Saptama Kriterleri

[uzaytek]

Yeşil doku içerisinde her birinin çok önemli yeri olan ağaçların korunması hem ekolojik hem de estetik kaygılar açısından önemlidir. Ancak anıt ağaçlar ile korunması gerekli ağaçlar kavramları karıştırılmamalıdır. Bir ağacın anıtsal niteliklere sahip olması için aşağıdaki özelliklerden en az birine sahip olmaları gerekir:

1- Gövde ve taç ölçüleri açısından olağanüstü değerlere sahip olması,
2- Ekstrem yaşı olması,
3- Tarihsel ve kültürel öneminin bulunması,

Anıt ağaçların belirlenmesinde ağacın gövde, taç, boy ve yaş ölçümlerinin bir standardının oluşturulması gerekmektedir. Uzun’ un (1996) bu amaçla geliştirdiği kriterler aşağıda verilmiştir.

1- Gövde çapının ölçülmesi : Ağacın, toprak yüzeyinde ve göğüs hizası yüksekliğinde (yerden 1.30 m yukarıda) çapı ölçülür. Bu yükseklikten ölçülen çevre uzunluğu II. sayısına (3.14) bölünerek ağaç çapı bulunur. 1.30 m yukarıdaki gövde üzerinde ur, dal çıkışı gibi anormal şişkinliklerin bulunması ya da gövde çatallanmasının bu yüksekliğin altında başlaması durumlarındaki ölçüm işleri şunlardır:

a. 1.30 m yüksekliğinde anormal şişkinlikler durumunda, çevre ölçümü bu şişkinliklerin bittiği yerde yapılır ve ölçüm yüksekliği ayrıca belirtilir.

b. Çatallanma 1.30 m yüksekliğinin üzerinde ise ana gövde üzerinde, altında ise çatal gövdeler üzerinde yapılır.

c. Eğimli arazide yamacın üst tarafından itibaren 1.30 m yukarıya gelen yer işaretlendikten sonra, şerit metre gövde eksenine dik biçimde yerleştirilerek gerçekleştirilir.

2- Tepe çapı ölçümü : Tepe çapı ağaç izdüşümü, Doğu, Batı, Kuzey, Güney yönlerinde yarıçaplarının ölçülerek toplamın ikiye bölünmesiyle hesaplanır.

3- Boy ölçümü : Ağaç boyları bir boy ölçer yardımı ile ölçülür.

4- Tahmini yaş : Ağacın 1.30 m yüksekliğinden alınan artım kalemleri üzerinde

sayılan yıllık halka adedi, artım kalemi uzunluğu ve kabuksuz yarıçap arasında orantı kurmak yoluyla hesaplanmaktadır. Ağacın gerçek yaşını bulmak için bu yaşa ilgili ağacın fidanlık sahasında 1.30 m yüksekliğe ulaşılabilmesi için geçmesi gereken sürenin de eklenmesi gereklidir.