Ayaş Domatesi- Ayaşlı grup
 

YÜZLERCE YIL ÖNCESİNDEN BERİ EKİLEN ,AMA SON YILLARDA KAYBOLAN
TOHUMLARI BULDUK...

Amacımız ve Hedefimiz

Biz Ayaşlı Grup olarak, orjinal tohumlarından AYAŞ domateslerİ yetiştirmekle başlayıp, önümüzdeki dönemlerde orjinal tohumlarından üreteceğimiz diğer ürünleride sizlere sunmayı hedefliyoruz.


Ayaş Domatesi


AYAŞ DOMATESİ VE TOHUMUNU TANIYALIM

1960 yıllardan 1990lı yıllara kadar Ayaş ve çevre köylerinde ekimi yapılarak yöre çiftçisine yüksek kazanç sağlayan Ayaş domatesi hem lezzetiyle hem de doğal şartlarda yetiştirilmesi nedeniyle ün kazanmış yerel bir üründür.

Özellikle iç anadoluda,Mersin,Adana ve Antalyada o dönemlerde tüketicinin ısrarla tercih ettiği ve ismiyle istediği bu ürün zaman içinde çiftçimizin yanlış uygulamaları ve aracıların daha fazla para kazanma isteği nedeniyle ne yazıkki ülkemizin birçok yerel tohum çeşidi gibi kaybolarak ekilemez duruma gelmiştir.

O günlerin yetiştiricilerinden şimdilerde yaşları yetmişleri aşmış dedelerimizin ballandırarak anlattıklarından en çok dikkat çeken konuşmalarından birisi “biz o zaman Ayaş domatesini bir fideden bir kasa toplardık”demeleridir.Bu söylemin bu günki açılımı şudur;Tek bir yetişkin Ayaş domatesi fidanından 15 ila 18 kilo ürün almak”yani dekardan

8.000 ila10.000 kg domates hasatı.



Yıllarca aynı tarlalara yapılan ekimler,toprak isteği olan gübrelemenin bilinçsizce yapılması,alınan tohumların anaç tohumluklardan alınmaması Ayaş domatesinde şekil ve lezzet farklılıklarına yol açarken, verim düşüşüne ve fiziksel bozulmalar nedeniylede raf ömrü kısalmasına neden olmuştur.

Bu süreçte ortaya çıkan hibrit tohumlar çiftçimize yenilik olarak sunulduğundan ve daha yüksek verim,kabuk kalınlığı nedeniyle raf ömrü uzunluğu sebebiyle aracılar tarafındanda tercih edilmesi,tüketici talebinin önüne geçmiştir.

Zaten özelliklerini kaybetmeye başlayan Ayaş domatesi ve tohumları hibrit çeşitlerle yan yana ekilmeye başladığında birbirlerinden tozlanmaya başlayarak ana hat tohumlar olma özelliklerini iyice yitirmişlerdir.



Bütün bunlar yaşanırken çiftçimizin elinde kalan en son Ayaş domatesi tohumları bir kenara atılmış ve zamanla ya farelere yem olmuş **** çimlenme özelliklerini kaybetmişlerdir.

Sizlerinde şu anda “evet ,bizim tohumlarda böyle kayboldu” dediğinizi duyar gibiyim.

Anadolu insanının kültüründe,köylü kadınlarımızın toplayıcı saklayıcı özelliği sayesinde yıllarca ekimi yapılmış endemik ( yerel ) tohumlarımız ne yazıkki bilinçsizce yok edilmiştir



Ayaşlı Grup büyük uğraşlar sonucunda bir “çeyiz sandığından”çıkardığı Ayaş domatesi tohumlarını dört yıllık uğraşlar sonunda seleksiyondan (ana hat tohumların seçilmesi) geçirerek orijinal tohumları elde etmiştir.

Ülkemizdeki yerel tohumların büyük bir bölümünün buna benzer nedenlerle kaybolduğunu fark ettiğimizde biz Ayaşlı Grup olarak büyük bir sosyal sorumluluk projesine imza atmak istedik.bu projenin ismini “YEREL TOHUMLARIMIZIN YENİDEN HAYATA GEÇİRİLMESİ “projesi olarak belirledik.



Şimdi bu proje kapsamında Ayaş domatesi tohumlarıyla birlikte çalışmalarını sürdürdüğümüz yine yerel çeşitlerden ;Yuva kavunu,köy biberi,sivri biber,patlıcan,fasulye,

Hıyar gibi çeşitlerle yolumuza devam edeceğiz.

