|
Tohumda Çok Uluslu Genetik Tartışması
Tohumculuk tasarısı, ’Çok uluslu şirketler hakimiyet kuracak, tohumların genetiği değiştirilecek’ eleştirisine yol açtı. Tasarıyı destekleyenlerse ’Patent zorunluluğuyla tohumlar korunacak’ diyor Meclis’te görüşülen Tohumculuk Tasarısı, 1963’ten bu yana yürürlükte olan yasayı değiştiriyor.
Tasarı, devletin, tohum üretiminden sertifikalandırılmasına ve ticaretine dek tüm alanlardan çekilmesini ve bu görevleri kurulacak olan Türkiye Tohumcular Birliği’ne devretmesini öngörüyor.
Tasarıyı eleştirenler yeni yasayla tohum piyasasının çok uluslu şirketlerin hakimiyetine gireceğini, bu şirketlere ülkeye özgü tohumların genetiğini değiştirme yetkisi ve bu tohumlara da patent hakkı verileceğini, hem ekonominin, hem de insan sağlığının zarar göreceğini savunuyor.
Tasarıya destek verenler ise tasarıda genetiği değiştirilmiş organizmalarla (GDO) ilgili bir hüküm olmadığını belirterek, tohum ithalatının serbest bırakıldığı 1984’ten bu yana Türkiye’nin ciddi kayba uğradığını, tasarının getireceği patent zorunluluğunun Türk tohumculuğunu koruyacağını ve Türkiye’nin tohum ihracatçısı haline geleceğini vurguluyor.
Tasarıya karşı çıkanların ve tasarıyı destekleyenlerin görüşleri şöyle:
Karşı Çıkanlar
Türkiye Ziraat Odaları Birliği: Tasarıda biyoteknolojik yöntemler tanımı daha açık yapılmalı ya da geçici bir maddeyle tasarıya "Ulusal Biyogüvenlik Yasası çıkarılmadan transgenik çeşitlerin ülkeye girişi yasaktır" ifadesi eklenmeli.
Tema Vakfı Kocaeli İl Temsilcisi Nermin Tol: Tasarı gıda güvenliğini tehlikeye atıyor. Yasalaşırsa tohum üretim ve dağıtımında dışa bağımlı olacağız. Bu yasa tasarısı geri çekilmeli ve yeniden hazırlanmalı.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı: Tasarı tohumculuk alanının da çok uluslu firmalara ve onların yerli taşeronlarına ’yağma’ olanağı sağlıyor. Devletin tohumluk üretimi, sertifikasyonu, ticareti ve denetimi alanlarındaki yetkisini devredeceği Tohumcular Birliği, tohumculuk faaliyetini kâr durumuna indirgemiş firmalardan oluşacak. GDO üretimi yasallaşacak. Yerli tohumlarımızı patentleme yetkisi yabancı firmaların güdümüne girecek. Çiftçilerin tohumluk ayırma yetkisi elinden alınacak.
Destekleyenler
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker: Kanunda GDO ile ilgili hüküm yok. 1984’de tohum ithalatını serbest hale getirirken, tohumculukta patent kanunu anlamına gelen kanunu çıkarsaydık, Türkiye çok farklı noktada olurdu. Tohumculuk alanında en az 20 yıl kaybettik. Tasarı yasalaştıktan sonra sokakta "korsan CD satar" gibi tohum satışına izin verilmeyecek. Etiketlenmemiş tohumların açıktan yapılan satışlarına yasak getirilecek.
Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği Genel Sekreteri Ayhan Elçi: Tasarı Fransa ve Hollanda gibi AB’nin en gelişmiş tarım ülkeleri örnek alınarak hazırlandı. Fidan, fide, tohum, süs bitkisi yetiştirenler ile ıslahçılar, dağıtıcılar ve nüveci çiftçiler birlik kuracaklar.
Bunları kapsayacak olan Tohumcular Birliği, TOBB gibi yarı kamu kuruluşu niteliğinde, özerk bir kuruluş olacak.
May Tohum Yönetim Kurulu Üyesi Hamdi Çiftçiler: Türkiye yılda 65-70 milyon dolar tutarında tohum ithal ediyor. İhracatsa 27-30 milyon dolarda kalıyor. Yeni yasayla tohum ithalatçısı olmaktan çıkarak ihracatçı bir ülke olacağız.
|