Domates ve süne zararlısı
 

Merhaba.

İki yıldır süne zararlısı ile savaşmaya çalışıyorum ve ne yazık ki kazanan hep o oluyor. Süne zararlısının dometes bitkisine verdiği veya verebileceği zararlar konusunda hiçbir kaynak bulamadım. Bu işlerden anlayan arkadaşilar konuyu okuduğunda "süne ile domatesin ne alakası var, süne hububata zarar verir " diyebilirler. Çünkü iki haftadır okuduğum tüm kaynaklar sünenin tahıl ürünlerine verdiği zararlara ilişkin. Benim domateslerime verilen zarara benzer varar veren tek zararlının domates güvesi olduğunu öğrendim. Ama bahçemde o böceğe benzer hiçbir canlı göremedim.

İki yıldır domates yetiştiremiyorum. Daha doğrusu yetişiyor da özsuyu süneler (ya da o yaratık, her ne ise) tarafından emildiği için sarımtırak, kahverengi, iç kısmı odunumsu domatesler alıyorum.

Ne yapmalıyım? Teşekkür ederim.

Süne diye adlandırdığınız zararlının bir fotoğrafını göndermek yararlı olabilirdi. Belki bir başka zararlı olabilir.

Kastedilen zararlı sanırım pis kokulu yeşil böcek (stink bug). Meyvelerde emgi yaparak zarar veriyor.

Basimizin belasi. Yesili de kahverengisi de alacalisi da mevcut. Meyvenin (ve tohumun da) homojen olgunlasmasina (ve kimi zaman olgunlasmasina) engel oluyor. Meyve ozunu emdigi noktalarda dairesel izler olusuyor.

Sn haymatlos,
Domateste suneyle mucadelede Kaolin kilinin cok faydasini gorduk. Tam anlamiyla suneyi ortadan kaldirdigini soyleyemeyecegim ama en azindan hatiri sayilir miktarda hasat elde edene kadar zararli populasyonunu kontrol altinda tutabildik. Bizimkinden daha etkili bir kontrol, kilin ne kadar etkin ve programli sekilde uygulandigiyla da ilgili (diger bir ifadeyle uygulamayi daha basarili sekilde gerceklestirebildik, tam verim aldigimizi dusunmuyorum). Kile paralel olarak yapilabilecek diger isler, suneyi yiyecek bir bocek populasyonu olusturmak bir de domateslerin yakinina zararliyi cekecek tuzak bitki (ekonomik onemi olmayan ya da tohumu ucuz olup feda edilebilecek bitkiler) ekerek zararli populasyonunu bolusturmek. Bir de tek basina Spinosad kullanmayi deneyebilirsiniz. Kaolin kiliyle ilgili olarak da su basligi bir incelemenizi tavsiye ederim.

Eklenti 568849
Bu böcekler ''altın'' ve ''yakut'' değerinde Konya'da Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren laboratuvarda, alanında uzman 20 kişi, gözle dahi zor görülebilen faydalı böcekleri, dişi ve erkeklerini tek tek seçtikten sonra içinde süne yumurtaları olan küçük kapsüllere koyarak, yumurtalardan hububat zararlısı süne yerine faydalı böcek çıkmasını sağlıyor.

Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Dr. Celal Yıldız, yaptığı açıklamada, Konya'da yaklaşık 12 milyon dekarlık sahada hububat ekimi yapıldığını, bu sahalarda ürüne zarar veren en önemli zararlı böceğin ''süne'' olduğunu söyledi.

Bu nedenle süneye karşı İl Müdürlüğü olarak çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Yıldız, ''Müdürlük bünyesinde kurulan laboratuvarda son 5 yıl içinde biyolojik mücadele için faydalı böcek (parazitoit) üretim çalışmaları devam ediyor'' dedi.
''Süne yumurtasının içine kendi yumurtasını bırakıyor''

Çalışmalar kapsamında nisan ayında, oluşturdukları ekibin dağlardan süne erginlerini tek tek toplayarak, laboratuvara getirdiğini anlatan Yıldız, şunları kaydetti:

''Bu yıl 20 kişilik bir ekip, yumurtalarından faydalı böcek üretilmek üzere dağlarda 1 ay boyunca süne topladı.

