[B.Unver]

Discus Rehberi 7 : Su Değişimi
Su Değişimi, Oranları ve Yararları

Burada size diskus bakımının kalbi olan ve diskus bakımındaki birinci önceliğin su kalitesinin eksiksiz yerine getirilmesinin şart olduğu, bunun da rutin su değişimleri ve günlük tank temizliğinin yapılması ile sağlanacağının önemini aktarmaya çalışacağım.
Nitrojen döngüsü bölümünde de bahsedilen amonyak (tehlikeli üst sınır 0,1 mg/lt), nitrit (tehlikeli üst sınır 0,5 mg/lt) ve nitrat (tehlikeli üst sınır 15 mg/lt) oranları, akvaryumunuzda ne kadar yüksek kapasiteli ve büyük filtrasyonunuz da olsa belli bir gün ve tanktaki lt/balık sayısı oranınıza bağlı olarak yükselme eğilimi gösterecektir. Bunun içindir ki bu oranların minimum seviyelerde tutulması ve diskuslarınızın bulundukları tank ortamlarındaki artıkların (yem ve pislik) ortamdan uzaklaştırılması için rutin su değişimleri şarttır.
Su değişim oranları ve zamanı, filtrenizin kapasitesine, lt/balık oranına göre ve bu etmenlerin suyunuzun kondisyon durumuna yaptığı etkilere bağlı olmak kaydı ile değişmekler beraber, önerilen ve önerim, günlük %20 su değişim oranını disiplinli bir şekilde her akşam yemlemeler bittikten sonra yapmanızdır. Bu durumda, örneğin akvaryumunuz 100 lt ise günlük %20 su değişimi ile tankınızın günlük temizliği yapılmakla beraber, 5 gün içinde tankınızdaki suyun tamamı dengeli bir şekilde değişeceği için ortamda sıfır amonyak, nitrit ve nitrat olacaktır. Diskusu hastalandıran ve ümmin sistemini zayıflatan en önemli nokta kötü su şartları, aşırı yemleme ile suyun bozulması ve bu yemleme ve dışkı üretiminin uzun süre suda kalmasıdır. Günlük rutin su değişim uygulaması, birçok üretici tarafından diskusların sağlıklı çabuk gelişimi için uygulanır. Bu oranlarda, yukarda önerdiğim %20 oranlarından daha da fazla oranlarda, su kalitesine bağlı olarak %40-50 olarak uygularlar. Uzakdoğu�daki üreticilerin çoğu bu oranı günde iki kere %50 olarak yapar. Ancak burada su değişim oranlarının yararları olduğu gibi, eklediğiniz su, tankınızdaki su kalitesinde olmaz ise, su değişim oranının fazlalığı da risk teşkil eder (Ph, Kh, sıcaklık oynamaları ile sudaki klor, kloramin, ağır metal oranı gibi). Bu durumda, benim burada önerdiğim %20�lik günlük su değişim oranı, Türkiye�deki genel su kalitesine göre ve ortalama genel su kalitelerine göredir. Ancak suyu musluktan işleyerek alabilirseniz bu oranı arttırabilirsiniz. Özellikle yavru (1-5 cm) ve orta boy (5-8 cm) diskus gelişiminde, günlük su değişim oranının yararları olmakla berber, eğer bu su değişim oranlarını diskus için kaliteli bir su ile yapamaz ve diskus için kalitesi düşük olan bu su ile çok fazla değişim yaparsanız, bu sefer diskus her gün değişen su parametrelerine uyum için savaşmaya başlayacak ve büyüme durma noktasına gelebileceği gibi, bu durum diskus için olumsuzluklar oluşturacağından, diskus hastalanabilecektir.
Kısacası yukarıdaki paragraftan da anlaşılacağı gibi birinci sınıf su kalitesi diskus besleme ve üretiminde en öncelikli sıradadır.
Eğer günlük tank temizliği ve su değişimi sizlere zor geliyor ise, bu durumda diskus yetiştirmede önerilen haftada minimum %25, en fazla %50 su değişimi yapın. Bu değişimde yine tank ortamındaki su kalitesinde su ilavesi şartı geçerlidir.
Şimdi izin verirseniz elimde mevcut yabancı literatürlerin bir tanesinden bu konu hakkındaki bilgileri ve uygulamaları size çevirmeye çalışayım.
Jack Wattley'in "Diskus For the Perfectionist" kitabından örnek alalım. Burada, Jack Wattley Dünyada üretim üzerine kendilerini ispat etmiş üreticilere diskus bakımı ve üretimi üzerine sorular sorup cevaplar almış.
Bu Kitaptan ben bu konu ile ilgili soruyu alıp cevapları siz Diskus severlere aktarmak istedim.
Soru: Jack Wattley: Diskus çiftleri, yetişkinler ve genç yavrular da ne sıklıkta ve hangi yüzde ile su değişimi olmalıdır?

