[fmt79]

Orijinal Mesaj Sahibi BirLira

Sayın fmt79

Yazınızda bu patojenlerin bitkiye nasıl enfekte olacağını belirtmişiniz,
enfeksiyon olduktan sonra kök hastalıklarının tedavisi yoktur bence bu çok önemli fakat bizler toprağımızı nasıl korumalıyız, ne gibi tedbirler almalıyız?
Mesela bu patojenlere maruz kalmış bir bitkinin tohumlarından **** fidesinden bahçemize eksek bir bulaşma söz konusu olurmu?
Bunlar toprakta devamlı varda, sadece bitki kök sisteminde bir yaralanma sonucumu ortaya çıkıyor?

Kök patojenlerini genel anlamla iki guruba ayırabiliriz. 1)Primer patojenler, 2)Sekonder patojenler.

Primer patojenler : Bitki kökünde hiçbir zararlanma mevcut değil iken, bitki köklerinin salgılarına doğru yönelen, daha sonra kendi salgıları ile kök yüzeyinindeki hücreleri eriterek ve bazı özel organlar (appressorium, penetrasyon çivisi vs) oluşturarak köke giriş yapan patojenlerdir. Siz bitkiye zarar verseniz de vermeseniz de kök bölgesinden salgılanan salgılar patojeni uyarır, patojen de kökte enfeksiyon yapar.

Sekonder patojenler : Sağlıklı bir bitkide hastalık oluşturmayan, ancak bitki sağlığında bir bozulma olduğu zaman hastalık oluştururlar. Bazı sekonder patojenler yaralanmış bitkileri tercih ederken bazı sekonderler ise besin noksanlığın çeken, böcek zararı almış, diğer primer patojenlerin hastalandırdığı bitkileri, don zararına uğramış, sıcak çarpmış, su stresine girmiş vs vs vs. bitkileri tercih ederler. Kısacası, doğrudan enfeksiyon yapmazlar, ya yaralanmış bitkileri **** çeşitli sebeplerle zayıf düşen bitkileri hastalandırırlar.

Primer patojenler ile mücadele oldukça zordur. Bu hastalıklar toprak kökenlidirler. Yani toprak ile yayılma gösterirler. Tohuma geçmezler. Taşınmaları; toprak, sulama suyu, tarım alet ve makinaları, böcekler ile olmaktadır. Ancak böceklerle taşınma diğerlerine göre daha az görülür.

Nasıl Mücadele ederiz?
1) En önemli nokta sağlıklı toprak kullanmaktır. Başlangıçta toprağımızın temiz olmasına dikkat etmeliyiz.

2) Ekilen **** dikilen bitkilerin temiz olması. Bahçemize bir bitki dikerken mutlaka sağlıklı olması gerekmektedir. Bitkiyi dikeyim kendini toparlamazsa söker atarım mantığı ile dikilen bitkiler bahçe için tehlike arz ederler.

3) Sağlıksız bitkiler (özellikle solgunluk geçiren, **** kök bölgesi gözle görülür derecede çürümüş, gövde kesilince enine kesitinde siyah lekeler olan vs vs) hiç vakit kaybetmeden sökülmeli ve bahçeden uzaklaştırılmalıdır.

4) Saksıda bitkilerimiz varsa her yıl mutlaka toprakları değiştirilmelidir. Yetiştirilen bitkinin özel bir toprak isteği yoksa (bazı bitkiler ağır toprak isterken bazıları hafif toprak isteyebiliyor. Ancak birçok bitkinin özel bir toprak isteği bulunmuyor) toprak fazla ağır bünyeli olmamalıdır. Özellikle killi topraktan kaçınılmalıdır. Kök patojenleri fazla su tutan topraklarda daha aktif olmaktadır.

5) Bitkiye gereğinden çok su vermemeli. Toprak sürekli ıslak olmamalıdır. Fazla sulama hem bitkiyi zayıflatır hem de kök patojenlerinin daha aktif olmasına neden olur. Mümkünse bir sulama programı yapmalı yani haftanın belirli günleri (her hafta aynı gün) sulanmalı fazla su verilmemelidir.

saksıların diplerinde mutlaka drenaj delikleri bulunmalıdır.

Sera topraklarının steril edilmesinde kullanılan bazı yöntemler vardır. Yaz aylarında sera söküldükten sonra damlama sulama sistemi kurulup üzeri ince şeffaf naylonlar ile kapatılır. Sonra 2 ay boyunca arasıra sulayıp toprağın nemli kalması sağlanır. Güneş altında toprak sıcaklığı 60-70 dereceyi bulur. Bu şekilde yapılan sterilizasyon işlemine Solarizasyon denir. Bu işlem sera şartlarında etkili bir yöntemdir. Ancak bahçede uygulanabilirliği tartışılır.

Bunun yanısıra, Basamid Granülat (Dazomet) isimle satılan ticari fumigantlar mevcuttur. Ancak bunlar pahalı olduğu için yalnızca sera topraklarının sterilizasyonunuda ekonomik olmaktadır. Küçük bir bahçe toprağında uygulanması da mümkündür.

Özetle, kök patojenleri bitkiye girdikten sonra tedavi edilemezler. Ancak çeşitli yetiştiricilik önlemleri (sulama, besleme vs) ile hastalığın yoğunluğu azaltılabilir. Patojen enfeksiyon yapmadan önce toprak sterilizasyonu ile hastalık etmeni yok edilebilir. Ancak bu pahalı bir yöntemdir.

Sekonder kök patojenlerinin mücadelesinde ise sadece bitkiyi iyi yetiştirmek yeterlidir. Bitkiye yara açmamak, mümkün olduğunca bitkinin yetiştiricilik isteklerine uymak gerekir.