmiş oldum.

Aşağıdaki bilgileri bu ayki Orman Mühendisliği Dergisinde tohum ekimi ile ilgili bir yazıdan aldım

Taxus baccata tohumları sonbaharda toplanır 2-3 ün suda bekletildikten sonra, aynı yılın kış veya bahar aylarında doğla koşullarda katlamaya alınır.İkinci yılın kış veya bahar aylarında ekilir.

Porsuk kerestesini sorduğum yer bana dediki Türkiyede şu an 72 tane gelişmiş porsuk ağacı bulunmaktadır geçen yıl birini rüzgar almış uçurmuş ve bi adam kerestesini almış ve ondaki keresteden alıp birini ben sana satacağım diyor.

Banada dediki porsuk ağacını kesenin ocağını söndürürler.

Bizim memlekette bu ağaca kara ardıç diyorlar kim demiş 72 tane var diye çok olmasada bizde yüzlerce var. Tabii doğada kendi halinde.
Yok efendim kesen şöyle olur diken böyle olur bu söylentilerin tamamına yakınının sebebi ağacın geç büyümesinden kaynaklanıyor bence.

Geçen yıl önce kök budaması yaparak ve sonra yerinden alarak saksıya yerleştirip ta Tokattan yaklaşık bir metrelik fidanını ben Yalovaya getirdim. Tabii çelik aldık pek başarılı olduğumuz söylenemez ancak 2 yılda fideler ancak 15- 20 santime ulaştılar. Tabii sera ortamında.
Bir gün şu teknolojik savaşı aşıp resimleri buraya yüklemeyi öğrenirsem resimlerinide sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyarım.

Saygılar sunuyorum.

Ben de okçulukla illgiliyim. Istanbul'da Anadolu hisarında birkaç tane buldum. Ancak çoğaltmak için ne yapılabilir bilmiyorum.Park ve bahçelerden izin alınarak uzmanlar eşliğinde belki bir kaç fidan yetiştirebiliriz.

Safak


www.kemankes.com

Merhabalar Abrek!

Biraz geç oldu ancak kusura bakmayın. Arkadaşlarımız inanın çok fazla bilgiyi önceki mesajlarında sunmuşlar. Sanıyorum tohumlarını belli bir işlemden geçirerek yetiştirmek mümkün. Yukarıdaki mesajımdada belirttiğim gibi biz Yalovada çelikten çoğaltma yolunu denedik. Oluyor olmasınada çeliğin tutma oranı oldukça düşük. Belkide biz ortamı tam sağlayamadık. Halen çelikleme çalışmalarımız devam ediyor. Mesajınızı okuyunca anaç bulabilirsek yeniden denenebilir diye düşündüm. Gelişmeleri burdan paylaşırız. Kendimizi küçük bilgilerle tanıttığımız bir sayfamız var uğrarsanız seviniriz.

Saygıyla.

Fabrika bahçesinde var, gayet ufak, iyi ki yemişlerini yememişim :) Sümük gibi bir sıvısı var...

Taxus meyvelerinin dışı yenebilir ama çekirdeklerinin zehirli oldugunu unutmamak gerek.

Hiç görülmemiş bir intihar şekli

5 tanesi öldürürken o 400 tane yedi.


İflas eden ve eşi tarafından terk edilen işadamı Jonathan Hamilton, İngiltere'nin ünlü porsuk ağacının yapraklarından yiyerek intihar etti. Karısı Ebru Hamilton’dan ayrılmasının ardından İngiltere'den İspanya'ya taşınan ve babasıyla yaşamaya başlayan Hamilton'ın yakınları işadamının her zaman normal davrandığını belirtti.

Ailesine bıraktığı mektupta 400 porsuk ağacı yaprağını yediğini yazan Hamilton'ın intihar metodu herkesi şaşkınlığa uğrattı. Porsuk ağacının meyveleri dışında tamamı zehirli. Uzmanlar beş adet porsuk ağacı yaprağı yemenin bile kişiyi ölüme götürebileceğini belirtti.

http://www.bugun.com.tr/haber_detay.asp?haberID=46909

Kırmızı yemişlerin sarhoş edici özelliği dışında afrodizyak etkisinin olduğuna inanılıyor. Bu nedenle Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa , Hidiv kasrının bahçesini porsuk ağaçlarıyla donatmış.

Porsuk ağacından elde edilen kanser tedavisinde geniş kullanımı olan kemoterapi ilaçları var, Taxol türevleri. Zehirinden iyi yönde faydalanmak da mümkün diye belirttim.
Taxus baccata'nın kökeni/etimolojisi ile bilgisi olan var mı? Aslında Türkçe adı, porsuk, ve diğer dillerdeki adların (İngilizce: Yew; Almanca Eibe) kökenleri hakkında da bilgiler ilginç olurdu.

Adi porsuk
 

Sevgili arkadaşlar
Sizlerle karşılaştığıma memnunum.
Yıllardan beri forum sayfalarını okur bilgi edinirdim.Sonunda üye olmaya karar verdim.Benim sizden bir ricam olacak ,tabii ki bu konuda bilgi sahibi olan arkadaşlardan.Adi Porsuk türü ağacımın yerini değiştirmek istiyorum.16 sene önce dikiliyorken 3 adet yan yana dikilmiş çok büyüdüler ve komşularımın deniz manzarasını kapatıyor.Bu yüzden onları aynı bahçede bir başka yere almak istiyorum.Mümkünmüdür? Taşıma tekniği ve zamanı nasıl olmalı?Bu işi profesyonel yapanlar varmı?
Beni bu konuda bilgilendirirseniz çok memnun olurum.
Teşekkür ederim.
Melike Aykaç

Adiporsuk da yer değiştirmek biraz riskli ama mecburiyet varsa biraz itina ile yer değişimi yaparsanız olabilir.
Geniş bir çevre kazarak kökleri ile birlikde sökmeye gayret edin.
Taşımayı kendi toprağı ile taşımaya dikkat edin. En önemlisi ağcın yönünü iyice belirleyin söktüğünüz yerde kuzey güney cepesi nerde ise dikim yaptığınız yerde de aynı olmasına dikkat edin.
Tabii her şeyden önemli olan bitki uyku dönemine geçtükden sonra bu işlemleri yapın.
Buraya da bir göz atın belki size fikir verir.

16 yıllık bir ağacın sökümünü mutlaka profesyonel bir ekip yapmalıdır