Topraksız Tarım

[Mine Pakkaner]

TOPRAKSIZ TARIM

Doç.Dr. Sermin AKINCI 1,

Doç.Dr. İrfan Ersin AKINCI 2

1KSÜ, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Kahramanmaraş (sakinci@ksu.edu.tr)

2KSÜ, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Kahramanmaraş (ieakinci@ksu.edu.tr)

GİRİŞ

Topraksız tarım; her türlü tarımsal üretimin durgun veya akan besin eriyiklerinde, sis şeklinde verilmiş besin eriyiğinde veya besin eriyikleriyle beslenmiş katı ortamlarda gerçekleştirilmesidir. Topraksız tarımın amacı; bitkilerin gelişmesini besin solüsyonu yardımıyla sağlamak, bitkilerin besin madde ve su gereksinimlerini stres oluşturmadan karşılamak ve bunu en ekonomik bir şekilde gerçekleştirmektir. Topraksız tarım aslında örtüaltı (özellikle seralarda) yetiştiricilikte uygulanan ancak son zamanlarda açıkta da kullanılmaya başlanan bir yetiştiricilik yöntemidir.

TOPRAKSIZ TARIMIN NEDENLERİ

Topraksız tarımı gerektiren nedenleri toprak kaybı; toprak yorgunluğu; hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu; aşırı gübre tüketimi; su tüketimi şeklinde sıralamak mümkündür:
-Toprak kaybı: Hızlı nüfus artışı ve bu nüfusun besin ihtiyacının karşılanması için tarım yapılacak toprakların yetersiz kalma ihtimali vardır. Çünkü normal tarım topraklarının bulunmadığı çöllerin hakim olduğu ülkelerde; ülkemizin Akdeniz sahillerindeki meyilli-taşlı arazilerde teraslama yaparak taşıma toprakla tarım yapılmaya çalışılan yerlerde; erozyon, çoraklaşma ve tarım topraklarının yerleşim ve turizm alanlarına ayrılan alanlarda bu durumla karşılaşılmaktadır.

-Toprak Yorgunluğu: Seralarda aynı ürünün arka arkaya uzun yıllar yetiştirilmesi toprak yorgunluğuna neden olmakta bu ise verimliliği düşürmektedir. Toprak yorgunluğuna çözümde, toprak değişimi ve yetiştirilecek üründe değişiklik yapmak (ekim nöbeti) gibi yöntemler kullanılabilirse de; bu tür uygulamalar üreticiler için fazla pratik olmadığı gibi fazla ekonomik de değildir. Üstelik modern tarımda alınan tüm önlemlere rağmen, verim ve kalitede istenilen boyutlarda artışlar kaydedilememektedir.

-Hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu: Yoğun tarımın yapıldığı ve sürekli aynı ürünün yetiştirildiği yerlerde bağışıklık kazanan ve üretimde önemli sorunlara neden olan hastalık, zararlı ve yabancı otlarla kontrolde modern tarımda ilaçlı mücadele yapılarak ilerlemeler kaydetmiş olmasına karşın tam bir kontrol sağlanamadığı gibi, sağlığa zararlı ilaç kullanımı özellikle dışa ürün satımında sorunlara neden olmaktadır.

-Aşırı gübre ve su tüketimi: Topraklı tarım yapılan alanlarda ve özellikle seralarda yoğun üretim girdilerinden birisi bitkilerden daha çok verim ve kalite elde etmek için gübre kullanımıdır. Bu durumun ileride gübre açığına ve toprak ile çevrede kirletici etkilerinin olabileceği kuşkularını doğurmaktadır.

Topraklı tarım yapılan alanlarda, verilen suyun bitkilerce kullanılan miktarını saptamaktaki güçlükler (toprağın derinliklerine sızması ile toprak ve bitkiden buharlaşma ile kaybolması sonucu) nedeniyle bitkileri sulamak için kullanılan su tüketimi topraksız tarımda kullanılanın 4-5 katı olabilmektedir.

-Enerji ve işgücü tasarrufu: Topraklı tarımdaki tüm kültürel uygulamalar için işgücü gereklidir. Toprağın işlenmesi, ekim-dikime hazırlanması, çapalanması, sulamaya elverişli hale getirilmesi, sterilizasyonu, bitkilerin gübrelenmesi, yabancı ot kontrolü gibi işlemler nedeniyle işgücü gereksinimi bir hayli fazladır. Başta traktör ve bağlantı ekipmanlar olmak üzere bir çok alet ve ekipmanın çalıştırılması için bir hayli enerjiye gereksinim bulunmaktadır.

TOPRAKSIZ TARIMIN FAYDALARI

Toprağı uygun olmayan yerlerde tarımsal üretim olanağı: Topraksız tarım toprağa bağlı kalmadan yapılabilen bir üretim yöntemi olduğu için uygun olmayan alanlarda da tarım yapılabilir.
Erkencilik, verim ve kalite artışı: Dengeli bir beslenme ve bakım olanakları sağladığı için bitkiler erkenden ve daha fazla verime yatar. Bitkilere istenilen besin elementi gerekli miktarlarda verildiği için erkenci ve kaliteli ürün alma olanağı vardır.

Bitkilerin kontrollü beslenmesi: Bitkilere verilecek besinleri seçmek ve istenilen miktarlarda vermek mümkündür. Böylece bitki besleme kontrollü bir şekilde yapılabilir. Bitkilere eşit bir şekilde gübre vererek bitkileri eşit düzeylerde büyüme-gelişmelerini sağlamak ve birbirine yakın verim elde etmek kolaylaşır. Bazı besinlerin (Mangan, Demir, Çinko, Molibden, Bakır gibi) zararlı etkilerinden kaçılabilir. Topraklı yetiştiricilikte bitki beslemede olumsuz etki yapan pH ve Ec gibi sorunların önüne geçilebilir. Ayrıca kök çevresindeki ortamda sıcaklık ve oksijen denetimi yapılabildiğinden bitkilerin besinlerden faydalanma performansı olumlu etkilenir.
Su ekonomisi ve kontrolü: Topraksız tarımda bitkileri verilen su toprağa sızma yoluyla, suda tutularak veya buharlaşma nedeniyle fazlaca kullanılır. Sulama için tarım alanlarında her yıl su karık veya tavalarını oluşturmak gibi işlemlere çok fazla masraf ta gerekir. Topraksız tarımda verilen su ölçülebilir olduğu ve kontrollü bir şekilde bitkilere verildiği için fazla israf edilmez ve otomasyona bağlı olduğu için de sulama sistemleri daha az para gerektirir.

Enerji ve iş gücünün azaltılması: Topraklı tarımdaki işlemler için gerekli olan işgücünde tamamen teknolojik ve otomasyon sistemleri devreye girdiği için önemli kazançlar elde edilir. Daha az enerji sarf edilir.
Hastalık, zararlı ve yabancı ot kontrolü: Bitkilerin beslenmesi için kullanılan besin solüsyonu ve yetiştirme ortamı sterilize edilebilir. Böylece kökten kaynaklanan hastalıkların önüne geçilebilir. Ayrıca yetiştirme dönemi boyunca kontrollü bir üretim söz konusu olduğu için hastalık ve zararlı riski oldukça azaltılabilir. Yetiştirme su veya katı ortamda olduğu için yabancı ot sorunu yoktur.

