Evimiz bahçemiz için güneş ve rüzgar enerjisinden yararlanmak

[smnvrl]

İnverter üzerinde de yazdığı gibi, girişi 12 volt olan ve çıkışına en fazla 1000 watt gücünde cihaz bağlanabilen bir modifiye sinus inverter.

Not: Modifiye sinus inverter dalga şekli evlerde kullandığımız şehir elektriğine benzetilmiş bir elektrik . Hassas cihazlar kullanılıyorsa ben Tam sinüs inverter kullanmanızı tavsiye ederim.

Tamire giden parça resimlerde görülmeyen Güneş panellerinden aldığı elektriği aküyü şarj edecek elektriğe çeviren Şarj regülatörü. sanırım.

Sn Ahmet Çetinkaya,
Aklınızda kaldıysa bir kaç soru sormak istiyorum.

Resimlerde görülen sistem için tek aküden fazlası var sanırım, siz sadece bir tanesini mi çektiniz? Aküler jel akü müdür? (Bu şekilde pek anlayamadım ama standart tip akü gibi duruyor)

Çatıda kullanılan güneş panellerinin gücünü biliyor musunuz ?

Paylaşımınız için teşekkür ederim.

Saygılarımla.

[Ahmet Çetinkaya]

Sayın snmvrl

Akü jel değil , yalnız bir akü kullanıyor, birde yedek akü var ama yedek sisteme bağlı değil. evde bir cihaz çalıştırırken diğerlerini çalıştıramıyor. Su ısıtıcısı almıştı kullanamadığını söylemişti.

güneş panellerinin gücünü hiç bilmiyorum ve de sormamıştım.

tamire giden parçanın teknik adı şarj regülatörü galiba.

Kullanan komşum bu akülerin kurusu ile daha iyi çalışacağından bahsetti.

Sınırlı bilgi ile ancak bu kadar anlatabildim.

[OSMAN45]

[QUOTE=ykaya194;1201709]Sayın OSMAN45,
Düşündüğünüz kapasitede olmasa da 3-4 kw gücünde bir hibrit sistem (güneş+ rüzgar enerjisi) fiyatı: anahtar teslim 25.000 tl civarı


Sayın ykaya cevabı yazmakta geciktim. Kusura bakmayın. Zaman ayırıp benim sorumu hesaplayıp düzenlediğiniz için müteşekkirim.

Hesabınız sonucu çıkan miktar çok yüksek olmasa da geri dönüşüm yani yatırımı amorti süresi oldukça uzun.

Benim yazdıklarımda bazı eksikler ve yanılgılar olduğunu şimdi görebiliyorum. Öncelikle hedef satmaktan kar beklemek değil kullanılan elektriğin karşılığı paradan kurtulmak daha önemli imiş. Çünkü sayın adaşım Osman kardeşimin yazdığına göre gün itibarı ile kw saati 26 kuruştan satmaktansa 36 kuruştan kurtulmak daha karlı. Ayrıca vergi kanunlarına göre her parasal gelir vergiye tabidir. Bu durum amorti süresini oldukça uzatır.

Sürekli ikamet edilen bir ev olmadığını belirtmedim. Acaba bu durumda maksimum kullanım saatlerini düşünerek akü sayısını çoğaltarak rüzgar türbinlerinden vazgeçme olanağı varmıdır? 13 güneş paneli nekadar yer kaplar. 50 metre kare tam güneye bakan çatıya kaç panel konulabilir?

Bahçemin çok büyük olmadığını da yazmamıştım. Malum rüzgar türbinlerinin orta büyüklükte olanlarının dahi 100 desibel (ki elektrikli testere sesine eşit) ses oluşturdukları biliniyor. 350 metre ötesinde bile 30 desibellik ses duyulduğu söylenir. Yeni teknolojiler ile bu sorun çözülebilir mi?

Güneş panellerinin dolu yağışından etkilenmesi konusunda ne düşünülüyor?

Arkadaşlar olumsuz yönlerini yazmak ve düşünmekte haklılar. Dağıtım şirketleri ve yetkili mercilerin sorunları azaldıkça sanırım uygulanabilir. Hele güneş panellerinin verim grafikleri yeni teknolojilerle aynı hızla yükseltilirse mutlaka uygulanır diye düşünüyorum. En azından ben kurarım.

Her şey gönlünüzce olsun.

[smnvrl]

Orijinal Mesaj Sahibi Ahmet Çetinkaya

Sayın snmvrl

Akü jel değil , yalnız bir akü kullanıyor, birde yedek akü var ama yedek sisteme bağlı değil. evde bir cihaz çalıştırırken diğerlerini çalıştıramıyor. Su ısıtıcısı almıştı kullanamadığını söylemişti.

güneş panellerinin gücünü hiç bilmiyorum ve de sormamıştım.

tamire giden parçanın teknik adı şarj regülatörü galiba.

Kullanan komşum bu akülerin kurusu ile daha iyi çalışacağından bahsetti.

Sınırlı bilgi ile ancak bu kadar anlatabildim.

Sn Ahmet Çetinkaya,

Akünün hangi tip olduğu tam kesin olmadığı için üzerine yorum yapmak hatalı olacak ama şu bilgiyi paylaşmakta fayda var.

Güneş/rüzgar enerjisini depolayacağımız akülerin derin deşarj a dayanıklı olmalı gerekmektedir. Arabalarda kullanılan (starter ) aküler derin deşarja dayanıklı değildir. Bu demektir ki akünün içerisindeki elektiriğin büyük bir kısmını kullanırsanız akü bir daha şarj olurken kapasitesinin bir kısmını yitirecektir.Bu da kısa zamanda kullanılmaz hale geleceğine işarettir. Akü çeşitleri arasında derin deşarj a dayanıklı akü tiplerinin seçilmesi gerekmektedir.

Bu konu içerisinde paylaştığım bir bilgiyi tekrarlamak istiyorum.Akünün içerisindeki elektriği ne kadar fazla kullanır iseniz akünün bir daha şarj edilebilme ömrü o aranda azalmaktadır. %100 deşarj da 200-300 defa şarj edilirken %30 deşarj da 1200-1500 defa şarj edilebilir.

Panellerinin gücünü bilmediğimiz için aküye uygunluğu üzerine yorum yapamadım.

Saygılarımla.

