|
Toprakta Solarizasyon Uygulaması (hastalık, zararlı ve yabancı otları yok etme)
3 Eklenti(ler)
Emeklisi olduğum Tarım ve Köyişleri Bakanlığının solarizasyon konusundaki geçici talimatını burda vermeyi uygun buldum. Aynen alınmıştır T.C.TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Zirai Mücadele Araştırma Enstitisü Müdürlüğü ADANA TOPRAK SOLARİZASYONU UYGULAMASI GEÇİCİ TEKNİK TALİMATI ADANA 1995 1. SOLARİZASYONUN TANIMI VE UYGULAMA KOŞULLARI Solarizasyon toprağın güneş enerjisi ile ısıtılmasıdır. Uygulama yaz mevsimi sıcak geçen bölgelerde, sıcaklığın yüksek ve güneş ışığının şiddetli olduğu aylarda ve uygulama yapılacak alanın ekili olmadığı durumlarda, nemli toprağın mümkün olduğu kadar ince şeffaf polietilen örtü ile kapatılması işlemidir. Bu uygulama ile topraktaki hastalık etmenleri, yabancı otlar ve nematodların zayıflatılması veya öldürülmesi amaçlanmaktadır. Solarizasyon özellikle seralar gibi küçük alanlarda, açıkta ve örtüaltında sebze çilek, fidancılık ve fidelik alanlarında uygulanabilir. Solarizasyon hastalık, zararlı ve yabancıotlarla mücadelede yalnız veya diğer metotlarla kombine edilerek uygulanabilen kimyasal olmayan güncel ve çevreci bir tercih olarak dikkate alınmalıdır. 2. SOLARİZASYON UYGULAMASININ BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 2.1. GÜN UZUNLUĞU VE GÜNEŞ IŞIĞIINI ŞİDDETİ “ Gün uzunluğunun fazla olduğu Temmuz-Ağustos aylarında uygulama, güneş ışığının şiddetli olduğu günlere rastlaması nedeniyle başarıyı arttırır. 2.2. YER HAZIRLIĞI “ Toprak iyi hazırlanmalı ve keseksiz olmalıdır. “ Toprak yüzeyi düzeltilmeli, toprak ile örtü arasında hava boşluğu olmayacak şekilde plastik örtü düz durmalıdır. 2.3. PLASTİK ÖRTÜ “ Polietilen (PE), Polivinilklorid (PVC) ve etilenvinilasetat (EVC) kullanılmaktadır. “ İnce PE örtüler daha etkilidir. 2.4. TOPRAK NEMİ “ Toprak nemi üst katlarda en az % 70 olmalıdır, 60 cm’den daha derinlerde nemini korumalıdır. “ Toprak nemi, toprak sıcaklığını etkileyen çok önemli bir faktördür. 2.5. TOPRAK SICAKLIĞI Toprak sıcaklığının artışı, “ Toprak nemine, “ Güneş ışığının şiddetine ve süresine, “ Hava sıcaklığına, “ Plastik örtünün şeffaflığına, “ Toprağın rengine (koyu renkli toprak daha çabuk ısınır) Bu faktörlere bağlı olarak toprak sıcaklığı 5 cm’de 42-55ºC ve 45 cm’de 32-36ºC’ye ulaşabilmektedir. 3. SOLARİZASYON UYGULAMASIYLA MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PATOJENİ FUNGUSLAR, NEMATODLAR VE YABANCI OTLAR 3.1. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PATOJENİ FUNGUSLAR Plasmodiophora brassicae (Lahana Kök-Ur Hastalığı) Phytophtora spp. (Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü) Pythium ultimum (Kök çürüklüğü) Pyrenochaeta lycopersici (Kök Mantarlaşması) Didymella lycopersici ( Gövde çürüklüğü) Rhizoctania solani (Kök çürüklüğü) Verticillium spp. (Verticillium solgunluğu) Fusarium oxysporum (Fusarium solgunluğu) Sclerotinia spp. ( (Beyaz Çürüklük) Rosellinia necatrix (Kök çürüklüğü) Thielaviopsis basicola (Kök çürüklüğü) 3.2. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PARAZİTİ NEMATODLAR Meloidogyne spp. (Kök-ur nematodları) Ditylenchus spp (Soğan sak nematodu ve yakın türleri) Helicotylenchus spp. (Spiral nematodlar) Tylenchulus semipenetrans (Turunçgil nematodu) Tylenchorhynchus spp., Quinisulcius spp (Bodurlaştıran nematodlar) Globodera spp., Heterodera spp. (Kist nematodu) Xiphinema spp.(Kamalı nematodlar) Pratylenchus spp. (Çayır nematodları) Paratylenchus spp. (toplu iğne nematodları) Rotylenchulus reniformis (Böbrek ematodu) 3.3. YABANCI OTLAR 3.3.1. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADE EDİLEN KIŞLIK TEKYILLIK YABANCI OTLAR Anagallis arvensis L. (Fare kulağı) Capsella bursa-pastoris L. (Çoban çantası) Lactuca serriola L. (Dikenli yabani marul) Mercurialtus annua L. (Yer fesleğeni) Senecio vulgaris L. (İmam kavuğu) Stellaria media L. (Kuş otu) Trifolium spp. (Yabani üçgül) Fumaria officinalis L. (Şahtere) Lamium amplexicaule L (Ballı baba) Raphanus raphanistrum L. (Yabani turp) Sonchus oleraceus L. (Eşek marulu) Urtica urens L. (Isırgan otu) 3.3.2. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADE EDİLEN YAZLIK TEKYILLIK YABANCI OTLAR Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (Darıcan) Digitaria sanguinalis (L.) Scop. (Çatalotu) Tribulus terrestris L. (Demir dikeni) Amaranthus retroflexus L. (Kırmızı köklü tilki kuyruğu) Solanum nigrum L. (Köpek üzümü) Chenopodium album L. (Sirken) Orabanche aegyptiaca Pers. (Mısır canavar otu) Orabanche crenata Forsk. (Beyaz çiçekli canavar otu) Orabanche ramosa L. (Mavi çiçekli canavar otu) Portulaca oleracea L. (Semiz otu) 3.3.3. SOLARİZASYONLA MÜCADELESİ ZOR OLAN YABANCI OTLAR Convolvulus arvensis L. (Tarla sarmaşığı) Cyperus esculentus L. (Sarı topalak) Cyperus rotundus L. (topalak) Malva nicaensis All. (Dağ ebegümeci) Melilotus alba Desr. (Aktaş yoncası) Medicago spp (Yabani yonca) 4. SOLARİZASYONUN UYGULANIŞI 4.1. Uygulama yapılacak alan, önce 30-40 cm. derinliğe kadar işlenmeli, kesekleri kırılmalı sonra tesviyesi yapılmalıdır. 4.2. Isının iletkenliğini arttırmak amacıyla toprak 40-50 cm. derinliğe kadar karık, salma, yağmurlama ve damlama sulama sistemlerinden biriyle sulanmalıdır. 4.3. Toprak, tava gelince düzgün bir yüzey oluşturmak için üstten bastırılmalı, 0,025-1 mm.kalınlığında deliksiz, şeffaf polietilen örtü ile kapatılmalıdır. Bu sırada toprak ve örtü arasında, hava keseleri oluşmamasına, örtünün gergin durmasına ve toprak yüzeyinin örtü ile temasının sağlanmasına özen gösterilmelidir. Örtü kenarları, önceden açılmış karıklar içine iyice gömülmelidir. (Not : Plastiklerin birleşme yerlerinde iki taraftan gelen plastkler 30 cm. kadar üstüste geldiği zaman özellikle değişik yöntemle bir birleştirmeye gerek yoktur. Ancak bu türlü birleştirmeye ait elimde resim yok) (Bu arada methyl bromide alternatifleri konusunda çalışıp fotoğraf veren arkadaşlara bu arada teşekkür etmek isterim) Eklenti 34189 Sera kenarında plastiğin örtülmesi Eklenti 34188 Plastiklerin birlesme yerleri ve damlama sulama boruları Eklenti 34190 Solarizasyon yapılan bir sera 4.4. Uygulama süresince toprağın nemli kalması önemlidir. Örtü kenarları, iyice kapatıldığında toprağın yapısına da bağlı olarak uygulama süresince toprak nemini koruyabilir. Gerekirse örtüler kaldırılarak tekrar sulama yapılmalı ve hemen örtülmelidir. 