Genlerle oynanarak daha az su tüketen bitki üretiliyor.

[muratkoç]

Nature cell Biography isimli dergide aralık ayında yayımlanan bir rapora göre, bitkilerin nasıl nefes aldığı ile ilgili yeni bilgiler, bilim adamlarının daha az su tüketen bitkiler üretmesine yardımcı olabilir.

Çalışmanın baş yazarı, Kaliforniya Üniversitesi'nden biyoloji Profosörü Julian Schroeder'e göre, bir bitkinin stoma adı verilen gözeneklerinin havadaki karbondioksit oranına bağlı olarak değişen oranlarda açıldığı yarım yüzyıldır biliniyor. Fakat bilim insanları şimdiye kadar bu sürecin nasıl işlediğini anlamıyordu. Schroeder ve meslektaşları bitkilerde, havadaki karbondioksiti algılayan ve bitkinin gözeneklerinin açılıp nefes almasını sağlayan birtakım sensörler tespit ettiklerini yazdı.

Bir bitki gözeneklerini ne kadar sıkı tutabilirse, o kadar az su kaybeder ve büyümek için o kadar az suya ihtiyaç duyar.
Schroeder, "Normalde bir bitki, soluduğu her bir co2 molekülü için 200 su molekülü yitirir. Bu çok büyük bir su kaybı" diyor.
Su tasarrufu stratejisi, tüm bitkilerde işe yaramıyor. Sorun, bitkilerin karbondioksiti ne kadar iyi tespit edebildiklerinde yatıyor. Hassas sensörlere sahip bitkiler, su tasarrufu yapabiliyor. Fakat güçsüz karbondioksit reseptörlerine sahip bitkiler, karbondioksit artışlarını tespit edemeyebilir ve su tasarruf etme şansını kaçırabilir.

Schroeder'in labaratuarı ilave karbonik anhidraz olarak anılan reseptör proteinlerini bitkiye aşıladıktan sonra gözeneklerin sıkıştığını, su verimliliğinin arttığını ve bitkinin büyümesi için yeterli miktarda karbondioksit alabildiğini ortaya çıkardı. Schroeder, genetiğiyle oynanmış bazı bitkilerin, çiftçilere daha verimli hasatlar sağlayabileceğini söylüyor.

"Bu, örneğin Kaliforniya'da işe yarayabilir. Gözlemlediğimiz şey, bitkinin büyüdüğü ama daha az suya ihtiyaç duyduğu" diyor. Su Kaynakları Bakanlığı'na göre, Kaliforniya'da derelerden ve nehirlerden ve yer altı kaynaklarından alınan suyun yüzde 79'u tarımda kullanılıyor.

California'daki Stanford Üniversitesi'nden Biyolog Wolf Frommer, insanlar artan karbondioksit salınımı ve azalan su arzı ile baş etmenin yollarını bulurken, çalışma bitkilerin çevresel değişimlerle baş edebilmesi için yeni yöntem sunuyor, şeklinde konuşuyor.

"En azından küresel ısınmanın artmasına karşı potansiyel çözümler sunabiliyoruz. Olayın nasıl işlediğini anlarsak, genetik yapıyı değiştirerek bitki yetiştirebiliriz" diyor Frommer.

Fakat bitkilerin su tasarrufu yapmasını sağlamayla ilgili bir sorun var. Bitkileri gözenekleri aracılığıyla nem saldığı zaman, terin insan vucudunu soğuttuğu gibi, nem de yaprakları soğutur. Bu, özellikle çöllerde, yaprakların kurumasını engeller.

Fakat Frommer, biyoloji mühendisliğinin yavaş ilerleyen bir ince ayar süreci olduğunu belirtiyor. Manipüle edildiğinde yaprakları kuru olan bitkilere gözeneklerini açtırabilecek henüz keşfedilmemiş başka bir gen olabileceğini söylüyor.

"Bir genle oynamak yerine daha entegre bir çözüm üzerinde kafa yormalıyız. Evrim milyarlarca yıldır bunu yapıyor. Biz de artan nüfusu besleyebilmek için bunu daha hızlı yapmalıyız" diyor Frommer.

YARARLI BİR BİLGİ OLDUĞU İÇİN PAYLAŞMAK İSTEDİM.

THE NEW YORK TİMES GAZETESİNDEN ALINTIDIR.