Büyük fidanları bonsai boyutuna küçültme

[Harun Parlak]

Fidancılardan seçilecek olan büyük boy fidanları kafanızdaki boyuta getirerek bonsai elde edebilirsiniz.
Bu bizleri hızlı bir şekilde bonsai elde etmemizi sağlar.
İlk yıl şeklini aldıktan sonra yıllar geçtikce dahada güzelleşecektir.
Tıpkı Şarap gibi. Şarap yapılır mahsene bırakılır. Orada yıllandıkça kalitesi ve değeri arttığıgibi Bonsai de zamanla şarap gibi her geçen gün güzelleşecektir.

Şekilde dal azaltma zirve belirleme ve kök budama şeklinde anlatmaya çalıştım.
Umarım yeni başlayan arkadaşlara fikir verir.

[öZNe]

Sayın Tekin, çok güzel anlatmışsınız, çizimlerinizde çok iyi... Emeğinize sağlık. İşte bu şekilde elde edilen adayı sığ saksıya almakta sakınca olmamalı sanırım. Ama forumda ben yaptım oldu şeklinde ve yine ben böyle seviyorum şeklinde bir sürü örnek var.

[Harun Parlak]

Teşekkürler Sayın öZNe. Bu boyutlardaki fidanı direk kesmeye kıyamayacak arkadaşlar Şekillendirmeyi yaptıktan sonra havai köklendirme ile aynı anda iki adet bonsai elde edebilir.

[maybach]

bence alttaki anaç açıkta kalan ana dal kütüğü yüzünden bonsai niteliğini uzun müddet kaybeder

[jeomeo]

Bazı türlerde bu yöntemle ana gövdenin (kütük haldeki) çok güzel bir bonsai olması normal bir fidanın bonsai olmasından çok daha hızlı oluyor. Harry Harrington'un alıç çalışmalarını incelemenizi öneririrm.

[maysan80]

bu bahsettiğiniz çalışmaları nereden buluruz

[Harun Parlak]

Bu tür fidanları fidancılardan bulabilirsiniz. Çalışmayı kendiniz yapmaya çalışacaksınız. İstanbul atölye çalışmalarına katılma şansınız olursa uygulamalı olarak izleyebilirsiniz.

Burada ayrıntılı uygulamayı görebilirsiniz.

[memet]

18 Aralık günü İzmir'de bir toplantımız olacak Aydın'daysanız ona da katılabilirsiniz.

[anily]

Merhaba,

Fidanlıktan aldığım bir su sedirim var. Gelişimi yavaş bir tür.
Boyu bir metreye yakın. 3-4 cm kalınlıkta gövdesi var. Eğitim saksısında, 10 yaş civarında. Bonsai yapma düşüncesindeyim. Bu tür hakkında yeterince bilgim yok ancak 1 karış boy bırakarak kasım sonunda budama yapmak istiyorum. Bu kestiğim yerle kök arasında yukarı doğru bir lider dal bırakacağım.
iğneliler konusunun hassas bir konu olduğunu biliyorum. Sonuç ne olur acaba sediri kaybetme ihtimalim var mı varsa yüzde kaç olabilir? (Düzgün kesik ve aşı macunu ile kapatacağımı varsayalım)

Yardımlarınız ve önerileriniz için teşekkürler

[Sakaki]

Merhaba sn anily,

Su sediri hakkında pek fikrim yok, hiç çalışmadığım bir tür ancak budama, sert geri budama, gövde kısaltma gibi işlemler için en uygun dönem ağacın uyanmaya başladığı dönemdir ki (yöreden yöreye değişkenlik göstermekle birlikte genelde ilkbahar başı) bu dönemde açılan yaralar daha hızlı kapanır ve diğer dönemde yapılan budamalara göre ağacın sağlığını daha az riske atar.

[Tylerdurden]

büyük veya küçük boy fidanları bu mevsimde budama/şekillendirme yapmak doğru mudur

[badrobot]

Ağustos ayının sıcakları malum; 40 dereceleri görüyoruz. Dolayısıyla 34 dereceden sonra ağaçların yarı uykuya girdiğini düşünürsek, sert budamalarda oluşan büyük kesiler biraz problem yaratır. Bu tip işlemleri Eylül ayında havaları biraz daha serinlediği günlere bırakmak daha doğru olur. Nisan başının bu tür sert budamalar için en mükemmel zaman olduğunuda söylemeden geçemeyeceğim.