4.5. Uygulama süresi, genellikle 4-6 hafta olmakla birlikte, sıcağa dayanıklı olan veya toprağın derinliklerinde yaşayabilen bazı hastalık etmenlerine (Fusarium spp., Phytophtora capsici. vb.) karşı etkinin arttırılması için, süre 8-10 hafta kadar uzatılabilmekte **** bazı fümigantların düşük veya yarı dozu uygulanarak iki yöntem kombine edilmektedir. 4.6. Uygulama sona erdikten sonra, kısmen sterilize edilmiş olan topraklar mikroorganizmalar yönünden zayıflamaları nedeniyle yeni bulaşmalara karşı çok duyarlı olduklarından, diğer alanlardan taşınacak toprak, su ve bulaşık fidelerle tekrar bulaşmaması için gerekli özen gösterilmelidir. 5. SOLARİZASYON UYGULAMASININ YARARLARI VE UYGULAMAYI SINIRLAYAN FAKTÖRLER 5.1. SOLARİZASYON UYGULAMASININ YARARLARI 5.1.1 Solarizasyon uygulaması, kimyasal olmayan, toksik materyal içermeyen, uygulaması basit, tehlikesiz, ekonomik, öğrenmesi ve çiftçiye öğretmesi kolay, küçük alanlara el ile, büyük alanlara makine ile uygulanabilen bir yöntemdir. 5.1.2. Solarizasyon uygulaması ile birçok patojene, nematoda ve yabancı otlara karşı değişik oranlarda etki sağlanmaktadır. 5.1.3. Solarizasyon uygulaması, topraktaki inokulum düzeyini düşürdüğü ve bunun sonucu olarak hastalık çıkışını azalttığından ve güneşle ısıtılan toprakların bünyelerinde bitki beslenmesi yönünden olumlu değişiklikler (çözülebilir bitki besin maddeleri ve organik madde miktarının artması gibi) oluşturduğundan ürün miktarı ve kalitesini arttırmaktadır. 5.2. SOLARİZASYON UYGULAMASINI SINIRLAYAN FAKTÖRLER 5.2.1 . Solarizasyon uygulaması yalnızca iklimin uygun ve toprağın bitkisiz olduğu 4-10 hafta için yapılabilmektedir. 5.2.2. Uygulama bazı ürünler için pahalıdır ve bazı hastalık etmenlerinin mücadelesinde etkili olamamaktadır. 5.2.3. Aynı toprağa sürekli solarizasyon uygulanması sonucu sıcaklığa dayanıklı hastalık etmeni ırklarının gelişmesi mümkündür. |
Teşekkürler İzzet Bey, çok yararlı bir döküman oldu.
|
Uygulama konusunda bilgi veren başka siteler
http://www.kkgm.gov.tr/birim/ilac/me...larizasyon.htm http://www.antalya-tarim.gov.tr/habe...k_id=44&ID=353 |
Sn. İzzet Bey ,
Önemli bir konuya değinerek verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Muğla yöresinde durum nasıl bilemiyorum ama , bizim bu taraflarda zeytinde Verticulum solgunluğu hastalığı etkili olmaya başladı . Sulanmıyan dağlık arazideki zeytin ağaçlarımızdan dahi etkilenenler oluyor . Buralarda yaz aylarında sıcaklık 45-46 C dereceye ulaşmaktadır. Toprak sıcaklığını bilemiyorum. Yazın , dağlık arazide zor da olsa Verticulumdan etkilenen bazı zeytin ağaçlarıma solarizasyon uygulaması yapmayı düşünüyorum. Zeytinde Verticilum solgunluğu hastalığına karşı solarizasyon uygulamasının başarı oranı hakkında bilgi vermeniz mümkünmüdür. Saygı ve selamlarımla . |
Sn.syıldıran.