[smnvrl]

İnternet te yaptığım gezintiden sonra, kendimce uygun olan bir sistemin malzeme fiyatlarını paylaşayım istedim.(Kurulum, kargo, bakım vs.. ücretleri hesaplanmamıştır, bu işi yapmadığım için eksikler varsa arkadaşlar tamamlayabilir)

150 watt güneş paneli(18v-8A) =470 tl
Şarj regülatörü (12 v-10 A) =130 tl
Jel akü (12v -200Ah) =800 tl
İnverter (12v-1000w) =300 tl
Kablo+Sigorta =50 tl

Toplamda=>1750 tl

Burada Manisa için güneşlenme süresini aşağıda yer alan döküman için ortalama günlük 8 saat olarak aldım. 8 saat panel güneş görse 8x150=1200 watt . Güneşin yatay açıyla gelmesi bulut vs... 1000 watt günlük üretim var desek .

Akümüz 12 volt 200Ah olduğundan toplam güç 2400 watt yapmaktadır.Akünün ömrünü uzatmak için sürekli %50 boşaltıp kullansak 1200 watt kullanılabilir demektir.

Günlük panelden 1000 watt üreterek , akünün 1200 watlık kısmını doldurmaya çalışırız. Günlük üretimimizin hepsini akümüzde toplayabiliriz.

Acil durumlarda (güneşin çıkmaması vs..) akümüz 2400 watt depoladığından bunu 2 gün kullanabiliriz.

Burada seçtiğimiz inverter 1000 watt gücünde, 1000 watt a kadar cihazları bu invertöre bağlayabiliriz. Günlük üretimimizin 1000 watt olduğu düşünülürse invertöre 1000 watt yük bağlanırsa bu gücü 1 saat de , 100 watt lık cihaz bağlandığında 10 saat de tüketiriz.


Günlük ihtiyaç olan güç 1000 wattın kaç katı ise malzeme fiyatıda 1750 tl nin o kadar katı olabilir düz mantıkla.

Not:Şu hali ile sistem kendini 12 yılda amorti etmekte , güneş paneli 25 yıl ama 12 yıl a varmada akünün başını yeriz gibi geliyor Akülü hali ile bu sistem elektriğin olmadığı yerde hürmet görür ama elektrik varsa akü gurubu olmadan bie sitem düşünülmeli


Saygılarımla.

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi ykaya194

Düşündüğünüz kapasitede olmasa da 3-4 kw gücünde bir hibrit sistem (güneş+ rüzgar enerjisi) fiyatı: anahtar teslim 25.000 tl civarı

-13 adet her biri 240 watt solar panel = 2,8 kw
- 2 adet her biri 500 watt rüzgar türbini= 1 kw
- Diğer ekipmanlar + montaj

Tam kapasite ile çalıştığında saatte 3.8 kw enerji üretir.
Bu durumda kabaca şöyle hesap yapalım.

Bulunduğu bölgeye göre değişebilir.
Bulutlu ve rüzgarsız havalarda ve gece az üretim olduğunu varsayalım bu durumda % 60 kapasite ile üretim yapabiliriz.

365 x 24x 2,8 = 8760 x %60 = 14728 kw/yıl

Sayın smnvrl'nin verdiği rakamlara göre elektriği o.26 tl fiyattan satarsak

14728 x 0.26 = 3828 tl/yıl gelir getirir.

25000 / 3828 = 6.5 yılda yaptığımız yatırımı geri alırız. Biz buna işletme ve bakım giderlerini ilave edersek 8-10 yıla yükselebilir.

Kapasite kullanım yüzdesi artıkça daha kısa zamanda, düştükçe ise daha uzun zamanda yaptığınız yatırımı amorti eder.

Sn. ykaya194
Verdiğiniz rakamlar üstünden gidince, üzgünüm ama yaptığınız hesap pek doğru değil.

Öncelikle siz solar panelleri 365 gün, 24 saat çalışacak şekilde hesaplamışsınız. Halbuki ülkemizde en güneşli bölgelerde bile bu ortalama 6 saat civarında. Eğer güneyde değilde, kuzey doğu gibi bir yerde yaşıyorsanız çok daha az.

Dolayısıyla, güneş panellerinden elde edeceğiniz enerji %100 verimle bile çalışsa ortalama
365 * 6 * 2,8= 6.100 kw civarında...

Rüzgar tübinleri yanılmıyorsam %15-25 verimle çalışıyor. Onunda
365*24*1*0,25 = 2190kw yıllık üretimi olduğunu düşünelim.

Toplamda 8300kw gibi bir şey oluyor.

Bunu sizin hesaptaki gibi 0,26TL den satarsak
=> 0,26*8300kw= 2150TL getirisi oluyor.

İlk yatırım maliyetimiz 25.000TL ise, bunun en iyi şartlarda 1 yıllık finans maliyeti %10 faizle 2,500TL.

İşin özeti; siz yaptığınız maliyetle değil 5-6 yılda sistemi amorti etmek, anapara faizini bile karşılayamıyorsunuz.

Bunun içinde bakım vs. maliyetleri hiç yok. Böyle bir sistemin kendini amorti etmesi mümkün değil. Basitçe şöyle düşünelim... Ayda 100TL elektrik faturası ödüyor olsaydınız, 25.000TL'ye 250 ay yani yaklaşık 20 yıllık elektrik paranızı çıkarmış olurdunuz. Üstelik bu parayı peşin değil, 20 yıl içinde ödeyecektiniz.

******************

Böyle sistemler elektrik nakil hatlarının olmadığı veya güç ulaşılan yerlerde mantıklı olabilir. Ama zaten bu durumda elektriği de satamazsınız. Aksi halde, karlı veya kendini amorti edebilecek sistemler değil.

[ykaya194]

Orijinal Mesaj Sahibi MeTePe

Sn. ykaya194

Bunun içinde bakım vs. maliyetleri hiç yok. Böyle bir sistemin kendini amorti etmesi mümkün değil.

Böyle sistemler elektrik nakil hatlarının olmadığı veya güç ulaşılan yerlerde mantıklı olabilir. Ama zaten bu durumda elektriği de satamazsınız. Aksi halde, karlı veya kendini amorti edebilecek sistemler değil.

Orijinal Mesaj Sahibi ykaya194

Sayın OSMAN45,

Kapasite kullanım yüzdesi artıkça daha kısa zamanda, düştükçe ise daha uzun zamanda yaptığınız yatırımı amorti eder.