[Forester]

Fidanlıktan alınan bir fidanın bonzai adayı haline getirilmesinde izlenecek yol sıralaması ne olmalıdır.

Örnek olarak fidanı aldık hem kök hem de gövde ve dallar olarak bonsai den uzunlar

önce dallar mı budanmalı ? sert budama için en uygun zaman nedir ?

yoksa önce kök mü budanmalı ? sert kök budaması ne zaman yapılmalı ?

ikisi bir anda mı yapılmalı ? yapılabilir mi ? yapılmamalı mı ?

kök budamasını yaptıktan sonra mı şekillendirmeye geçilmeli?

yapmadan geçilirse ilerde sorun olur mu ?

şekillendirme için en uygun zaman nedir

bir sürü soru işareti oldu

teşekkürler

[sagol]

Sayın Forester,


Bu işlemler için en iyi zaman mart, nisan başı(oturulan yere göre), ağac uyanmaya başlayınca.

Aşağıdaki işlemler sağlıklı ağaçlar içindir.

Önce hafif eşeleyip köklerin durumuna bakıyoruz, nebari toprağın altındaysa birkaç cm eşeleyip ulaşabilirsek ulaşıyoruz ama bazı ağaçlarda nebari oluşmamış oluyor.

Bitmiş halde boy gövdenin yaklaşık 6 katı olmalı diye bir kural var ona göre boyunu kesmeye çalışıyoruz ama genelde kesmeden alttan itibaren dallara da bir göz gezdiriyoruz ona göre gövdenin boyuna karar veriyoruz.

Gereksiz dalları kesiyoruz.

Dalların boylarını kesiyoruz(kalınlaşmasını istediğimiz dalları kesmeden bırakıyoruz veya diğerlerinden az buduyoruz),

Dalları oluşmamış ağaçta fazla kök budamıyoruz, kazık kökü kesmiyoruz.

Kökleri çok rahatsız etmeden saksıdan çıkarıp bakabiliriz, kökler sarmal oluşturmuşsa sarmalı kesip yandan ve alttan hafif tırtıklıyabiliriz (Bu işlemleri yaparken kökler dağılmasın diye birkaç gün su vermiyoruz). Toprak ilave edeceksek ediyoruz, saksı büyüteceksek büyütüyoruz.

Genel reçete bu ama istisnalar olabilir örneğin Köknar gibi bazı ağaçlarda kök budamasıyla gövde, dal budamasının aynı anda yapılması ağacı çok yoruyor.

İğne yapraklılarda genelde kök budaması yaparken çok daha dikkatli oluyoruz aksi halde ölümcül olabilir.

İyi çalışmalar dilerim...

Orijinal Mesaj Sahibi Forester

Fidanlıktan alınan bir fidanın bonzai adayı haline getirilmesinde izlenecek yol sıralaması ne olmalıdır.

Örnek olarak fidanı aldık hem kök hem de gövde ve dallar olarak bonsai den uzunlar

önce dallar mı budanmalı ? sert budama için en uygun zaman nedir ?

yoksa önce kök mü budanmalı ? sert kök budaması ne zaman yapılmalı ?

ikisi bir anda mı yapılmalı ? yapılabilir mi ? yapılmamalı mı ?

kök budamasını yaptıktan sonra mı şekillendirmeye geçilmeli?

yapmadan geçilirse ilerde sorun olur mu ?

şekillendirme için en uygun zaman nedir

bir sürü soru işareti oldu

teşekkürler

[Forester]

Sayın SAGOL
Bilgi için teşekkürler...

Sadece konuyu açmak için yazıyorum özellikle son cümlenizden hareketle

" İğne yapraklılarda genelde kök budaması yaparken çok daha dikkatli oluyoruz aksi halde ölümcül olabilir."

Önce kökü budayıp, alıştırıp, kayıp olmaz ise veya kalan sağlar bizimdir misali kalan ağaçlar üzerinde emek vermek (dal budama /şekillendirme) daha mantıklı mıdır?

