agaclar.net

agaclar.net (http://www.agaclar.net/forum/)
-   İğne Yapraklı Ağaçlar (http://www.agaclar.net/forum/igne-yaprakli-agaclar/)
-   -   Abies (Göknar) (http://www.agaclar.net/forum/igne-yaprakli-agaclar/392.htm)

sezinci 18-07-2005 00:54

Abies (Göknar)
 
Pinaceae familyasından olan Abies (Göknarlar) cinsi, 35-40 türle Kuzey yarım kürenin ılımanl ve serin bölgelerinde, Kuzey ve Orta Amerika, Avrupa ve Asya'da dağılış gösterir.

Asli ürünü olan kerestenin yanında, kabuk ve yapraklarından elde edilen reçinesinden yararlanılır.

Genç yaşlarda piramidal, orta yaşlarda konik bir tepe yapısına sahiptir.Dallar gövdeye çevrel olarak dizilmişlerdir.

Kabuk genç yaşlarda açık gri renkli ince ve düzgün, ileri yaşlarda kalın ve çatlaklıdır.
sürgünler üzerinde sarmal olarak teker teker dizilen yapraklar iki yüzlü, yassı ve çok kısa saplıdır.Uçları tepe sürgünlerinde sivri, yan sürgün ve dallarda ise çoğunlukla küt ve kertiklidir. Üst yüzleri hafif oluklu, alt yüzlerinde iki det stoma çizgisi bulunur. Göknarlar kendilerine çok benzeyen Taxus (Porsuk)'tan stoma çizgileri sayesinde ayrılır. İğne yapralar sürgün üzerinde 7-8 yıl kalır. Tanı için önemli bir özallik de, yaprakların koparıldığında sürgün üzerinde iç içe iki daire halinde iz bırakmalarıdır.

Kırmızı sarı renkteki erkek çiçekler tepenin hemen altındaki alt dallar veya bir yıl önceki sürgünler üzerindeki tomurcuklardan gelişir. Oval bir kozalakcık şeklindedir.

Uca doğru daralan silindirik biçimli kozalak bir çok puldan oluşmuştur. Sonbaharda tohumlar olgunlaşınca pullar çamlarda olduğunun aksine açılmaz dağılır. Ağaç üzerinde kozalak eksenleri kalır.

Göknarlar kazık kök yapan ağaçlardır. Derin, nemli ve iyi havalanabilen topraklarda iyi gelişirler. Gölgeye çok dayanıklıdırlar. Sıcaklığı yüksek, kuvvetli rüzgar alan yerlerden hoşlanmazlar. Dona, kirli havalara ve zehirli gazlara karşı duyarlıdırlar.

Ülkemizde doğal olarak yetişen Göknar türleri:
Abies nordmanniana - Doğu Karadeniz Göknarı
Abies bornmulleriana - Uludağ Göknarı
Abies equi-trojani - Kazdağı Göknarı
Abies cilicica - Toros Göknarı

botanist 26-07-2005 21:53

Abies nordmanniana subsp. nordmanniana
 
Doğu Karadeniz Göknarı

40-50 metre boylarında, dalları gövdenin altlarında yanlara doğru, tepelerde yukarıya yönelik, birinci sınıf orman ağacıdır. Gri, kahverengi kabuk genç bireylerde düzgün, yaşlı bireylerde hafif çatlaklıdır. Tomurcuklar yumurta biçiminde ve reçinesiz olup, yan sürgünlerin uçlarında iki ya da üç adeti aynı düzlemde, dördüncüsü altta olmak üzere genellikle dört adet bulunur. Bu açıdan kimi göknarlardan, örneğin Abies alba’dan daha sık ve zengin dallıdır. Oysa, A. equi-trojani’den ise daha seyrek dallıdır. Gri renkli genç sürgünler, çoğunlukla kısa ve siyah tüylerle sık ya da seyrek bir şekilde örtülüdür. 20-30 mm. uzunluğunda iğne yaprakların bazılarının uçları küt, bazılarının ise kertikli, yani iki uçludur. Tepe bölgesindekilerinin uçları sivrice ve fırça gibi yukarıya yöneliktir. İğne yaprakların üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzlerinde belirgin iki adet stoma çizgisi vardır. Erkek çiçekler sarımsı yeşil renktedir.