Solarizasyonla ilgili talimatta Verticillium spp. (Verticillium solgunluğu) mantarına karşı kısmen veya tamamen etkili olduğu kayıtlı. Bu sitede : http://www.zae.gov.tr/bitkisagligi/iz4.asp hastalığın solarizasyon veya kimyasal yolla temizlenebileceği yazılı. solarizasyon bildiğim kadarıyla sadece toprağa uygulanıyor. Bitki dikili halde uygulanmıyor. Bu nedenle tesisten önce yapılabileceğini sanıyorum. Mantarlarda 8-10 hafta iyi sonuç veriyor. Daha detaylı bilgi alırsam bildirirm. İyi günler |
Solarizasyon yapılacak alanda tarımı yapılacak bitki olmamalı. Daha çok seralarda kullanılan bir yöntemdir. Hatta öyle ki serada solarizasyon yapılmamış bir avuç bile toprak kalmasın derdi hocamız. Bu da açık havada yapılmasının uygun olmayacağını vurgular. Syıldıran üzülerek söylüyorum ki siz solarizasyonu ağaçlarınız varken yapamazsınz.
|
Ben acaba demiş ve öyle yazmıştım.
Zaten talimatta şöyle yazıyor : "5.2. SOLARİZASYON UYGULAMASINI SINIRLAYAN FAKTÖRLER 5.2.1 . Solarizasyon uygulaması yalnızca iklimin uygun ve toprağın bitkisiz olduğu 4-10 hafta için yapılabilmektedir. " Ben dikkat etmemişim. Teşekkürler. |
Çok iyi bir bilgi, teşekkürler.
|
Sn. İzzet Bey , Sn. Filiz Hanım ,
İlginiz ve cevaplarınız için teşekkürlerimi arz ederim. Solarizasyonun bitkisiz alanlarda yapılacağını belirtmektesiniz , doğrudur , fakat Zeutincilik Araştırma Enstitüsünün sitesinde solarizasyon işlemi yapılan küçük zeytin ağaçları resmedilmekte . Merakımı mazur görün , ben amatör bir ruhla çiftçilik yapmaya çalışan bir emekli elektrik mühendisiyim , bu konuları sizler kadar bilmem mümkün değil . Saygı ve selamlarımla ... |
ZAE'nün sitesinde detay verilmemiş, anlatılmamış.
Enstitüye yazı yazdım cevap bekliyorum. |
Alıntı:
Bence biraz daha araştırmalısınız.Zeytin Ağaçlarında solarizasyon resmimi koyuyorum.Sevgiler. |
Alıntı:
Sayın Syıldıran; Benim fikrimi sorarsanız mutlaka yapmalısınız. İyi günler. |
Merhabalar, saksı topraklarını, dış mekan da(-5, -10 derece) dondurarak,
her türlü zararlıdan arındırmış olurmuyuz?:confused: |
Solorizasyon
Saksı toprağını soğukta bırakarak hastalık etmenlerini öldüremezsiniz.Bu etmenler sadece inaktif duruma geçer ve şartlar uygun olduğunda tekrar faaliyete geçerler...
|
Alıntı:
|
Bu başlığı bugün gördüm, yerli otlarla yalnız mekanik ve çapa ile mücadele ediyoruz, bahçenin bir bölgesinde deneyecem.
|
2 Eklenti(ler)
Ağaçlarınız da solarizasyon uygulamalarının resimli örnekleri ; Bu konu çok ama çok önemli !!!
|
Alıntı:
|
Sn.İdris şenol ;
İlginize teşekkür ederim. Solarizasyonun amacı ;hiçbir ilaç kullanmadan toprağınızı steril hale getirmenize yarar. Ancak doğru şekilde uygularsanız. Yaz aylarının sıcak olduğu dönemlerde naylonu hava almayacak şekilde kapattığınızda ve belli zamanlarda naylon altından su ile toprağınızı doyurduğunuzda 45 ila 60 gün sonra toprağınızı ilaçsız steril etmiş olursunuz. Bunun sebebi naylon ile kapalı toprağın üzerindeki sıcaklığın su ile aşağılara kadar iletilip sıcak sayesinde steril etmiş olursunuz. Su sıcaklığı toprağın aşağılarına kadar iletir. Bu link i incelerseniz bilgi sahibi olabilirsiniz. http://www.roa-turkiye.com/ROA%20AKA...arizasyon.html Bionem ile ilgili uygulamasını Bionem konu başlığında açıklamam daha doğru olur.Sevgiler |
Madem ROA bir bakteri, solarizasyon sırasında sıcaklığa (ki bazan 70 derecelere çıkabiliyor) nasıl ölmeden dayanacak ve faydalı olacak. Bunu birilerinin ciddi ciddi açıklaması gerekiyor.
