|
Karaçam Hakkında Genel Bilgiler
Familya PINACEA
Cins Pinus L.
Tür Pinus nigra Arn.
Türkçe adı Karaçam
Yerel adı
Latince adı Pinus nigra Arn.
İngilizce adı Black Pine
Endemik, Egzotik Non endemic, non exotic
Alt Türleri Pinus nigra subsp. pallasiana
Genel Görünüm, Ağaç Formu, Genel özellikleri:
Yüksek yerlerde ve sık yetiştiği meşcerelerde, tepeler dar ve küçüktür. Genç yaşlarda sivri olan tepe, yaşlılıkta geniş ve seyrek bir durum alır.
Sık yetiştiği yerlerde, düz ve dolgun gövdeler yapar. Seyrek yetişirse, tepe genişleyerek kalın dallılık gösterir ve gövde budaklı olur.
Ortalama ömrü, Ortalama boy ve çapı (çevresi):
İdare müddeti 120 yıl 30-35 m. Boy 60-80 cm çap
Yaprak: Koyu yeşil renkli ve 8-12 cm.
Gövde: Gençken koyu kahve yaşlandıkça gri mat ve derin çatlaklı
Sürgün: Kiremit rengi sürgün uçları
Meyva/Tohum: Kozalak 8-9 cm.
Kök yapısı: Kazık kök sistemi
Büyüme hızı ve bakım isteği:
Karaçam’ın yan ve özellikle üst gölge baskılarına karşı duyarlı olmadığı ve oluşan gençliğin, geniş tepeli ana ağaçların altında 60 – 80 yaşına kadar sık bir alt kat durumunda uzun yıllar yaşayabildiği görülmektedir.
Işık/gölge durumu:
Karaçam, bir yarı ışık ağacıdır. Bu özelliği, optimum yetişme ortamlarında yarı gölge ağacı karakterine kadar gider.
Toprak ve su isteği:
Karaçam, toprak istekleri bakımından da çok kanaatkar bir türdür. Nemlice derin ağır balçıkla, kaba kum balçığı arasında değişen toprak türleri üzerinde daha iyi bir gelişme yapar. Nemli ağır topraklar üzerinde büyümesi çok güçlü ve hızlıdır, fakat böyle yerlerde kalın dallar ve kaba bir odun yapar. Değişken nemli topraklara ve su taşkınlarına karşı duyarlıdır.
Türkiye'de doğal yaşam alanları:
Karaçam, Anadolu’da çok geniş bir yayılışa sahiptir. Bu alttürün Türkiye’deki yayılış alanı, Trakya, Kuzey, Batı ve Güney Anadolu’dur. Doğu Karadeniz’in deniz iklimli yörelerinde bulunmaz. Bu durum, onun yetişme ortamı isteklerini değerlendirme bakımından önemlidir.
Karaçam, yaklaşık olarak 700 – 1400 m. yükseltiler arsında geniş alanlarda saf ormanlar oluşturur. 1200 – 1700 metreler arasında Sarıçam’la karışık, fakat küçük alanlarda bulunur. Karadeniz’in batı kısımlarında, alçaklarda özellikle Meşe’lerle, bu arada Göknar’la da karışık meşcereler oluşturur. Anadolu’da stebe en çok yaklaşan bir türdür ve İç Anadolu’da step kıyılarında 900 m. yükseltilerde bulunduğu gibi, yükseklerde 1500 metreye ve tek olarak da daha yükseklere çıkar. Toroslarda 1000 – 2000 metreler arasında yayılır.
Türkiye'de orman olarak kapladığı alan, orman özelliği:
Ülkemizde 2.527.685 hektar saf karaçam ormanı bulunmaktadır. Karaçam Göknar, Kayın ve Ardıçlarla Toroslarda ise Sedir, Göknar, Ardıç ve nadiren kayınlarla karıuşıma girebilir.
Dünyada doğal yayılış alanları:
Karaçam’ın beş alt türünün yayılışları, oldukça geniş bir alan üzerinde ayrı koşullar gösterir. Bunlardan Pinus nigra ssp. salzmannii İspanya, Pireneler ve Güney Fransa’da; Pinus nigra ssp. laricio Korsika, Sicilya ve Kalabria’da; Pinus nigra ssp. dalmatica Kuzeybatı Yugoslavya ve Dalmaçya kıyılarında; Pinus nigra ssp. nigra Avusturya, İtalya, Yunanistan ve Yugoslavya’nın iç kısımlarında; Pinus nigra ssp. pallasiana ise Balkanlarda, Karpatlarda, Kırım’da ve Anadolu’da yayılış gösterir.
Ekonomik değeri ve gereken zaman:
Yapacak olarak 1. Sınıf tomruk üretimi yapılabilir. Oldukça değerli ve geniş kullanım alanı vardır. İdare müddeti 120 yıldır. 80-90 senede kesime uygundur.
Kullanım alanları ve peyzaj değeri:
Kapı ve pencere doğramaları, parke ve lambri, palet ve sandık yapımı, mobilya ve inşaat alanlarında yaralanılabilir.
Peyzaj olarak park ve bahçelerde erken yaşlarda kullanımı vardır. Özellikle iki varyetesi Ehrami Karaçam (P.nigra var. pyramidata E.T) ( Piramidal ) ve Ebe Çamı (P.nigra var seneriana E.T) ( Küresel ) peyzaj açısından çok ilginçtir. Karaçam ülkemizde rüzgar perdesi olarak kullanılabilecek en ideal türdür.
|