Çeltik Yanıklık Hastalığı

[Cumhur Tonba]

(Pyricularia oryzae)

Çeltiğin yaprak, yakacık, kın, boğum, başak ve başak sapında zarar zarar yapar. Bulaşmalar için yüksek orantılı nem, düşük sıcaklık ve bulutlu hava uygundur. Yaprak lekeleri Temmuz ayından itibaren görülür. İğ ve baklama dilimi şeklinde, iki ucu sivri, ortası gri bej veya saman sarısı etrafı kahverengi lekelidir. Başlangıçta ayrı ayrı olan lekeler sonra büyür, birleşerek yaprağın tamamen kurumasına neden olabilir.

Yakacıktaki lekeler temmuz ayının ikinci yarısında görülebilir. Yakacık iplikle sıkılmlş gibi bir hal alır,leke yaprak kınına doğru uzanabilir. Kın üzerindeki lekelerin belirli bir şekli yoktur. Uzunlamasına gelişirler.

Sap üzerinde yağlımsı görünüşlü lekeler oluşur. Üzerlerinde petrol yeşili renkte küf gelişir. İleri dönemlerde su seviyesindeki boğumlarda doku yumuşaması, kahverengileşme, siyahlaşma meydana gelir.

Başak oluşumundab sonra başağın altındaki boğumda da yanıklık görülebilir. Başak mavi yeşil renk alır. Boş kavuzlar meydana gelir veya çimlenme yeteneği ve pazar değeri olmayan, kesitleri tebeşir gibi beyaz daneler oluşur.

Epidemi yıllarında zarar oranı çok yüksektir.

Hastalık etmeni fungus, kışı çeltik tohumlarında, bitki artıklarında **** bazı yabani özçimenlerde geçirir. Kışı geçiren fungus uygun koşullarda gelişerek çeltiğin yaprak ve sapındaki bulaşmalarla yaşamını sürdürür.

Zirai Mücadelesi:

Kültürel Önlemler: Temiz tohum kullanılmalı,hastalığa az yakalanan çeşitler ekilmeli, hasat sonrası anız bozulmalı. Fazla N'lu (Azot'lu) gübre vermekten kaçınmalı ve sulama suyunun soğuk olmamasına özen gösterilmelidir

Kimyasal Mücadele: Mücadelesi yeşil aksam ilaçlaması şekinde uygulanmaktadır. İlaçlama hastalık tarlada görüldüğü zaman yapılır. 10 gün ara ile ve gerekirse 2nci, 3.ncü ilaçlama uygulanır.

Tarım Bakanlığı Bitki Koruma El Kitabı.
Geniş bilgi İçin Tarım İl-İlçe Md. başvurunuz.