|
Alıntı:
|
Sn.İzzeterisen; Gölgede dediğiniz ağaçlara uygulanan solarizasyon naylonunun altındaki ısı değerini ucuz bir derece ile ölçebilirsiniz. Yetiştiriciliğinize çok faydalar sağlayacaktır. Sevgiler
|
Alıntı:
Sn.İzzeterisen ; Roa nın içerisindeki bakterinin yaptığı görevle değil kitinaz enzimi nedeniyle etkilidir. Sizde Zıraat Mühendisi olarak çok iyi bilirsinizki nematodun hücre duvarı ve yumurtası , fungusların hücre duvarı , zararlı böceklerin yumurtaları kitin tabakasıyla kaplıdır. Roa nın içerisindeki bakterinin çıkarmış olduğu kitinaz enzimi nedeniyle tüm bu sorunlarınızı bertaraf eder . Bu açıklamamdantatmin olmadıysanız yakında tesciller çıktığında anlamanızı kolaylaştıracak ve zehirlerden kurtulmanıza yarar sağlayacaktır. Bu arada tekrar ifade ediyorum . Solarizasyon uygulamasını doğru usulüne uygun yaptığınızda hiçbir ilaç kullanmanıza da gerek kalmaz. |
Alıntı:
|
Sn.İzzeterisen ;
Ülkemizde yapılan bir çalışmada Zeytin ağaçlarında bela olan verticillium hastalığına karşı yapılan ilaçsız solarizasyon uygulaması . Solarizasyonun 5 ve 10 cm toprak derinliğindeki sıcaklık değerlerinin sırasıýla 55 ve 48 C, 10 ve 20 cm'de 48 ve 39 C olduğu ve verticillium 'nin canlı kalan mikrosklerot sayısının büyük oranda azalttğı ve bazı denemelerde tamamen yok ettiği bildirilmektedir. Bu konuda yapılan bir başka çalışmada Ege Bölgesi'nde Haziran ve Temmuz ayları arasındaki 6 haftalk süreç içerisinde solarizasyon uygulaması sırasında ve toprağın 5, 10 ve 20 cm derinliklerindeki ortalama sıcaklığın sırasıyla 44.6, 35.1 ve 33.1 C olarak topraktaki mikrosklerot oranını ortalama %95.7 azalttığı belirtilmektedir . Tüm bu bilgilerin ışığında hiçbir ilaç kullanmadan ağaçlarımıza da solarizasyon yapmalı ve yaptırmalıyız diye düşünüyorum. Sevgiler |
Bugün solarizasyona tabi tutmuş olduğum yaklaşık 500 litre saksı harcının yarısına bionem, diğer yarısına da ROA plus püskürterek alt üst ettim. Ardından havalanması için gölge yere aktardım. Her iki grubu da ayrı ayrı kullanacağım. Bu yıl oluşturacağım( şimdiden malzemelerin tamamına yakını birikmiş sayılır) 250 litre kadar kompostu da sadece bu harçlarda kullanmayı düşünüyorum.
|
Sn.Lonicera ;
Uygulamalarınızı ilgiyle takip edeceğim. Sevgiler |
Sanırım bilmeden bio fumigasyon yapmışım:))) Saksı harçlarında uygulamaya çalıştığım solarizasyon öncesi, harç içerisine eklemiş olduğum birer büyük çuval kompost ve yanmış koyun gübresi aşağıdaki işleme çok yakın benzerlik gösteriyor.
