|
şevket-i bostan aslında anadolu ağzında kenger olarak bilinen dikenin kuzu eti ile pişirilen yemeğine denir. fakat bu şekli çok beğenilip mutfaklarımızda yer ettiği için artık bitki de şevket-i bostan olarak anılmaya başlamıştır. iç anadolu da kökünün kesilip bir taş üzerine sütünün akıtılmasından sakız elde edilir ve bir ay çiğnense bile esnekliğinden bir şey yitirmez. başta çok serttir. bir kaç gün içinde çiğnenerek yumuşar ve kıvama gelir. çoluk çocuğun eğlencesidir. pek çok kasaba terminalinde bir kavanozda su içinde satıldığına rastlarsınız. kenger'in pek bilinmeyen bir yönü de kıtlık zamanlarında anadolu köylerinde kahve olarak tüketilmesidir. kenger tohumları bir sacda kavrulur fakat dikenli kısmı kolay ayrılmadığı için kıl bir torbaya konulup silkelenir daha sonra savrularak çekirdekler ayıklanır. çekirdekler dibekte dövülerek bildiğimiz kahve gibi pişirilerek içilir ve şifalıdır.
kenger anadolu türk kültüründe yüzlerce yıldır bilinen ve faydalanılan bir bitkidir. o derece ki; mevlana'nın divan-ı kebir'inde bile anılmaktadır.
şeytana cebrail adını taktım
kengere ap açık delil deldim.
çok rutubetli ve çok don yapan bölgeler dışında hemen hemen her yerde yetişir. çocukken nelere kadir olduğunu bilmediğim için sadece sakızından faydalanma şansına erişmiştim. şimdi de ortalıkta kenger bulmak zor ama neredeyse tüm yemeklerini öğrendim. hiçbir şey yapamıyorsanız ayıklanmış kökleri ufak ufak doğrayıp haşlayın ve yine haşlanmış iri bulgurla yeşil soğanı karıştırıp zeytin yağı ve limonla salata yapın.
dikenleri ayıklanmış ve haşlanmış yapraklarından da aynen kabak çiçeği dolması gibi dolma da yapılır. bazı yörelerde bu dolmalar unlu-yumurtalı bulamaçla yağda kızartıldıktan sonra yeniliyor. tabii. zahmetine katlanabiliyorsanız.
gelelim bendeki şevketi bostan tarifine
250 gr kuşbaşı kuzu eti
yarım kg şevket-i bostan
3-4 çorba kaşığı zeytinyağı
1 çorba kaşığı un
yarım limon suyu
şevket-i bostanları ayıklayın, arzu ettiğiniz büyüklükte doğrayın ve suya basın. tencreye kuşbaşı etleri koyun hiçbir şey ilave etmeden eti kendi suyunu çekecek kadar kavurun (bu işlem etin ağır kokusunu giderir) sonra zeytin yağını ekleyerek yarı pişmiş vaziyete kadar biraz daha kavurun. şevket-i bostanları ekleyin, bir bardak su ekleyin ve karıştırıp kapalı bir kapta kısık ateşte pişmeye bırakın. pişme kıvamına geldiğinde bir kasede un ve limon suyunu iyice çırpın. yemeğin suyundan azar azar alıp sulandırın ve yemeğe ağır ağır karıştırın. tekrar kaynadıktan sonra servise hazırdır.
afiyet olsun.
bir de güneydoğu anadolu tarifi vereyim elim değmişken
şıjik
ayıklanmış kenger
tuz, biber, soğan ve sarımsak
arzu edilen miktarda yumurta
arzuya göre yoğurt
peynir suyu
yeni açtığınız peynir tenekesinden suyunu ayırın, ayıklanmış ve doğranmış kengerleri bu suyla haşladıktan sonra süzgeçe alın.
yağda, klasik yöntemle soğanlar biberler ve sarımsak tuz eklenerek kavrulur akabinde kengerler de eklenir kavrulma işlemi bitmeye yakın yumurtalar kırılır ve sıcak servis edilir.
bu aşamadan sonra isteyen yoğurt da katarak yiyebilir.
tekrar afiyet olsun.
|