Discus Rehberi 4 : Üretim (1)
Giriş
Gerekli Malzemeler ve Çift Oluşturma:
Diskus üretiminden önce diskusu sağlıklı bir şekilde yaşatılmasının öğrenilmesi gerekmektedir. Diskus sizin akvaryumcu ve ithalatçıda gördüğünüz boyları en az 5 cm dir ve bu hayvanların yavrularını yumurtadan çıktıkları anda çıplak gözle çok zor görünür. Böylelikle diskus yavrusu çok hassastır. Tabi ki Diskus üretimi de çok zahmetli, masraflı ve özen gösterilmesi gereken bir iştir. Bir çift için (optimal gereken tank) en az iki tane 80-125 lt�lik iki üretim akvaryumu ve minimum 500 lt�lik bir büyütme tankı gerekmektedir. Tabi ki bir de su dinlendirme tankı ki çok önemlidir su kimyası ile su tankında oynayıp hep aynı kalitede suyu kullanabilirsiniz. Bir kondaktivite ölçüm aleti (dijital) (dikkat ediniz mikrosiemens ölçüm yapan milisiemens değil). Bu alet ile sudaki iletkenliği ölçeceksiniz, etkili bir üretim için önemlidir. Bir adet PH metre (dijital). Dijital olması önemli çünkü hassas PH ölçümleri yapılması gerekmektedir. İyi bir üretim için ozmos filtre sistemi ve dinlenme tankı kullanmayacaksanız, musluk suyunu arıtacak filtre kullanmalısınız (ki tarafımdan önerilen 3 kartuşlu; yani suyun önce 5 mikron kömür ve 1 mikron filtre malzemesinden geçirenler olmalı). Bunlar iyi başarılı bir diskus üretimi için olması gereken malzemeler.
Malzemeleri edindikten sonra şimdi gelelim iyi bir çifte nasıl sahip olabilirsiniz sorusuna. Öncelikle ırk seçilmeli. Şimdi ırk seçiminde size şu öneride bulunabilirim. Ulaşabileceğiniz en sağlıklı ve döl verimi yüksek olan Diskuslar. Hormonsuz, genetik bir hatası olmayan, tam yuvarlak bir gövde. Bakın ırk seçiminde çok değerli ve güzel ırklar olan red spoted, santarem
vb. gibi seçimin dışında, yukarıdaki özelliklerdeki diskus seçimi önemlidir. Diskusunuz Red Turkuaz bile olsa yukarıdaki özellikleri taşımalıdır. Yoksa başarılı olamazsınız.
Şimdi benim size önerim yerli üreticilerden bu tarz diskusları bulabilirsiniz. Çünkü emin olun ki, bu diskusları üreten kişiler hormon kullanmayacakları için başarı şansınız %70-80 artar.
Bu anlattıklarım ışığında iki şekilde çift oluşturabilirsiniz. Bir bildiğiniz güvendiğiniz bir kişiden çift tutmuş olarak alınabilir ki ben kesinlikle güvendiğiniz bir kişiden alınması taraftarıyım çünkü çift olarak aldığınız diskuslar;
1. İki dişi olabilir ki inanın en tecrübeli üreticileri bile şaşırtabilir. Çünkü dişinin biri yumurta dökerken öbür dişinin de yumurtaların üzerinden geçen birçok çift olarak satılan diskuslar gördüm. Tabi ki doğal olarak yavru alamazsınız.
2. Her çift gerçek anlamda yavru alabileceğiniz çiftler değildir. Mutlak tam uyum içinde olması gerekmektedir. Bunu çiftlerin tipik hareketlerinden anlayabiliriz. Çift tutuklarını anladığınız çiftlerin kesinlikle kavga etmemeleri erkeğin dişi yem alırken izlemesi gibi özelliklerin dışında çiftlerin yumurtayı korumaları onları yememeleri gerekmektedir. Yavrular çıktıktan sonra onları üzerlerine alarak mukozalarındaki ürettikleri süt ile tam besleyebilmeleri gerekmektedir ki bu özelliklere sahip çiftler zor bulunur ve bunları da size astronomik fiyatlara satarlar.
