View Single Post
Eski 26-12-2006, 12:28   #1
ozanutku
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 23-05-2006
Şehir: MANİSA/ SALİHLİ / Yeniköy
Mesajlar: 280
Yastıkta ibreli ve yapraklı fidan üretim teknikleri

Arkadaşlar ibreli ve yapraklı fidan üretim hakkında gayet açıklayıcı bilgiler;


1- Ekilecek tohum miktarının tespiti
Ekim yastıklarında birim alana ekilen tohumun miktarı ve dolayısıyla fidan sıklığı fidanlarda kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Birim alandan, en yüksek kalite ve miktarda fidan elde etmek amaç olduğuna göre, ekilecek tohum miktarının iyi tespit edilmiş olması gerekir.

Çok sık yetişen fidanlar genellikle ince ve cılız olurlar. Ayrıca sık ekimler, hem tohum israfına hem de seyreltme masraflarına neden olur. Gereğinden fazla seyrek ekimler ise, saha israfına, verimin azalmasına ve fidelerin dayanışma noksanlığından meydana gelebilecek başkaca sorunlara neden olur.

2- Ekim Yerinin Seçimi

Dona karşı duyarlı türlerin ekiminde seçilecek ekim yerinin doğrudan gelen sabah güneşine karşı korunaklı olması gerekir. Dondan, genç fidelerin en fazla zarar görmesi, özsuyu donmuş fide hücrelerinin birdenbire sabah güneşinin etkisiyle hücre plazmasının hızla aktif hale geçmesiyle gerçekleşir. Bu durum donma noktasına gelen bir insanın kademe kedeme değilde birdenbire sıcak odaya alınmasıyla ortaya çıkan tehlikeyle eşdeğerdir.

Fazla rüzgarlı yerler ekim için ayrılmamalı veya çitlerle korunmalıdır.

Ekim için fidanlığın ıslak ve soğuk ağır topraklı kısımlarından kaçınılmalıdır.

Bir sene evvel kullanılan yastıklar dinlendirilmeden tekrar ekim yapılmamalıdır.

Ekim için fidanlığın bir yıl evvel yeşil gübreleme yapılmış parselleri tercih edilmelidir.

3-Yastıkların Hazırlanması

Ekim için seçilen parsellerin iyi hazırlanması ekimin başarısında en önemli etkendir. Bunun için öncelikle toprağın çok iyi işlenmiş olması gerekir.
Üretim yapılacak parselin yastık hazırlığından önce, toprak tahlil sonuçlarına göre aşağıdaki işlemlerin bir veya daha fazlasının yapılması gerekebilir:

Yeşil gübre ekilerek karıştırılması
Yanmış ahır gübresi, kompost veya turba toprağı verilmesi
Mikoriza aşılaması .
Toprağın dinlendirilerek güçlendirilmesi

Ayrıca toprak tahlil sonucuna göre makro ve mikro elementlerin zamanında verilmesi gerekir.
Ekimin başarısı geniş ölçüde toprak hazırlığına bağlı olduğundan, her türlü toprak işleme ve gübreleme işlemlerinin toprağın oturmasını sağlayacak kadar önceden tamamlanması gerekir.


Yastıklar elle veya makine ile hazırlanır
Büyük fidanlıklarda yastıklar yastık yapma makinesi ile hazırlanır. Yastık yapma makinesi iki tarafında derinliği ayarlanabilen iki adet disk veya çanağa sahiptir. Bu çanaklar makine traktöre bağlı olarak ilerlerken , yastık yolundan aldığı toprağı sağlı sollu yastık yönünde yükseltir, hemen arkasından gelen iki sıralı ve diskli yastık merdanesi yastık yüzünü düzleyerek ekime hazır hale getirir.

İster elle ister makineyle yapılsın yastık yüzeyleri iyi işlenmiş, düzeltilmiş kırıntı bünyeye getirilmiş olmalı ve yastık doğrultuları düzgün olmalıdır. Yastık yüzeyleri düz olmalı ancak su birikmesini önleyecek kadar eğim verilmelidir.

Genellikle tohum yastıklarının genişliği 120 cm, yastıklar arası genişlik (yastık yolu) ise 40 cm dir. Yastık boyları ise tarla veya parselin boyuna ve verilecek ara yollara bağlı olarak değişiklik gösterir.

Ekim yastıkları iyi bir drenajın sağlanabilmesi için genelde toprak seviyesinden 10 cm kadar yüksek yapılır. ( bölgenin yıllık yağış ortalaması 1000 mm nin üzerinde ise yastık yüksekliği 15-18 cm civarında olmalıdır. )

Küçük tohumların ekiminde özellikle kurak bölgelerde tohumun nemli tutulabilmesi ve yıkanmaması için, çeşitli sakıncaları olmasına rağmen alçak yastıklar kullanılır, ince tohumlar kumla karıştırılarak serpme şeklinde ekilir. Bakımı zor olduğundan mecbur kalınmadıkça serpme ekim yapılmamalıdır.