[Mine Pakkaner]

TOPRAKSIZ TARIM TİPLERİ

Topraksız tarım, değişik ülkelerde ve farklı araştırıcılara göre pek çok şekilde sınıflamaktadır. Ancak topraksız tarımı, genelde su kültürü ve katı ortam kültürü olmak üzere iki gruba ayırarak incelemek olanak dahilindedir.

1. Su (Solüsyon=Hidroponik) Kültürü= Bitkilerin her hangi katı bir ortam içermeyen yapılarda özel besin eriyiklerinde veya bu besin eriyiklerinin belli aralıklarla bitki köklerine püskürtülmesi ile yetiştirilmesi yöntemidir.

a

b

Durgun Su Kültürü: Bitkilerin 30 cm derinlikteki tekne, tank ve benzeri yapılara konulan besin eriyiklerinden sadece kökleri temas ettirilerek beslenmesi ve bu besin eriyiğinin türlere göre değişmekle birlikte 7-14 gün aralıklarla değiştirilmesi esasına dayanan yetiştiricilik sistemidir (a).

Durgun su kültürü, bir havalandırma tüpü kullanılarak havalandırmalı durgun su kültürü şeklinde (b) de yapılabilir.

Akan Su Kültürü (NFT=Nutrient Film Culture= Besleyici Fim Tekniği): Bitki köklerinin, değişik kanallar içerisinden sürekli veya aralıklı olarak birkaç mm�den 4-5 cm�e kadar derinlikte geçirilen besin eriyikleri içerinde tutularak beslenmesi şeklindeki üretim metodudur. Sistemde bitkiler verilen besin eriyiği eğimli bir kanaldan geçirilerek besin tanklarında depolanır ve eksiklikleri tamamlandıktan sonra tekrar ortama motorlar aracılığı ile pompalanır

Aeroponik Kültürü: Bitkilerin köklerine besin eriyiklerinin sürekli veya aralıklı bir şekilde sis veya buhar halinde püskürtülmesi şeklinde uygulanan bir topraksız kültür yöntemidir. Diğer sistemlere göre su ve gübre tasarrufu sağlayan bu sistemde besin çözeltisini atmaya yarayan başlıklar ve sistemi basınçlı bir şekilde çalıştıran motor düzeneği bulunmaktadır.

2. Katı Ortam (Substrat=Agregat) Kültürü= Bitkilerin; köklerinin gelişip dağılabilmesi için besin eriyikleriyle zenginleştirilmiş, destek sağlayan, besin ve su kaybı az olan, iyi havalanabilir, kolay bulunabilen ve ucuz olan katı ortam doldurulmuşlar saksı- paket, torba, yatak ve hazır blok yapılarda yetiştirilmesidir.

Yatak Kültürü: Yatak kültürü 15-20 cm derinlik, 30-120 cm genişlik ve sera boyuna göre değişen uzunluklarda; yere yatay veya tavana asılı olarak dikey olarak yerleştirilmiş yapılardır. Yataklar, sera toprağında derince açılmış oyukların plastikle kaplanması ile oluşturulabileceği gibi beton, tahta veya metal kontrüksiyon yapı üzerine yerleştirilmiş ve değişik (en fazla plastik) malzemeler kullanılarak oluşturulabilir. Bitkiler bu yapılar içerisine doldurulmuş katı ortamların kullanılması, damla sulama ile su ve gübre verilmesi ile üretilirler. Atık su ise yataklara verilen eğimden faydalanılarak sistemden uzaklaştırılır.

Saksı, Torba veya Paket Kültürü: Bitkilerin besin maddesi destekli veya besin maddesiz, eksik besin maddelerinin besin eriyiği ile verilebildiği, başta damla sulama olmak üzere değişik şekillerde sulanan, herhangi bir katı ortamla doldurulmuş saksı, torba, paket veya benzeri kaplarda yetiştirilmesi şeklinde üretilmesidir.

Hazır Blok Kültürü: En çok kaya yününün kullanıldığı bu sistemde bitkilerin yetiştiriciliği, tabana yerleştirilen (kalınlığı 5-10 cm, genişliği 15-30 cm ve uzunluğu 100 cm) büyük kayayünü blokları içerisine, ortasındaki çukura tohum ekimi yapıldıktan sonra daha büyük fide blokları veya dorudan hazır fide yetiştirmeye uygun kayayünü blokları (kalınlığı 2-7 cm, genişliği 2-10 cm ve uzunluğu 2-10 cm) yerleştirilerek yapılır. Bitkilerin beslenmesi ve sulamasında damla sulama yöntemi ile yapılır.

[Mine Pakkaner]

Bu yapılarda katı ortam olarak kullanılabilecek materyaller doğadan elde edilebildiği gibi kimyasal yolla da üretilebilen inorganik veya organik yapıdaki maddelerdir:

Kum: Çeşitli kayaçların iklim olayları ile parçalanması oluşan, substratlar içinde en ucuz olan katı ortamdır. Topraksı tarıma en uygun kum tane iriliği 0.5-2 mm arasındadır. Daha küçük irilikteki kumlar, drenaj ve havalanmayı önleyebilir. Tekrar yıkanıp, sterilize edilerek kullanılabilen uzun ömürlü bir ortamdır.

Çakıl: İriliği 2-20 mm arasında ve kumdan iri kayaçlardır. Küçük, yuvarlak ve benzer irilikte olmaları istenir. Kum gibi yıkanıp, sterilize edilerek kullanılabilir.

Perlit: Perlit volkanik kayaçların öğütülüp, 900-1000°C�de yüksek sıcaklıklara maruz bırakılması ile elde edilen Al, Na, K silikattan oluşur. Beyaz renkli, hafif, steril ve nötr (ph: 6.5-7.5) yapılıdır. Bünyesinde çok küçük hava kabarcıkları bulunduğu için bitki köklerinin havalanması ve nem tutması açısından çok uygundur.

Vermikulit: Vermikulit yataklarından çıkarılan vermikulitin 1000°C�de fırınlanması ile elde edilen mika mineralidir. Topraksız tarım için uygun vermikulit iriliği 1-3 mm�dir. Vermikulit; su tutma kapasitesi yüksek, köklerin havalanmasında oldukça iyi, steril ve hafif bir maddedir.

Pomza: Kraterlerden çıkan köpük halindeki mağmanın soğuması ve poroziteli halde katılaşması ile oluşur. Asidik olanları beyaz veya kirli beyaz renkte, bazik olanların rengi ise kahverengi veya siyahtır. Tane iriliği 1-5 mm olan steril bir materyaldir.

İşlenmiş Kil: Silis kumunun yüksek sıcaklıklarda ergitilerek elyaf haline getirilmesi ile elde edilen bir ısı yalıtım malzemesidir. Su tutma kapasitesi ve havalanması iyidir.

[Mine Pakkaner]

Zeolit: Temel yapısını SiO4 veveya AlO4 oluşturan bir sulualimünasilikat bir mineraldir. Beyazımsı bir renge sahip olan zeolit, içinde diğeşebilir katyonlar bulundurur. İçerdiği boşluk ve kanallar ile iyi bir nem tutucu ve havalanmaya yardımcıdır. Bu nedenlerle adsrobsiyon, iyon değişimi ve dehidrasyon uygulamalarında başarıyla kullanılır. Su tutma kapasitesi ve havalanması iyidir.