Benim size önerim kararlaştırdığınız ırk hangisi ise, o ırktan en az altı, en çok 10 tane 5�6 aylık(7�8 cm) diskusların alınarak, bu gruptan çift oluşturmanızdır. Bu onlu veya altılı grubu da aynı kardeşlerden değil, ama aynı ırk olarak ayrı ebeveynlerden alınan yavrulardan oluşturun. Buna kan tazeleme denir ve ırkın yavru yavruya (kardeş kardeşe) kırılmasıyla ırkın açılımı önlenir. Diskus 12 aylık olduğundan itibaren üreme yetisine sahip olur ve bu arada 1 ya da birkaç çift köşelere çekilerek diğer diskusları yanlarına yaklaştırmayacaklardır. Bu olay onların çift tuttuklarını ve üreme içgüdüsü ile territorial hareketlere başladıklarını göstermektedir.
Onun için 12 aylık olduklarından itibaren üreme çağına girdikleri için territorial savaşlar akvaryumda başlar. Diskus kıskanç bir balıktır. Eşini kıskanır ve başka diskuslarla kıran kırana mücadeleye girer. Aynı zamanda da bölgecidir. Tuttukları bölgeye başka diskusları yaklaştırmazlar.
Şimdi burada bu anlattıklarım dışında, suni olarak çift tutmayı teşvik etmek amacı ile uygulanan bir yöntemden bahsedeceğim;
Doğal istekler bölümünde diskusun amazon yağmurları yağdığı, ısının düştüğü, bulundukları nehirler ve göllerdeki suyun daha asidik ve yumuşak bir hal aldığı zamanda üremeye geçtiklerinden bahsetmiştik,
Burada uygulayacağımız yöntem;
Ayrı bir akvaryumda, genelde 100�125 lt�lik üretim akvaryumlarına, bulundukları genel tanktan emin olduğunuz bir erkek ve iki dişiyi alın. Üretim tankınızın tamamını ya da büyük bir bölümünü genel tankınızdan doldurun.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi diskus kıskanç bir balıktır. Onun için iki dişi seçtik. Birbirlerini kıskandırmak amaçlı,
Bu tanka aldığımız balıkların suyunu %50 su değişimi ile ve ozmos ya da su yumuşatma yöntemlerinde bahsettiğimiz daha yumuşak ve daha asidik bir karışım ile ve daha düşük sıcaklıklı su ile değiştirdikten sonra;
Diskuslarda suyun sıcaklık düşüşü, yumuşaması ve asidik olması (doğal istekler; amazon yağmurlarının yağmaya başladığı dönemin suni olarak oluşturulması) gibi unsurlar üremeyi içgüdüsel olarak teşvik edecek ve iki dişinin kavgalarından dişilerden birisi erkeği seçip çift oluşturabileceksiniz. Ancak buradaki yöntem bir kandırma ve az balıkla yapıldığı için oluşan çift tam uyumlu bir çift olmayabilir. Oluşabilecek uyumsuz bir çiften de randımanlı bir üretim sağlanamayabilir.
Onun için çiftlerinizin ana tankta kendi kendine oluşmalarını beklemeniz daha iyi randıman sağlamakla beraber, yukarıdaki yöntemi ana tankınızda uygularsanız, bu da çift tutmayı teşvik edecektir. Ancak buradaki ısı düşürmeyi çok uzun tutmamalı ve düştükten sonra ısıtıcı sayesinde eski haline dönmesine izin verilmelidir.
İlerleyen bölümlerde de bu konulara sık sık değinilecek ve daha detay bilgiler verilecektir
Örnek üretim akvaryumu:
Üretim suyu:
Üretime geçmeden önce diskusların üremesine uygun su hazırlanışı çok önemlidir. Diskus üretiminin temelini oluşturan ve pek çok insanın hataya düştüğü durumlar su hazırlanışında yatmaktadır. Diskus üretim değerlerinin belirli bir standardı yoktur. Genelde üretim şartları çiftten çifte değişmektedir. İşte bu noktada diskus üretiminin zorluğu kat kat artmaktadır. Üretim şartları genelde şu aralıktadır. pH 5.5�6.5 iletkenlik 80�170(1-6GH) microsiemens sıcaklık 26�29 ºC�dir.