Bilgi ve tecrübelerimden hareketle (Orman Mühendisiyim ama bu bonsai işinde bilgilerimin işe yaramadığını hissediyorum) fidanların en hassas olduğu yerleri kökleri, kök üzerinde bir çalışma yapmak , gövde ve daldan çok daha tehlikeli

bu sebepten özellikle kazık köklü ağaçlarda önce köke müdahale edip, uygun hale getirip belli bir süre ağacın ve kılcal köklerin sağlığına kavuşmasından sonra gövde ve dal budamasına gidilmesi mantığındayım bu doğru mudur ?

[badrobot]

Sn.Forester.
Sizinki yanlış benim ki doğru diye yaklaşmak yerine benim ne ve neden yaptığımı anlatmaya çalışacağım.
Ama baştan şunuda söyliyeyim benim anlattıklarım yaprağını döken ve geriden sürgün verenlerle ilgili olacak.
Ağaçlarda kök budaması yaptığınız anda ağaç sizinde ifade ettiğiniz üzere kılcal kök sistemini oluşturması ve tekrar kendine gelmesi zaman alıcı bir olay. O yüzdendir ki Yamadori (Doğadan sökme) ağaçlarda 1-2 yıl ağaç üzerinde herhangi bir işlem yapmayıp serbestçe gelişimesine izin verilip tekrar kök sistemini toparlaması tavsiye edilir. Bu tavsiye son derece doğrudurda. Ama fidanlıklardan saksıda aldığımız ağaçlardaysa ağaç Bonsai formunu buluncaya kadar kök sistemiyle ilgili bir işlem yapma zorunluluğu olmadığı için ağaç daha hızlı bir gelişim sürecinde olur. Bu hızlı gelişim süreci bizim bonsai formuna ulaşmamızda önemli derecede zaman kazandırır.
Kökü sistemini bir pompaya benzetirsek, alttaki pompa ne kadar güçlü ve büyük olursa o derece gelişimde hızlanır. Sizin dediğiniz gibi önce kök sistemne müdehale ederseniz kök (Pompa) üstteki folyajı besleyemeyeceğin den folyajda solmalar ve kurumalar olacaktır. Yani bunuda şöyle örnekleyeyim; kök tek parça olupta üst yapı budansa da yeni gelen sürgünler kısa zamanda daha güçlü gelecektir. Ama kök azaltılmışsa üst taraftaki folyaj çoksa kök üstü zaten besleyez.
Yamadorilerde zaten ağaç çıkarılırken kökünün bir bölümünü kaybediyor, onlar için ekstradan yapılacak bir şey yok; beklemekten başka. Ama saksıda alınan sağlıklı ağaçlardaysa olabildiğince derin ve geniş saksılarda kök sistemi hiç bozulmadan bonsai formuna ulaşıncaya kadar hiç bir müdehale etmemek gerekir.

[sagol]

Sayın Forester,

Sayın Badrobot arkadaşımız güzel açıklamış, ben de biraz ilave yapayım. Yamadorilerde genellikle zaten sökerken zorunlu bir kök budaması oluyor, kazık kök kısmen veya tamamen kopmuş olabiliyor o durumda acele saçak kök geliştirmekten başka çaremiz yok(yamadoriler genelde belli kalınlıkta olduğundan fidanlıktan alınanlara göre biraz daha farklı). Fidanlıktan aldığınız fidanlarda kalınlık artırmayı da düşünüyorsanız mümkün olduğunca kazık kökü kesmeyiniz, kökü kuvvetli oldukça üst kısım daha çabuk hallolacaktır. Dalları ağacın kalınlığı ile orantılı bir kalınlığa ulaştırmak için de kuvvetli köke ihtiyacımız var. Kalınlık yeterli artık dediğinizde bir ilkbaharda saksı değiştirirken kazık kökü kesip yatayda kök geliştirmeyi teşvik etmek daha sağlıklı olur.
Taşüstü veya neagari çalışmalarında kazık kökü kesip saçak kökleri teşvik edebiliyoruz.
Saksıda değil de bahçede geliştirdiğim bazı ağaçlarda kazık kökü kesip saçak kökü teşvik ettiğim çalışmalar da yapıyorum örneğin bir ligustrumu bu şekilde geliştiriyorum:
Sagol / Ligustrum (taşüstü)


İyi çalışmalar dilerim...

Orijinal Mesaj Sahibi Forester

Sayın SAGOL
Bilgi için teşekkürler...