Sanırım yardımcı oldum. Arkadaşlar hatalı hesaplama varsa lütfen düzeltiniz.

Sayın MeTepe, evet doğrudur, Benim varsayım olarak kabulüm olan kapasite kullanım oranı 60%, bu orana göre yapılan hesaplamada bile ( bu oran bölgelere göre değişir ) ancak 8-10 yılda yapılan yatırımı amorti ediyor, çok kuzeylere gidersek (Doğu Karedeniz Bölgesi) yatırımın geri dönüşümü çok daha uzun yıllar alabilir, dolayısıyla bu yatırıma karar vermeden önce bölgenin güneş ve rüzgar durumunun analizi iyi yapılmalı.

Bireysel yatımların fizibilitesi ile kurumsal yatırımların fizibilitesi çok farklıdır zira büyük kapasiteli yatırımlar, güneş ve rüzgarın en verimli olduğu bölgelere yapılmaktadır, kw birim yatırım maliyeti ve işletme giderleri yukarıdaki hesaplamalarımıza göre çok daha düşüktür.

[Ahmet Çetinkaya]

Böyle bir sistem yalnızca elektriğin olmadığı ve elektriğe ihtiyacın fazla olduğu yerlerde ekonomik sorunları olmayanlar için belki tercih edilebilir.

Bizzat kullanan kişiye sorduğum soruyu aktarayım. Elektrik ileride gelse bu sistemimi kullanmaya devam edersin şebeke elektriğini mi alırsın? Hiç tereddüt etmeden şebeke elektriğini alırım demiştir komşum.

2500 tl ye mal etmişti. İki yılda yapım ve onarım masrafları ile uğraştı çoğu zaman elektriksiz kaldı.

Atılan taş ürkütülen koyuna değmiyor.

[smnvrl]

İnternetten seçtiğim ürünlerle hesapladığım 1000 watt elektrik üretip+depolayıp+ev elektriğine çeviren sistem 1750 tl tuttu. Adetli alımlarda fiyat kw başına 1500tl rahatlıkla inecektir.

* Devlete elektrik satma düşüncesinde olanlar öncelikle kurulum maliyetleri olabildiğince aşağı çekmenin yolunu aramaları gerekiyor.Bu belirtilen fiyatlarla makul gözükmüyor.

* Devlete elektrik satmayı düşünmeyenler ise bu işe girmeden elektrik tüketimlerini ve süreklilik arz edip etmediğini düşünmeliler. Devlete satarsan 26 kuruş , mevcut faturanı düşürürsen 40 kuruş fayda sağlar.

*Elektrik tüketimi fazla değilse , ben yeşil bir enerji istiyorum deyip yine bu sistemler kurulabilir. Şu da bir gerçektir ki her şey para değil ,kar değil yenilenebilir enerji bir yaşam tarzı olabilir.

[smnvrl]

Bu konu üzerine yorum yapan arkadaşların da yorumlarına hak veriyorum. Herkes baktığı açıdan haklı. Püf nokta, şartlara göre doğru sistemi ve projelendirmeyi yapabilmek. Yeri gelir hiç kurmamak daha avantajlı olur

Ben yenilenebilir enerjiyi sevdiğimden ve dünyaya daha az iz bırakmak istediğimden. Yenilenebilir enerjiyi tavsiye ediyor ve öneriyorum. Kısa zamanda zarar gibi görünen şeyler belki de size ve sevdiklerinize kar elde ettiriyordur.

Saygılarımla.

[Çamtepe]

Sayın mst haklı

Bir forum üyemiz güneş enerjisi ile çalışan su pompası taktırmıştı ama bir süre sonra panel arıza yapmıştı. İşi yapanları oraya getirip baktırması aylar sürmüştü.

Maalesef bireysel anlamda bu işi (ve daha bir çok işi) küçük bütçelerle yapmak mümkün değil. Dolayısı ile bireysel üretim macerasına ailede iyi bir elektrikçi yoksa bulaşmayın derim

[senaipek]

iyi günler..
göndermiş olduğunuz mail sanırım otomatik olarak yeni gelen her üyeye gidiyor..ama merak etmeyin bu tarz şeyleri faydalı buluyorum..eşimde rüzgar enerjisi sektöründe çalışıyor..o yüzden yabancı değilim konuya..

[malina]

Orijinal Mesaj Sahibi senaipek

iyi günler..
göndermiş olduğunuz mail sanırım otomatik olarak yeni gelen her üyeye gidiyor..

Ne tür bir mailden söz ediyorsunuz?

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Ben yenilenebilir enerjiyi sevdiğimden ve dünyaya daha az iz bırakmak istediğimden. Yenilenebilir enerjiyi tavsiye ediyor ve öneriyorum. Kısa zamanda zarar gibi görünen şeyler belki de size ve sevdiklerinize kar elde ettiriyordur.
.

Yenilenebilir enerji elbette hepimizin arzu ettiği, istediği bir şey. Gerçi buradaki "yenilenebilir" sözcüğü bana biraz ters geliyor. Çünkü yenilenen bir şey yok ortada... Mevcut enerjiyi başka bir şekle çeviriyoruz.

Ancak bu genel fikrinize temel prensipler açısından bazı itirazlar ileri sürmek istiyorum.

Şu an için bize iyi, zararsız ve mükemmel görünen bazı yöntemler zaman içerisinde öngörülmeyen ve geri dönüşü zor zararlar verebilir. Güneş veya rüzgar enerjisinin göründüğü kadarıyla "TEMİZ" olup olmadığı kullandıkça ve zaman içinde netleşecektir.

Örneğin, bildiğim kadarıyla güneş enerji panellerinin üretimi oldukça ciddi çevresel tehditler yaratıyor. Ayrıca bunların İMHA sorunu da ortaya çıkabilir. Büyük ölçekli kullanımda bu da ayrı bir sorun olabilir.

Diğer taraftan, bireysel olarak; "keseme zararı olsa da çevreye yararlı" mantığı izafi bir yaklaşımdır. Örnek olarak; temiz enerji için normalin 2 katı bedel ödediğinizi düşünelim. Bunun uzun vadede (diyelim ki 30 sene içerisinde) 2 insan ömrü kadar net yarar sağladığını varsayalım. 2 insan olması gerekmez... 10 insanda 14 yıl ömürlerinin uzaması da olabilir. (ortalama 70yıl dersek)

Eğer fazladan harcadığımız bedel, 2 insanın çeşitli hastalık veya durumlardan kurtulması için harcayacağımız bedelden fazla ise yaptığımız işlem yanlıştır/zararlıdır.