Cevaplar:
Schmidt-Focke-Almanya (Kitabın yazıldığı tarih itibari ile hayatta): Her gün suyu dörtte bir (çiftler ve yetişkinler için), beşte bir (genç yavrular) için değiştiririm.
Chan-Singapore: %50 su değişimini günde iki kere yapmaya çalışırım ve düşünüyorum ki günlük %50-60�a kadar su değişimi hızlı büyümeyi teşvik ediyor. (Cevap oldukça uzun ama ben bu kadarını alıyorum. En can alıcı açıklama burada. Ve benim elimde Uzakdoğu üretim tekniklerine ait CD�ler var. Burada üreticiler öyle yoğun bir su çekiyorlar ki artık yavrular susuzluktan suyun dibinde oynadıklarını görüyorsunuz. Günde bütün suyu değiştiriyorlar 2 kere %50 veya tek hamlede hepsi ama doğal su kaliteleri yüksek bu iş için ve masrafsız yapıyorlar.)
Au-USA: Çiftler ve büyükler için 3 günde bir %50 su değişimi. Yavrular için günde iki kere %10 su değişimi. (Büyük ihtimalle musluktan gelen su kalitesi düşük ve bu suyu işleye bilmek için masraf yapıyor)
Schulze-İngiltere: Günlük %20 çiftler ve büyükler için, Genç diskuslar için günde iki kere %20, yavrular için günde iki kere %10 su değişimi.
Feiller-USA: (Yemleme tekniğinize göre su değiştirmeniz gerektiğinin altını çiziyor. İlginç, çünkü genelde bir üreticiden çok detay bilgi alamazsınız. Diskus üretimi bir zincirin halkaları gibidir ve emin olun onlar bu halkalardan bir tanesini mutlaka çıkarırlar.) Eğer yavru yumurta sarısı ile besleniyorsa günde 6 su değişimi. Artemia ile ilk 4 gün besleniyorsa suyun tamamının değişimi. 2 haftada 10 galonluk tanklara alındıktan sonra suyun tamamının değişimi (%50 sabah, %50 öğleden sonra). 3 haftalık ve 8 haftalık arası her gün tanklar temizlenir ve gün aşırı %30-50 su değişimi yapılır, tanktaki suyun kondüsyonuna bağlı olarak (ve devam ediyor)i

Jack Wattley�in "Diskus For the Perfectionist" kitabından (sayfa 47-48 )
En aşağı dokuz üreticinin cevapları daha var, ama hepsinin birleştiği nokta su değişim oranları tekniklerine göre değişmekle beraber, günlük rutin su değişimi. Sizce ticaretini profesyonelce yapan adamlar bu su değişimini kendilerine masraf ve işkence olsun diye mi yapıyorlar? Yoksa yavruları satış boyu olan 2 ayda 5 cm boya getirebilmek, yavruların yanık kalmaması, gelişim için aşırı yemlemeden ve atıklardan temizlik, su kalitelerini birinci sınıf tutabilmek ve diskusun sağlıklı gelişim göstermesi için mi yapıyorlar?

Su değişiminde kullanacağım suyu nasıl diskus için uygun hale getirip kullanabilirim?
Dinlendirme tankı veya bir kovanın içindeki suyu klor, kloramin ve ağır metal içeriğinden filtre etmek için; dış filtre kullanıp, içine olduğu gibi aktif kömür ve en üst katmanına elyaf koyarsak 24 saat içinde suyumuz hazır olabilir. Suyu havalandırarak kloru uçura bilirsiniz ama kloramin ve ağır metal suyun içinde kalır. Özellikle su şebekesi alt yapısı eski olanlarda su borularındaki korozyon nedeniyle dikkat etmelidir. Dinlendirme tankınızdaki suyunuzda eğer torf (peat) kullanıp suyu yumuşatmayı amaçlıyorsanız, torf ile aktif kömürü beraber kullanmayınız. Önce aktif kömürden geçirip (24 saat), sonra bir beze saracağınız torfu suya bırakabilir veya ikinci bir filtre ile (örneğin askı filtreler olabilir) kullanarak, suyu yumuşatıp asidik hale getirebilirsiniz. Bunun dışındaki Ph ve Kh düşürücüleri balıkların bulunduğu tanka ancak ayrı bir kapta ölçümlerini yaparak uygulayın.
Direk musluktan çıkan suyu, 5 mikron+aktif kömür+1 mikron filtreden geçirirseniz, 5 mikron filtre malzemesi sudaki tortuları tutacak, aktif kömür klor, kloramin ve ağır metali sudan alacak ve en sonda da 1 mikron filtre malzemesinde büyüklükleri ölçüsünde mikroplar tutulacaktır. Buradan çıkan suyun sıcaklığını ayarladıktan sonra kullanabilirsiniz.
Eğer dinlendirme tankınız yoksa, bir filtre kullanmıyorsanız veya yer sorununuz varsa, mutlaka bir kova içinde 24 saat içine bir hava motoruyla havalandırarak oluşturacağınız dinlendirilmiş suyunuzu (sudaki kloru havalandırarak uçurmanız kolaylaşır ve zaman kısalır), su düzenleyici (sudaki kloramin, ağır metali çözelterek bağlar) kullanarak, tankınızla aynı sıcaklık veya en aşağı oda sıcaklığına getirdikten sonra yavaş yavaş tanka ilave ederek kullanınız.

Bana günde % 20 su değişimi ve günlük tank bakımı zor geliyor, ama diskuslarımın da sağlıklı olmasını arzuluyorum. Ne yapmalıyım?
Bu durumda günlük tank temizliği ve su değişimi ile ideal su şartlarını yakalayamayabilirsiniz, ancak haftada en aşağı %25, en fazla %50 su değişimi ile beraber, haftalık tank temizliğini yapınız.

Bora Ünver 16-04-2005