Bu değerlerin dışında da üretim yapılmaktadır. Bu durum erkeğin sperm gücüne ve dişinin yumurta yapısına göre değişmektedir. Önümüze bu kadar fazla değer aralığı çıktığı için üretimde çok fazla su seçeneği de ortaya çıkmakta. Bu noktada diskus üretimi şu değerde yapılır demek üretim yapacak olan insanları yanılgıya düşürmekten başka bir işe yaramaz. En güzel üretim şartını bizler deneme yanılma yöntemiyle ve not tutarak kademe kademe bulmalıyız.
Yukarıda anlatılanlar doğrultusunda öncelikle bir adet su hazırlama tankı edinmemiz gerekmekte. Üretimde kullanacağımız suyu hep buradan hazırlanmış vaziyette temin edeceğiz. Üretim için yumuşak suya ihtiyacımız olacak ve bu doğrultuda revers ozmos cihazı almak kaçınılmaz bir durumdur. Fakat çeşitli firmaların ürettiği yumuşak nitelikteki sularda kullanılabilir. Ama çok fazla su kullanılacağı için genelde bu daha fazla maliyetlidir. Stok yaptığımız tankta su her gün kontrol edilmeli pH-ms ölçümleri yapılmalıdır. İstenilen pH değerini yakalamak için tankın içersine peat konulabilir ya da asitle rejenere edilebilir. Asitle oynamak, denemeler yapmak çok tehlikelidir. Bu konuda tecrübemiz yoksa ayrı kaplarda denemeler yaparak asit oranlamaları yapılmalıdır. Asit olarak hidroklorik asit, fosforik asit, humik asit kullanılabilir. Humik asit kullanmak çok daha iyidir fakat humik asit pahalıdır ve zor bulunur.
Akvaryuma direk asit kesinlikle uygulanmamalıdır. Bu yüzden hatalara mahal vermemek için su hazırlama tankı çok önemlidir. Üretimde sadece revers ozmos suyu kullanılmamalıdır. Bu su mevcut şebeke suyuyla aşılanmalıdır. Yine bu aşılama oranını bizler %25 ozmoz-%75 şebeke,%50 ozmoz-%50 şebeke şeklinde ayarlayabiliriz. Bu oranlar kesin ve net değerler değildir. Bu oranları bizler deneyerek balığın yapısına ve üreme şartına uygun bir hale getirmeliyiz.
Uygun eşler birbirini bulduğu takdirde kısa sürede üreme moduna geçerler. Tipik davranış hareketleri olarak akvaryumun içersinde birbirlerini konumlandırarak eş olduklarının görüntüsünü çizerler. İlk yumurtayı topluluk akvaryumunda dökmelerinin eşlerin birbirlerine olan bağlarını kuvvetlendirmesi açısından önemlidir. Daha sonra çift çok fazla strese sokulmadan üretim tankına alınmalıdır. Çünkü eş tutmuş bir çift biran önce yavrularını çıkartarak büyütmek isterler. Defalarca yumurtaları küflenen ve bozulan çiftlerde ilerleyen yumurtlamalarda kavgalar yaşanabilir. Kavga eden ve uyumsuz çiftlerden yavru almak çok güçtür. Çünkü kuluçka evresinde muhakkak eşlerden biri yuvayı bozar sorun çıkartmaya çalışır.
Eş tutmuş bir çift beslenmesine bağlı olarak 4ile 15 gün aralıklarla yumurta dökebilir.12�13 cm ve üzerindeki dişiler daha kısa sürede yumurta döker. Ufak dişilerin yumurtlama aralığı daha uzundur. Üreme dönemi eşleri proteince zengin beslemeye özen gösterilmeli. Beslenme dişi balığın iri yumurta dökmesi bakımından önemlidir. Çok fazla yemleme yapılarak ta suyun niteliği bozulmamalıdır.