Yani iyi niyetle yola çıkıp yaptığımız şey aslında sonuç olarak zarar veriyordur.

O yüzden, bu tür politikalar düşünülürken risk/maliyet/yararlılık analizi yapılır. Bunu çok kabaca örneklersek; diyebiliriz ki kışın hiç kömür, odun, gaz veya elektrik tüketmeyelim, soğukta oturalım. Böylelikle hiç bir çevresel etkiye neden olmayız ve çok ciddi bir enerji tasarrufu yaparız. Ancak gerçek şu ki; böyle bir uygulamada hastalanan ve soğuktan ölenlerin yaratacağı kayıp, elde edeceğimiz yararın kat be kat üstündedir.

Özet olarak; bir şeyin ne kadar yararlı veya zararlı olduğu göreceli ve belli sınırlar içerisinde değerlendirilebilir. Ben, şu an için güneş enerjisini veya rüzgar enerjisini konvansiyonel yöntemlerden daha yararlı bulmuyorum. Elbette bunları daha yüksek verimle ve çok daha ucuz maliyetlerle kullanabileceğimiz zamanlar da gelecektir. O zamana kadar temkinli hareket etmekte fayda olduğu kanısındayım.

Yazdığım senaryolar işin teorik boyutuyla ilgili... Yoksa oturup kağıt kalem alıp bir hesap yapmış değilim. Ama bu hesaplar makul olsa gelişmiş ülkelerin hiç düşünmeden bu yöntemlere geçeceği kanısındayım. Halbuki rüzgar henüz emekleme safhasında, güneşin ise adı bile yok. (Ticari olarak)

Yazdıklarımı çok somut bir örnek haline getireyim. Çok çevreci bir insan olarak cebinizden fazladan 5.000TL harcayarak temiz enerji kullandığınızı, bunun sonucunda uzun vadede çevre için az biraz katkı yapacağınızı düşünün. Diğer taraftan, 5.000TL'yi bana verdiğinizi, ve benim bu parayla 100 tane bebeği en fazla bebek ölümüne neden olan zatürreden tedavi ettiğimi düşünün. 100 çocuğun tedavisini mi tercih ederdiniz, ileriye dönük çevresel yararı mı?

Yanıtı duyar gibiyim... Neden ikisini de yapmayalım? İşte o zaman kaynak kullanımı diye bir sorun ortaya çıkıyor. Biraz ondan, biraz bundan yapmak gerekiyor.

Sevgi ve saygılarımla....

[ykaya194]

Orijinal Mesaj Sahibi MeTePe

Örneğin, bildiğim kadarıyla güneş enerji panellerinin üretimi oldukça ciddi çevresel tehditler yaratıyor. Ayrıca bunların İMHA sorunu da ortaya çıkabilir. Büyük ölçekli kullanımda bu da ayrı bir sorun olabilir.

Eğer fazladan harcadığımız bedel, 2 insanın çeşitli hastalık veya durumlardan kurtulması için harcayacağımız bedelden fazla ise yaptığımız işlem yanlıştır/zararlıdır.

Yani iyi niyetle yola çıkıp yaptığımız şey aslında sonuç olarak zarar veriyordur.

Sevgi ve saygılarımla....

Bazı görüşlerinize katılmasamda, bazılarına katılamıyorum.

Güneş panelleri ömrünü tamamladıktan sonra imhasında sorun olurmu bilemiyorum ancak bildiğim kadarı ile parçaları hurda olarak değerlendiriliyor, akülerde olduğu gibi.


Çevre kirliliği konusunu biraz irdelersek:.
Örnek olarak bu başlıktaki ilk mesajda bahsettiğim arkadaşımın kurduğu sistemi ele alalım: Daha önce tarla sulamasını mazotla çalışan motopomp ile yapıyordu ( çevreye verdiği kirlilik malum ), şimdi ise temiz enerji ile hem tarlasını suluyor hemde evinin elektrik ihtiyacını karşılıyor dolaylı olarak çevreyi kirletmeden ihtiyacını karşılıyor, diğer taraftan çevre kirliliğine sebebiyet veren termik santrallerin daha az kömür ve doğal gaz kullanılmasına katkı sağlıyor.

Bu tür yatırımlar için harcanan fazladan bedel, şahşahalı gösterişler için harcanan bedelin yanında devede kulak kalır.

Her yatırım ihtiyaçtan doğar ancak bununda bir sınırı olmalıdır.

[smnvrl]

Sn MeTePe,

100 bebeği kurtarma 100 fakiri doyurma 100 öğrenciye bakma vs..... bunlar hayatın çok farklı bir boyutu olduğunu düşünüyorum.Bizim tartıştığımız konu enerji üzerine olduğunu düşünmüştüm.

Ayrıca dediğiniz "Ama bu hesaplar makul olsa gelişmiş ülkelerin hiç düşünmeden bu yöntemlere geçeceği kanısındayım" demiştiniz.Buna katılmıyorum ülkelerin Rüzgar ve güneş enerji tesis ve kurulu güçleri aşağıda yer almakta. Bu değerlere baktığımızda ilk sıralarda büyük ülkeler yar almakta.Hele ki güneş enerjisinde 2013 de yapılan yeni kurulumlar toplam kurulumun %30 u kadardır. Bu da bu alanda hzılı bir gelişim olduğuna işarettir.

Yenilenebilir denmesinin sebebi, güneşteki bu enerji çıkışının devam edeceği süre bizim ömrümüze göre kat ve kat fazladır. Rüzgar derseniz dünya üzerinde sürekli var olan bir şeydir. Bu dediğimiz enerjiler süreklilik arz etmektedir.

İlk resim Güneş enerjisi ,ikinci resim rüzgar enerjisi bilgileridir.

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

100 bebeği kurtarma 100 fakiri doyurma 100 öğrenciye bakma vs..... bunlar hayatın çok farklı bir boyutu olduğunu düşünüyorum.Bizim tartıştığımız konu enerji üzerine olduğunu düşünmüştüm.
....
.. ülkelerin Rüzgar ve güneş enerji tesis ve kurulu güçleri aşağıda yer almakta. Bu değerlere baktığımızda ilk sıralarda büyük ülkeler yar almakta.Hele ki güneş enerjisinde 2013 de yapılan yeni kurulumlar toplam kurulumun %30 u kadardır. Bu da bu alanda hzılı bir gelişim olduğuna işarettir.

