Terrarium Nedir? ve Nasıl Kurulur?
Teraryumlar genellikle bitkiler, sürüngenler ve bilimum böcekler için hazırlanan suzuz akvaryumlardır... Aslında susuz akvaryum cümlesi yanlış bir tabir olmaktadır. Çünkü Akvaryum kelimesi "Aqua" yani "Su" kelimesinden türemiştir. İngilizce'si Aquarium'dur ve "Su ortamı" gibi bir anlama gelir... Teraryumlarda bu şekilde oluşmuş bir kelimedir. İngilizcesi "Terrarium" yani "Terrain" kelimesinden türemiştir. Terrain arazi demektir. Yani bu durumda anlaşılıyor ki Teraryumlarda su bulunmamaktadır. Eğer Oluşturduğunuz teraryumun bir köşesine sulak alan eklerseniz bu "paludarium" olacaktır...
Tabi paludarium olması için bir sahil şeridini anımsatması gerekmektedir. Teraryum içerisinde su birikintisi gibi bir ortam oluşturursanız bu hala teraryumdur...
Teraryumlarda genellikle sürüngenler, böcekler ve bitkiler yetiştirilir. Ben burada bahis ederken kuracağımız teraryumda faraza hem bitki hemde bir sürüngen olacak diye düşünerek anlatacağım. Eğer böcekgillerden bir canlı beslemek isteyen var ise durmu kendine göre uyarlayabilir...
DEKORASYON ve KURULUM;
Kuracağımız teraryum misal kertenkele veya yılan beslemek için olsun...
Öncelikle taban toprağı önemlidir. Bu tip sürüngenler ince kum ya da bu tip toprakları tercih ederler. Ancak çok ince kum ya da toprak bizim için sorun olacaktır. Toprağın altının hava alabilmesini sağlamamız gerekmektedir. Bunun için iki farklı yöntem uygulanabilir...
1. Tabana kalın çakıllar döşendikten sonra üzerine kum/toprak koyulur...
(Resim 1-A)
2. Tankımızın 4 köşesine destekler koyup üzerine bir ızgara yerleştirilebilir ve bu ızgaranın üzerine kum/toprak serilir...
(Resim 1-B)
İki yöntemde de bitki yetiştirecek isek toprağa verilen suyun fazlası alt kısımdaki boşluğa gidecektir ve toprak su altında kalıp tankınız bataklığa dönüşmeyecektir...
Resim 1-A
Resim 1-B
Resimlerden de görüldüğü gibi toprağımızın fazla sudan dolayı çamura dönüşme imkanı yoktur...
Bu işlemlerin gerçekleşmesinden sonra besleyeceğimiz canlının doğal ortamına göre dekorasyon yapmamız gerekir.
Baştan kertenkeleye göre demiştik mesela biz kertenkeleye göre dekor nasıl yapılır onu anlatalım. Bu böcek(örümcek, akrep, çekirge vs.) beslemek isteyenlere bile ana fikir oluşturacaktır…
Kertenkeleler genlikle açık arazilerde kayalık ortamlarda yaşarlar. Buna göre bir-iki kaya koymamız gerekecektir. Tabi akvaryumu kayalarla doldurmamak gerekir orta boyutlarda 2 tane kaya parçası işimizi görecektir…Çünkü düz açık alanlara da ihtiyacımız vardır.
