[hassoman]

Dikenli kabak
Dikenli kabak - Sechium edule - Kıbrıs kabağı olarak da biliniyor... Ancak Girit kabağı da denilen yuvarlak sakız kabaklarına da Kıbrıs Kabağı diyenler de var. Böyle bir karışıklık var işte. Güney illerimizde köylüler arasındaki adı ise oldukça kabadır. Şimdi bunu yazmak mı doğru yazmamak mı bilemiyorum. Yazsak ayıp olacak, yazmasak bu isimler kaybolup gidecek. (Bu konuda bir forum konusu mu açsak ne?). Neyse meraklısı arasın bulsun diyelim.

Güney Amerika meyvesi olduğu için bu iklim bizde de aynı iklim koşullarına denk gelen güney bölgemizde yetiştirilmektedir. Meyvalarının yanı sıra sürgünleri ve köklerinden de yararlanmak için yetiştiriliyormuş. Amnioasitler ve C vitamince zengin olduğu biliniyor. (İlk önce Aztekler tarafından bu amaçla evcilleştirildiği söyleniyor.) Yaprakları, kökleri, çekirdeği tıbbi bitki olarak kullanılıyormuş. Yüksek tansiyona, damar sertliğine, böbreklere iyi geldiği idrar söktürücü olduğu biliniyor. İçinde çağla iriliğinde, fasulye tadında bir çekirdeği var. Yer örtücü olarak yetiştirilebilirse de sağlam çardaklar üzerinde yetiştirilmektedir. Çok sayıda ürün verdiği için çardağın sağlam olması gerekir.

Döllenmenin sağlanması için birden fazla ekilmeli. Çünkü tozlaşma olamayacağı için meyva tutmuyor. Çiçekleri küçük ve beyaz renkli. Meyveleri soluk sarıdan, koyu yeşile kadar olabiliyor. Satın alırken sapının yumuşak olanları tercih edilmeli... Meyveleri tam olgunlaşmadan çiğ olarak yenebiliyor. (Belki reçeli de yapılabilir. Hani tam olgunlaşmamış su kabağının kireçde bekletilerek reçeli yapılır ya, oradan çağrıştırdım). İyice olgunlaştığında kabuğu sertleştiği için soyarak yenebiliyor. Bu durumda kabuğu atılmıyor, kızartılıp yoğurtla, uygun soslarla veya sade olarak yenebiliyor. Çorbası, sotesi ve bamyalı yemeği yapılıyor. Ayrıca dilimleri kızartılıp üzerine cevizli tarator dökülerek yemesi pek hoş. Kompostosu da oluyor.

Yetiştirmek için içindeki çekirdeği çıkarılıp ekilmiyor. Meyvası ile birlikte gömülmesi gerekiyor. En garantisi, sonbaharda serin ve güneş görmeyen bir yerde (yarı aydınlık) filizlenmesin sağlandıktan sonra yumruyu filiz dışarıda kalacak şekilde ekmek...