Amacımız ülkemizin yerel ürünlerini sağlıklı yetiştirip,o lezzetleri bilmeyen çocuklarımıza tattırırken,tohumlarımıza sahip çıkmaktır.

Bu hedefimizi yerine getirmeye çalışırken sizlerin manevi desteklerine her zaman ihtiyacımız olacaktır.Saygılarımızla



Ayaşlı Grup adına, genel koordinatör



Selami BAŞER







http://ayasligrup.com






.

Arkadaşlar ticari olarak artık ekilmeyen ve unutulmak üzere olan Ayaş domatesi fidesi almak isteyenler için 2013 ön siparişi açılmış...

http://www.ayaşlıgrup.com.tr/cms/

Bahçemizde mutlaka olsun,

olay sadece domates olayı değil...yerli tohumun yok olmaması...

AYAŞ DOMATESİNİN ÖYKÜSÜ : www.ayasligrup.com - Dailymotion video

http://www.dailymotion.com/video/xnz...ami-bayer_news

Salçalar güneşte yapılıyor...

Fabrikasyon değil...

Bu domatesin tohumunu almak için bana gönderdiler ama ben tohumu almadan evvel kaş ile göz arasında domatesi kayın validem menemene doğramış :(. Duyduğuma göre çok döl veriyormuş.

Üniversitede öğrencilik yıllarımızda Ankara'da pazarda belirli bir dönemde iri ve görünüşü güzel domatesler olurdu. Bunları Ayaş domatesi olarak satarlardı. 20-25 yılda ne kadar çok şey değişmiş. Bizim burada da ekşi domatesler olurdu. Salçası olmazdı. Çok sulu olduğu için yemeklere ve salatalarda kullanılırdı. Bir ilçemize gittiğim zaman pazarda pembe domatesler görmüştüm. Görüntüleri çok iyi değildi. Ancak tadları eski domateslere benziyordu. Tek sıkıntıları görüntüleri de değildi. Kabuk çok ince olduğu için dikkatli taşınması gerekiyordu. Onlardan alıp tohumlarını üretebileceklere vermeye çalıştım. Ancak bir süre sonra bazı kişiler tarafından il merkezine de getirilmeye daha sonra üretilip satılmaya başlandı. Başka bir pembe domatesi pazarda görünce aldım. Bu domates diğeri gibi değildi. Görüntü düzgün ve kabuk biraz daha kalındı. Ancak tadı diğeri ile aynı değildi. Tabi bu domatesler daha az ürün vermesi nedeni ile fiyat olarak daha yüksek fiyatlara alıcı buluyorlar. Muhtemelen bu yıl onları üreten sayısı da artar diye düşünüyorum.

Bu yıl bende bahsedilen firmadan tohum aldım ama nasıl birşey çıkar merak ediyorum umarım para tuzağı değildir.

Aldığınız tohumların sonucu ne oldu acaba? Domates elde edebildiniz mi? Detay verebilir misiniz.

Domatesi Osmanlı'ya tanıtan ve tohumlarını ilk getiren Halep'te 1799-1825 yılları arasında İngiliz Konsolosu olan John Barker'di.

1800 yılında Osmanlıya tanıttığını varsaysak bile 221 yıl yapar.
Ben domatesin 1900 yılların başında Anadolu'da iyice yaygınlaştığına dair tarihsel bilgilere ulaşabildim. Ancak 1900 den önce domatesin yoğun üretimi hakkında ciddi bir bilgi bulunmuyor.

Atalık Domates tohumu dediğimizde
Kökeni Anadolu Olmayan
Güney Amerika kökenli olmasına karşılık oradan Anadolu coğrafyasında yaygınlaşması 20. yüzyılın başını bulan bir bitki aklımıza gelmeli.
Osmanlı Padişahlarının neredeyse tamamına yakını(birkaçı hariç) domatesi bilmiyordu.

Bu yıl bahçeye diktim, oturak domates olduğu için birşey yapmadım büyük bir alana yayıldı ancak daha domates görmedim ancak daha diğer oturak götürdüğüm domateslerde de birşey yok.Bekliyorum bakalım iyi bir domates çıkarsa paylaşırım inşallah.

Bu firmadan gelen tohumlardan hiç domates elde edemedim,büyük bir alana yayıldı ama küçük küçük domatesler çıktı.