Sadece konuyu açmak için yazıyorum özellikle son cümlenizden hareketle

" İğne yapraklılarda genelde kök budaması yaparken çok daha dikkatli oluyoruz aksi halde ölümcül olabilir."

Önce kökü budayıp, alıştırıp, kayıp olmaz ise veya kalan sağlar bizimdir misali kalan ağaçlar üzerinde emek vermek (dal budama /şekillendirme) daha mantıklı mıdır?

Bilgi ve tecrübelerimden hareketle (Orman Mühendisiyim ama bu bonsai işinde bilgilerimin işe yaramadığını hissediyorum) fidanların en hassas olduğu yerleri kökleri, kök üzerinde bir çalışma yapmak , gövde ve daldan çok daha tehlikeli

bu sebepten özellikle kazık köklü ağaçlarda önce köke müdahale edip, uygun hale getirip belli bir süre ağacın ve kılcal köklerin sağlığına kavuşmasından sonra gövde ve dal budamasına gidilmesi mantığındayım bu doğru mudur ?

[Forester]

Tekrar merhaba

Sn badrobot /Sagol
Amacım sizinki yanlış benim ki doğru yaklaşmı kesinlikle değil
sadece kafama tam olarak yatmayan bu kök olayında mantıklı bir uygulama yöntemi geliştirmek.
bu konuda başarıya giden her yol mubahtır bence o veya bu şekilde
siz öyle yaparsınız başkası başka yöntem ile....

tekrar konuyu toparlarsam;

sizin verdiğiniz örnek çok uygun olmuş kuvvetli bir kök (pompa ) olmadıkça üst yapıyı geliştirmek zor olacaktır.
kesinlikle katılıyorum.
ancak benim tam olarak anlamak isteğim kısım fidanlıktan alınmış kazık veya kalın köklü fidanlar

(yamadori vb konular kesinlikle başka yaklaşımlar gerektiriyor)

yapmak istediğim uygulama köklerin tamamına müdahale edip ağacı bonsai saksısına sığacak hale getirmek de değil
sadece kalın olan kısmı kesip kılcal saçak köklere mümkün olduğunca dokunmamak hatta teşvik edici uygun topraklı
(fidanlıklarda kullanılan topraklar genellikle çok sıkı oluyor) büyük boy saksıya almak ve köklendirici hormon katılmış su ile sulamak

yani pompayı mümkün olduğunca korumak ve geliştirmek bunun yanında ileride ( ağacın üstüne uzun bir emek verdikten sonra )
olabilecek kayıpları engellemek

çünkü kendi halinde bırakılması durumunda gövde ile beraber kökte kalınlaşacak ve ileride müdahale zor ve sarsıcı olacak,

amaç son haline getirilmiş bonsainin sağlığını uzun yıllar sürdürebilmesini sağlayabilmek.

kazık kökün asıl amacı gövdeyi dik tutabilmek zaten işi yapan saçak kökler
Bonsai de de kök yardımı ile ağacı dik tutma gibi bir amacımız olmadığından
bu feda edilebilirmiş gibi gelmekte,
tabii ki dediğimiz gibi bir süre ağaçta gerileme ve büyüme/ kalınlaşma kaybını göze alarak !


Ankara'dan selamlar....

[sagol]

Sayın Forester,

Özellikle orman fidanlığından aldığım kalın fidanlarda toprak çok kötü oluyor, yaprak dökenleri ilkbaharda genellikle yıkayıp sıkı ve kötü topraktan kurtuluyorum aksi halde büyüme çok yavaş oluyor. Agacın gövde kalınlığı yeterliyse kazık kökü kessenizde sorun olmaz ama fidan inceyse sadece aykırı kökleri(sarmal oluşturmuş, geri dönüp yukarı yönelmiş, hasar görmüş) kökleri budamak daha iyi olur. Yıllarca küçücük saksıda kalmış kökleri karmakarışık olmuş bazı fidanlarda baştan budama daha iyi olabilir.