4- Tohum Ekim zamanı

Açık alanlardaki ekim zamanı; türlerin özelliklerine, fidanlıktaki yetişme ortamı koşullarına ve tohumun gördüğü ön işleme göre değişir. Çimlenme engeli olan türlerde (Sedir, Göknar vb.) sonbaharda ekim yapılmalı; Sonbahar ekimlerinde yöresel iklim şartları ve tohumun biyolojik özellikleri dikkate alınarak, erken çimlenme durumları göz önünde bulundurulmalıdır. Çimlenme engeli olmayan tohumların genellikle ilkbaharda ekilmeleri önerilir. İlkbahar ekimlerinin ise toprağın çalışmaya elverişliliği oranında ve geç donlardan zarar görmeyecek şekilde erken yapılması gerekir.

Türkiye de genellikle ekimler Nisan ayında yapılmaktadır. Doğuya gidildikçe bu mevsim daha ileriye Mayıs’a kayarken Karadeniz’in ılıman yörelerinde ise erken ilkbahar (Mart) en uygun dönem olmaktadır

5-Çimlenme Engelleri:

Bazı türlere ait tohumlar uygun nem, sıcaklık ve oksijen koşulları altında ekilseler dahi o yıl çimlenip yeni bitkiler geliştiremezler. Bu tohumlar bazı çimlenme engellerine sahiptir.

Çimlenme engellerini üç grupta toplayabiliriz:
* Kabuk kalınlığı veya sertliğinden kaynaklanan engeller.
* Embriyonun gelişmemiş olmasından kaynaklanan engeller.
* Büyümeyi engelleyen bazı maddelerden kaynaklanan engeller.

Kabuk kalınlığı veya sertliğinden kaynaklanan türlerde tohumlar tam kurumadan ve kabuk sertleşmeden sonbaharda ekilirse başka bir ön işleme gerek kalmadan ilkbaharda çimlenir.

Kabuk engeli için asitli işlem metodu:
Konsantre ( % 95’lik) sülfrik asit

Mekanik zedeleme metodu:
Törpüleme, Zımparalama, elektro mekanik iğneleme, aşındırma makinelerinde zedeleme

Sıcak suda şişirme metodu:
Özellikle Gladiçya ve birçok legümünöz türlerinde etkilidir.

Soğuk suda şişirme metodu:
Bazı Ladin, Çam ve Göknar türlerinde uygulanır.

Katlama metodu:
1- Soğuk katlama 2- Sıcak ve soğuk katlama olmak üzere iki şekilde uygulanır.

Embriyonun gelişmemesinden kaynaklanan çimlenme engellerinde tohumlar
hasat sonrası nemli ve ılık ortamda bekletilerek veya çimlenme ortamına % 5 lik dekstrat çözeltisi ilavesi embriyonun gelişmesini hızlandırabilir.

Bazı türlerde soğuk ıslak işlem çimlenme için yeterli olurken bazılarında soğuk ıslak işlemden önce veya sonra sıcak ıslak işlem gereklidir

Yumuşak etli meyvelerin çoğu ile bunların salgıları , bazı türlerde de endosperm içinde bulunan bazı maddeler çimlenmeyi engeller.

Birçok kuru meyve ve kabukları da çimlenmeyi engelleyen maddeleri içerir. Bazı türlerde de (Ardıç, Göknar vs.) tohumda reçine kabarcıkları halindeki trebantin çimlenmeyi engellemektedir. Bunun için soğuk ıslak işlem veya direk sonbahar ekimi uygulanırken, üzümsü çekirdekli etli meyvelerde tohumu saran etli kısım parçalanıp bol suyla yıkanarak çimlenme engeli giderilir.


6-Tohum ilaçlama
Ekim öncesinde yapılacak en önemli işlerden birisi de kuş, böcek, toprak altı kurtları, kemirici hayvanlar gibi zararlılara ve mantari hastalıklara karşı tohumun ilaçlanmasıdır. Tohum ilaçlamasında aşağıdaki oranlar verilebilir.

15 kg tohum için

800 g Pomarsol Forte( Mantar ilacı yani fungusit)

7.5 g Aldrin veya Dursban 25 W ( Böcek ilacı yani insektisit)

1 litre su ile karıştırılıp bulamaç haline getirilir. Tohumlar bu bulamaçla iyice
karıştırılır. ( Mümkünse ilacın tohuma daha iyi yapışmasını sağlayacak Doğlatex vb yapıştırıcı 15 cc konulabilir.)