Sn. smnvrl;

Öncelikle, bir önceki mesajımda "prensipler açısından" fikrinizi değerlendirdiğimi belirtmiştim. Yani, bir konuya %100 karşı olmak veya taraf olmak gibi bir yaklaşım içinde değilim. Farklı bir bakış açısı oluşturmaya çalışıyorum.

100 bebeği kurtarma, doyurma vs. kısmı elbette başka bir tartışma konusu olabilir. Ben sadece ekonomik kriterlerin dolaylı olarak yararlı veya zararlı sonuçlara yol açabileceğini anlatmaya çalışıyorum. Bunu şöyle düşünebilirsiniz; Diyelim ki enerji bakanlığımız radikal bir kararla tamamen yenilenebilir enerjiye geçti. Buna o kadar büyük bir kaynak ayırmak zorunda kaldı ki, devletin sağlık harcamaları için parası kalmadı. Yani enerji konusu diğer ekonomik konulardan bağımsız ele alınabilecek, sadece atığı var, kokarı var diye basite indirilebilecek bir konu değildir. Anlatmaya çalıştığım buydu.

Benzer şekilde asgari ücretle çalışan birisi evinde kullandığı yenilenebilir enerjiye 2-3 katı bedel ödeyerek yarı aç-yarı tok olmayı tercih edebilir, veya konvansiyonel yöntemlerle nispeten karnını da doyurabilir. (Artık ne kadar olacaksa)

Diğer taraftan, verdiğiniz tabloları, ilgili ülkelerin toplam kurulu gücüne bakarak inceleyecek olursanız, yenilenebilir enerjinin oranının %5-10 gibi bir aralıkta olduğunu, bunun içinde güneş enerjisinin %1-2 civarında kaldığını görebilirsiniz. Ayrıca, neredeyse tüm gelişmiş ülkelerde yenilenebilir enerji yatırımları subvanse edilmektedir. AB ülkelerinde dahi önümüzdeki 10-20 yılda ulaşılmaya çalışılan hedef %25-30 aralığındadır. Zaten bunun büyük kısmı da rüzgar enerjisidir. ABD'de yenilenebilir enerji kapasitesi %8 civarında olup %1'den azı güneş enerjisidir. Neredeyse bütün bu ülkelerde yatırım teşviklerinin yanısıra enerji alımlarında da sübvansiyon uygulanmaktadır. Yani yenilenebilir enerji pek ucuz bir şey değil.

Şimdi bir yanlış anlaşılma olmasını istemem. Yenilenebilir enerjinin kullanımına karşı değilim. Sadece bunun bir alternatif enerji kaynağı olmadığını, tamamlayıcı veya destekleyici nitelikte olduğunu düşünüyorum. Hele hele ucuz olduğunu hiç düşünmüyorum. Bana göre bu konuda maliyet/yararlılık dengesi iyi gözetilmelidir. Nitekim, ülkemiz de dahil olmak üzere gelişmiş ülkeler uzun vadeli enerji planlarını bu şekilde yapıyorlar. Bütün yumurtaları aynı sepete koymamak lazım.

Güneş enerjisi ümit vaadeden bir kaynak olabilir. Şu an için pek öyle değil. Belki de güneş enerjisi için verimli yöntemlerden önce daha elverişli kaynaklar bulunabilir. Örneğin tamamen teorik ve uçuk bir çalışma şeklinde olsa bile ABD "antimadde santralleri" üzerinde dahi kafa yormaktadır.

Sevgi ve saygılarımla...

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi ykaya194

Güneş panelleri ömrünü tamamladıktan sonra imhasında sorun olurmu bilemiyorum ancak bildiğim kadarı ile parçaları hurda olarak değerlendiriliyor, akülerde olduğu gibi.

Sayın ykaya194,

Solar panellerin çevresel tehdit oluşturabileceği benim kişisel düşüncem değil. Bu konuda endişeleri dile getiren çeşitli kuruluşlar var. Örneğin şu makaleler bu konudan bahsediyor. (ing.):
Solar industry grapples with hazardous wastes
Environmental Impacts of Solar Power | Union of Concerned Scientists

Şu anda kullanım çok az olduğu için bir tehdit arz etmese de, büyük miktarda üretim ve kullanım olduğunda bunlar bir tehdit oluşturur mu zaman gösterecek. Nitekim bu konuda endişelerini dile getirenler de üretimin sadece fiyata endekslendiğini, geri dönüşüm ve imha neticesinde ileride ortaya çıkabilecek çevresel etkileri tahmin etmenin zor olduğunu dile getiriyorlar.

Daha önceki mesajımda dile getirdiğim gibi, sadece bazı şeylerin farklı yüzleri de olabileceğini tartışmaya açmak istiyorum. Elbette ben de kömür veya petrol meraklısı değilim.

[smnvrl]

Sn MeTePe,

Oluşturduğunuz bakış açısının hatalı olduğunu düşünüyorum. Kurulum maliyetleri yüksek olsa da uzun vadede kazanç sağlayacağı ispatlanmış sistemler bunlar. Türkiye de yaşadığımız için 5 yıl sonrasını göremiyorum derseniz hak veririm size. Ama temizliği ve etrafa zararı açısından temiz enerji olarak adlandırılan bu sistemlere karşı olmayı veya kötülemeyi ben anlamıyorum. Elin oğlu bu sistemleri işletebiliyor ve kurabiliyorsa biz neden yapamayalım ? Yapamıyorsak ta bizde sorun var.

* ülkemizde halen bir güneş hücresi üretecek firma yok benim bildiğim,biz üretmediğimiz sürece bu sistemler pahalı olacak.

*bu sistemleri kuranların iyileri yurt dışı kaynaklı, teknik destek problemi var.
ülkemizde bu işi yaptığını iddia edenlerde yeterli bilgi ve donanıma sahip değil.

bu şartlarda sorun yaşanırsa hata enerjide değil işletim, üretim ve kurulum aşamasında dır.

