Marrubium parviflorum, Boz ot [Arşiv]

Müjgan

04-07-2007, 12:34

Halk arasında Köpek otu, Köpek ayası, Akköpek otu, İt sineği, Karaderme, Kukas otu, Mayasıl otu diye de bilinir.
Ballıbabagiller familyasındandır. 20 60 cm boylarında; kare kesitli, ince tüylü, beyaz renkli, dallara ayrılan bir gövdesi olan, hoş kokulu, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Karşılıklı dizilişli, dişli kenarlı, buruşuk görünüşlü, yüreğimsi yapraklarının üst yüzleri, ince açık yeşil tüylü, alt yüzleri beyaz yünsü tüylüdür. Yaprak uçlarında da yün gibi örtüler bulunur. Bitkinin ikinci yılında mayıs-eylül aylarında yaprakların koltuğunda tutamlar halinde iki dudaklı, küçük, beyaz çiçekler çıkar. Bunlar, 2 mm uzunluğunda, gözyaşı biçimli, parlak koyu kahverengi tohumlara dönüşür.
Bitkininin bol güneşli tarla, bahçe ve hatta evlerde yetiştirilmesi mümkündür. İlkbahar sonunda tohumlar ekilir, yaz sonunda fideler 30 cm aralıklarla şaşırtılır...
Anayurdu Güney Avrupa’dır. Kuzeyi hariç bütün Avrupa’da, Akdeniz çevresinde, Asya’da, ABD, Kanada ve Meksika’da, Yeni Zelanda’da, Avustralya’da, Türkiye’de 1 500 metre yüksekliğe kadar olan hemen her yerde kendiliğinden yetişir.
Çiçekli dalları idrar, gaz ve balgam söktürücü, safra arttırıcı, göğüs yumuşatıcı, spazm çözücü, terletici, kurt düşürücü, ağrı kesici, mide iyileştirici, zayıflatıcıdır.
İştahsızlık, uykusuzluk, bronşit, astım, selülit, kalp, karaciğer, akciğer, ateş, öksürük, sinirlilik, şişmanlık, adet düzensizlikleri gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
Kaynatılmış suyu yaralara, egzamaya dışardan uygulanır.
Eczanelerdeki çeşitli şurup ve pastillerin yapımına girer.
Parfümeri sanayiinde de kullanılır.
Kurutulmuş çiçekleri çiçek düzenlemelerinde yer alır.
Yaprağından demlenen çay ağaçlardaki pamukçuk bitine karşı kullanılır, bunun için sıvı, el pompasına doldurulup sıkılır.
Aynı sıvı bir tabaktaki bir miktar süte karıştırılıp bırakılırsa süte gelen sinekler ölür.
Veteriner hekimlikte de hayvanların irinli yaralarının üzerine lapa olarak uygulanır.