Kazık kökün en baştan kesilmesi uygulaması ya saçak kökleri artırıp iyi bir nebari elde etmek için ya da ticari nedenlerle hemen bonsai saksısına alabilmek için yapılıyor. Büyüme oldukça yavaşlıyor. Genelde bu tür bir uygulama yaparsam elek içinde bahçeye dikme yoluna gidiyorum böylece hızlıca saçak kök elde etmeye çalışıyorum. Bu durumda aktif büyüme döneminde sadece zorunlu müdahaleleri yapıp ağacın dal ve yaprak vermesini teşvik ediyorum ki köklenme hızlansın(büyük saksıda yapmak da mümkün olabilir ama rutubetli bölgelerde kökler gelişmeden saksıyı çok büyütmek kök çürümesine neden olabiliyor).

Gövdedeki kalınlaşmayı yavaşlatmayı gözönüne alırsanız daha önce de kazık kökü kemeyi deneyebilirsiniz. Bu durumda mümkünce serbest büyümeye bırakıp 2 yıl sadece zorunlu budamaları yapmak iyi olur. Kök budaması bir stres yaratıyor, budamadan sonra ağaca yeterince saçak kök yapacak gelişme olanağı da sağlanmazsa ölümcül olabiliyor ya da cılız kalıyor, baştan sert kök budaması yapıp ağaç daha kendini toplamadan bonsai olarak eğitmeye çalışıp ağacı öldüren çok arkadaşımız oldu. İyi ve kötü tarafını düşünüp ona göre bir yol seçmek daha iyi.


İyi çalışmalar dilerim....

Orijinal Mesaj Sahibi Forester

Tekrar merhaba

Sn badrobot /Sagol

ancak benim tam olarak anlamak isteğim kısım fidanlıktan alınmış kazık veya kalın köklü fidanlar

yapmak istediğim uygulama köklerin tamamına müdahale edip ağacı bonsai saksısına sığacak hale getirmek de değil
sadece kalın olan kısmı kesip kılcal saçak köklere mümkün olduğunca dokunmamak hatta teşvik edici uygun topraklı
(fidanlıklarda kullanılan topraklar genellikle çok sıkı oluyor) büyük boy saksıya almak ve köklendirici hormon katılmış su ile sulamak

yani pompayı mümkün olduğunca korumak ve geliştirmek bunun yanında ileride ( ağacın üstüne uzun bir emek verdikten sonra )
olabilecek kayıpları engellemek

çünkü kendi halinde bırakılması durumunda gövde ile beraber kökte kalınlaşacak ve ileride müdahale zor ve sarsıcı olacak,

amaç son haline getirilmiş bonsainin sağlığını uzun yıllar sürdürebilmesini sağlayabilmek.

kazık kökün asıl amacı gövdeyi dik tutabilmek zaten işi yapan saçak kökler
Bonsai de de kök yardımı ile ağacı dik tutma gibi bir amacımız olmadığından
bu feda edilebilirmiş gibi gelmekte,
tabii ki dediğimiz gibi bir süre ağaçta gerileme ve büyüme/ kalınlaşma kaybını göze alarak !


Ankara'dan selamlar....

[badrobot]

Sn.Forester.
Beden kalınlığı yeterince gelişmiş bir ağacı alıp kazık kökünü biraz erkende olsa bonsai şekillendirmesi sürecinin en başında, birazda zaman kaybetme pahasınada olsa kessek ve elbette ağacı olabildiğince geniş saksılarda ve hatta yerde hazırlanmış yataklarda yetiştirerek saçak kökleri olabildiğince teşvik etsek diyorsunuz.
Aslında bu yöntem (yamadorilerde zaten başka şans yok) yapılmayacak bir yöntem değil.
Ama bunun yerine nebariyi geliştirmek yerine nebariye aynı türün daha küçük fidelerini yanaştırma yapılarak kaynaştırma sağlanarak süper bir nebari oluşturmakta mümkün. Sonuçta amaç resimdeki gibi bir nebari elde etmek değilmi?

[fatihkinali]

Merhaba, ben de henüz yeni bonsaicilerdenim. İnternetten araştıra araştıra az da olsa birkaç adım ilerleyebildim. Dün koçtaş tan bir bonsai zeytin ağacı aldım. Aslında pek bonsai ye de benzediği söylenemez. Çünkü üzerinde bayağı bir çalışma gerektiğini düşünüyorum. Öncelikle kafama takılan bir nokta var. Ağaç bana bir bonsaiye göre biraz uzun geldi. Eklemiş olduğum resimde mavi renk ile işaretlediğim bölüm biraz uzun. Acaba bunun boyunu kısaltmak için neresinden budama yapabilirim. Maviyle işaretlediğim kısımdan dal çıkma gibi bir ihtimal var mı ya da bunun için yapabileceğim bir şey var mı? Bu konuda desteklerinizi bekliyorum.

