|
Diatomit en basit anlatımı ile fosillerden oluşmuş bir kayaçtır. Kedi kumu olarak kullanılmasının sebebi içerisi boşluklu, emici, yani porozitesi yüksek bir malzeme olması. Ben çarli ve catsan kedi kumlarını bonsai ve sukkulentlerde kullandım, hala da kısmen kullanıyorum. Bu yüzden kullandığım diğer benzer malzemeler ile bir karşılaştırma yapabilirim.
Öncelikle memet'in bahsettiği gibi kedi kumu pahalı bir malzeme. Fiyatı 3-5 lira da olsa o paraya alınabilecek vermikülit, perlit ya da pomza gibi tarımsal malzemeler tercih edilebilir.
Çarli marka kedi kumu, bitkiler ile kullanılmadan evvel çok iyi yıkanmalı ve elenmeli. Hatta birkaç gün suda bekletmek, hatta dondurup çözmek ileride çamurlaşarak toprak kalitesini düşürecek tanelerden kurtulmak adına iyi olabilir. Tüm bu işlemlerden sonra zaten neredeyse 1/5'i kullanılabilir olarak elimizde kalmış oluyor. Tüm bunların yanında verimlilik olarak da birazdan bahsedeceğim hiçbir malzemeden daha iyi değil.
Catsan marka kedi kumu ise çarliye göre çok daha pahalı, çok daha sert. Elemeden kullanılablinecek boyutlarda. Su tutma ve drenaj özellikleri gayet iyi olsa da gereğinden fazla pahalı olduğu için 2. paketi alıp kullanmdım. Kullandığım bitkiler sağlıklı şekilde gelişimlerine devam ediyorlar.
Perlit; en kolay en ucuz ve en bol bulunabilecek malzeme. Tek başına bonsai için uygun bir malzeme değil çünkü çok hafif ve su ile yüzüyor. Bunu engellemek için karışıma harç olabilecek toprak ve(ya) torf(ya da cocopeat) ile beraber kullanmak gerekiyor. Bu malzemeler ise aşırı su tuttukları için karışıma en az bu kadar da dere kumu eklemek gerekiyor. Bol kum konmasına rağmen nemli havalarda, bakım konusunda pek tecrübeli olmayanlar için tehlikeli olabiliyor. İri taneli tarımsal perlit elemeden kullanılabilir.
Pomza; nispeten kolay bulunabilir malzemeler içinde bonsaiye en uygunu olduğunu düşünüyorum. Sağlam, ne aşırı ne de az su tutuyor. Fiyatı hemen hemen perlit ile aynı, yani ucuz diyebileceğimiz malzemelerden. Elemeden, sadece yıkayarak kullanılmasında bir sakınca yok. Uygun tane boyundaki kaliteli pomza tek başına iyi bakılan bir bonsainin topağını oluşturabilir.
Vermikülit; Fiyat olarak perlit ve pomzadan biraz pahalı, bulması da biraz daha zor. Köklenme konusunda perlit ve pomzadan çok daha etkili. Perlit kadar olmasa da hafif bir malzeme çok süratli sulandığında akabiliyor. Tozunu almak için elemek gerekebiliyor. Uygun bakım ile ficus gibi nemli toprak seven bitkilerden sukkulentler gibi kolayca kökleri çürüyen bitkiler dahi sırf vermikülit içerisinde problemsiz yaşayabiliyor.
Seramis (fırınlanmış kil); Avrupada bol bulunan ve kullanılan bir malzeme. Türkiyede sanırım yalnızca bir internet sitesi satıyor (orijinal seramis mi yoksa herhangi fırınlanmış kil mi bilmiyorum) . Seramis aslında bir marka ismi, selpak gibi marka ismiyle bilinen bir malzeme. Kullandığım en iyi substrat. Köklenmede inanılmaz başarılı ve çok sağlam bir malzeme. Tek başına kullanılabilir. Yalnız zor bulunan ve pahalı bir malzeme olduğu için genelde karışımların içerisinde bir miktar kullanıyorum.
Akadama; en çok bilinen bonsai toprağı. Neden bu kadar meşhur ve çok kullanılan bir malzeme olduğunu bilmiyorum, kullanmama rağmen de anlayamadım. Bir yıl içerisinde niteliği bozulan bir malzeme. Gereğince su ve besin tuttuğunu düşünmüyorum. Bulması çok zor ve pahalı. Yıkadıktan sonra kullanılması gerekiyor. Ben karışımlarımın bir kısmının içerisinde kullanıyorum, bittiğinde yerini pomza veya vermikülit alacak ve bir değişiklik olacağını düşünmüyorum.
Lav kırığı/cüruf/skorya; hemen hemen pomza ile aynı nitelikte ama koyu renkli. Pomzaya göre daha az su tutuyor, beraberinde su tutan bir malzeme kullanmak gerekiyor. Magnezyum ve demirce zengin bir malzeme olduğu için beleyici olduğu söyleniyor lakin ben gözle görünür bir farklılık sezemedim.
Coco peat; severek kullandığım bir malzeme. Torf yerine tercih edilmesini tavsiye ederim. Kum ve perlit ile uygun oranlarda karıştığında çok iyi bir bonsai toprağı olabiliyor. Torf gibi çamurlaşmadan, kalıp gibi sertleşmeden gerekli nemi tutuyor ve kullanmadan önce elle havalandırıldığında(kabartıldığında) drenjı çok iyi.
Bu saydığım malzemeler organik içerik ve mikroorganizmalar yönünden zayıf malzemeler. Bunların kullanılması durumunda besin ve mikroorganizmalara dikkat edilmesi gerekiyor. Örneğin ben japon beyaz çamımda tamamen inorganik malzeme kullanıyorum fakat daha önceki toprağından aldığım mikoriza bakterileri şu an saksımın içini doldurmuş durumda ve yazın normalden daha çok gübreleniyor.
Umarım kedi kumu ve diğer malzemeler konusunda açıklayıcı olmuştur.
|