42 g Alümine Tozu ilave edilerek tohumların birbirine yapışması önlenir.

İlaçlanan tohumlar kurutulmak üzere havadar bir yere serilir ve ara ara karıştırılır. Kuruyan tohumlar (beyazlaşır) ekim mibzerlerine doldurulur veya ambalajlanır.

Fungusitler de insektisitler de insan sağlığına zararlıdır. İlaçlama işini yapacak kişilerin uzun eldiven, maske ve iş gözlüğü gibi koruyucu malzemeler kullanmaları sağlanmalıdır


7- Ekim Teknikleri


Serpme ve çizgi ekimi olmak üzere 2 farklı yöntem kullanılmaktadır.

Serpme ekimde bakım, ot alma, söküm daha güç ve pahalıdır. çizgi ekimi daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

Her bir yastıkta ibreliler için 7, yapraklılar için 5 çizgi açılır(Bazı büyük yapraklı türlerde 4 sıra da olabilir.) Açılacak çizgiler yastık boyunca düz ve aynı derinlikte olmalıdır.Tohumlar bu çizgilere ya elle ( özellikle iri tohumlar) **** ekim mibzeriyle ekilir.

Tohum sıklığının her tarafta aynı olmasına dikkat edilmelidir. Mibzerle ekimlerde arada tohum atılmayan boşluklar olursa elle tamamlama yapılmalıdır.

Fidanlıklarda geniş çaplı ekimlerin zamanında yapılabilmesi için ekimin yanı sıra kapatma materyalinin de makine kullanılarak serilmesi, elle kapatmaya oranla en az 8 kat daha ekonomik olmakta ve daha kısa sürede iş bitirilebilmektedir.


8- Ekim Derinliği

Genel bir kural olarak tohuma verilecek derinlik onun büyüklüğünün 1 - 3 katı olması gerekir dense de;


Tohumlara verilecek ekim derinliği, tohum büyüklüğü, toprak yapısı, ekimin ilkbahar veya sonbaharda yapılması gibi durumlara göre farklılık gösterir.

Çok küçük tohumların ince kum veya olgunlaştırılmış testere talaşı ile karıştırılarak ekilmesi uygun olur.

İnce tohumların ekiminden önce yastık yüzeyinin ıslatılması ve ekimden hemen sonra sulamaya başlanması çimlenme oranını artırır. Bu durumda tohumlar çok ince kapatılır **** hiç kapatılmaz.

9- Kapatma Materyali ve Çimlenme Süresi

Tohumun çimlenmesindeki önemli etkenlerden biri de, kullanılan kapatma materyalidir. Kapak malzemesinin görevi tohumu nemli tutmak, korumak, hava almasını sağlamak ve beslemektir.

İnce elenmiş dere kumu, perlit, çürütülmüş testere talaşı(en az 3 ay önce sulu katlamaya alınarak çürütülmüş), orman humusu, turba vb malzemenin, toprak yapısına göre iki veya üçü karıştırılarak elde edilen, geçirgen, hafif bünyeli, organik maddece zenginleştirilmiş kapatma materyali çimlenme başarısını artırır.

Ekilen tohumların üzerine kapatma materyali serilir ve merdane veya baskı tahtası ile bastırılır.

Normal şartlarda ekilen tohumlar 2-4 haftada çimlenerek fidecikler toprak yüzüne çıkarlar.

10- Sulama

Ekilen tohumlar yağmurlama sistemiyle sulanır. Sulama az ama sık yapılmalıdır. Çimleninceye kadar günün sıcak saatlerinde 15 dakika sulanması yeterlidir. Çimlendikten sonra ise serin saatlerde sabah erken veya akşam saatlerinde 20 dakika kadar sulamak yeterlidir. Toprak rutubeti kontrol edilerek sulama sıklığı tespit edilir.

Ekimlerin bakımında en önemli iki konu ot alma ve toprağın gevşetilmesidir.

Ot alımında yüzeyin nemli olması ve ot alımından sonra tekrar sulanması gerekir. Ot mücadelesi son yıllarda kimyasal ilaçlarla da yapılmaktadır.

Ekonomik olarak kimyasal ilaçların kullanılması uygundur ancak Dünyamızı kirlettiği ve yıprattığı da bilinen bir gerçektir.

Bireysel güçlülüğe erişen fidanlar metrekarede olması gerekenden fazla ise tekleme işlemi yapılır.

Eğer fidan zayıfsa ve repikajda kullanılacaksa kimyasal gübre verilerek kuvvetlendirilmesi gerekir

ozanutku Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön