Rosa damascena, Isparta gülü, Şam gülü, Yağ gülü

[Müjgan]

Rosa damascena, çok dikenli, az katmerli ve pembe çiçeklidir. Melez bir tür olup hakiki vatanı ve kökeni tam olarak bilinmemektedir. Batı Anadolu bölgesinde (Isparta, Burdur) gülyağı elde etmek için yetiştirilmektedir.

Su buharı distilasyonu ile gülyağı elde etmek için memleketimizde iki usul kullanılmaktadır.

1: Gül çiçekleri 75-100 litrelik bakır imbiklerde su ile açık ateş üzerinde kaynatılır. elde edilen distilasyon ürünü tekrar distile edilir ve ayrılan gül yağı alınır. bu usül ile elde edilen yağa "köylü tipi" ismi verilir. İkinci kalite bir üründür. Bu tip üretim gittikçe azalmaktadır.

2: Gül çiçekleri su buharı ile ısıtılan, çift çeperli distilasyon kazanlarında (2000 lt) distile edilir ve ayrılan gül yağı alınır. Bu yöntemle elde edilen yağa "fabrika tipi" denilmektedir. Birinci kalite bir üründür.

Su buharı distilasyonu ile ortalama olarak 3500-4000 kg çiçekten 1 kg gülyağı elde edilmektedir.

Gülyağı soluk sarı renkli, gül kokulu ve keskin lezzetli bir sıvıdır. İçinde kokulu madde olarak geraniol ve sitronellol bulunmaktadır.

Kalın gülyağı:
Gül çiçeğinin bir organik çözücü (memleketimizde heksan kullanılır) ile tüketilmesi ve sonra organik çözücünün alçak basınçta uzaklaştırılması ile elde edilir. Kırmızımtırak renkli, tereyağı kıvamında, gül kokulu bir karışımdır. Türkiye'nin ihraç ürünlerinden biridir. Parfümeri endüstrisinde kullanılır.

Gülyağının elde edilmesi sırasında, yan ürün olarak, gülsuyu denilen bir ürün de ortaya çıkar. Özel gül kokulu, renksiz bir sıvıdır. Antiseptik bir etkiye sahiptir. Haricen ve bilhassa göz hastalıklarında antiseptik olarak kullanılır.