Kestane (castanea sativa)

[Fagus Sylvatica]

Forumda bakınırken fark ettim ki, Türkiye'nin ve Avrupa'nın coğrafyasında çok geniş bir yer kaplayan bu ağaç hakkında bir sayfa yok. Bu beni çok şaşırttı çünkü çok dekoratif ve yararlı bir ağaç kestane. Tabii daha çok Anadolu Kestanesi'ne yönelik bir sayfa bu ( castanea sativa). Çünkü Türkiye'de ve Avrupa'daki tür bu. Ama genel olarak tüm kestane türlerini de içeriyor tabii.
İşte bir kaç bilgi:

Yaprak döken bazen çalı formunda olan orman ağaçlardır. Kabuk çatlaklıdır. Yaprak koltuğunda çıkan tomurcuklarla yalancı uç tomurcukları vardır. Tomurcuklar üst üste binmiş 2 pulla örtülmüştür. Yapraklar sarmal dizilmiş fakat bükük iki sıralı görünür. İkincil damarlar birbirine paralel uzanır. Yapraklar kalın kimi zaman sert, mızraksı, kenarı dişli ve kılçıksı yapıda olabilir.

Erkek çiçekler (kedicik) dik vaziyette, 1-3 (5) salkımlı; salkımcaların her birindeki brahteler birbirine karşılıklı durur. Çiçek örtüsü 6 kısımlıdır. Stamenler 10-12 (20) kadardır. Tüylü dişi organ gelişmemiştir. Dişi çiçekler erkek çiçeklerin yakınında oluşur. Nadiren tek tek bulunur. Yumurtalık 6-9 gözlüdür. Boyuncuk 6-9 kadar, tepecik uçta, çok küçük noktalıdır. (beneksi) Kupula 2-4 arasında çenetlere ayrılır. Brahteler dikensidir. Kupula içerisinde 1-3 kadar fındıksı meyve bulunur. Çimlenme hipogeiktir

Tohumları Güney Avrupa ile Güneybatı ve Doğu Asya'da yaygın olarak tüketilmektedir. Orta çağlarda Güney Avrupa'da yeterli buğday ununa sahip olmayan orman toplulukları temel karbonhidrat kaynağı olarak tamamen kestaneye bağlı kalmaktaydılar.

Kestane ülkemizde en çok Aydın ilinde yetiştirilmektedir ve burdan hasat edilen kestaneler iç pazarda,dış pazarda ihracatı yapılmaktadır. Ayrıca özellikle Aydın ilinden ihraç edilen kestaneler çok kaliteli olup;Bursa ilimizde ve İzmir'in Ödemiş ilçesindeki Bozdağ dağda Kestane Şekeri adıyla bilinen bir tatlı çeşidi olarakta imal edilmektedir.Bazı çörek, kek ve pasta çeşitlerinde de kullanılmaktadır.

Tohumlar(kestane meyvesi), ateşte közlenmiş, haşlanmış veya suda kaynatılmış olarak tüketilir. Çoğunlukla 'kestane kebap' olarak adlandırılan ilkinde, kestane tohumları(kestane meyvesi) üst kısımları hafifçe çizildikten sonra, 200-220 °C ısıda 10-15 dakika süreyle fırına verilerek hazırlanır.ya da kömürlü sobaların üzerinde de közlenir.

Kerestesi, dayanıklılık ve dekoratif özellikleri bakımından meşe ağacının odununa benzemekle birlikte, kuruma esnasında çatlaması ve eğrilmesi nedeniyle, bu ağaçtan büyük boyutlu kereste elde edilememektedir. Ancak dayanıklılığı nedeniyle bazı ahşap bahçe işlerinde bu ağaçtan faydalanılmaktadır. İtalya'da fıçı yapımında kullanılmaktadır. Kestane ağacının düzgün dallarından zeytin silkmede kullanılmak amacıyla sırık yapılmaktadır.


Kestane; eski zamanlardan beri insan beslenmesinde önemli bir yer almıştır. Araştırıcılar ilk zamanlarda Alp yöresinde yaşayan insanların 4 – 6 aylarını kestane ağırlıklı beslenme ile geçirdiklerini belirtmektedirler. Bu yörede kişi başına kestane tüketiminin yılda 150 kg dolaylarında olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle kestane meyvesi fakirin ekmeği, ağacı da ekmek ağacı olarak tanımlanmaktadır.

Kestane, doğada tamamen doğal şartlar altında yetiştirilen, tarımsal ilaç, suni gübre kullanılmayan organik tarım ürünüdür. İçerdiği besin öğelerine ilaveten organik tarım ürünü olması nedeniyle kestane, beslenme diyetlerinde eskiden beri yer aldığı önemini günümüzde de korumaktadır. Başta Fransız mutfağı olmak üzere birçok Kuzey Yarım Küre ülkesinin mutfağında vazgeçilmez bir unsur olan kestane, etli yemeklerin hazırlanmasında, çeşitli salatalarda lezzet arttırıcı olarak yer almaktadır. Ayrıca kestane şekeri, kestane püresi, kestane ezmesi gibi çeşitli tatlılar da yapılmakta ve bu ürünler tek başına tüketilebildiği gibi pastalarda da kullanılmaktadırlar. Kestaneler öğütüldüğünde, badem ve fındıktaki gibi yağlı bir yapı yerine güzel ve tatlı bir un haline gelir.Bazı araştırmacılar inek sütündeki süt şekeri laktozun çocuklar için alerjik etkisi nedeniyle çocuklara uygun tatlı ve çorbaların hazırlanmasında kestane ununun alternatif bir ürün olabileceğine dikkati çekmektedirler. Kestane unu ayrıca, sütlü puding türü ürünlerde, ekmek yapımında, flakes ( corn flakes) türü ürünlerin hazırlanmasında kullanılmaktadır.

Yenebilir nitelikteki taze kestane başta nişasta ve çeşitli şekerler olmak üzere iyi kalitede sindirilebilen lifli maddeler, protein, düşük oranda yağ, çeşitli mineral maddeler, B1, B2 ve C vitaminlerini içermektedir. 100 gram yenebilir kestane ortalama olarak 160 kcal enerji sağlamaktadır.

Kestane, doyurucu özelliğine paralel olarak insanların beslenmesine katkı sağlayan bir çok besin öğelerine sahiptir.

100 gr taze kestanenin (yenebilir kısmı) besin öğeleri:

Kalori ( kcal) : 160

Karbonhidrat (g) : 34

Şeker (g) : 9,6

Protein (g) : 3,2

Yağ (g) : 1,8

Sodyum (mg) : 9

Potasyum (mg) : 395

Kestanenin besin öğeleri kestane türüne, çeşidine, yetiştiği ekolojik şartlara göre değiştiği gibi uygulanan işleme teknolojilerine göre de değişikliklere uğramaktadır. Örneğin kestane haşlandığı zaman nem oranı yükselmekte ve toplam enerji değeri % 25 oranında azalarak 120 kcal ‘ e düşmektedir. Haşlama esnasında nişasta bileşimi değişmekte ayrıca potasyum ve sodyum miktarları azalırken kalsiyum miktarında değişiklik görülmemektedir.

Kavrulduğu takdirde nem oranı % 20 dolaylarında azalırken, şeker miktarı % 25 oranında artmakta ve enerji değeri 200 kcal olmaktadır.

Kestane kurutulduğunda raf ömrü uzamakta, besin öğelerinde artışlar görülmektedir.

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

Kestane ormanı

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

Yaprak

[Fagus Sylvatica]

Çiçek

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

Bir de yetiştirmek isteyenlere dikkat edin derim, ilkbaharda açan çiçekleri o kadar güzel gözüküyorlar ki, tüm arıları kendilerine çekiyorlar.

[Fagus Sylvatica]

Eğer kuzey bölgelerinde yaşıyorsanız çevreyi ağaçlandırmak için de ideal bir ağaçtır ve muhteşem bir kır manzarısını garantiler

[Fagus Sylvatica]

Meyveleri

[Fagus Sylvatica]

[Fagus Sylvatica]

Genç bireylerde çatlaksız olan gövde zamanla çatlaklı bir hal alır.

[Fagus Sylvatica]

[kızıl-çam]

Muhteşem bir ağaç bence de. Ağaçlandırma için 8-9 tane kestane aldım, sonra 2 tanesi kök yaptı ve sadece 1 tanesi büyüdü. (Ne yazık ki)

[Fagus Sylvatica]

Ben de bolca aldım bu iş çin. Evde 2 tane çimlenmiş var. Biri 15 cm oldu, diğeri ise 5cm. Geri kalan tohumlarıysa ağaçlandırmaya çalıştığım açık alana ektim. Tohumdan çıkan bitkiler yazın kuraklığa daha iyi dayanıyor çünkü. Umarım bir kestane korusuna dönüşür bir gün. Çünkü kestane ve kayın en sevdiğim orman ağaçları

[Sagun]

benim de en sevdiğim orman ağacı kayın ve meşe, kestane ile gürgeni de çok severim... bu da benim kestanem, benim küçük kız tepesini koparınca kökünden 2 sürgün verdi. şu an yeni çimlenen de 2 tane kestanem var onları daha büyük saksılara ekmiştim , inşallah ben de ormanı süsleyen bu ağaçları büyütebilirim

[arbutus]

Tüm resimler ve güzel bilgiler için teşekkürler. Kestaneleri yetiştirmek üzere etrafa ekmek şayet çevrenizde sincaplar varsa nafile olabiliyor, zira ne yapıp edip o kestaneleri bulup yiyorlar. Ben çareyi kestaneleri saksıda belli bir boya kadar büyütüp ondan sonra dikmekte buldum. Ayrıca kış başında çevredeki kestane ağacından çelik alıp açık alanda yastığa diktim, bakalım ne olacak..

Selamlar ve saygılarımla
Arbutus

[adembaba1]

Cocuklugumuzda guzun en sevdigimiz sey okuldan sonra daga kestane toplamaya gitmekdi,arkadaslarla yarisirdik kim daha cok bulacak diye,kestane orman hayvanlari ucunde cok onemli bir meyvedir(domuz,sincap,cakal porsuk..)maalesef yaklasik 10-15 yildir bati karadeniz kestanelerinde kanser hastaligi var,agaclar kuruyor,urun alinamiyor..

[Fagus Sylvatica]

Evet, ben de duymuştum bu hastalığı. Umarım karaağaç gibi kestane de yok olmazz gözlerimizin önünden. Ama sanmıyorum. Güney Avrupa'nın Kuzey Avrupa'ya geçiş bölgelerinin ekosisteminde o kadar önemli bir yeri var ki, mümkün değil kaybolmaz bence. Zaten bu zona da adını o veriyor, Castanetum zonu.

[Sagun]

kestanelerimiz


bu da yeni çimlenen diğerlerine göre daha hızlı büyüyor, saksısı daha geniş

[Sagun]

sayın Arbutus kestaneleeri yetiştirip meyve verdiğini gördünüz mü acaba , bu fidanlar meyve verecek mi yani? aşı gerek li mi

[Fagus Sylvatica]

Bu fidanlar meyve verirler tabii. Biz hatta her sonbahar ormana gidenlerden sipariş ediyoruz . Ama yabani olduğu için daha küçük meyveler yapıyor (bence biraz daha lezzetli oluyorlar). Aşı yaparsanız daha iri ve bol meyve alırsınız ama.

[arbutus]

Orijinal Mesaj Sahibi Sagun

sayın Arbutus kestaneleeri yetiştirip meyve verdiğini gördünüz mü acaba , bu fidanlar meyve verecek mi yani? aşı gerek li mi

Daha çok ufaklar...

[Fagus Sylvatica]

Bu arada kestanelerin yayılma alanıyla ilgili güzel bir harita buldum;

[Sagun]

ben de yabani ağaçları daha çok severim zaten ama bu konuyla ilgili açılan kestane cimlendirme konusunda bazı arkadaşlar deneyimlerini paylaşmışlar şöyle ki; eğer kestane ağacı tek yani yalnız olursa tozlaşmada eksiklik olduğu için meyveler tam olarak oluşmuyormuş , tozlaşma için başka bir cins kestane dikmek gerekiyormuş gibi.. ben de diyorum ki ormandaki bütün kestaneler aynı cins nasıl meyve veriyorlar?

[Fagus Sylvatica]

O konuda pek bir bilgim yok. Bir tahmin olmakla beraber, yabani olanlarda böyle bir sorun olmuyor olabilir belki

[Sagun]

bu kış marketten alıp saksıda çimlendirdiğimiz 5 adet kestanemizi doğal ortamıyla buluşturduk, yayladaki evimizin bir kenarına boydan boya diktik umarım büyürler.

[Fagus Sylvatica]

Sayın Sagun, fidanların durumu çok güzel, ellerinize sağlık. Ben de burada bahçenin dışına diktim iki tane ama ne olur ne olmaz suluyorum (sözde bırakacaktım kurağa alışsın ama kıyamadım ). Benim merak ettiğim, çevrenizde doğal olarak yetişiyor mu kestane?