Ülkemde kurulumu kolay diye doğalgazla çalışan santraller kuruluyor. Sanki doğalgaz benim topraklarımdan mı çıkıyor? Ama güneş benim güneşim rüzgar benim rüzgarım. Yakın vadede uygulanması zor size katılıyorum ama enerji politikası olarak taşıma suyla değirmen dönmez kanaatindeyim.İmkanların elverdiği ölçüde bu tükenmeyecek kaynaklardan yararlanmalıyız. Kurulu gücümüzün ne kadarı olduğu önemli değil , bu kısmı bu yenilenebilir enerjilerden elde etsek gene kardayız.

Konuyla fazla alakalı değil ama sizin arabanızda akü var mı? 3-4 sene de ömrünü tamamladığında akünüzü ne yapıyorsunuz ? ve ya evde kullandığınız piller bittiğinde ne yaparsınız ?

Saygılarımla.

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Kurulum maliyetleri yüksek olsa da uzun vadede kazanç sağlayacağı ispatlanmış sistemler bunlar. ..

Elin oğlu bu sistemleri işletebiliyor ve kurabiliyorsa biz neden yapamayalım ? Yapamıyorsak ta bizde sorun var.

Ne yazık ki öyle değil... en azından şimdilik öyle değil.

Dünyada herhangi bir devlet katkısı olmaksızın, ticari amaçlı kurulmuş tek bir güneş veya rüzgar santrali mevcut değil. Özellikle güneş santrallerinin neredeyse tamamı prototip, test amaçlıdır. Amaç kar etmek değil, ARGE oluşturmaktır.

Rüzgar santrallerinin ilk yatırım maliyeti sanıldığı kadar yüksek değil, ama uzun dönemde bakım maliyetleri yüksek, verimleri de düşük. Güneş santrallerinin ilk yatırım maliyetleri yüksek, verimi ise çok düşük. Belki solar cell teknolojisindeki gelişmeler ileride bu sorunu aşacaktır ama şimdilik bu böyle...

Rüzgar santrallerinde üretim maliyeti nispeten tolere edilebilir düzeyde olduğu için, gelişmiş ülkeler karbon emisyonunu azaltmak için (ki zaten bunun sorumlusu da kendileri) yenilenebilir enerji üretimini, özellikle rüzgar santrallerini subvanse ediyorlar. Bakın Türkiye'de (ki rüzgar potansiyeli yüksek) devlet desteği alamayan hiç kimse bu işe girmiyor.

Halbuki bir HES yatırımında kara geçmek için neredeyse 20 yıl işletmeniz lazım. Buna rağmen çok büyük paraları gözden çıkartan bir sürü yatırımcı var.

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

* ülkemizde halen bir güneş hücresi üretecek firma yok benim bildiğim,biz üretmediğimiz sürece bu sistemler pahalı olacak.
.

Bildiğim kadarıyla Türkiye'de bu konuda çalışma yapan enstitüler var. Ancak, güneş hücrelerinin üretimi, mikrodevre üretmekten pek farklı değil. Bizde böyle bir teknoloji altyapısı olmadığı gibi, 50 yıl geriden geldiğimiz bu alana yatırım yapmamız da pek anlamlı değil.

Know-how size ait olduktan sonra çok daha ucuza bunu üretecek firmalar bulabilirsiniz. Örneğin gidip Çin'de fabrika kurabilirsiniz. Artık Amerikalılar bile üretimin büyük kısmını Çin'de yapıyor.

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Ülkemde kurulumu kolay diye doğalgazla çalışan santraller kuruluyor. Sanki doğalgaz benim topraklarımdan mı çıkıyor?

İnanın Doğalgaz'a en az sizin kadar karşıyım. Toplam enerjimizin %65'i doğalgazdan elde ediliyor. Yani enerjimizin vanası başka ülkelerin elinde...

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Kurulu gücümüzün ne kadarı olduğu önemli değil , bu kısmı bu yenilenebilir enerjilerden elde etsek gene kardayız.

Bunu yapıyoruz zaten. Devlet bu konuda bolca lisans dağıttı. Ama özel firmalar daha fazlasını istiyor. Çünkü rüzgar santrallerinin yapımı kolay, hemen işletmeye başlıyorsunuz, devletten tıkır tıkır parasını alıyorsunuz. Kulağa hoş geliyor. Ama her şey gibi bunun da bir bedeli var. Aradaki maliyet farkını vergilerimizle ve elektrik faturalarımızdan karşılıyoruz. Belki de o paralar daha iyi amaçlar için kullanılabilir.

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Konuyla fazla alakalı değil ama sizin arabanızda akü var mı? 3-4 sene de ömrünü tamamladığında akünüzü ne yapıyorsunuz ? ve ya evde kullandığınız piller bittiğinde ne yaparsınız ?

Aküleri bildiğiniz gibi firmalar geri topluyor. Akü alırken eskisini getirmezseniz yenisini vermiyorlar. Ya da fazladan para ödüyorsunuz.
Pilleri ise biriktiririp atık kutularına bırakıyorum. Ama genellikle şarj edilebilir pil kullandığım için bu sorunu çok yaşamıyorum.

Sanıyorum buradan güneş panellerinin de geri dönüşümü olabileceğine varmak istiyorsunuz. Ancak, akülerde geri dönüşüm oranı %90'ın üstünde olmasına rağmen akülerin üretimi ve geridönüşümünün çevresel etkileri ortadan kalkmaz. Çünkü sadece kurşun, nikel gibi sınırlı miktarda elementi geri dönüştürürsünüz. Üretimde ve parçalama sırasında kullanılan kimyasallar oldukça çevre düşmanıdır. Yani elimden gelse ne pil kullanırım, ne de akü. Çevresel etkiler sadece geri elde ettiğiniz veya doğaya saçtığınız maddelerle sınırlı değil.

Örneğin bazı aşırı uçta olan fikirler, güneş panellerinin evlere taşınması için yapılacak nakliye hizmetleri sırasında harcanacak yakıt vs.'ye dahi çevresel etki olarak bakıyor. Ben o kadar radikal değilim. Yine de "tertemiz enerji" yaklaşımını doğru bulmuyorum. Bizim meslekte bir laf vardır, zararı olmayan ilacın yararı da olmaz derler. Bu da o hesap biraz. Herşeyin bir bedeli var. Bunu ne kadar minimine edebildiğimizdir önemli olan.