Sepiolit: Magnezyum silikat minerali olan sepiolit, doğada tabakalı ve masif olarak bulunur. İçerdiği hava boşlukları yardımıyla nem tutma kabiliyeti ve köklerin havalanması için iyi bir ortamdır.

Poliüretan: Plastik köpük olarak bilinen bir maddedir. Hava boşlukları yardımıyla bitkiler için gerekli suyun kullanılmasında ve köklerin havalanmasında etkilidir.

Polistiren: İçerdiği hava boşlukları sayesinde bitki köklerinin havalanmasında yardımcı olur. Suyu tutma gücü fazla değildir.

Kaya Yünü: Kayayünü % 60 diabase, % 20 kireç ve % 20 kömür tozunun 1500-200°C�de fırınlarda eritilip, çok ince tabakalar halinde çıkartılıktan sonra ip halinde kesilmesi ve reçine eklendikten sonra sıkıştırılması sonucu elde edilir. Başlangıçta steril, yüksek su tutma kapasitesine sahip, gözenekli ve oksijence zengin, besin eriyiklerini emme gücü yüksek bir ortamdır.

Cam Yünü: Silis kumunun yüksek sıcaklıklarda ergitilerek elyaf haline getirilmesi ile elde edilen bir ısı yalıtım malzemesidir. Su tutma kapasitesi ve havalanması iyidir.

Styrofoam (Strafor): Plastik köpük olarak bilinen diğer bir maddedir. Besin içermez ve ortamı etkilemez. Endüstriyel olarak üretilir, kolay ve ucuza temin edilebilir. Hava boşlukları çok fazla olduğu için köklerin havalanması da yararlıdır. Su tutma gücü azdır.

Kompost: Çeltik ve yer fıstığı kavuzu; buğday, arpa, mantar gibi tahıl samanları; mısır gibi bitkilerin kurutulmuş, işlenmiş ve dezenfekte edilmiş artıkları bu amaç için kullanılabilir. Bitki artıkları önce fermantasyona alınarak çürütülmeli ondan sonra kullanılmalıdır. Bunlar hafif, su tutma bitki türüne göre değişebilen materyallerdir. Yerleşim yeri ve hayvansal artıklar da kompost yapımında kullanılabilirse de bunlarda dikkatli olunmalıdır.

Ağaç Kabuğu: Çam, kayın, meşe gibi ağaçların kabuklarından oluşur. Organik ortam kültürlerinde özellikle işlenmiş halde kullanılması durumunda hastalık ve zararlı yönünden de avantajlıdır. Sahip oldukları hava boşlukları ile su tutma kabiliyetleri iyidir.

Talaş: Değişik ağaçlardan elde edilen talaş, ince veya kaba yapılı olabilir. Nem tutma yönünden oldukça iyidir. Belirli bir süre kullanıldıktan sonra değiştirilmesi gerekebilir.

[Mine Pakkaner]

Torf: Bataklıklarda yetişen bitkilerin bıraktıkları artıklarının havasız koşullarda yığınlar halinde birikmesinden elde edilir. Topraksız ortamda en fazla kullanılan ortamlardan birisidir. Bir çok firma tarafından değişik boyutlardaki paketlerde ticareti yapılmaktadır. Su tutma kabiliyeti en yüksek ortamlardan birisi olduğu gibi içerdiği besin maddeleri bakımından da dikkat çeker.

Kokopit: Hindistan cevizi liflerinden üretilir. Hindistan cevizi kabuklarının doğrudan kullanımı yanında işlenip, sıkıştırıldıktan sonra farklı boyutlarda bloklar halinde kullanımı da söz konusudur. Torf gibi çok yüksek su tutma kapasitesi sayesinde bitki köklerinin beslenmesinde ve havalanmasında önemli katkı sağlar. İthal ürün olması nedeniyle fiyatı yüksektir.

BESİN ÇÖZELTİSİ

Gerek katı ve gerekse sıvı kültür ortamlarında bitkilerin topraktan sağladıkları besinleri sağlayamazlar. Topraksız kültürdeki en önemli konulardan birisi bitkilerin sürekli ve yeterli besin ile beslenmeleridir. Bu ise kaliteli bir suda, değişik gübrelerin çözülerek besin solüsyonlarına dönüştürülmeleri ve bitkilere verilmesi ile gerçekleştirilir. Besin solüsyonlarında gübre olarak Sevgican (1999) tarafından önerilen aşağıdaki makro ve mikro elementlerin kullanılması gereklidir. Besin solüsyonları hazırlanırken pH ve Ec değerlerinin ayarlanması unutulmamalıdır.

Alıntı Kaynağı: http://ciftci.ksu.edu.tr/dokumanlar/...siz_tarim.html

[ŞEREF K]

Merhaba İstanbuldan yazıyorum.Topraksız Tarım(Akan Su Kültürü NFT) için küçük bir sera oluşturdum. Hedefim Topraksız Tarımı ; (Yanmış ahır gübresi)ni baz alarak, **** ek gübreyle gerçekleştirebilmek.Bu konuda bilgisi olan arkadaşlar yorum ve yönlendirmeleriyle yol haritası oluşturmama yardımcı olurlarsa şimdiden teşekkür ederim.
Soru: Yanmış Ahır gübresi (Topraksız tarımda)domatesin besin ihtiyacını karşılamaya yetermi ?Yetmez ise en az hangi gübre ile takviye edilmelidir. Not:Yanmış ahır gübresi hangi oranlarda sulandırılmalıdır. süzülmelimidir Gübreli suyun sürekli havalanması gereklimidir. Saygılar

[ŞEREF K]

Sorumu açmak istiyorum. Elimde küçük bir sera var. Yanmış ahır gübresi var. Amacım :Topraksız (Akan SU Kültürü NFT) de Doğal (ahır ) gübresiyle domates yetiştirebilmek.
Sorum : Besin olarak sulandırılmış gübre yeterlimi ?
Ahır gübresindeki Makro ve mikro elementler bitki için yeterlimi ?
Teşekkürler.

[Mine Pakkaner]

Şeref, gübrenizin analizin yaptırmadan bunu bilemezsiniz. Topraksız tarımın en önemli maddesi bitki beslemedir. Besin elementleri gram gram hesaplanır. Hayvan gübresi bunları karşılamaya genel olarak yetmez.

Bu arada yeni gelen arkadaşlar başlığına uğrayıp kendinizi tanıtırsanız sorularınıza daha hızlı yanıt alabilirsiniz. Bu arada özenli Türkçe'niz için teşekkür ederiz. Dil konusuna çok önem veriyoruz.

Aramıza hoş geldiniz.