[badrobot]

Çizim değilde ağacınızın gerçek bir fotoğrafını yayınlarsanız daha iyi olur.

[fatihkinali]

Teşekkürler ilginiz için badrobot. Zeytin ağacım 2 tane oldu. İkisinin de boyu saksıyla birlikte 55 cm civarı. Sizce bir bonsai olabilmesi için boyu normal mi? Ve boyunu nasıl kısaltabilirim? Önerilerinizi bekliyorum...

[badrobot]

Zeytin ağaçlarınızı konuşmadan ziyade size bonsai kurallarını incelemenizi ve öğrenmenizi öneririm.
Boy konusundaki bonsai kuralından bahsetmek gerekirse; klasik çap x 6 gibi bir oran karşımıza çıkmakta. Ama ben bu kurala sıkı sıkı bağlı olmamakla beraber daha kısa ağaçlar elde etme çabasındayım. Örneklendirmek gerekirse çap x 3 diyebilirim.
Bir zetinim var 20 cm çapında olmasına rağmen boyu sadece 30 cm kadar.
Sizin ağaçlara gelince; boyları çok uzun, çapları çok az. Bu durumda önünüzde çok zaman ve çok iş var. Birde zeytin ağacının yavaş geliştiğini düşünürsek...

[fatihkinali]

yani badrobot bunun boylarını kısaltabilir miyim? böyle bir şansım var mı?

[fatihkinali]

değerli ağaçlar.net üyeleri yardım edecek kimse yok mu bu konuda? Zeytin ağaçlarımın boyunu küçültmek için ne yapmam gerekiyor?

[Alper]

Fatih Bey Merhabalar
Bende yeniyim çok fazla yardımım olmayacaktır ama şunu söylemeliyim bizler acemi olduğumuzdan yazınca hemen cevap almak istiyoruz , geçmi kalırım , bişeyler yapmalımıyım gibi bi dolu sorular var aklımızda ama Bonsai sabır işi baştan sabırlı olmak lazım )
Sayın Badrobot zeytin için yavaş büyüyen bir tür demiş bence şimdi kısaltsanızda öylece kalacak kısacık haliyle bırakın ağaç büyüsün gövdesini kalınlaştırmak için belki bişeyler yapılabilir. onuda bence düzgün araştırmadan yapmayın bende sizin gibi okuyorum forumu )
Bende bir ağaç aldım marta kadar hiç bişey yapmayacağım bişeyi hatalı yapmaktansa hiç yapmamak iyidir bence ağacı hiç bişey yapamazsam bahçeye dikerim büyüsün özgürce ama marta kadar araştıracağım bakalım.
İlgilenen birisi yazar muhakkak meraketmeyin.
Saygılar.

[Harun Parlak]

Bu soruların cevabını yaklaşık 10 yıldır yazıyoruz forum bu tür soru cevaplarla dolu. Aynı cevapları yazmakla forumu gereksiz yere şişirmiş oluyoruz. Forumdaki bonsai başlıklarını bizim acemilik dönemlerimizi okuyup takip ederseniz bizilerin on yıldaki tecrübelerini bir yılda elde etmeniz mümkün olabilir.

[badrobot]

Harun abinin söylediklerine katılıyorum. Yeni başlamış arkadaşlara da yardımcı oluruz tabii. Yeni başlayan arkadaşlar forumda bizim yaptığımız doğru ve yanlış uygulamarı forumdsn okusunlar.

[fatihkinali]

Özverili cevaplarınız için teşekkürler. alper0680 bey sizinde dediğiniz gibi bizler yeni başladık. Acemilik ve bu işe başlamışlığın heyecanıyla acaba yapılması gereken şeylerde geç mi kalırız ya da atladığımız birşeyler var mı diye düşünerek heyecana kapılıyoruz. Dediklerinizi dikkate alarak forumu detaylı bir şekilde araştıracağım. Teşekkürler cevaplarınız için...