Toplanan yaklaşık 60 bin civarında süne erginini, laboratuvarımızda uygun sıcaklık, nem ve ışıklanma ortamlarında barındırıp besleyerek, yumurtalarını elde ediyoruz. Bu yumurtaları daha sonra derin dondurucuda bekleterek embriyolarını öldürüyoruz. Ardından bu yumurtaları dişi ve erkekten oluşan 2 faydalı böcekle tüp içine bırakıyoruz. Küçük olduğu için gözle dahi zor görülebilen faydalı böcekleri, dişi ve erkeklerini tek tek seçtikten sonra bu kapsüllerin içine bırakıyoruz. Bu işlem oldukça dikkat gerektiriyor. Faydalı böcekler de kendi yumurtalarını sünenin yumurtasının içine bırakıyor. Böylece süneye ait yumurtanın içinden faydalı böcek çıkıyor. Bu işleri tekrarlamak suretiyle yumurta sayısını artırıyoruz.''

Yıldız, bu şekilde laboratuvarda günde 50-60 bin yumurta, dolayısıyla faydalı böcek elde edebildiklerini vurgulayarak, her yıl yaklaşık 2 ile 2,5 milyon arasında parazitoit ürettiklerini belirtti.

Son aşamada böcekleri salım kapları adını verdikleri kaplara yerleştirerek, buğday tarlalarına bıraktıklarını ifade eden Yıldız, faydalı böceklerin ovada sünelerin bıraktığı yumurtaların içine kendi yumurtalarını bırakarak onları yok ettiğini dile getirdi.

Laboratuvarda 20 kişi çalışıyor

Laboratuvarda, aralarında ziraat mühendislerinin de bulunduğu 20 kişinin çalıştığını kaydeden Yıldız, şunları ifade etti:

''Ürettiğimiz böcekler, çok küçük canlılar olduğu için gözle görülmeleri, erkek ve dişilerinin ayırt edilmesi son derece zor işlemler. Bu nedenle laboratuvarda, yoğun emek gerektiren zor ve zahmetli bir çalışma sürdürülüyor. Faydalı böcek üretmek için dağdan toplayarak laboratuvara getirdiğimiz süneler, bu laboratuvarda bizim için altın değerinde. Çünkü bu süneler dağlardan gerçekten çok zor şartlar altında toplanıyor. Laboratuvarımızda, her bir süneye altın gözüyle bakıp telef olmaması için büyük özen gösteriyoruz. Tarlada bizim ve çiftçilerin düşmanı olan süneler bu laboratuvarda bizim için çok kıymetli. Faydalı böcekler de bizim için yakut değerinde. Çünkü küçük oldukları için her biri için oldukça büyük bir emek ve zahmet harcıyoruz. Bu kadar emek verdiğimiz canlıların telef olmaması için de yoğun çaba gösteriyoruz.''

KAYNAK

PİS KOKULU YEŞİL BÖCEK
(Nezara viridula)

Eklenti 568882


PİS KOKULU YEŞİL BÖCEK TANIMI VE YAŞAYIŞI

• Ergini 13-15 mm boyunda yeşil renktedir.

• Nimfleri ergine benzer, yeşil ile kahverengi arası renktedir.

• İlk dönemlerde toplu halde yumurta kümesinin çevresinde bulunurlar, daha sonra dağılırlar.

• Ergin ve nimfler bitkinin meyve yaprak ve gövdesinde beslenir.

• Yılda 3 döl verirler.

PİS KOKULU YEŞİL BÖCEK ZARAR ŞEKLİ

• Bitki özsuyunu emerek beslenirler.

• Gelişmekte olan meyvelerde emgi yaptığı yerlerde açık sarı, beyazımtırak renkte lekeler oluşur.

• Büyümekte olan meyvelerde şekil bozukluğuna yol açarlar.