[ŞEREF K]

İlginize çok teşekkür ederim Mine Hanım. Yeni gelen arkadaşlar bölümüne yazdım.Çiftlik gübresinin yeterli olmayacağı kanaatindeyim. Ünv. tezlerindeki (aşağıda )gübre analiz sonuçları, benim için bağlayıcı olmamakla birlikte bir fikir verir düşüncesindeyim. Sizin tavsiye ettiğiniz makro ve mikro element listesiyle bilgi eksikliğimden dolayı kıyaslama yapamıyor;hangi elementten kaç gram eksik olduğunu tesbit edemiyorum.Bu konuda bir fikir veriseniz **** yoğunsanız beni konuyla ilgili başka arkadaşa da yönlendirebilirsiniz.Şimdiden teşekkür ederim.
Saygılar
Besin Tuzları 5 l suya konacak miktar

Mono potasyum fosfat 1 çay kaşığı
Potasyum nitrat 4 çay kaşığı
Kalsiyum nitrat 7 çay kaşığı
Magnezyum sülfat 4 çay kaşığı
Mikro elementler 5 l suya konacak miktar
Borik asit 2 çay kaşığı
Mangan klorit 1 çay kaşığı
Çinko sülfat 2 çay kaşığı
Bakır sülfat 1 çay kaşığı
Demir sülfat 4 çay kaşığı

Hayvanların cinsine göre ahır gübresi içindeki besin maddesi dağılımı
Hayvan Cinsi-- Azot --- Potasyum ---fosfor --- kalsiyum

KOYUN -------- 0,55------ 0,15 -------- 0,31 ------ 0,46

SIĞIR --------- 0,29 ------ 0,10------- 0,17 ------- 034
Topraksız Tarımı (Balkonumda toprak yok) yapmaya karar verdim. Amacım doğal sebzemi yetiştirmek ve öğrenmek. Başarılı olursam seracılık yapma imkanlarım var ve düşünüyorum. Benim'ki bir nevi yatay geçiş. Saygılar diliyorum

[ŞEREF K]

Tekrar Merhaba
Sizinde ifade ettğiniz gibi; Çiftlik gübresi içindeki makro ve mikro elementler bitkinin ihtiyacını karşılamaya yetmeyecektir.Bende aynı kanaatteyim. Fakat bu kuramın geleneksel (toprak/bitki) ortamını düşünerek söylediğimizi unutmayalım.Yani toprak ve gübre aynı yerde. Hareket yok. ****** içindeki elementlerin miktarı sabit ve belli. Bitkimizde toprağa sabit olduğuna ve ihtiyacı olan elementlerde belli olduğuna göre; Bitki, toprak ve çiftlik gübresinden ihtiyacı olanları almaya çalışacaktır. Alacağını alacak, alamadığı ise eksik kalacaktır. Toprak ve gübre **** bitki, sürekli yer değiştirmediğine göre,bitkinin bazı ihtiyaçları eksik kalacaktır. Sonuç olarak verim düşecektir.(Bu denklem sabit topraklı tarıma göre.)
Gelelim Topraksız (NFT) Tarım'a :Elimizde toprak yok ,ama onun yerine hareket eden ve içindeki eksik elementleri tamamlayabildiğimiz bir su var.
Yorumuma gelince: Bitki ihtiyacı olan elementleri sudan alacaktır ******. Suda ise bitkinin istediği miktarda element olmadığından, sudaki bazı elementler bitecek, bazıları ise artacaktır..Sabit topraklı tarımdaki gibi aynı toprağa **** gübreye mecbur olmadığımız için;
Çözüm önerim: Kökler arasında dolaştırdığımız suyu değiştirebilir **** eksik olan elementi takviye edebiliriz diye düşünüyorum. Deli bir taş atmış ya işte!! Benden buraya kadar.Şimdi sıra işin ehli arkadaşların faydalı yorumlarına. Ayrıca derimki ;kişiye yazınca cevap geliyor da ,genele sorulunca sanki herkes birbirini bekliyor gibi Amacım geyik değil bilgi .Şimdiden yazan arkadaşlara teşekkürler. Saygılar.

[Mine Pakkaner]

Orijinal Mesaj Sahibi ŞEREF K

Tekrar Merhaba
Sizinde ifade ettğiniz gibi; Çiftlik gübresi içindeki makro ve mikro elementler bitkinin ihtiyacını karşılamaya yetmeyecektir.Bende aynı kanaatteyim. Fakat bu kuramın geleneksel (toprak/bitki) ortamını düşünerek söylediğimizi unutmayalım.Yani toprak ve gübre aynı yerde. Hareket yok. ****** içindeki elementlerin miktarı sabit ve belli. Bitkimizde toprağa sabit olduğuna ve ihtiyacı olan elementlerde belli olduğuna göre; Bitki, toprak ve çiftlik gübresinden ihtiyacı olanları almaya çalışacaktır. Alacağını alacak, alamadığı ise eksik kalacaktır. Toprak ve gübre **** bitki, sürekli yer değiştirmediğine göre,bitkinin bazı ihtiyaçları eksik kalacaktır. Sonuç olarak verim düşecektir.(Bu denklem sabit topraklı tarıma göre.)
Gelelim Topraksız (NFT) Tarım'a :Elimizde toprak yok ,ama onun yerine hareket eden ve içindeki eksik elementleri tamamlayabildiğimiz bir su var.
Yorumuma gelince: Bitki ihtiyacı olan elementleri sudan alacaktır ******. Suda ise bitkinin istediği miktarda element olmadığından, sudaki bazı elementler bitecek, bazıları ise artacaktır..Sabit topraklı tarımdaki gibi aynı toprağa **** gübreye mecbur olmadığımız için;
Çözüm önerim: Kökler arasında dolaştırdığımız suyu değiştirebilir **** eksik olan elementi takviye edebiliriz diye düşünüyorum. Deli bir taş atmış ya işte!! Benden buraya kadar.Şimdi sıra işin ehli arkadaşların faydalı yorumlarına. Ayrıca derimki ;kişiye yazınca cevap geliyor da ,genele sorulunca sanki herkes birbirini bekliyor gibi Amacım geyik değil bilgi .Şimdiden yazan arkadaşlara teşekkürler. Saygılar.

Cevap gelmemesinin sebebi topraksız tarımla ilgili ve bilgili kimse bulunmayışıdır, özelden sorulan soruları da cevaplamama kuralımız var.

Şimdi Şeref Bey, topraksız tarım seralarında su zaten sürekli dolaşmakta ve açık sistem ise sürekli boşaltılarak değişmektedir. Çok nadir görülen kapalı sistemlerde ise su sirküle edilir. Ancak burada da solüsyonu hastalık ve zararlılardan ari tutmak riski büyüktür. Bir de, her bitkinin beslemede, ve besleme aşamalarında isteyeceği elementler farklıdır. Yani standart solüsyonlar sadece amatör ev kitlerinde mevcuttur. Profesyonel işletmelerde bunlar uzmanlarca hazırlanır. En ufak bir besleme hatası bütün ürünü götürebilir. Topraksız tarım uygulamacılarının bitki beslemeci danışmanları vardır, üniversite ile de bağlantılı çalışılır. Sadece besin değil suyun pH sı da önemli, tuzluluğu da önemli. Bazı besin maddeleri belli pH da alınamaz. Sonra belli bir temel besin maddesinde eksiklik varsa diğerlerinin alımı da sorunlu olur. Buna fıçı teoremi deriz. Burada tarım teknikeri üyemiz Durustsahtekar konuyu anlatan bir mesaj yazmıştı, forum içi arama makinası ile bakınız.

Sizin başlangıç olarak Tartes'in akıllı saksısı ile deneme yapmanızı öneririm. http://www.tartes.com.tr/destek/AKILLI%20SAKSI.pdf

Hazır besin solüsyonları da var, profesyonel sera setleri de.