Ortalama 15-18 cm. uzunluğunda ve 5 cm. çaplarındaki silindirik kozalaklar, uca doğru daralmakta, olgun halde kırmızı kahverengi bir renk almaktadır. Kozalak pulları 3-4 cm. genişliğinde, üçgenimsi şekilde, dış pul dışardan görülmektedir. Kozalağın üzeri bol reçinelidir.

Doğal olarak Kafkasya ile Kuzeydoğu Anadolu’nun dağlık kesimlerinde yetişmektedir. Ancak, asıl geniş yayılışını Kafkasya’da yapmaktadır. Ülkemizde Yeşilırmak Vadisi ile Türkiye-Gürcistan sınırı arasında kalan Doğu Karadeniz orman alanlarında yayılır. Bu kesimlerde 800-1700 metre aralarında çoğunlukla Fagus orientalis, Pinus sylvestris gibi ağaç türleri ile karışık ormanlar oluşturur. Doğu Karadeniz Göknarı, Doğu Ladini’nin aksine, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yalnızca denize dönük ana yamaçta değil, içe bakan yamaçlarda da izlenmektedir. Örneğin, Kelkit Vadisi'nde, Koyulhisar–Şebinkarahisar aralarında, üst yükseltilerde Sarıçam’larla karışık olarak bulunmaktadır. Aynı zamanda, bu göknar taksonu, saf ormanlar kuramadığı gibi, karışıklık oluşturduğu meşcerelerde de daima ikinci derecede kalmakta, hiçbir zaman egemen orman ağacı olarak bulunmamaktadır.

Doğu Karadeniz Göknarı güzel, dekoratif bir tür olduğundan, birçok Avrupa ülkelerinin park ve bahçelerinde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. İlkbaharda tomurcuk patlaması Abies alba’ya oranla birkaç hafta geçtir. Ayrıca, ilkbahar donlarından daha az etkilenir. Toprak istemide ondan daha azdır. Bu uygun nitelikler nedeniyle başta Fransa olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde orman ağacı olarak ta yetiştirilmektedir. Ancak, Abies alba’ya göre gençlikte oldukça yavaş büyümektedir. Parkçılıkta tutulan birçok formu ve değişik varyeteleri bulunur. Bunlardan iğne yaprakları mavimsi yeşil Abies nordmanniana cv. Glauca Beissn., altın sarısı renginde A. n. cv. Aurea Beissn., genç sürgünleri beyaz renkli olan A. n. cv. Albo-spicata Beissn. gibi.

Kaynak: Tohumlu Bitkiler (Açık Tohumlular), Üçüncü Baskı, KTÜ, Orman Fakültesi, Genel Yayın No: 122, Fakülte yayın No: 15 I. Cilt

botanist 26-07-2005 21:57

Abies nordmanniana subsp. bornmuelleriana
 
Uludağ Göknarı

Bu alt tür Türkiye’ye özgü bir endemik takson olup, ünlü botanikçi Bornmueller’in adını almıştır. Uludağ Göknarı, çoğunlukla 40 metreye değin boylanabilen birinci sınıf orman ağacı durumundadır. Ana türe çok yakından benzemekle birlikte, genç sürgünlerin tüysüz, tomurcukların da reçineli olması ile ondan ayrılır. Kozalak, iğne yaprak gibi öteki tüm morfolojik özelliklerce Doğu Karadeniz Göknarı’nın hemen tümüyle aynısıdır. Ayrıca, ondan küçük bir farklılık olarak iğne yapraklarının bazılarının üst yüzlerinin uç kısımlarında da beyaz stoma lekeleri görülmektedir.