• Olgunlaşmış meyvelerde zarar gören kısmın rengi açılır, buruşarak çöker, normal dokuya nazaran daha sertleşir ve süngerimsi görünüm alır

PİS KOKULU YEŞİL BÖCEK ZARARLI OLDUĞU BİTKİLER

• Domates, biber, patlıcan, börülce ve fasulyede zararlıdır.

PİS KOKULU YEŞİL BÖCEK MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Kültürel Önlemler

• Yabancı ot temizliği yapılmalıdır.

• Çayırlık ve ormanlık alanların yakınına sebze yetiştiriciliği tercih edilmemelidir.

Kimyasal Mücadele

• Bitki başına 5 ergin+nimf olduğunda ilaçlama yapılır.
kaynak

İlgi göstererek bilgi paylaşamında bulunan tüm arkadaşlara teşekkür ederim.


Sayın S.Serdar.

İnternet ortamında gördüğüm görsellere dayanarak, konuda süne olarak belirttiğim yaratığa ve verdiği zararlara ilişkin görselleri ekledim.

Diğer görseller.

Uçuyor bu böcek. Balkonumdan kaç defa attım. Çiçeklere de geliyor, zarar görmedik şu zamana kadar.

Pis kokulu yeşil böcekler (her zaman yeşil olmayabilir) yüksek popülasyona sahip olduğunda sebzelerde önemli zarara sebep olabiliyorlar.

Zehirli içeriklerle ilaçlanan bahçelerde popülasyonların yüksek olması çok daha sık rastlanan bir durum. Çünkü bu böcekler meyvelerden emgi yaptıkları için yaprak ve meyvelerin dış yüzeyinden beslenmiyor, bu sebeple de beslenme yoluyla zehir uygulamalarından çok az ya da hiç etkilenmiyor. Sadece temas etki gösteren çok zehirli içeriklerden etkileniyor fakat zırhlı ve mumsu bir maddeyle kaplı kabukları sebebiyle temas etki ile kontrol altına alınmaları da çok güç.

Buna karşın zehirli ilaçlamalar bu böceğin doğal düşmanlarını tamamen bitiriyor, bu sebeple de tüm yumurtalardan larvalar çıkıp nimf ve ergin durumuna rahat rahat geliyor.

Parazitleyiciler
Bu zararlıda en yüksek kontrolü başta doğada yaşayan bazı yabani arı (wasp) türleri olmak üzere parazitleyici türler sağlıyor. Doğal düşman türleri bu böceğin çoğunlukla yaprak altlarına gruplar halinde bıraktığı genellikle yeşil renkteki varil biçimli yumurtalarının içine kendi yumurtalarını zerk ediyorlar ve bu yumurtalardan zararlı değil, doğal düşman çıkıyor.

Yabani otlar
Sebze yetiştirilen ortamların yabani otlardan temizlenmiş olması bu zararlının popülasyonunu azaltmada oldukça önemli bir faktör. Böylelikle bu böceklerin üreme ortamları hayli azaltılmış oluyor.

Kaolin kaplaması
Sebzeleri bu zararlıdan korumanın bir diğer yöntemi ise kaolin kili uygulaması. Popülasyonun yüksek olduğu dönemlerde herhangi bir yapıştırıcı katılmamış kaolin kili kaplaması meyveleri zararlı için cazip olmaktan çıkarıyor.

Potasyum sabunu spray
Potasyum kullanılarak yapılmış sıvı sabun + su karışımı ile yapılan püskürtme nimf durumundaki zararlıları öldürür, yetişkin erginlere bir etkisi olmaz.

Kışlayan popülasyonun azaltılması
Popülasyonu azaltmak için dikkat edilmesi gereken başka bir şey de kışın alınacak önlemler. Bu zararlı ilkbaharda yumurtlamak üzere kışı ergin olarak geçiriyor. Kış için hava şartlarından korunabileceği yerler arıyor. Bunlar muhtelif şeyler olabilir. Söz gelimi, bahçedeki kutular, çuval araları, bahçe müştemilatındaki pencere pervazlarının aralıkları vb. bulabildiği her yerde gizleniyor. Bu gibi yerlerin yok edilmesi, ya da kontrol edilmesi baharda üreyecek yüzlerce, binlerce zararlının azaltılması anlamına gelir.

