Samsun Terme Sögütlü köyü camileri

[skaraca]

Bayram tatilinde Samsun Terme'de idim. Terme yakınlarında bulunan bir otobüs şirketine ait mola yerinde ise gördüğüm ilçeyle ilgili broşurde Aşağı ve Yukarı Sögütlü olarak belirlenen ahşap köy camilerinin olduğunu, bu camilerden Yukarı Sögütlü köy camisinin yaklaşık 300-400 yıllık bir tarihi geçmişi olduğunu öğrenmiştim.

Bu bilgiler üzerine söz konusu camileri birde bizzat görmek istedim ve aileden gezi gönüllüleri ile yola çıktım.

Elimde herhangi bir kroki yoktu. Sadece Yukarı Sögütlü camisinin köy mezarlığı içinde yer aldığını biliyordum.

Yukarı Sögütlü olarak sorup, yer tarifleri almaya çalıştım. Bol miktarda sorma ve 200-300 metrede teyit ettirmek ve bolca gezip, kuşkuyla yaklaşmak suretiyle köy mezarlığı sayılabilecek bir mezarlık bulduk. Mezarlıkta tesadüfen bulunan iki kişiden tekrar sorduk. Bir sonraki mezarlıkta olduğunu belirttiler ancak yaklaşık 50 metre yürüdükten sonra ağaçlar arasındaki mezarlık içerisinde broşurde fotoğrafını gördüğüm camiyi bırakın her hangi bir yapı bulunmadığı için tekrar geriye döndüm ve ilk mezarlıktaki kişilere yeniden sordum.

Yeni tarifle bulmamız daha kolay oldu. Aslında biz, ilk tarifler nedeniyle biraz ters bir yoldan gelmişiz. Yukarı Sögütlü Mezarlığı aynı zamanda Karaçalı mezarlığı olarakta biliniyormuş. Mezarlığın tam yanından geçen bir yol olmasına karşın tariflerle farklı bir yere yönlendirilmişiz ve geldiğimiz mezarlıklar ile caminin bulunduğu mezarlık arasında bir dere bulunuyor. Bu derenin kenarındaki yetişmiş ağaçlar nedeniyle derenin karşısında bulunan yine ağaçlar arasında yer alan mezarlık ve camiyi fark etmekte oldukça zor. Bulmuş olduğumuz mezarlıktan çıkıp dere kenarına gelince yaklaşık bir metre genişliğinde bir köprüden geçerek caminin bulunduğu mezarlık tarafına geçiliyor.

Bu arada tarihi ahşap bir camiye ilişkin olarak ise meraklılarını böyle gezmek zorunda bırakan, camiye gidişi kolaylaştıracak tabela veya yön levhası koymayı düşünmeyen ilçe yetkililerinide kutluyorum. Sayelerinde fazladan Terme köylerini gezdik.

Neyse...

Yukarı Sögütlü Camii gerçekten çok güzel. Samsun civarında olan ve o tarafa gidecek arkadaşların görmelerini öneriyorum. Bilen birisi ile giderlerse hiç değilse benim gibi çok gezmemiş olurlar.

Aşağı Söğütlü camii ise daha kolay. Söğütlü Belde belediyesinin bulunduğu sokaktan girip, bir km. kadar gittikten sonra sol tarafta yer alan yeni caminin arkasında yer alıyor. Yeni caminin adını not almamışım ama bu camiyi bulmak oldukça kolay. Hele Yukarı Söğütlü camisini bulduktan sonra... Yalnız bu caminin o kadar tarihi olduğunu sanmıyorum.

Bu arada her iki camide de herhangi bir bilgi içeren tabela, levha olmadığını belirteyim.

[skaraca]

Konuyu 29.11.2010 sabah saatlerinde açmama karşın site saatindeki hata nedeniyle dün açılmış gibi uyarı veriyor.

Yine sitede fotoğraf yükleme hatası nedeniyle sabah fotoğrafları yükleyememiştim.

Önce tarihi bir değeri olan Yukarı Söğütlü Camii fotoğrafları...

İlk fotoğraflar Caminin dış cephesinden muhtelif görüntüler...







