Gürgen (Carpinus)
 

Ülkemizin önemli yaprak döken ağaçlarından olan gürgen hakkında forumda bir konu başlığı bulamayınca ben açmalıyım diye düşündüm.İşte gürgen hakkında faydalı bilgiler.

Gürgen (Carpinus), Betulaceae (huşgiller) familyasından Carpinus cinsini oluşturan girintili grimsi kabuklu gövdelere sahip ağaç ya da ağaçcıklara verilen ad.

Yumurta biçimindeki yapraklarının kenarları dişlidir. Yaklaşık 1 cm uzunluğunda, sivri uçlu ve sert kabuklu meyveleri, yaprağı andıran üç toplu bir meyve örtüsüyle kaplıdır.

Trakya, Ege, Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yayılış gösterir. Genellikle kuzey ve güney kıyı bölgelerimizin karışık ormanlarında bulunur.

Türkiye'de adi gürgen ve doğu gürgeni olmak üzere 2 tür bulunur.

Türleri

Carpinus betulus - Adi gürgen

Carpinus caroliniana - Amerikan gürgeni

Carpinus chuniana
Carpinus cordata - Sawa gürgeni

Carpinus coreana
Carpinus dayongina
Carpinus faginea

Carpinus fargesii - Farges gürgeni

Carpinus firmifolia
Carpinus hebestroma
Carpinus henryana
Carpinus hupeana
Carpinus japonica - Japon gürgeni

Carpinus kawakamii
Carpinus kweichowensis
Carpinus laxiflora - Aka-shide gürgeni

Carpinus londoniana
Carpinus microphylla
Carpinus minutiserrata
Carpinus mollicoma
Carpinus monbeigiana
Carpinus oblongifolia
Carpinus omeiensis
Carpinus orientalis - Doğu gürgeni

Carpinus polyneura
Carpinus pubescens
Carpinus purpurinervis
Carpinus putoensis
Carpinus rankanensis
Carpinus rupestris
Carpinus shensiensis
Carpinus stipulata
Carpinus sungpanensis
Carpinus tientaiensis
Carpinus tsaiana
Carpinus tschonoskii - Chonowski gürgeni

Carpinus tsunyihensis
Carpinus turczaninowii - Turkzaninov gürgeni
Carpinus viminea

Bilimsel sınıflandırma
Alem: Plantae

Bölüm: Magnoliophyta

Sınıf: Magnoliopsida

Takım: Fagales

Familya: Betulaceae

Cins: Carpinus

Kaynak : Vikipedia

Bu arada Gürgen adı eski Ermenicedeki "Garbeni" kelimesinden geliyormuş.
L.

Trakya, Ege, Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yayılış gösterir. Genellikle kuzey ve güney kıyı bölgelerimizin karışık ormanlarında bulunur. Ülkemizde 7.170 hektar koru, 1.031 hektar baltalık gürgen ormanı bulunmaktadır. Girintili grimsi kabuklu gövdelere sahip ağaç ya da ağaçcıklardır. Yumurta biçimindeki yapraklarının kenarları dişlidir. Yaklaşık 1 cm uzunluğunda, sivri uçlu ve sert kabuklu meyveleri, yaprağı andıran üç toplu bir meyve örtüsüyle kaplıdır.

Türkiye'de iki türü doğal olarak bulunmaktadır;

Adi gürgen (C. Betulus, Y) 20 m'ye kadar ulaşabilir.
Doğu gürgeni (C. Orientalis, Y) ise 5-6 m boya sahip bir ağaçcıktır.
(ogm.gov.tr)

gürgen fotoğrafları:

Gürgen ile kayını nasıl ayırt ederiz. Gürgenin yaprağı daha küçük oluyor sanki. Gürgen ağacının üstünde meyve varsa anlaşılıyor ama yoksa anlaşılmıyor. Girintili gövdesi olur denmiş burda çapı 1 metre olan gürgenler var ve gövdeleri gayet düzgün.

Gürgen tohumu nasıl ve nerede bulunur? Nasıl çimlendirilir.? Çimlenmiş gürgen fidesi (1+1) veya 1 yaşlı nerede bulunabilir?

Ve Kapıdağ ormanlarında şimdi tohum bulabilir miyim?

gürgen yapragının üst yüzeyi girintilidir kayınınki düzgündür, gürgen yaprağının kenarları dişlidir kayınınki dişsizdir, gövdeye gelince kayın gövdesi silindiriktir ama gürgenin gövdesi kıvrımlıdır yani girinti çıkıntı dedikleri o olabilir yoksa kabuğu çatlaklı değil yani. yaprağından büyük ihtimalle ayırt edersiniz.

Doğu gürgeni ve gürgen tohumu toplayacak olabilen var mı? Ankara'da ağaçlandırma için biraz da bu türlerden kullanmak istiyorum da. Gönderebilecek varsa çok sevinirim.