Toplayıcılar
Kuşlar erginlerin ve nimf'lerin bahçeden toplanmasında çok işe yarıyorlar. Karatavuk, ötücü ardıç kuşu, baştankara gibi türlerin var olduğu ortamlarda özellikle sabahın erken saatlerinde bu zararlıya nefes aldırmıyor, tek tek topluyorlar. Bu sık sık şahit olduğum bir durum. Ancak ilaçlanan bahçelere kuşlar da gelmez.

Tuzak bitkiler
Domates ekilen yerlerin yakınına tuzak bitki ekilmesinin çok işe yaradığı bildiriliyor. Özellikle sarı çiçek açan ayçiçeği, hardal vb. bitkilerin çok işe yaradığı bildiriliyor. Sarı renk bu zararlıyı üzerine topluyor.

Böcek tuzakları
Kolayca yapılabilir başka bir şey de tuzaklar hazırlamak. Bu zararlı geceleri ışığa geliyor. Bahçenin bir kaç yerine konacak ışıklı tuzaklar ile geceleri civardaki pis kokulu yeşil böcekleri toplamak mümkün.

Zehirler uzun vade işe yaramaz
Sn.Sinbas'ın alıntıladığı kaynakta adı geçen zehirlerin hiç birinin kullanılmasını tavsiye etmem. Zararlıdan kurtulamadığınız gibi, zehirlere daha hassas olan faydalıları tamamen yok edip bu zararlılının daha artmasına sebep olursunuz. Fazladan yediğiniz sebzeleri zehirlemiş olursunuz. Yazın hasat zamanı domates, salatalık, biber, fasulye her gün, en geç iki günde bir toplanır. Adı geçen zehirlerin hasat süreleri en az üç gün, o da zehirin tamamen yok olma süresi değil, yendiğinde akut zehirlenme belirtilerinin görülmemesi için. Başka bir anlatımla belirtilen süre beklenerek hasat yapıldığında ilk 12-24 saat içinde zehirlenmezsiniz fakat bünyenize giren aktif madde daha uzun vadede kronik hastalıklara sebep olabilir.

Pis kokulu yeşil böcek ile ilgili bir kaç kaynak:

Stink Bugs: How to Identify and Control them on Tomatoes

Pis kokulu yeşil böcek tuzaklarının hazırlanması

İlk resimde domates üzerinde görünen bir nimf.

Sayın MeyveliTepe.

İlgi ve bilgilendirmeniz için teşekkür ederim.

Yaklaşık olarak 6 yıldır bahçe ile uğraşıyorum ve bu güne dek bordo bulamacı dışında hiçbir kimyasalı kullanmadım. 2 senedir süne zararlısı ile savaşıyorum ve gerek internet ortamında ve gerekse gerçek yaşamda yaptığım araştırmalar sonucunda vardığım sonuç savaşı kaybettiğim yolunda.

İki-üç ay süren uğraş sonunda elde ettiğiniz sonuçların bir böcek tarafından heba edilmesi çok kötü. Belki de bahçe işlerine bir süre ara vermek en iyisi.

İlgilenen tüm arkadaşlara tekrar teşekkür ederim.

Sn.Justice, bu mesajlarınızı şayet bir bahçe başlığınız varsa orada yayınlasaydınız daha iyi olmaz mıydı. Bu başlık sebzelere musallat olan pis kokulu yeşil böcek ile ilgili.

Sn heymatlos,
Bu mesajda en alttaki resimde, orta sirada, en ondeki domatesin basina baska bir is gelmis olabilir. Sune zararindan cok, gec yaniklik hastaliginin sonucu gibi gozukuyor.

Sn Justice.

Sizin oralarda da denir mi? Bilmiyorum. Ama bizim oralarda "bekara karı boşamak kolay" derler. Yüklediğiniz görselleri incelediğim de börtü-böcek sorununuz olmadığını gördüm. Ne mutlu size.

Sanırım son iletimi okumamış veya ilaç konusundaki sözlerimi atlamış olmalısınız. 6 yıldır "bordo buılamacı" dışında kimyasal kullanmadığımı belirtmiş idim.

