Likenler

[nat22]

Likenler hakkında fazla bilgi sahibi olmamama karşın bitkiler dünyasının içinde değerlendirilmeleri gerektiğinden yola çıkarak sitenin ilgi alanı kapsamında olduklarını düşündüm.Bu nedenle Kastamonuda çektiğim liken fotoğraflarından birkaçını yazıma eklemeyi uygun buldum.Sitenin mantar,yosun ve likenler için ayrı bir bölüm açmasının uygun olacağını düşünüyorum.

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi nat22

Likenler hakkında fazla bilgi sahibi olmamama karşın bitkiler dünyasının içinde değerlendirilmeleri gerektiğinden yola çıkarak sitenin ilgi alanı kapsamında olduklarını düşündüm.Bu nedenle Kastamonuda çektiğim liken fotoğraflarından birkaçını yazıma eklemeyi uygun buldum.Sitenin mantar,yosun ve likenler için ayrı bir bölüm açmasının uygun olacağını düşünüyorum.

Ayağınızın tozuyla likenlere dalmışsınız nat22,
Hazır başlamışken likenlerin nasıl bir yaşam biçimleri olduğunu da yazın bari. Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ve yazmamak ayıp.

[nat22]

Sayın mjng
Uyarınız üzerine yaptığım araştırmada likenlerin her ikiside bilim adamları tarafından bitki olarak değerlendirilmeyen mantarlar ve algler tarafından oluşturulduğunu öğrenmiş bulunmaktayım.(bkz:vikipedia)
Sitenin ilgi alanı dışına taşmama kaygısıyla yazıma fotoğraf eklemiyorum.İlginize teşekkür ederim.

[memet]

bence eklemelisin..sonuçta likenlerde ağaçların yaşadığı doğal ortamın bir parçası..

[nat22]

galeri sayfası açıldığında yükleyebilirim.Ancak hangi konu başlığına yüklemem gerektiğini bilemiyorum.

[Volkan]

Liken: Alg (deniz yosunu) ile mantarın ortaklaşa karşılıklı yarar sağlayarak oluşturduğu yapılardır. Genelde taşların üzerinde ve ağaçların üzerinde bulunurlar. Kırmızı, sarı, yeşil, kahverengi gibi birçok renge sahiptirler. Yaşlı ormanlarda ipliksi olanlarına ve yapraksı olanlarına da rastlayabilirsiniz. Taşların üzerindekiler ise plak şekilli ve taşa sıkıca tutunmuş bir yapıdadır.

Gelelim likenlerin doğal yaşamdaki önemine. Kışın kar altında kalan bitki örtüsüne birçok canlı ulaşamaz. Geyikler, karacalar gibi otçul hayvanlar kışın hayatta kalabilmek için ipliksi (genelde Usnea sp. türleridir) ve yapraksı (genelde Parmelia sp. türleridir) likenlerle beslenirler. Likenlerin besin değerinin çok yüksek olması özelliği bu hayvanların az miktarda liken yemesine rağmen yeterli besini almasını sağlar.

Hepsi bu kadar değil. Sizce başka ne gibi faydaları var

[memet]

İki liken örneği..

[Volkan]

Likenlerin bir önemi daha;

Likenler toprak oluşumunda da çok önemli. Havanın sadece neminden faydalandıkları için taşlar üzerinde kolaylıkla çoğalabiliyorlar. Salgıladıkları asitli maddeler sayesinde kayaları parçalayıp toprak oluşumunu sağlıyorlar.

[magus]

Likenler, genellikle mantarlarla tek hücreli alglerin morfolojik ve fizyolojik bir ünite biçiminde meydana getirdikleri şekil ve yaşam bakımından kendilerine hiç benzemeyen simbiyotik bitkilerdir. Bitkinin bünyesinde yer alan tek hücreli veya ipliksi algler bazı yeşil alglerdir ve yaklaşık 50 civarında alg liken yapısına girer. Mantarlardan ise Ascomycetes ve Basidiomycetes grubuna ait türler yer alır. Alg fotosentez yapar, mantar ise su ve suda erimiş maddeleri sağlar.
Likenler içerdikleri liken asitleri sayesinde kayaları parçalayarak mineral maddeleri ve tuzları kendilerine sağlarlar. Yer yüzünün hemen hemen her yerinde yaşarlar. Günerşli kayalarda 70 ºC' de yaşayabildikleri gibi aylarca susuz kalabilirler. Soğuk çöllerde, arktik bölgelerde - 96ºC' ye kadar dayanabilirler ve -24ºC' de fotosentez yapabilmektedirler. Likenlerin yaşayabilmeleri için besinden çok temiz havaya ihtiyaçları vardır. Endüstriyel alanlarda ve büyük şehirlerde liken florası çok zayıftır. Bu nedenle biyolojik indikatör olarak kullanılırlar. Diğer önemli faktör ise nemdir ve ışığı da çok severler. Likenlerin büyümesi oldukça yavaştır. Yılda 0.5 cm' den çok daha az büyürler.Ürettikleri çeşitli metabolizma ürünleri sayesinde endüstriyel alanlarda kullanılırlar (Eczacılık, boya endüstrisi, gibi).
Bir kaç liken örneği verecek olursak, Certraria islandica, Cladonia pyxidata, Lobaria pulmonaria, Rocella tinctoria (turnasol likeni), Lecanora esculenta (kudret helvası) gibi...

