|
Türkiye, dünyanın önde gelen gül yağı üreticilerinden biri. Dünya gül yağı talebinin yüzde 70′i Türkiye’den karşılanırken, geri kalan yüzde 30′u ise Bulgaristan tarafından karşılanmaktadır.
Gül yağının en büyük alıcısı parfüm üreticileri. Tüm parfümlerin üretiminde gül yağı, en önemli hammadde olarak kullanılıyor. Ağırlık olarak ihracat ise büyük parfüm endüstrilerinin olduğu Fransa, İsviçre ve İspanya gibi ülkelere yapılıyor.
Gül yağı üretimi
En yüksek gülyağı içeren gül cinsi “Rosa Damascena” sadece Türkiye’de ve Bulgaristan’ın Kızanlık bölgesinde üretiliyor.
Gül yağının kilosu 5.500 – 6000 dolar arasında değişen fiyatlardan alıcı buluyor. 1000 metrekarelik tarladan 1 ton gül çiçeği alma imkanı var. Türkiye’nin en büyük gül çiçeği üretimi merkezi olan Isparta gülden yılda 10 milyon dolar gelir elde ediyor.
Türkiye’de yetiştirildiği bölgeler: Anadolu ve Trakya.
Üretim Safhası
Üretimi yıl içinde yalnızca güllerin olgunlaştığı Mayıs – Haziran aylarında yapılır.
Sabahın erken saatlerinde güneş doğmadan toplanan çiçekler gölgede kurutulur. 500 kg kapasiteli krom ve bakır donatımlı kazanlarda konularak 1.5 ton su ilave edilir.Daha sonra iki saat süreyle basınçlı kazanlarda 100 derecede kaynatılıyor. Bir süre sonra kaynayan yağlı su karışımı buharlaşmaya başlıyor. Soğuk suyla karşılaşan yağlı karışım yoğunlaşmaya başlıyor. İlk işlemden sonra geride kalan su bir kez daha distile edilip içinde kalan yağ ayrıştırılıyor. Bu işlem suyun içindeki yağ oranı sıfıra inene kadar tekrarlanıyor. Elde edilen yağlar, yağ odasında filtre edilerek işlem tamamlanıyor.
Genellikle 3000 – 35000 kg. çiçekten, 1 kg gül yağı, 50 kg gül suyu elde edilir.
Gül çiçeğinden 2 çeşit yağ üretilmektedir. Gül yağı olarak bilinen ince yağ ve konkret olarak bilinen katı yağdır.
Gül yağı üretiminde en önemli maliyet yüzde 55 ile gül çiçeğidir.
1 kg. gül yağı elde etmek için 4 – 4.5 ton gül çiçeği işlemek geremektedir.
1 kg. gül konkreti elde etmek için ise 400 – 500 kg. gül çiçeği işlemek gerekmektedir.
Kullanıldığı yerler
Gül çiçeğinin taç yapraklarından uçucu yağ, taner, galik asit, kuarsitrin, siyanin, şeker ve mum vardır.
Gül yağının tıbbi bir etkisi olmamakla birlikte beraber, bilhassa parfümeri ve kozmetik sanayinde bazı pomatlar ile galenik preperatların kokusunu değiştirmede çok kullanılır.
- Antiseptik (mikro öldürücü) etkisi vardır.
- Boğaz ve bademcik iltihapları giderir.
- Göz kanlanmaları ve göz nezlesinde etkilidir.
- Gül suyu, gül reçeli halk arasında yaygın olarak kullanılır.
Türkiye’de yılda 2 – 2.5 ton gül yağı ve 4 – 4.5 ton konkret üretimi yapılmaktadır.
Türkiye’de gül yağı ve gül konkretin fiyatları Gülbirlik tarafından belirlenir. Özel sektör bu fiyatı baz almaktadır.
Gül çiçeğinin fiyatının tespitinde temek gösterge gül yağı ihraç fiyatları olmaktadır.
Türkiye’de gül yağı üretimi yapan 14 tesis bulunmaktadır.
Gülbirlik
Türkiye’de gül yağı üretiminin büyük bir kısmı Gülbirlik tarafından gerçekleştirilmeltedir. 8 bin üreticisi var.
Gülbirlik, gül yağı ve gül konkreti ihracatından 1 Ocak 2008 – 31 Aralık 2008 tarihleri arası toplam 5 milyon 557 bin 389,70 TL satış geliri elde edilmiştir.
Basmakçı ve Çevre Köyleri Kalkınma Kooperatifi
Afyon’da yerleşif Basmakçı ve Çevre Köyleri Kalkınma Kooperatifi de gül yağı üretimi yapmaktadır.
Aliköy Fabrikası,
Yakarören Fabrikası,
İslamköy Fabrikası,
Kılıç Fabrikası,
Güneykent Fabrikası
Çinef Çiçek,
P. Roberted Gül Yağı Fabrikası,
Biolandes Gül Yağı Fabrikası,
Erçetin Gül Yağı Fabrikası,
Ünlüler Gül Yağı Fabrikası,
Rozetta Gül Yağı Fabrikası,
Gürkan Fül Yağı Fabrikası.
Bu firmaların dışında köylerde küçük kapasiteli damatıcılarda da küçümsenmeyecek miktarda gül yağı üretimi yapılmaktadır.
2007 yılında, 7 bin 271 bin kg. gül çiçeğinden 1.823 kg. gül yağı, 3.677 kilogram gül konkreti, 90 bin kilogram da dökme gül suyu mayası üretilmiş.
2008 yılında ise, 7 bin 719 bin kg. kilogram gül çiçeğinden 1.900 kg. gül yağı, 3.712,350 kg. gül konkreti ve 91 bin 500 kg. gül suyu elde edilmiştir.
Kaynak PATRONTURK
|