|
Fındık, huşgiller (Betulaceae) familyasından Corylus cinsini oluşturan çalı ve ağaç türlerinin ortak adı.
Morfolojik özellikleri
Basit, yuvarlak yaprakların kenarları çift dişli, ucu sivridir. Çiçekler yapraklardan hemen önce ilkbaharda açar. Bir evciklidir. Erkek çiçekler kedicik şeklinde 5-12 cm uzunluğunda sarı renklidir. Dişi çiçekler çok küçük, kış boyunca tomurcuklarda gizlenir, 1-3 mm uzunluğunda kırmızı renklidir. Nuks meyve 1-2-3 cm uzunluğunda 1-2 cm çapındadır, kabuğun etrafını tamamen veya kısmen kuşatan bir kadehcik bulunur. Kadehciğin şekil ve yapısı fındık türlerinin teşhisinde önemlidir.
Türler
* Amerika fındığı (Corylus americana)
* Adi fındık (Corylus avellana) Türkiye.
* California fındığı (Corylus californica)
* Çin fındığı (Corylus chinensis)
* Kafkas fındığı (Corylus colchica)
* Ağaç fındığı (Corylus colurna) Türkiye.
* Gagalı fındık (Corylus cornuta)
* Farges fındığı (Corylus fargesii)
* Himalaya fındığı (Corylus ferox)
o Corylus ferox var. ferox
o Corylus ferox var. tibetica
* Asya fındığı (Corylus heterophylla)
o Corylus heterophylla var. heterophylla
o Corylus heterophylla var. sutchuenensis
o Corylus heterophylla var. thunbergii
* Lambert fındığı (Corylus maxima) Türkiye.
* Yunnan fındığı (Corylus yunnanensis)
* Jacquemont fındığı (Corylus jacquemontii)
* Japon fındığı (Corylus sieboldiana)
o Corylus sieboldiana var. brevirostris
o Corylus sieboldiana var. mandshurica
o Corylus sieboldiana var. sieboldiana
* Wang fındığı (Corylus wangii)
* Corylus × colurnoides (C. avellana × C. colurna'nın melezi)
* Corylus × vilmorinii (C. avellana × C. chinensis'nin melezi)
Yetişme koşulları
Kışların ılık geçtiği nemli ve humuslu toprağı sever. Yıllık 1000-2000 metreküp(m3) kadar yağış ister.
Türkiye'de yetişme alanları
Ticari değeri yüksek olan fındık Türkiye'de Ordu,Giresun illerinde tek tarım tipi (monokültür) olarak yapılır. Üretilen fındıkların %80'i Karadeniz Bölgesi'nden sağlanır. Karadeniz Bölgesi'nden başka Marmara Bölgesi'nde de yetiştirilir. Türkiye, Dünya fındık üretiminde ilk sırada yer alır. Dünya fındık üretiminin %62-65 kadarını karşılar.
Dünyanın en büyük fındık alımı yapan şirketleri, üretimin Türkiye'nin tekelinden çıkması ve daha ucuza fındık temini için, Arjantin, Gürcistan, Ermenistan gibi ülkelerde fındık yetiştirilmesine teşvik ve araştırma yapmaktadır.
Fındığın faydaları
Çok iyi bir enerji kaynağıdır, vücuda güç ve enerji verir, beden ve zihin yorgunluğunu giderir. Fındık, kalp ve damar sağlığı açısından çok faydalıdır. Kolesterolü düşürür, kalp ritmini ayarlamaya yardımcı olur. Düzenli olarak her gün fındık yemek kalp krizi geçirme riskini azaltmakta çok etkilidir. Kansızlığa iyi gelir, vücut ve kemik gelişimini destekler. Hamilelerin hem kendileri için hem de doğacak çocuk için fındık yemeleri çok faydalıdır. Cinsel gücü arttırır, varislere iyi gelir. Fındık, soğuk algınlığı ve akciğer hastalıklarına da faydalıdır. Ayrıca, cildi güzelleştirdiği bilinmektedir. En önemli özelliği ise kansızlığa çok iyi gelmesidir.
Fındık çeşitleri
* Giresun fındığı
* Tombul fındık
* Kargalak fındık
* Uzunmusa fındık
* Cavcava fındık
* Kalınkara fındık
* İncekara fındık
* Çakıldak fındık
* Kuş fındık
* Acı fındık
* Yassıbadem fındık
* Yuvarlakbadem fındık
* Palaz fındık
* Foşa fındık
* Mincane fındık
* Kan fındık
* Sivri fındık
* Ham fındık
* Yağlı fındık
* Ordu yağlı fındığı
* Süt fındık
* Kara fındık
* Giresun Karası
* İkiz fındık
* Avlu fındığı
* Göv fındık
* Koruk fındık
* Değirmenlik fındık
Zararlıları
Türkiye'de fındığın en önemli zararlıları olarak, karamuk oluşturup fındığın iç bağlamamasına ya da lekeli olmasına sebep olarak ekonomik zararı dokunan iki böcek türü vardır: yarım kanatlılar takımından Fındık yeşil kokarcası (Palomena prasina) ile kın kanatlılar takımından Fındık kurdu (Curculio nucum).
|