Genel yayılış alanı Kızılırmağın denize döküldüğü yer ile Uludağ arasında kalan Batı Karadeniz Bölgesi ile Kocaeli havzasıdır. Bu kesimdeki dağlar, Doğu Karadeniz Dağları’nda olduğu gibi sıra dağlar karakterinde olmadığından, bu göknar taksonunun yayılışı da sürekli olmayıp kesintili bir durum gösterir. Bazen saf, çoğu kez Fagetum ve Abietum zonlarında kayın ve çamlara karışır. Çoğu kez 1100-1800 metre yükseltiler arasında yayılmakla birlikte, bazen de 2000 metreye değin, bir başka deyişle üst orman sınırına ulaşmaktadır. En güzel ormanlarını Ayancık, Ilgaz Dağları, Bolu Seben Dağları, Boyabat Göktepe ormanları, Abant ve Uludağ’da oluşturmaktadır. Doğu Karadeniz Göknarı’nın aksine, Uludağ Göknarı bulunduğu meşcerelerde çoğu kez egemen ağaç durumundadır.

Kaynak: Tohumlu Bitkiler (Açık Tohumlular), Üçüncü Baskı, KTÜ, Orman Fakültesi, Genel Yayın No: 122, Fakülte yayın No: 15 I. Cilt

botanist 26-07-2005 22:00

Abies nordmanniana subsp. equi-trojani
 
Kazdağı Göknarı

Ana vatanı Batı Anadolu’daki Kazdağı olan bu göknar yerel bir yayılış göstermekte, yalnızca Türkiye’ye özgü endemik bir taksondur. Adını Çanakkale yakınlarındaki ünlü Truva kentinden almıştır. Kazdağı Göknarı, botaniksel özellikleri yönüyle Abies n. subsp. bornmuelleriana ile Abies cephalonica (Yunanistan Göknarı) arasında yer almaktadır. İğne yaprak ve tomurcuk özellikleri açısından çoğunlukla Abies cephalonica’ya benzemektedir. İğne yapraklardan özellikle ışık yaprakları sivri, alt ve iç kesimlerdeki sürgünde bulunan iğne yapraklar küt uçlu ya da kertiklidir. Tomurcuklar az reçinelidir. Genç sürgünler de tüysüzdür. Tomurcuklar yan sürgünlerin uçlarında 5 hatta 6-7 kadar olabilir. 15-20 cm. boyundaki kozalağın pul yapısındaki özellikler, Abies nordmanniana’nın aynısıdır.

Son yıllarda, bu göknar taksonu üzerinde yapılan araştırmalar, bu taksonun Abies nordmanniana’nın bir alt türü, ya da bağımsız bir tür olmayıp, Abies cephalonica ile Abies nordmanniana subsp. bornmuelleriana’nın doğal bir hibridi olma olasılığını ortaya koymuştur. Ancak, bu durumda henüz tartışma evresinde olup, özellikle bu göknar taksonu üzerine daha çok sayıda çalışmalar, özellikle Sitogenetik ve Karyolojik çalışmalar yapmak gereklidir. Kazdağı’nda 800 metrenin üzerinde saf olarak, ya da çoğunlukla Karaçam ve Doğu Kayını ile karışık ormanlar oluşturur. Büyümesi önceki taksonlara göre daha hızlı olup, ışığa onlardan daha dayanıklıdır.