[Tuba]

Topraksız tarım; her türlü tarımsal üretimin durgun veya akan besin eriyiklerinde, sis şeklinde verilmiş besin eriyiğinde veya besin eriyikleriyle beslenmiş katı ortamlarda gerçekleştirilmesidir. Topraksız tarımın amacı; bitkilerin gelişmesini besin solüsyonu yardımıyla sağlamak, bitkilerin besin madde ve su gereksinimlerini stres oluşturmadan karşılamak ve bunu en ekonomik bir şekilde gerçekleştirmektir. Topraksız tarım aslında örtüaltı (özellikle seralarda) yetiştiricilikte uygulanan ancak son zamanlarda açıkta da kullanılmaya başlanan bir yetiştiricilik yöntemidir.

TOPRAKSIZ TARIMIN NEDENLERİ

Topraksız tarımı gerektiren nedenleri toprak kaybı; toprak yorgunluğu; hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu; aşırı gübre tüketimi; su tüketimi şeklinde sıralamak mümkündür:

-Toprak kaybı: Hızlı nüfus artışı ve bu nüfusun besin ihtiyacının karşılanması için tarım yapılacak toprakların yetersiz kalma ihtimali vardır. Çünkü normal tarım topraklarının bulunmadığı çöllerin hakim olduğu ülkelerde; ülkemizin Akdeniz sahillerindeki meyilli-taşlı arazilerde teraslama yaparak taşıma toprakla tarım yapılmaya çalışılan yerlerde; erozyon, çoraklaşma ve tarım topraklarının yerleşim ve turizm alanlarına ayrılan alanlarda bu durumla karşılaşılmaktadır.

-Toprak Yorgunluğu: Seralarda aynı ürünün arka arkaya uzun yıllar yetiştirilmesi toprak yorgunluğuna neden olmakta bu ise verimliliği düşürmektedir. Toprak yorgunluğuna çözümde, toprak değişimi ve yetiştirilecek üründe değişiklik yapmak (ekim nöbeti) gibi yöntemler kullanılabilirse de; bu tür uygulamalar üreticiler için fazla pratik olmadığı gibi fazla ekonomik de değildir. Üstelik modern tarımda alınan tüm önlemlere rağmen, verim ve kalitede istenilen boyutlarda artışlar kaydedilememektedir.

-Hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu: Yoğun tarımın yapıldığı ve sürekli aynı ürünün yetiştirildiği yerlerde bağışıklık kazanan ve üretimde önemli sorunlara neden olan hastalık, zararlı ve yabancı otlarla kontrolde modern tarımda ilaçlı mücadele yapılarak ilerlemeler kaydetmiş olmasına karşın tam bir kontrol sağlanamadığı gibi, sağlığa zararlı ilaç kullanımı özellikle dışa ürün satımında sorunlara neden olmaktadır.

-Aşırı gübre ve su tüketimi: Topraklı tarım yapılan alanlarda ve özellikle seralarda yoğun üretim girdilerinden birisi bitkilerden daha çok verim ve kalite elde etmek için gübre kullanımıdır. Bu durumun ileride gübre açığına ve toprak ile çevrede kirletici etkilerinin olabileceği kuşkularını doğurmaktadır.

Topraklı tarım yapılan alanlarda, verilen suyun bitkilerce kullanılan miktarını saptamaktaki güçlükler (toprağın derinliklerine sızması ile toprak ve bitkiden buharlaşma ile kaybolması sonucu) nedeniyle bitkileri sulamak için kullanılan su tüketimi topraksız tarımda kullanılanın 4-5 katı olabilmektedir.

-Enerji ve işgücü tasarrufu: Topraklı tarımdaki tüm kültürel uygulamalar için işgücü gereklidir. Toprağın işlenmesi, ekim-dikime hazırlanması, çapalanması, sulamaya elverişli hale getirilmesi, sterilizasyonu, bitkilerin gübrelenmesi, yabancı ot kontrolü gibi işlemler nedeniyle işgücü gereksinimi bir hayli fazladır. Başta traktör ve bağlantı ekipmanlar olmak üzere bir çok alet ve ekipmanın çalıştırılması için bir hayli enerjiye gereksinim bulunmaktadır.

TOPRAKSIZ TARIMIN FAYDALARI

Toprağı uygun olmayan yerlerde tarımsal üretim olanağı: Topraksız tarım toprağa bağlı kalmadan yapılabilen bir üretim yöntemi olduğu için uygun olmayan alanlarda da tarım yapılabilir.

Erkencilik, verim ve kalite artışı: Dengeli bir beslenme ve bakım olanakları sağladığı için bitkiler erkenden ve daha fazla verime yatar. Bitkilere istenilen besin elementi gerekli miktarlarda verildiği için erkenci ve kaliteli ürün alma olanağı vardır.

Bitkilerin kontrollü beslenmesi: Bitkilere verilecek besinleri seçmek ve istenilen miktarlarda vermek mümkündür. Böylece bitki besleme kontrollü bir şekilde yapılabilir. Bitkilere eşit bir şekilde gübre vererek bitkileri eşit düzeylerde büyüme-gelişmelerini sağlamak ve birbirine yakın verim elde etmek kolaylaşır. Bazı besinlerin (Mangan, Demir, Çinko, Molibden, Bakır gibi) zararlı etkilerinden kaçılabilir. Topraklı yetiştiricilikte bitki beslemede olumsuz etki yapan pH ve Ec gibi sorunların önüne geçilebilir. Ayrıca kök çevresindeki ortamda sıcaklık ve oksijen denetimi yapılabildiğinden bitkilerin besinlerden faydalanma performansı olumlu etkilenir.

Su ekonomisi ve kontrolü: Topraksız tarımda bitkileri verilen su toprağa sızma yoluyla, suda tutularak veya buharlaşma nedeniyle fazlaca kullanılır. Sulama için tarım alanlarında her yıl su karık veya tavalarını oluşturmak gibi işlemlere çok fazla masraf ta gerekir. Topraksız tarımda verilen su ölçülebilir olduğu ve kontrollü bir şekilde bitkilere verildiği için fazla israf edilmez ve otomasyona bağlı olduğu için de sulama sistemleri daha az para gerektirir.

Enerji ve iş gücünün azaltılması: Topraklı tarımdaki işlemler için gerekli olan işgücünde tamamen teknolojik ve otomasyon sistemleri devreye girdiği için önemli kazançlar elde edilir. Daha az enerji sarf edilir.

Hastalık, zararlı ve yabancı ot kontrolü: Bitkilerin beslenmesi için kullanılan besin solüsyonu ve yetiştirme ortamı sterilize edilebilir. Böylece kökten kaynaklanan hastalıkların önüne geçilebilir. Ayrıca yetiştirme dönemi boyunca kontrollü bir üretim söz konusu olduğu için hastalık ve zararlı riski oldukça azaltılabilir. Yetiştirme su veya katı ortamda olduğu için yabancı ot sorunu yoktur.

Devamı için: http://ciftci.ksu.edu.tr/dokumanlar/...siz_tarim.html

[Kudret Tezel]

Sayın arkadaşlarım sizlere topraksız tarım ve besineriyikleri hakkında yaptığım çalışmaları aktarmak istiyorum fakat bukonu gerçekten çok basit bir olay değil .Öncelikle evimdeki labaratuardan başlamak istiyorum . Sonra kurmuş olduğum düzenleri ve aldığım neticeleri anlatacağım fotoğraflar göndereceğim yalnız sizlerden bir ricam olacak lütfen sabırlı olunuz bilgisayarımla yeni tanışmış olmak ve işlerimin yoğunluğu bunu gerektiriyor ,ancak şundan emin olunuzki önümüzdeki yaz balkonunuzda topraksız tarım yaparak sebze yetiştireceksiniz.