Sn. Birnefestoprak.

İlginiz için teşekkür ederim. Sözünü ettiğiniz domatesteki sorunun süne zararlısının işi olmadığını ben de farketmiş ve görseli yükler isem bu konuda da fikir ve öneri gelebilir diye düşünmüş idim.

Eklediğiniz resimlerden mantarımsı veya viral bir durum söz konusu gibi bu tohumdan topraktan bulaşık tarım aletlerinden, taşıyıcı böcek sinek gibi etkenlerden bulaşmış olabilir.
Bu aşamada yapılacak her hangi bir şey yok gibi görünüyor.
size önerim imkanınız var ise domateslerin bulunduğu bölgeye en az 4-5 yıl domates ekmeyin.
Şu andan itibaren bahçenizin genelinden kabakgiller hariç tamamına belirli aralıklarla suda çözülen kükürt yapraktan verin,
tüm sebzeler dahil takviye olarak iz elementleri+ kalsiyum ve MasterCop® BAKIR SÜLFAT PENTAHİDRAT bunları deneyin hastalıklılara yapacak bir şey yok ancak geriden gelecekleri kurtarabiliriz.

Sezon sonunda da yine suda eriyen kükürtle toprağınızı dezenfekte ediniz.
sezon sonundan Ekim zamanına kadar en az 5 defa toprağı işleyiniz.
Eğer mümkünse Toprağı zenginleştirme adına dekara en az 4-5 ton yanmış hayvan gübresi takviyesi yapınız.
Aklıma gelen öneriler bunlar.
Geçmiş olsun kolay gelsin.

Merhaba yeni üyeyim konu açamıyorum neden bilmiyorum bu yüzden buraya yazıyorum kusura bakmayın.Ben de domates yetiştiriyorum ancak bazı domateslerimde çürük gibi siyah lekeler var bunların sebebi ve çözümünü öğrenmek istiyorum.
Cevap veren herkese şimdiden teşekkürler..

Sorunuzu Domates Hastalıkları ve Zararlıları başlığında sorarsanız daha uygun olur. Fotoğrafları da foruma yüklemeniz gerekiyor.

Sayın sinbas.

İlgi ve değerli öerileriniz için teşekkür ederim. Bahçem küçük ve emekli olmam nedeni ile kasım-mart ayları arasında enaz beş kez belleme yapıyorum. Aynı bölgeye iki yıl üst üste aynı ürünü dikmiyorum. İletiniz okuduktan sonra kükürt uygulama önerinize uyarak kükürt uygulaması yaptım. Ancak bulunduğum yerde suda eriyebilen kükürt bulamadığım için toz kükürtü odun külü karıştırarak ince bir tül yardımıyla bitkilerin üzerine ve toprağa serpiştirdim.

Bahçenin bir köşesini gübrelik olarak ayırdım bahçeden ve evden çıkan organik atıkları burada biriktirip haftada bir ıslatarak ayda veya 45 günde bir aktarmak sureti ile sıcak kompost yapmaya çalışıyorum. (Sanırım yanlış bir uygulama yaparak bu sezonun kompostuna birkaç ceviz ve zakkum dalını da yaprakları ile komposta karıştırdım. Araştırıyorum. hehangi bir zararı var ise kompostu kullanmayacağı ama ne yapacağımı da bilemiyorum.) Geçen yaz ve bu kış sezonu sonunda bahar aylarında yaklaşık 17 el arabası kadar kompost gübre elde ederek kullandım. Buna ilave olarak 10 torba koyun gübresi takviyesi yaptım.

Tüm bu uğraşılarım sonucunda baya bir, marul, salatalık, havuç, hasadı yaptım ama kırmızı lahana ve brokolilerimi tırtıllara, dometeslerimi de sünelere kaptırdım.

Tekrar teşekkür ederim.

Süne dediğiniz pis kokulu yeşil bocek için acil önlem olarak videoda görünen tuzağı deneyebilirsiniz. Benim de çalı fasulyelerime musallat oldular. Şimdilik elle temizliyorum ama epey zaiyat var.