Gürgen nedinizmi 2 çeşit gürgen vardır kara gürgen ve ak gürgen kara gürgen pek tutulmaz ve yanıcı olarakta kullanılmaz ama ak gürgenı malesef yanıcı olarak kullanıyolar..

sn kızılçam hevesinizi kırmak istemem ama Ankara ikliminin gürgen ağacı için pek elverişli olduğunu söyleyemem ankarada daha çok meşe çam türlerinin bazıları, sedir gibi ağaçlar iyi yetişebilir.gürgeni yetiştiirmek için şartları çok zorlaman lazım

Alüvyonlu toprak gürgene uygun mu?
 

Bizim evin orada, vadi tabanı var, orada alüvyonlu toprak var,bence öyle yerlerde yetişebilir. :confused: Bir de ekleyeceğim bir şey var, geçen sene Mayıs'ta Çubuk/Karagöl'e gitmiştik, orada gürgen ağacı kaynıyordu,Çubuk orman toprağı olduğundan mı acaba orada yetişiyor da Çayyolu'nda zor yetişiyor? Biraz zor olsa bile yetişir derseniz tohum istiyorum demektir.

Sayın Sagun ve kızıl-çam, siz geldiğinizden beri orman ağaçları bölümü hareketlendi sanki. Ben de neden kimse ilgilenmiyor diye hayıflanıyordum. Hoşgeldiniz tekrar.

Ha kızıl-çam bir de, sonbaharda ben meşelerin yanında gürgen de gönderebilirim. Elim değmişken karaağaç da gönderebilirim bir de, istersen.

Hayır,karaağaç bir türlü yetiştiremedim. Eğer,dağ karaağacı olmazsa göndrebilirsiniz.

Ne yazık ki, bir tek dağ karaağacı var. Yetiştirememenin nedeni de karaağaç hastalığıdır.
Neyse, o zaman meşe, kayın ve gürgen yollayacağım, sonbaharda değil mi? Ihlamur da olabilir

evet ne güzel gerçekten orman ağaçlarını yetiştirmeye çalışan bir gençlik olması:) koruyup kollarrsan tabi gürgen de yetişir Ankarada ama, çubuk karagöl denilen yere haritada baktım tam kuzeyanadolu dağlarının başladığı yerler oralar yani bir miktar Karadeniz havası olabilir onun için yetişiyordur, ama sen yine de deneyebilirsin çünkü kaybedecek bişey yok, denemkte fayda var yani. benim bu sene ankarada gördüğüm meşe senesidir aşırı bir palamut yoğunluğu var hala parklarda bulabiliyorum çimlendirdiğim 4 saplı meşe 3 de saçlı meşe var onları doğal ortamlarına aşıyablirsem şimdilik bu mutluluk bana yeter..

kayın ağacı da kurağa hassas bir ağaçtır Ankara ya uygun sayılmaz herşey kendi ikliminde güzel, benim memleketimde bu bahar bakacağız babamın ektiği fıstıklar inşallah yeşerir. ağaçlandırma çalışmalarınızda başarılar arkadaşlar, saplı meşeden başka tohum yok bende..

Kayın, evet Ankara'ya pek uygun değil. yaz sıcağı ve yoğun güneş ciddi zararlar verebilir. Ama kaybedecek bir şey yok dediğiniz gibi. O hevesi biliyorum. İnsan her ağacı üretmek istiyor. Bizim buradaysa tam tersi bir yıl oldu, sagun. Orman ağaçları fazla tohum vermemişler ne yazık ki.

[QUOTE=kgursan;497603]Gürgen tohumu nasıl ve nerede bulunur? Nasıl çimlendirilir.? Çimlenmiş gürgen fidesi (1+1) veya 1 yaşlı nerede bulunabilir __________________________________________________ ______________-- samsun/salıpazarı/kuşcağız olan köyümüzde ormanımız var vallllla orda çok gürgen ağacı var :cool:

bulunduğum yerin iklimi ankaradan daha sert fakat
dağlarında gürgen var

gürgenin büyüme hızıyla ilgili bilgi verebilirmisiniz.meşeden hızlı büyürmü

gürgen ağacı soğuğa dayanıklı bir ağaç ancak tamamen karasal olan iklimlerde pekbulunmuyor biraz nemli ve serin bölgelerdedaha iyi yayılım gösteriyor, büyümehızı meşeden biraz hızlı,budandığında çok güçlü sürgünler çıkarabiliyor.

1350 metre rakımdaki yaylamızda bahçemize diktiğimiz gürgen fidanı

Eklenti 509541

Eklenti 509542

Gürgen
 

meşemizz babamın
 

15.08.2015
Eklenti 571864

carpinus betulus
 

Eklenti 622440

Eklenti 622441

carpinus betulus
 

gürgen ağacının bizim dağ köylerimizde adeta bir kutsaliyeti vardır,ormanda kral edasıyla bırakılır..içinde gürgen geçen çok türkülerimiz vardır...

sayın likos karadeniz bölgesinde(buna bizim köy de dahil) Gürgen diye bahsedilen ağaç Kayın(fagus orientalis) dır. bana göre de çok güzel saygı duyulası bir ağaçtır.

Gürgen ağacının ölümüne dayanabileceği en düşük ve en yüksek kaç derecedir?