Kaynak: Tohumlu Bitkiler (Açık Tohumlular), Üçüncü Baskı, KTÜ, Orman Fakültesi, Genel Yayın No: 122, Fakülte yayın No: 15 I. Cilt

Erguvan Muhibbi 27-07-2005 13:58

Göknar ile Ladini ayırmakta hep zorlanıyorum.
Karşılaştırmalı olarak bir tabol olsa da kolay öğrensem diyorum.
Mesela Ladininin kozalağı aşağı doğru sarkıyor.
Göknarın ki Fener gibi yukarı doğru dikiliyor

sezinci 27-07-2005 15:55

En basit tanı elle yapraklarına dokunmak suretiyle yapılır.Ladinin iğne yaprakları 3 köşelidir, Göknarınki isi iki yüzlü (ya da yassı diyebiliriz). Ladin yaprağını iki parmağınızın arasına alır, parmaklarınızı iler -geri hareket ettirirseniz yaprak parmaklarınızın arasında yuvarlanır. Göknarda bunu yapamazsınız.

malina 05-12-2005 18:49

Göknarlar (genel özellikler)
 
Pinaceae familyasından olan Abies (Göknarlar) cinsi, 35-40 türle Kuzey yarım kürenin ılımanl ve serin bölgelerinde, Kuzey ve Orta Amerika, Avrupa ve Asya'da dağılış gösterir.

Asli ürünü olan kerestenin yanında, kabuk ve yapraklarından elde edilen reçinesinden yararlanılır.

Genç yaşlarda piramidal, orta yaşlarda konik bir tepe yapısına sahiptir.Dallar gövdeye çevrel olarak dizilmişlerdir.

Kabuk genç yaşlarda açık gri renkli ince ve düzgün, ileri yaşlarda kalın ve çatlaklıdır.
sürgünler üzerinde sarmal olarak teker teker dizilen yapraklar iki yüzlü, yassı ve çok kısa saplıdır.Uçları tepe sürgünlerinde sivri, yan sürgün ve dallarda ise çoğunlukla küt ve kertiklidir. Üst yüzleri hafif oluklu, alt yüzlerinde iki det stoma çizgisi bulunur. Göknarlar kendilerine çok benzeyen Taxus (Porsuk)'tan stoma çizgileri sayesinde ayrılır. İğne yapralar sürgün üzerinde 7-8 yıl kalır. Tanı için önemli bir özallik de, yaprakların koparıldığında sürgün üzerinde iç içe iki daire halinde iz bırakmalarıdır.

Kırmızı sarı renkteki erkek çiçekler tepenin hemen altındaki alt dallar veya bir yıl önceki sürgünler üzerindeki tomurcuklardan gelişir. Oval bir kozalakcık şeklindedir.

Uca doğru daralan silindirik biçimli kozalak bir çok puldan oluşmuştur. Sonbaharda tohumlar olgunlaşınca pullar çamlarda olduğunun aksine açılmaz dağılır. Ağaç üzerinde kozalak eksenleri kalır.

Göknarlar kazık kök yapan ağaçlardır. Derin, nemli ve iyi havalanabilen topraklarda iyi gelişirler. Gölgeye çok dayanıklıdırlar. Sıcaklığı yüksek, kuvvetli rüzgar alan yerlerden hoşlanmazlar. Dona, kirli havalara ve zehirli gazlara karşı duyarlıdırlar.

Ülkemizde doğal olarak yetişen Göknar türleri:
Abies nordmanniana - Doğu Karadeniz Göknarı
Abies bornmulleriana - Uludağ Göknarı
Abies equi-trojani - Kazdağı Göknarı
Abies cilicica - Toros Göknarı

platanus83 18-12-2006 14:15

arkadaşlar bazı göknar türlerinde yapraklar 4 yüzlü de oluyor bunuda unutmayın lütfen

sezinci 18-12-2006 22:26

Ben öyle öğrenmedim. Yeni bulunan bir tür mü bilemiyorum:)

Bildiklerinizi burada bizimle paylaşırsanız biz de öğrenmiş oluruz.

platanus83 20-12-2006 23:13

Abies Mil.Göknarlar
 
http://rapidshare.com/files/8314581/...Abies_Mill.ppt
burdan sunumu alabiliirsiniz umarım yararlı olur...