BİO FUMİGASYON Metil bromid gerek örtüaltı gerekse açık tarla yetiştiriciliğinde toprak kökenli hastalık ve zararlılara karşı mücadelede en çok kullanılan kimyasallardan birisidir. Ancak MeBr çevre kirliliği ve özellikle ozon tabakasına yaptığı olumsuz etkisinden dolayı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de aşamalı olarak yasaklanacakve200e yılından itibaren cI.~. toprak ilaçlamasında kullanımına izin verilmeyecektir. Metil Bromür'ün kullanımı yasaklandıktan sonra örtüaltı yetiştiriciliği yapan üreticilerin mağdur olmaması için, MeBr'in yerine kullanabilecekleri alternatiflerden biride "Bio-fumigasyon" uygulamasıdır. Bio-fumigasyon, kimyasal olmayan MeBr alternatiflerinin başında gelmektedir. Toprağa uygulanan organik maddelerin parçalanması sonucunda ortaya çıkan gazların ve sıcaklık artışının ortamdaki hastalık ve zararlı etmenlerine karşı toksik (zehir) etki göstermesine bio-fumigasyon denir. Bio-fumigasyon işlemi nasıI yapılır? - Uygulama yapılacak sera, topraktaki bir önceki sezondan kalan bitki artıkları temizlendikten sonra sulanmalıdır. - Toprak tava gelince derin olarak işlenmelidir. Seçilen organik materyal toprağa serilerek bir alet yardımıyla karıştırıldıktan sonra toprak yüzeyi deliksiz, şeffaf ve temiz bir plastik örtü ile kapatılmalıdır. Örtü kenarları daha sonra toprağa iyice gömülmelidir. Örtü malzemesi ile toprak yüzeyi arasında hava keseleri oluşmamasına dikkat edilmelidir. - Uygulama süresince toprağın nemli kalmasını sağlamak için plastik altına yerleştirilen damla sulama sistemi zaman zaman çalıştırılmalıdır. -Solarizasyon süresinin 4-6 hafta sürmesi yeterli kabul edilmesine rağmen toprağın alt katmanlarında yaşayan hastalık etmenlerine de etki etmesi için, bu süre uzatılması yararlıdır.Bio-fumigasyon işlemi sona erdikten sonra yeni bulaşmaları önlemek için toprak mutlaka yüzeysel olarak işlenmelidir. Bio-Fumigasyonda Kullanabileceğimiz Materyaller - Her türlü hayvan gübreleri (küçük, büyükbaş ve kümes hayvanları) - Taze tahıl sapları (mısır, buğday, arpa) - Lahanagiller (yeşil yaprak, sap ve kökleri) Toprağa organik madde ilavesinin faydaları -Toprağa ilave edilen organik maddenin ayrışması sırasında çıkan gazlar hastalık ve zararlı etmenlerine karşı zehir etkisi gösterir. - Solarizasyonun etkisi artırır. -Toprağın kimyasal ve fiziksel özelliklerini iyileştirir (su tutma kapasitesi, su geçirgenliği, havalandırma, toprağın agregat haline gelmesi gibi). Toprakta mikrobiyolojik aktivitenin artmasını sağlar. KAYNAK: http://www.kkgm.gov.tr/birim/ilac/me...r/bio_fumi.htm |
Uygun iklimde sıcak aylarda plastik örtü altına organik madde (sap-saman, hayvan gübresi vb. ) uygulamalarının örtüaltındaki sıcaklığı 80 dereceye kadar çıkardığını uzmanlar sözlü olarak bildiriyorlardı. Solarizasyonun etkisini çok arttırıyor.
|
Solarizasyonda kullanılacak örtü de özelliği bakımından önemlidir.
Siteden aynen kopyalıyorum ilgilenenler ilgili linki tıklayabilir. Solarizasyon Temmuz,Ağustos ayları gibi en sıcak dönemde nemli ve derin işlenmiş toprağın ışık geçirgenliği yüksek şeffaf sera örtüsü ile tamamen kapatılarak oluşan yüksek sıcaklıkta zararlı bakteri ve mikro organizmalardan arındırılması işlemidir. Kimyasal kullanılmadan yapılan bu işlemle toprak zararlılardan arındırılırken faydalı bakterilerin de yüksek sıcaklıkta üremesi sebebiyle %20-30 verim artışı da sağlanmış olur. :D http://www.imeceplastik.com.tr/tr/so...on-ortusu.html |
| Forum saati Türkiye saatine göredir.
GMT +2. Şu an saat: 21:11. (Türkiye için GMT +2 seçilmelidir.) |
Forum vBulletin Version 3.8.5 Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0
agaclar.net © 2004 - 2024