[Mine Pakkaner]

Ege Üni. Ziraat Fak. Dekanı Prof. Dr. Semih Erkan'ın tohumculuk kanun tasarısı hakkındaki görüşü aşağıdadır.


"Tohumun bitkisel üretimde en önemli bir girdi ve başlangıç materyali oluşu, özellikle gelişmiş ülkeleri tohum ya da tohumluk üzerinde araştırma, geliştirme ve üretim faaliyetlerine yöneltmiştir. Bu çabalar sonucunda endüstrileşme aşamasını tamamlamış ülkeler tohum sanayilerini de geliştirerek dünya tohum pazarında önemli bir konuma ulaşmışlardır. Bugün tüm bitki türlerini kapsayan bir ticarete neden olan tohumluğun dünya bazındaki parasal değeri 30 milyar $’dır. Diğer bir deyişle, tohum dünyası iştah kabartıcı bir görünüm sergilemektedir.

Büyük bir tarımsal potansiyle sahip olan ülkemiz tohum/tohumluk üretimi için iklim, toprak, yöre vb. faktörlerin elverişliliğine rağmen, tohum ihracatımız (~ 20-25 milyon $) sürekli olarak tohum ithalatının (~ 70 milyon $) gerisinde kalmıştır. Ülkemizdeki tohumculuk pazarının parasal büyüklüğü ise 300 milyon $ civarındadır.

Ülkemizde tohumluğun önemi 1930’lu yıllarda öne çıkarılmış ve 1980’li yıllara kadar bu sektörde gerekli araştırma, çeşit geliştirilmesi ve üretim konularında kamu kuruluşlarının ağırlıklı olarak hakimiyeti olmuştur. 1980’li yılların başlangıcında tohum fiyatlarının belirlenmesinin ve tohumluk ithalatının serbest bırakılması ve bunları izleyen bazı politikaların devreye girmesi sonucunda ülkemizde tohumculuk alanı özel sektöre odaklı yeni bir yapılanma içine girmiştir. Bunun sonucunda ülkemizde günümüzde sayıları 130’a ulaşan yerli-yabancı sermayeli tohumculuk firması özellikle sebze, endüstri bitkileri, yem bitkileri, tahıl ve çiçek tohumlarını yurt içinde üreterek ya da yurt dışından getirerek Türkiye tarımının bu önemli girdisini sağlamaktadır.

Genel olarak bakıldığında; ülkemiz tohumculuğundaki sorunları şu ana başlıklar altında özetlemek mümkündür:

- Yasal Alt Yapı ile ilgili sorunlar
- Organizasyon ve Örgütlenme ile ilgili sorunlar
- Destekleme ve Teşvik Önlemleri ile ilgili sorunlar
- Denetim ve Kontrol ile ilgili sorunlar
- Zirai Karantina ile ilgili sorunlar,

Yukarıda sözü edilen sorunlara çözüm bulabilmek amacıyla, yürürlükte olan ve 1963 yılında çıkarılmış olan “308 nolu Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkında Kanun”un günün ihtiyaçlarına ve gelişmelere cevap verememesinden hareketle yeni bir kanunun ele alınması ve devreye sokulması gündeme gelmiştir.

Yeni kanun tasarısını hazırlamak üzere TKB Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Koordinatörlüğünde Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin konu ile ilgili 2 Anabilim Dalı, TAGEM, TÜGEM, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü ve Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği adlı kuruluşlarındaki konu uzmanları toplantılar yapmış ve ortaya konulan “Tohum Kanunu Taslağı” incelenmek ve görüş bildirmek üzere Fakültemize iletilmiştir. Adı geçen taslak Fakültemizde Bahçe Bitkileri Bölümü ile Tarla Bitkileri Bölümü Başkanlarına gönderilmiş ve alınan görüş ve öneriler ilgili makama sunulmuştur.

Yapılan incelemelerde; tarafımıza gönderilen ile AB Uyum Paketi içinde görüşmeye açılan kanun tasarıları arasında önemli derecede değişimler ve ayrıcalıklar olduğu gözlenmektedir. Yeni tasarıda özetle kamu kurumlarını, üreticileri, biyolojik çeşitliliği ve ülke ekolojisini olumsuz yönde etkileyebilecek maddeler bulunurken; özel sektörü, GDO’lu üretim materyalini ve bazı şahısları **** şirketleri kayırabilen nitelikte konular da yer almaktadır.

Ülkemizin satılan topraklarına, tesislerine, kuruluşlarına tohum sektörünün bu şekilde eklenmesi gerçekten üzücüdür. Konuya yönelik endişelerimizi ve düşüncelerimizi meslektaş olan ve tarımı seven bazı milletvekillerine iletmiş bulunuyoruz. Ancak, kaygımız zamanlama ve girişim açısından geç kalınmış olunması yönündedir.

Konuya ilişkin duyarlılığınıza teşekkür eder, bu görüşlerinizi tüm meslektaşlarımızla ve konuya özgü Merkez gibi birimlerimizle de paylaşmanızı dilerim.

Saygılarımla,

Prof. Dr. Semih ERKAN"