Murat Erman 26-12-2007 17:47

Arkadaşlar, bir yıldır balkonda saksıda baktığım bir göknarım var, boyu 1,5 metre kadar, geçtiğimiz bahar açık yeşil yeni sürgünler vermesine karşın sonradan iğnelerini dökmeye başladı, şu anda alttan itibaren kelleşmekte, bunun nedenini ya da çözümünü bilen varsa yardıma ihtiyaç duymaktayım. Teşekkürler.

Murat Erman 26-12-2007 18:24

Arkadaşlar, bir yıldır balkonda saksıda baktığım bir göknarım var, boyu 1,5 metre kadar, geçtiğimiz bahar açık yeşil yeni sürgünler vermesine karşın sonradan iğnelerini dökmeye başladı, şu anda alttan itibaren kelleşmekte, bunun nedenini ya da çözümünü bilen varsa yardıma ihtiyaç duymaktayım. Teşekkürler.

gnsatc 11-02-2008 16:13

merhaba, mavi göknar varmı, yeni duydum. Varsa nasıl detaylı biligi edinebilirim. Yardımlarınız için teşekkürler.

quercuslover 31-07-2008 23:36

göknar kozalak ve tohumları
 
2 Eklenti(ler)
Göknar kozalak ve tohumları

ormanbotanigi 01-08-2008 03:27

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi gnsatc (Mesaj 203366)
merhaba, mavi göknar varmı, yeni duydum. Varsa nasıl detaylı biligi edinebilirim. Yardımlarınız için teşekkürler.

Merhaba, Abies pinsapo cv. 'Glauca' kültivarına mavi göknar deniliyor (ispanya göknarının bir çeşidi) Türkiye'de park ve bahçelerde yetiştiriliyor. Fidanlıklardan temin edebilirsiniz.

Burada bir resmi var. http://commons.wikimedia.org/wiki/Im..._Glauca_02.jpg

ormanbotanigi 01-08-2008 03:30

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi Murat Erman (Mesaj 187819)
Arkadaşlar, bir yıldır balkonda saksıda baktığım bir göknarım var, boyu 1,5 metre kadar, geçtiğimiz bahar açık yeşil yeni sürgünler vermesine karşın sonradan iğnelerini dökmeye başladı, şu anda alttan itibaren kelleşmekte, bunun nedenini ya da çözümünü bilen varsa yardıma ihtiyaç duymaktayım. Teşekkürler.

Resim ekleyebilir misiniz ?

ssempervines 24-10-2008 21:35

Arkadaşlar bu göknarların çok sıcak iklimlerde büyüme şansı nedir tam olarak?Örneğin Akdeniz ikliminde Antalyada büyüme şansı ne?teşekkürler.

nariçi 24-10-2008 22:05

Göknar ibreleri (yaprakları) ladinlerin ibrelerinin iki katı uzunluktadır, doğu ladini ibreleri çok kısadır, ancak mavi ladin ibreleri göknarlar gibi daha uzun. Göknar dalları genelde yatay veya daha dirençli görünmsine rağmen ladinlerin küçük dalcıkları dal sürgünleri aşağı doğru sarkıktır. Göknarlar toroslarda 1500 m. sonra sırtların kuzeye yönelik yamaçve yamaç vadilerinde serpişmiş vaiyette bulunmakla birlikte geniş saf ve karaçam karışımı mesçere(orman topluluğu) oluşturmaktadır.

Kent park ve bahçelerinde özellikle çimli alanlarda sıcak ortamlarda da yaşamaktadır ancak gençlikte yarı gölgeli yerde olması gerekir. Bizim evin önünde var (fidanı K.Maraş tekirden), Ladin de var fidanı Rize'den getirdim.