Yukarıdaki ve bu fotoğrafta görüleceği üzere camii tarihi olmasına karşın kapı ve pencerelerinde yenileme yaparak özelliğini bozmuşlar. Cami ön kısmında bulunan ve üzeri kapalı yerde herzaman ibadet yapılabiliyor. Kapı üst kısımlarında arapça levhalar bulunuyor.



Kirişlerde arapça yazılar var. Ancak bu yazılar camiinin ilk yapılışından mı, sonradan mı bilemiyorum. Aşı boya gibi görünüyor.

[skaraca]

Cami dış kısmından farklı açılardan görünümler.

[skaraca]

Bu fotoğraf ve yukarıda yer alan benzer fotoğraflardaki köşelere dikkatinizi çekmek isterim. Yaklaşık 10-12 cm kalınlığında uzun kalas/tahtalar geçme sistemi ile birbirlerine köşelerde tutturulmuş ve camii o şekilde inşaa edilmiş. Caminin inşaasında ahşap dışında başka bir malzeme kullanılmamış.









Değişen kapı pencereler dışında camii kristal avize ilede daha da güzelleştirilmiş.

Kolon ve kirişlerde ek süslemeler var.

[skaraca]

Camii dış duvarını oluşturan ahşap kalasta yapılan bir oyma. Ne için yapıldığını bilemiyorum. Bir tanesi yine ahşap bir parça ile kapatılmış.



Yine aynı şekilde benzer bir oyma...







Yukarıdaki üç fotoğraf kolon ve kirişlerde yapılmış olan oyma şeklindeki sürahi desenleri... İlk desen sanki kristal cam sürahi görünümünde.

[skaraca]

Camiinin mezarlık içerisinde yer aldığını belirtmiştim.

Camii gibi mezarlıkta tarihi mezarlar bulunmakta. Yaptığım araştırmada iki adet arapça harflerle yazılı mezar taşı buldum. Sonuncusu ise şekil itibariyle buraya alındı. Son mezar taşında doğum ve ölüm tarihleri 1307-1376 olarak yazılmış. Türkçe harfler kullanılmış.

[skaraca]

Aşağı Söğütlü Camii, diğer camiye göre daha yakın zamanda yapılmış olmalı. Tarihi bir niteliği olduğunu pek düşünmüyorum. Caminin dış kısmında görüleceği üzere bazı değişiklikler yapılmış. Ayrıca cami iç kısmında bulunan hutbenin verildiği mihrap kesilmiş ve yeni camiiye götürülerek monte edilmiş.

Bu camiide bir mezarlık içerisinde yer alıyor. Caminin iç kısım üst katı ve dış kısımda üstü örtülü yer bir anlamda depo gibi kullanılıyor.

Tarihi bir niteliği olmasa da korumada yok.

[skaraca]

Cami içinde bulunan kolonlarda bazı süslemeler yapılmış. Ayrıca eski bir ahşap çerçeve içerisinde yer alan arapça yazılmış iki sayfalık bir metin vardı. Anlamına ilişkin bilgi yok. Son fotoğraf camiinin bulunduğu mezarlıktan başak desenli bir mezar taşı.

Bu fotoğraflar ile Terme Yukarı ve Aşağı Söğütlü Camisine ilişkin görseller bitti.

[Selehattin 67]

Yazık, tam bir tarih duruyor ama kıymetini bilen ya yok ya da çok az. Caminin yanındaki minare tam bir facia, resmen camiyi katletmiş.

[Kiraz]

Sn. Skaraca, güzel bir paylaşım olmuş. Kaç yüz yıl önce orada yaşamış insanları hayal ediyor insan. Eski ve küçük camiler günümüzdeki kalıplara uymadığı için her zaman ilgimi çekmiştir.

[Samsunlu55]

Buna benzeyen ama diğer tarihi camilerden farklı olarak, dünyada bir örneği daha bulunmayan, hiç çivi kullanılmadan yapılan Çarşamba'daki 800 senelik Göğceli Camii turistik camilerin içinde yer alıyor.

http://www.iha.com.tr/haber/detay.aspx?nid=98516&cid=9

http://www.yamahaturkiye.org/forum2/...ead.php?t=9426

http://yenisafak.com.tr/YurtHaberler....2009&i=226026