Sonuç olarak; güneş, rüzgar, jeotermal, jeomanyetik veya diğer enerji yöntemlerini göz ardı edelim demesem de, toptancı bir anlayışla sadece bunlara yönelmenin götürüsünün, getirisinden fazla olabileceğinin farkında olarak hareket etmek gerektiği kanısındayım.

[smnvrl]

Sn MeTePe,

Elektrik sarfiyatlarını düşürmek için kurulum yapan fabrikalar işletmeler gördüm ben, hiç yok demek yanlış olur.

Ayrıca rüzgar santrallerinin bakım maliyetlerin sabit ve az olduğu bilgisini edindim hep, Mesela Yıldız Teknik ünv. hocaların yaptığı araştırmada rüzgar santrallerinin yıllık işletme ve bakım maliyetinin , yatırım maliyetinin %2 si kadar olduğu belirtilmiş. Bu akademik kaynakta belirtilen %2 fazla mıdır? Analizde kaçırdığım bir nokta varsa beni bilgilendirirseniz sevinirim.

http://www.yildiz.edu.tr/~okincay/dersnotu/RuzgBol2.pdf

Bildiğim kadarıyla Türkiye'de bu konuda çalışma yapan enstitüler var. Ancak, güneş hücrelerinin üretimi, mikrodevre üretmekten pek farklı değil. Bizde böyle bir teknoloji altyapısı olmadığı gibi, 50 yıl geriden geldiğimiz bu alana yatırım yapmamız da pek anlamlı değil.

Bu konuda biraz görüş ayrılığına sahibiz sanırım Siz hep ticari ve maliyet açısından bakıyorsunuz meseleye , bu yüzden ki halen ülkemde üretilen yerli bir otomobilimiz yok. Hobi gereği %100 elektrikli araba yapımı üzerine çalışıyorum. İnanın kullanmayı düşündüğüm değerlerde elektrik motorundan elektronik kontrol ünitesine kadar ülkemde bulunmadığı için yurt dışından sipariş vermem gerekiyor. Yurt dışında bir çok firma var ama ülkemde yok .Güneş hücreleri de ülkemde üretiliyor olsaydı , maliyetlerimi düşürür servis bakım aşamasında daha çok destekçim olurlardı eminim.

İnanın Doğalgaz'a en az sizin kadar karşıyım. Toplam enerjimizin %65'i doğalgazdan elde ediliyor. Yani enerjimizin vanası başka ülkelerin elinde...

dediklerinize kesinlikle katılıyorum. Alternatif çözümlerle bunların değişmesi lazım yoksa ilerleyen süreçte işimiz zor.

Yine de "tertemiz enerji" yaklaşımını doğru bulmuyorum.

Haklısınız, bunu da şöyle açıklamak lazım. Güneş panelinin veya rüzgar santralinin üretimi için fabrikalarda kullanılan malzemeler, kullanılan elektrik , ulaşımda kullanılan akaryakıt vs...Temiz enerji olarak sunulan sistemlerinde imalatında sonuçta doğaya zarar veriliyor. Bir ürünü düşünürken de evveliyatı ve ömrünü tamamladıktan sonraki geri dönüşümü de düşünülmeli.

Güneş panellerinin de yaygınlaştıkça, piller gibi toplanılıp bertarafının sağlanacağı görüşündeyim.

Saygılarımla.

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Sn MeTePe,

Ayrıca rüzgar santrallerinin bakım maliyetlerin sabit ve az olduğu bilgisini edindim hep, Mesela Yıldız Teknik ünv. hocaların yaptığı araştırmada rüzgar santrallerinin yıllık işletme ve bakım maliyetinin , yatırım maliyetinin %2 si kadar olduğu belirtilmiş. Bu akademik kaynakta belirtilen %2 fazla mıdır? Analizde kaçırdığım bir nokta varsa beni bilgilendirirseniz sevinirim.

Linkini verdiğiniz ders notunu okudum. Konunun uzmanı olmadığım için %2 değeri doğru mudur bilmiyorum. Ancak benim baktığım daha genel kaynaklar pek böyle söylemiyor. Örneğin: Cost of electricity by source - Wikipedia, the free encyclopedia linkdeki analizde rüzgar enerjisi bakım maliyetlerinin diğer konvansiyonel yöntemlerin 3-4 katı olduğu gösteriliyor.

Şu makalede de üretilen enerji başına işletme ve bakım maliyetlerinin %20-35 civarında olduğu belirtilmiş: Operation and maintenance costs of wind generated power

**************
Şimdi enerji maliyetlerini düşürmek için bu tür tesisler kuran firmalar olduğunu söylemişsiniz. Evet, doğrudur. Ama bu tesisler ya lisanslıdır (yani subvansiyondan yararlanıyordur) ya da maliyet dışındaki kriterlerle hareket ediyordur. Zaten dikkat ederseniz kendi enerjisini üreten fabrikalar genellikle doğalgaz santrali kuruyor. En kolayı o. Altı üstü büyükçe bir jeneratör.

Siz hep ticari ve maliyet açısından bakıyorsunuz meseleye

Doğru! Öyle bakıyorum.
Öyle bakmamın nedeni çevreyi veya başka şeyleri umursamadığımdan değil, yeterince paranız varsa her şeyi yapabileceğinize inandığım içindir.

Örneğin, yeterince ucuza elektrik üretebilirseniz, ısınmak için ne gaz, ne fueloil, ne kömür kullanmazsınız. Bütün araçlarınızı elektrikli hale getirirsiniz. Elinizdeki parayla çok büyük yeşil alanlar oluşturabilir, ağaçlandırmalar yapabilir, doğal parklar kurabilirsiniz. Yani işin ucu dönüp dolaşıp paraya bakıyor.

Ülkemizde vatandaş gerek elektriği, gerekse doğal gazı çok pahalı kullandığı için nüfusun ciddi bir kısmına sobada yakması için kömür dağıtılıyor. Sobada yanan kömür kontrolsüz bir çevre kirliliği yapar. Paranız varsa aynı kömürü santrallerde çevresel önlemler alarak yakabilir, çok daha az zarara yol açabilirsiniz.

Elbette ARGE çalışmaları için maliyet/yararlılık vs. gibi kriterlere bakılmaz. Bizim ülkemizde de deneysel solar santraller vs. kurulmasına karşı değilim. Ancak, enerji üretim sistemlerinin tek tek "yarar-zarar" diye değerlendirmesinin, "en temizi şudur, hep onu kullanalım" diye kategorize edilmesinin uzun vadede yarardan çok zararlı olacağı kanısındayım. Elimizdeki kaynakları en optimal ve verimli şekilde kullanmak, yeni teknolojilere de yer vermek en anlamlısı olacaktır.