[Sergüzen]

Topraksız Tarım.
TOPRAKSIZ
KÜLTÜR
Cevdet Fehmi ÖZKAN Dr. Adnan ÖZÇELİK
BATI AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
ANTALYA

TOPRAKSIZ TARIM
•Topraksız Tarım Nedir?
Her türlü tarımsal üretimin;
durgun veya akan besin eriyiklerinde,
besin eriyikleri sis’inde veya
besin eriyiklerince zenginleştirilmiş
katı yetiştirme ortamlarında
gerçekleştirilmesidir.

Neden topraksız tarım?Bugün birçok ülke (Hollanda, İngiltere,Japonya, Y.Zelanda, Kanada v.s) sera üretiminde% 90’lara varan oranlarda topraksız yetiştiriciliğe geçmiştir. Hızlı nüfus artışı : Dünya nüfusuna bir günde 120 000 bebek katılıyor. Dünya nüfusu: 1950 de 2.5 milyar günümüzde 6.5 milyardır.

Tarım alanlarının kaybı:

EROZYON
ÇORAKLAŞMA
YERLEŞİM VE TURİZM ALANLARI

Gübre tüketimi :
Topraksız yetiştiricilikte daha azdır.
Gübre üretimi için gerekli:
Enerji ve Ham madde

Su Tüketimi:
Aynı alanda
Toprakta: 5250 lt
Hidrofonikte: 2000 lt
Aerofonikte: 1000 ltdir

Topraksız tarım uygulamaları öncelikle seralarda yaygınlaşmıştır. Bunun nedenleri nelerdir ?
• Monokültür
• Sera toprağının yağmurdan ve normal hava hareketlerinden yoksun oluşu
•Gübre kullanımı
•Sera bitkilerinin ömrünün uzun olması
•Serada bitki artığının kalmaması
•Seradaki aşırı yaz sıcakları

TOPRAKSIZ TARIM ŞEKİLLERİ

• KATI ORTAM (Substrat) KÜLTÜRÜ
• SU KÜLTÜRÜ
Durgun su kültürü Tekniği
Besleyici Film Tekniği(NFT)
• AEROFONİK
Katı ortam kültürü::
Ticari olarak tüm dünyada en yaygın olarak kullanılan topraksız tarım yöntemidir.
Bitkiler besin eriyiklerince zenginleştirilmiş ortamlarda yetiştirilirler.
•Bu sistemde kökler bir yetiştirme ortamı içinde gelişmektedir.
•Diğer topraksız kültür uygulamalarına göre daha kolaydır.

Katı Ortam kültürü şekilleri

YATAK KÜLTÜRÜ:
Yetiştirilecek bitki türüne
göre boyutları değişir.
30-120 cm genişlik
% 1-1.5 eğim
15 -20 cm derinlik
Yataklar değişik materyallerden yapılabilir.
Toprakta yataklar açılarak
ortam yerleştirilebilir.

Torba-Paket ve saksı Kültürü :
Değişik boyutlarda torba, paket ve saksıların içine yetiştirme ortamlarının
doldurulması şeklinde yapılan yetiştiriciliktir.

Katı Ortam Kültüründe Kullanılabilecek Materyaller:
Organik ortamlar - İnorganik ortamlar

-Torf-Kum, Çakıl
-Talaş, Ağaç kabuğu-Perlit
-Mantar Kompostu-Pomza(Volkanik Tüf)
-Mısır Koçanı-Kaya yünü
-Saman-Vermikulit
-Kokopit-Cam yünü
-Curuf vb.
Organik ve inorganik materyaller en uygun yetiştirme ortamını oluşturmak amacıyla karıştırılarak ta kullanılabilirler.

Yetiştirme ortamlarında aranan özellikler :
• Ucuz ve yerel olmalıdır.
•İyi bir drenaj ve havalanma sağlamalıdır.
•Sterilize edildikten sonra biyolojik ve kimyasal olarak bitkiye zarar verecek şekilde bozulmamalıdır.
•Suda eriyebilen tuz içeriği düşük olmalıdır.
•pHdeğeri uygun olmalıdır.
•Fiziksel ve kimyasal olarak homojen olmalı ortamda kullanılması sonucu çabuk bozulmamalıdır.
•Bitkiye yeterli miktarda su ve besin maddesi tutma özelliğine sahip olmalıdır.
•Hafif olmalıdır.

Yetiştirme ortamları:

Organik ortamlar :

TORF:
•Genellikle ıslak ortamlarda, bataklıklarda yetişen bitkilerin yığınlar halinde havasız koşullarda birikmesi ve çürümesi sonucu oluşur.

Ülkemizde Bolu,Denizli, Van, K.Maraş, Kayseri, Kars ve Erzurumdatorf yatakları vardır.
Ülkemizde bulunan torflarbitkisel orijini ve iklim farklılığı nedeniyle;
soğuk kuzey ülkelerinde bulunan ve çok yüksek yağış ve nemin olduğu tropik bölge torflarından farklılık göstermektedir.

Genellikle yerli torfların;
pH, EC, hacim ağırlığı, tane yoğunluğu ve ayrışma
derecesi daha yüksek,
Org. Mad. ve havalanma kapasitesi düşüktür.

TALAŞ, AĞAÇ KABUĞU :
• Torfunekonomik olarak sağlanamadığı yerlerde kulanılabilir.
•Toprak ve iklim koşullarına, bitkinin cinsine, yaşına, sert veyumuşak dokulu olması içeriğini değiştirir.
• Taze kullanılamaz. Sakıncaları ise selüloz vb. bileşiklerin biyolojik parçalanması sonucu N noksanlığı ile fenoller ve Mngibi bazı bileşiklerin toksiketkisinin olmasıdır
Sedir ve ceviz talaşı kullanılamaz

MANTAR KOMPOSTU:
•pH<7 Tuz, P ve K içeriği yüksektir.
•9-12 ay olgunlaştırılıp % 25-50 oranında karıştırılarak kullanılabilir.

KOKOPİT :
• Hindistan cevizi liflerinden elde edilir.
• Preslenmiş halde ithal edilir.
•Tek başına kullanılması halinde çok yıllık bitkilerde ileriki yıllarda kök bölgesinde sıkışma yapabilir.
Bu nedenle pomza, perlit, kum gibi materyallerle karıştırılması uygundur.
•Katyon Değ.Kapasitesi yüksektir
• PH : 5.5-6
• Su Tutma Kapasitesi : Ağırlığının
9 katıdır.

İnorganik Ortamlar

KUM VE ÇAKIL:
•Kum ve çakılın su tutma kapasitesi çok düşüktür.
•İnce kum kullanılmamalıdır. Çapı 0,5-2 mm olmalıdır.
•pHve kireç içeriği önemlidir.
•İyi bir drenaj malzemesidir.
Torf ile karıştırılarak kullanılabilir.