Katsuz 10-11-2008 16:34

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi ormanbotanigi (Mesaj 264097)
Merhaba, Abies pinsapo cv. 'Glauca' kültivarına mavi göknar deniliyor (ispanya göknarının bir çeşidi) Türkiye'de park ve bahçelerde yetiştiriliyor. Fidanlıklardan temin edebilirsiniz.

Burada bir resmi var. http://commons.wikimedia.org/wiki/Im..._Glauca_02.jpg


Onun ucundakiler tohumumu? Çünkü bizim bahçede de varda aynısı.

denizakvaryumu 21-01-2009 00:23

2 Eklenti(ler)
Eklenti 59749
http://www.bakker.co.uk/r_12609-011/...Korean-Fir.htm

Kore göknarı (- korean fir - Abies koreana)

Eklenti 59753
http://farm2.static.flickr.com/1414/...060f0a.jpg?v=0

dedeefendi 26-04-2009 17:48

TDK sözlüğünde ve okul kitaplarında "göknar", "köknar" diye telaffuz ediliyor. Ağaçlarla yakından ilgilenenler ise ısrarla "göknar" diyor. Bunun sebebini açıklayabilecek olan var mı? Edebiyat öğretmeniyim.Doğrusunu bulmak istiyorum.Ben TDK'nın telaffuzu yerine ağaçları daha yakından tanıyanların "göknar" telaffuzunu tercih ediyorum...

dedeefendi 28-04-2009 16:16

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi dedeefendi (Mesaj 407595)
TDK sözlüğünde ve okul kitaplarında "göknar", "köknar" diye telaffuz ediliyor. Ağaçlarla yakından ilgilenenler ise ısrarla "göknar" diyor. Bunun sebebini açıklayabilecek olan var mı? Edebiyat öğretmeniyim.Doğrusunu bulmak istiyorum.Ben TDK'nın telaffuzu yerine ağaçları daha yakından tanıyanların "göknar" telaffuzunu tercih ediyorum...

Cevap verebilecek yok mu acaba?

Douglas Fir 28-04-2009 16:29

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi gnsatc (Mesaj 203366)
merhaba, mavi göknar varmı, yeni duydum. Varsa nasıl detaylı biligi edinebilirim. Yardımlarınız için teşekkürler.

Mavi göknarlar aşı ile elde ediliyor.

Douglas Fir 28-04-2009 16:31

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi ssempervines (Mesaj 305073)
Arkadaşlar bu göknarların çok sıcak iklimlerde büyüme şansı nedir tam olarak?Örneğin Akdeniz ikliminde Antalyada büyüme şansı ne?teşekkürler.

Denemeyin derim. Serin ve kuru ve yüksek rakımlı yerleri seviyorlar.

k0900 28-04-2009 16:43

Alıntı:

Orijinal Mesaj Sahibi Douglas Fir (Mesaj 409256)
Denemeyin derim. Serin ve kuru ve yüksek rakımlı yerleri seviyorlar.

Sn. Douglas, Ankara iklimi uyğunmu ?

Samsunlu55 23-08-2009 20:52

Bu yazın yayladan doğu karadeniz göknarı , sarıçam vs. fidanları söküp siyah poşet tüplere ekmiştim çoğu tuttu.

Emre Kuzu 14-10-2009 01:25

1 Eklenti(ler)
Arkadaşlar bu bir göknarmı?
Eğer göknarsa çelikle çoğaltılabilirmi?

Samsunlu55 14-10-2009 23:53

Göknar gibi görünüyor yaprağının arkası mavimsi renkte ise garanti göknardır.

Emre Kuzu 15-10-2009 00:17

Çelik alsam toprağa diksem tutarmı?

Teşekkürler

Samsunlu55 15-10-2009 22:12

Ben hiç denemedim, bir fikrim yok.


Forum saati Türkiye saatine göredir. GMT +2. Şu an saat: 19:43.
(Türkiye için GMT +2 seçilmelidir.)

Forum vBulletin Version 3.8.5 Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0
agaclar.net © 2004 - 2024