Örneğin PELTIER adı verilen bir malzeme var. Bu malzeme ısı gradienti ile elektrik üretiyor. Solar hücrelere bu kadar takılmışken termoelektrik malzemeler üstüne neden hiç ARGE yapılmaz ben anlam veremiyorum. Bildiğim kadarıyla bu malzemelerin verimini yükselten bir kaç bilim adamımız var. Henüz oldukça bakir bir konu... Ama yatırım yapan kimse yok.

Sevgi ve saygılarımla...

[ykaya194]

Eski tv regulatör üreticisi Tunçmatik şirketi, basına yansıdığı kadarı ile yerli güneş panelleri üretimine başlamış. Umarım ciddi firmalar yerli üretime öncelik verir ve rekabetçi bir ortamda makul fiyatlardan güneş paneli satın alabilelim, en azından bağ , bahçe ve tarla sulamalarında kullandığımız fosil yakıtlar yerine kendi ürettiğimiz elektriği kullanırız.

[smnvrl]

Sn MeTePe,

Peltier dediğinize göre elektriksel bir yatkınlık sizde de var Peltier i bilmeyen arkadaşlar için açıklayayım.

Üzerinde doğru akım verildiğinde bir yüzeyi ısınan bir yüzeyi soğuyan bir malzemedir. Aynı şekilde bu yüzeyler arasındaki sıcaklık farkını arttırır iseniz üzeriden elektrik almaya başlarsınız.

Metepe , Bu peltierin piyasada ticari olarak satılanları çok verimsizdir. Ben bizzat denedim yüksek akım tüketir. Kendime " mantar yetiştirme kabini " yapmak istemiştim. Fakat verim alamadım. Geliştirilir ise neden olmasın .


Saygılarımla.

[smnvrl]

Sn ykaya194,
Haberlerde aşağıdaki gibi bahsedilmiş, bunu gördüğüme üzüldüm keşke biz üretse idik. Paneller Kyocera dan gelecek sanırım.

Tunçmatik, yeni markası Powergie ile güneş enerjisine odaklanırken, "anahtar teslimi" projelerde Kyocera gibi bir dünya devini arkasına alıyor.

Saygılarımla.

[MeTePe]

Sn smnvrl,

Elektronik, ortaokul yıllarından bu yana ilgilendiğim bir hobiden ibaret sadece..

Peltier ile ilgili olarak, bundan 4-5 yıl önce İstanbul Üniversitesinden bir bilim adamımızın bu malzemenin verimini %25-30 lara kadar çıkartan bir teknik geliştirdiğini okumuştum. Hatta bazı büyük iklimleme firmaları bu tekniğin patenti için anlaşmaya çalışmış. Şu anda yanılmıyorsam %2-5 civarında bir verimi var. Bu oranda bir verimle dahi aynı yüzey alanına sahip peltier ile güneş hücresinin aynı miktarda enerji üretebileceği söyleniyor.

Esasında sorun şu ki; elektrik üretmek için kullandığımız neredeyse her yöntem mekaniktir. Tek istinası güneş pilleri ve termoelektrik malzemeler. Elbette doğa bu işi bizden önce öğrenip fotosentezi icat etmiş. Belki de onları örnek almalıyız.

Sn. ykaya194,

Tunçmatik yanılmıyorsam güneydoğuda güneş santrali yapmayı da planlıyordu. Sanki öyle bir haber okudum gibi hatırlıyorum.

[ykaya194]

Orijinal Mesaj Sahibi smnvrl

Sn ykaya194,
Haberlerde aşağıdaki gibi bahsedilmiş, bunu gördüğüme üzüldüm keşke biz üretse idik. Paneller Kyocera dan gelecek sanırım.

Saygılarımla.

Evet, üzülmemek elde değil. Firma hangi parçaları üretecek detayını tam iyi bilmiyorum, ancak güneş panelleri yüksek teknoloji gerektiren ürünler ve mutlaka teknoloji transferi gerekiyor. Ar-Ge çalışmalarını yaparak ürünü geliştirebilirsiniz ancak ürünün parçalarını üretebilecek makine ve ekipmanınız yoksa, hadi var kabul edelim, eğer seri üretime geçemiyorsanız ürettiğiniz ürün ile piyasada rekabet etme şanşınız yok demektir.
1980 li yıllarda büyük bir şirketin Ar-Ge departmanında çalışırken, geliştirdiğimiz plastik kapı ve pencere profillerini işleyecek makineler yoktu ve dışarıdan makine ithal etmek zorunda kalmıştık. Bugün o makineler merdiven altında dahi seri üretimi yapılabilmekte, o makinelerin bugünkü fiyatlarını o günkü fiyatlarla mukayese edersek, aynı makineleri bugün kat kat daha ucuza satın alabiliyoruz..

Temennimiz, ciddi firmalar güneş panellerinin (yüzde yüz olmasada ) birçok parçasını kendileri üretir ve daha ucuza temin edebilelim, bu sayede daha fizıbıl güneş enerjisi yatırımı yapabilelim.

saygılar

[sakagun]

Güneş enerjisini evin içinde ısınma amaçlı kullanmak için küçük bir model yaptık. Boyutları 1 m x 40 cm.

Şu an panelin arka kısmında (gölge) hava sıcaklığı 24 derece. Panelden çıkan ısı 54 derece.

Bu panelin büyüğünü yapıp kalorifere destek olarak evi ısıtmada kullanmayı düşünüyoruz.

Paneli elimizdeki malzemelerle deneme amaçlı yaptığımız için görünüşü şık değil. Öndeki naylon yerine cam kullanmak gerekiyor. İçinde mutfak folyosu kullandık. Kalın folyo kullanmak gerekiyor.

[ykaya194]

Panel içinin detay fotografı varmı?

[sakagun]

Yaparken fotoğraf çekmedim. Büyük boyutta olanını yaparken çekerim.
Bu bağlantıdakine benzer bir panel yapmaya çalıştık. Bağlantıdaki panelde kullanılan iki kat metal sineklik teli yerine folyo kullandık. Sineklik telinin önündeki cam yerine de naylon kullandık.