[nat22]

Başlığı açarken bir araştırma yapmadan konuya dalıvermiştim.Volkan ve Magnus verdikleri bilgilerle benim eksiğimi kapatmışlar.Sağ olsunlar.Dünyada ilgi alanları sadece likenler olan pek çok dernek, topluluk, web sitesi varken ülkemizde likenlerle ilgili kaynaklar çok sınırlı.Bir fotoğraf sitesinde fotoğraf yorumu yapılırken mercan renkli likenler için "neden yeşil renkli yosunların PS işlemi ile kırmızıya boyandığının" sorulduğunu okumuştum.İlgi alanı doğa fotoğrafları olan kişiler bile likenlerin varlığından habersiz olabiliyor.Bu arada Memet Beyin teşvikiyle yirmi kadar liken fotoğrafını "Orman Ekosistemi Bitkileri" başlığı altındaki "Kır Bitkileri" bölümüne yüklemiştim. İlgilenenlere duyururum.

[Volkan]

Taşlar üzerindeki bazı likenler Anadolu'da kına yapımında da kullanılırlar. Bu likenler genelde kırmızı renktedirler.
Bununla ilgili şöyle bir olay olmuş. Mardin'de bir medresenin duvarında kırmızı bir leke varmış ve bu kırmızı lekeyi yöre halkı bir ermişin kanı sanmış. Tabi iş böyle olunca bu likenle ilgili efsaneler almış başını yürümüş. Sonunda bu olay araştırıcıların kulağına kadar gitmiş. Araştırıcılar Mardin'e ya gidip duvardaki kırmızı lekeden örnek alıp DNA analizi yapmışlar. Bakmışlarki o kırmızı leke aslında bir liken. Ama bunu yöre halkına söyleyememişler. Çünkü halk onun kan olduğuna o kadar inanmış ki bu inanç yaşam tarzlarını da etkilemiş. Araştırıcılar yöre halkına onun aslında bir liken olduğunu söylediğinde kendi başlarına bişey geleceği korkusundan dolayı bu olayın bir sır olarak kalmasını tercih etmişler.

[memet]

Biraz ağır davranıp galeriye yeni baktım. Likenler çok iyi oldu galeride.

[nature57]

Bende küçük bi katkıda bulunayım. Likenler morfolojik olarak 3 gruba ayrılırlar;Kabuksu Likenler, Yapraksı likenler ve Dalsı likenler olmak üzere. Ben pek ipliksi algin liken yapısına katıldığını duymadım. Likenlerin yapısına siyanobakteriler (cyanobacteria=mavi-yeşil algler) ve tek hücreli yeşil algler katılır. Her ne kadar simbiytik bir yaşam olarak görülsede burada likenin yapısına katılan mantar algi kendisi ile yaşamaya zorlar. çünkü likenin yapısına katılan algler doğada tek başlarına yaşayabilirken bu durum likenin yapısına katılan mantarlar için biraz zordur. Likenler Mantarlar alemi içerisinde değerlendirilirler bunun nedeni likenlerde görülen eşeyli üreme olayının likeni oluşturan mantarlar tarafından gerçekleştirilmiş olmasındandır. Likenler anatomik olarak da farklı iki özellik gösterirler. Eğer liken tallusundan enine kesit alacak olursak, yapıya katılan mantar ve alglerin (siyanobakterileri de alg olarak yazıyorum) dağılımlarının farklı olduğu görülür. Likenlerin % 90 ı heteromeriktir. Bu yapıda algler tallusun üst kısmında toplanmıştır (Sanırım bu tabakaya gonidium deniyordu). İkinci tip ise homomerik tip likenlerdir ki bu tip bir liken tallusundan enine kisit alındığında mantar hiflerinin ve alglerin tallus içerisinde eşit dağıldığı görülür. Doğu Anadolu'da bir liken türü kutret helvası denilen bir çeşit ekmek yapımında kullanılır. Yukarıda arkadaşlarımın saydığı kullanım alanlarına bir katkı olsun diye yazdım. Yine soğuk kış periyoduna girmeden önce ren geyikleri aşırı derecede liken tüketirler. Likenlerin içerisinde bulunan arakidonik asit antifiriz etkisi göstererek bu hayvanların zorlu bu periyodu daha kolay atlatmalarını sağlar. Şimdili bu kakar biraz fazla yazdım galiba umarım sizi sıkmamışımdır. Saygılarımla