PERLİT :
•Volkanik bir kayacın öğütülüp, 900-10000C sıcaklıklarda tutul -ması sonucunda mısır patlağı görünümünde 0.01-0.5 mm kalınlıkta silis küreciklerinden oluşan bir materyaldir.
Özellikleri :
•Sterildir. Hafiftir.
•Bitki Besin Maddesi içermez.
•Ortamda parçalanmaz.
•İnertbir materyaldir.
Pahalıdır.
pH: 7 -7.2
KDK: 0
Volüm ağ.:0.08
Top.porozite: % 97
Hava Kap. : %56
Su Tut. Kap. : Ağ.’nın4-5 katı

POMZA(Ponza,Sünger taşı,Köpük taşı,Hışır taşı,Nasır taşı,Küvek) :
•Volkanik olaylar sonucu oluşmuş, fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklı, gözenekli, süngerimsi bir kayaçtır.
Doğal halde kullanılır.
•Sterildir.
•Dünya pomzarezervinin 1/7’si ülkemizdedir (2.5 milyar m3).
•Orta Anadolu’da Nevşehir ve Kayseri, Akdeniz’de Isparta, Ege’de Söke, Doğu Anadolu’da Bitlis, Van, Ağrı ve Kars zengin pomzayataklarına sahip illerimizdir.

KAYA YÜNÜ(Rockwool):%60 diabese, %20 kireç ve %20 kömür tozu karışımıdır.1500-2000oC sıcaklıktaki fırınlarda eritilir. Daha sonrada lif haline getirilir.Gözenek oranı %96 dır. Su tutma kapasitesi yüksektir. Besin eriyiklerini emer ve eşit dağıtır. Avrupa’da ve özellikle İskandinav ülkelerinde topraksız tarımda çok yaygın kullanılır.

Su Kültürü
-Durgun Su Kültürü
-Akan Su Kültürü(NFT)

BİTKİ BESİN SOLÜSYONU

•Besin Solüsyonunun Veriliş Şekli:
–Açık sistem
–Kapalı sistem


BESİN SOLÜSYONUNUN HAZIRLANMASI
Bitki besin maddesi miktarı ve oranı:
Bitki besin elementi
Bitki çeşidi ve gelişme dönemi
Suyun içeriği

Topraksız kültür uygulama şekli
• Su kültürü
•Katı ortam kültürü

•Bitki besin elementleri
•C , H , O ; Organik maddede bulunan temel elementler
•N, P, K, Makro
•Ca, Mg, SElementler
•Fe, Mn, ZnMikro
•B, Cu, Mo, ClElementler


Karanfil(ppm) Domates(ppm)
•N 196 215
•P 40 31
•K 245 341
•Ca 150 170
•Mg 24 48
•S 40 120
•Fe 1.4 0.85
•Mn 0.55 0.55
•Zn 0.25 0.33
•B 0.33 0.33
•Cu 0.05 0.048
•Mo0.048 0.048
•EC(ms/cm) 1.80 2.30

Topraksız Kültür Yetiştiriciliğine Uygun Suyun Özellikleri(ppm)•Na 35•Cl 52•Ca 80•Mg 12•SO4 48•HCO3250•Fe 0.56-1.02 •B 0.28•Zn0.32•Mn0.55•Cu0.063•F0.48•EC (ms/cm)0.50

Besin çözeltisi hazırlanmasında kullanılan gübreler
Makro elementler:
•Nitrik Asit(%100)% 22 N
•Fosforik Asit(%100)% 32 P
•Kalsiyum Nitrat% 16.9 Ca -% 11.9 N
•Potasyum Nitrat% 38 K -% 13 N
•Amonyum Sülfat% 21 N
•Amonyum Nitrat% 33 N
•Magnezyum Nitrat% 9 Mg -% 11 N
•Mono Potasyum Fosfat(MKP)% 28 K -% 23 P
•Mono Amonyum Fosfat(MAP)% 27 P -% 12 N
•Potasyum Sülfat% 42 K -% 18 S

Resimleri maalesef ekleyemedim. Resimleri orjinal metinden görebilirsiniz.
•Magnezyum Sülfat% 10 Mg -% 13 S

Besin çözeltisi hazırlanmasında kullanılan gübreler
Mikro elementler:
•Mangan Sülfat% 32 Mn
•Çinko Sülfat% 23 Zn
•Boraks% 11 B

Stok Besin solüsyonu(1/100 lük200 lttank)( Domates)StokAStokB9720 grKalsiyum Nitrat2750 grMKP1280 gr Amonyum Nitrat2250 gr Potasyum Nitrat2250 gr Potasyum Nitrat9580 gr Potasyum Sülfat672 grFe -EDDHA4920 gr Magnezyum Sülfat2 lt Mikro ElementlerStokC 12600 gr Nitrik asitMikroElement Stoğu( 10 lt)340 gr Mangan Sülfat300 gr Çinko Sülfat38 gr Bakır sülfat24 grNa-Molipdat1 ton sulama suyuna10 lt stokA, 10 lt StokB ve10 lt StokC eklenerekBESİN ÇÖZELTİSİhazırlanır.
•Bakır Sülfat% 25 Cu
•Sodyum molibdat% 40 Mo
•DemirEDTA% 13 Fe
•DemirDTPA% 6 Fe
•DemirEDDHA% 5 Fe

[Harun Parlak]

Topraksız Yetiştiriciliğin Tarihcesi

Topraksız yetiştiricilik M.Ö Eski Romalı ve Yunanlıların Mısır, Çin, Babil ve Hindistan'da hıyar karpuz ve dieğer
sebzeleri kumlu nehir yatağında (agregat kültürü) yetişdirmek için çzünmüş gübre kullanmasıyla başlamaıştır.
Bu sistem daha sonraları. nehir yatağaı yetiştiriciliği şeklinde adlandırılmıştır.

Sistem bitki fizyologlarını deneme amacıyla özel bitki yetiştirmeye başladığı dönemde Besin kültürü (Nutriculture) adını almıştır.
Ardından su kültürü çözelti kültürü çakıl kültürü gibi değişik terimler kullanılarak tanımlanmıştır.
Topraksız yetiştiriciliğin gelişim tarihcesi aşşağıda verilmiştir.


m.ö Arabistan, Babil, Çin,Mısır,Hindistan ve pers 'lerde yaz boyunca nehir yataklarında kavun ve diğer sebze yetiştiriciliği için
kompost gübre çözeltisi kukullanımı

1492 Bitkiler için gerekli mineraller tesbit edildi (Leonardo de Vinci /Fıransa)
1666 Cam viyallerde su içinde bitki yetiştiriciliği (Robert Boyle / İrlanda)
1699 İyon değişimi ile besin absorbsiyonu (Woodword /İngiltere)
1804 Bitki besleme çalışmaları (Nicholas de Saussere/ Fıransa)
1850 Kum kuartz aktif kömür kültürü (Jean Baussingault /Fıransa)
1860 Su çözelti kültürü (Sachs ve Knop / Almanya)
1920 Besin Çözeltisi Formülasyonları (Hoagland / ABD)
1940 Agregatlar ile Durgun Hidroponik (Gericke /ABD)
1945 Besikültürü (Nutriculture) Çalışmaları (Withers /ABD)
1960 Besleyici Film Tekniği Alan Cooper /İngiltere)
1965 Damla Sulama Tekniği (Cornell Üniversitesi /ABD)
1970 Aeroponik (Massantini /İtalya)
1970 Kayayünü (Rockwoolt) Tekniği (Hanger /Danimarka)
1975 Akıcı Hidroponik (Farnworth /ABD)
1980 Raceway (Ark) Hidroponik Derin akış tekniği
1980 Dünya 'da çok sayıda otomatik ve bilgisayarlı hidroponik çiftliklerin kurulması
1990 Avustralya, Japonya, Singapur, ve Tayvan'da ev hidroponik sistemleri popiler olmuştur.
1992 Hidroponik Tekniklerinin Sınflandırılması (Mallick / Singapur)
KAYNAK Yrd.Doc.Dr.R . EZZAN KASIM
Yrd.Doc.Dr.R . M.Ufuk KASIM

[Harun Parlak]

Basit Topraksız yetiştiricilik Sistemleri

Yeni başlayanlar için en basit topraksız yetiştiricilik sistemleri, Uygun ortam ile doldurulmuş iyi drene olabilen sirkülasyonsuz sistemlerdir.

Besin çözeltisi karıştırılır ve günde 1-3 kez sulama kovası ile verilir.
Çözeltinin fazlası drene olur ve tekrar kullanımaz.

[Harun Parlak]

Daha ekonomik olan teknik sirkülasyonlu yöntemdir. Bu yöntemde fazla besin çözeltisi toplanır ve yeniden kullanılır.

Bu tekniğin en basit şekli saksının altına çözeltiyi tutmak ve çözeltiyi bitkiye düzenli aralıklarla vermek için geniş bir tabak yerleştirilmesidir.

SİRKÜLESYONLU sistemin daha gelişmiş şekli tekne şeklindeki saksıları hafif eğik olarak yerleştirip alt tarafına bir delik açıp hortum yerleştirerek akan çözeltileri hortumla toplamak tekrar düzenli olarak vermektir.

Daha geniş sistemler için çözeltiyi sisteme geri vermek amacıyla bir dalgıç pompa kullanılabilir.

Yetiştirme ortamı gerektiren bu sistemlere ek olarak agregat kullanmayan SU kültüründe bitkilerin kökleri besin çözeltisi içine daldırılır. Bitkiler tel şerit vb materyallerle desteklenir.

Bununla birlikte bu yöntemde bitkinin havalanma poreblemi vardır ve besin çözeltesi içinde okşijen baloncukları oluşturan akvaryum pompası gereklidir.

NOT : bitki kökleri ışık görmemesi için folyo vs ile kapamak gerekir.

[Harun Parlak]

DERİN AKIŞ TEKNİĞİ
Bu sistemde 2-3 cm derinliğindeki besin çözeltisi, 10 cm çaplı plastik borulardan akar. Bu borular üzerine üstden küçükcük saksıcıklar sığacak şekilde delikler açılır. altı ve yanları delikli küçük saksılara fideler dikilir saksılar üzeri delik pilastik borulara akan
çözeltiye değdirecek şekilde yerleştirilir.
bu şekilde bitkiler akan çzeltinin içinde beslenmeye başlar. PVC boruların yerleştirilmesi yetiştiricilek bitkilerin tipine göre değişir düz şekil veya zigzag şeklinde zigzag şeklindeki sistemde aynı anda daha fazla bitki yetiştirebilmesine karşılık bu sistem daha çok yavaş büyüyen bitkiler için uygundur.
Düz sistemde ise hem uzun hem de kısa boylu bitkiler yetiştirebilmektedir.

[Harun Parlak]

KÖK DALDIRMA TEKNİĞİ
Bu teknikde değişik boyutlardaki içi besin çözeltisi ile doludurulmuş kaplar içine bitkiler küçük saksılarda yetiştirilmektedir.
Saksılar , Sisteme saksıların 2-3 cm lik kısmı besin çözeltisine daldırılarak yerleştirilmekte dolayısıyla köklerin bazıları çözeltiye daldırılırken bazıları havada aslıl kalamakta ve böylece hen hava hem de besin almaktadır bitkileriin kap üzerinde kalmasını sağlamak için strefor köpük levhalar kullanabilmektedir.
KÖK daldırma tekniğinin uygulanması oldukca kolaydır çok fazla teknik bilgi kullanmadan kurulabilen yöntem elektrik. Su pompası,
kanallargibi pahalı meteryaller gerektirmediği için oldukca ucuzdur.
ANCAK kökleri yenen ürünler için turp pancar patetesgibi katı ortam kullanılmalıdır.

[habibe]

Babil'in Asma Bahçeleri,
Aztekler ve Çinlilerin yüzen bahçeleri topraksız tarıma örnek gösteriliyor. Bu ne kadar gerçek aceba?

http://www.yeniasir.com.tr/a/dizi/sera/sera6.htm

[Harun Parlak]

15 nolu mesajı okrsanız bilgilerin bir kısmının örtüştüğünü görürsünüz habibe hnm.

[Banu82]

merhabalar habibe hanım ben ziraat 4. sınıf öğrencisiyim derste anlatılanlara istinaden söylüyorum aztekliler savaşta yenilgiye uğradıktan sonra verimsiz bir araziye sıkıştırılmışlar. ve geçimlerini sağlamak için belli bir süre deniz canlılarıyla besleniyorlar ama insanoğlu zora düşünce malum denizin kumunda bitki yetiştirmeyi keşfediyo. deniz üzerinde sandal biçiminde yapılar yaparak bunların üzerinde bitki yetiştirilmiş diye anlatılmıştı bu da bir nevi topraksız tarım değil mi?.

[sinem96]

ben sinem şahin.sait cordan ilk öğretim okulu 6. sınıf öğrencisiyim.fen dersinden bir proje ödevi aldım konum topraksız bitki yetiştirilebilirmi fakat konuya oldukça yabancıyım kendime bir yol haritası çizebilmek içn sizden yardım istiyorum.

[sınem]

sevgili ağaçlar.net sakinleri beni geçen seneden tanırsınız geçen senden sitenize böyle bir mesaj yazmıştım mesajlarıma karşılıksız kalmadığınız için teşekkür ederim sayenizde öğretmenim projemi çokbeğendi ve tubitekproje yarışmasına katılmamı istedi sizlere minnettarı. bu senede sizden bu tarz bişey istemek istiyorum benim konum topraksız bitki yetişştirilebilirmiydi ve ben bunu suda gerçekleştirmiştim. bu sene ise bunu geliştiricem ama bunun için sizin yardımlarınıxa ihtiyacım var. bana bu bitkilerin özelliklerini ve temin edeceğim yerler hakkında yardım ederseniz sizee minnettar kalırım.fakat bu siteye fazla giremediğim için yardımlarınızı lütfen msn me yollayınız.msn=sinempathi@hotmail.com
SİZLERE HARŞEY İÇİN TEŞEKKÜR EDER SİZLERE MİNNETTAR OLDUĞUMU BİLDİRMEK İSTERİM

Kusura bakmayın biz geçler genellikle klavyeyi kulandığımızda msnnin başıonda olduğumuz için gönderdiğim mail Türkçe kurallarına aykırı olabilir.

[sınem]

sevgili ağaçlar.net sakinleri sizi daha öncede rahatsız etmiştim.bu sitede topraksız tarım yapanlar olduğunu duydum ve onların fidelerini nerden satın aldıklarını öğrenmek isterim .çünkü benimde fide satın almam gerkemektedir.o kişilerden cevap beklemekteyimdir.eğer bana dönerlerse memnun olurum.sinem şahin