Mesela; kayaları akvaryumum bir köşesine ya da birini bir köşeye diğerini diğer köşeye koyduk diyelim… Kalan yerler kel kör durumda olur ise kertenkelemiz dolaşmak yerine kayaların arkasına saklanacaktır. Bunun için boş kalan yerlere bitkiler dikilmelidir…Eğer sürüngen tarzında canlılar besleyeceksek bitki seçiminde bu canlıların yaşam alanına uygun bitkiler seçilmelidir. Mesela diyelim ki yılan besleyeceksiniz ve kurak bir çöl ortamı yaratacaksanız bitki olarak en uygunu şüphesiz kaktüsler olacaktır. Bunun yanı sıra birkaç ağaç dalı da güzel bir dekorasyon sağlar. Kertenkele besleyeceksek biraz daha şanslıyız çünkü kum yerine toprak, kaktüs yerine daha yeşil ve yapraklı bitkiler kullanılabilir…
ISI;
Kumu ve dekorasyonu tamamladıktan sonra birde bu ortamın ısı durumu söz konusu olacaktır… Sadece sizin göreceğiniz bir köşeye bir termometre(derece) yerleştirip ortamın ısısını kontrol etmek gerekir. Eğer ortam ısısı 26-28°c altına düşerse sürüngenler kış geldiğini varsayarak kış uykusuna yatmaya başlarlar.18-20°c ‘a düşer ise kış uykusuna yatarlar ve bu saatten sonra onları uyandırmak çok zor olacaktır. Bunun için ortamı mümkün olduğunca 26°c ve yukarısında tutmak gerekir. Tabi bu sadece sürüngenler için geçerlidir.. Eklembacaklı canlılar beslenecek ise 20°c altına düşmemek şartı ile biraz daha geniş bir ısı alternatifiniz vardır… Onlar kolay kolay tam anlamı ile soğuk olmadan kış uykusuna yatmazlar… Hele ki kara kurbağaları gibi amfibi canlılar besleyecekseniz. Zaten oda ısınız yeterli gelecektir. Isı ile derdiniz olmaz…
Peki ortamı daha da ısıtmak istediğiniz de nasıl ısıtacaksanız. Eğer ev ortamında ise zaten otomatik olarak 24-25°c olacaktır. Ancak yılan, kertenkele gibi canlılar daha sıcak ortamı severler. Isıyı daha da yükseltmek için akvaryumlardaki gibi termostatlı ısıtıcılara gerek yoktur. Bunun yerine halojen ampuller sayesinde ısı birkaç derece daha yükselecektir…
(Resim 1-C)
Resim 1-C
Örneğin aşağıda resimdeki de ısıtıcı **** termostat kullanılan bir teraryum değildir. Halojen ampuller sayesinde termometrede görüldüğü gibi 33,9ºc ısıda durmaktadır..
http://www.terrarium-world.de/galeri...r/bild-155.jpg
Isıdan önce aslında dekorasyon konusunda birde teraryumlarda arka fon olayı vardı. Onu da araya sıkıştıralım.
ARKA FON;
Arka fon olmadan da olur ancak DIY arka planlar yapılır ise hem görüntü hemde kullanım açısından faydalı olacaktır. Kertenkele gibi canlılar duvalara tırmanmak isteyen, yaşamlarının çoğunu düz duvarlarda **** güneşten ısınmış kayalar üzerinde geçiren canlılardır. Özellikle tırmanıcı kertenkeleler için DIY arka fonlar çok kullanışlı olacaktır…
(Resim 1-D)
Resim 1-D
Resimde de görüldüğü gibi basitçe yapılmış bir arka fon kertenkelenin zaman geçireceği balkonlardan oluşuyor ve kertenkele bu balkonlardan birinde konaklamış…
Bunların haricinde köpükten yapılabilecek bu arka fonlara oyularak saksılar oluşturulup sanki kayayı delip çıkmış görüntüsü verilen bitkiler dikilebilir. Köpük haricinde kullanılabilecek güzel bir fon malzemesi de yutong diye bilinen gaz betonlardır. Bunlar tam anlamı ile doğal görüntü sergileyecek ve oyarak oluşturduğunuz saksılardaki bitkileri suladığınızda suyu emip fazla su yüzünden bitkilerin çürümesini engelleyecektir… Her ikisinde de beyaz görüntüsünü boyayarak **** çimento kaplayarak yok edebilirsiniz…
TERARYUMUN BOYUTLARI;
Aslında bu konuyu ilk bahsetmem gerekirdi ama bu konudan sonra canlılara giriş yapacağım için sona bıraktım…
Teraryumun boyutları besleyeceğiniz canlıya göre değişir. Mesela iguana besleyecekseniz ufak tanklar yeterli olmayacaktır. (Resim 1-E)
(Resim 1-E)
Resimde de görüldüğü gibi iguanalar iri cüsseli canlılardır ve geniş yerler isterler… Mesela boa, piton gibi yılanlar beslenecek ise yine bu şekilde büyük olmalıdır…
Tabi tank boyutları büyüdükçe sürüngen besleyeceklerin masrafları artacaktır. Çünkü alan genişledikçe halojen ampuller ile ortamı ısıtmak imkansızdır ve termostatlı bir ısıtıcıya ihtiyacınız vardır. Bu ısıtıcı akvaryum ısıtıcısı olmaz. Teraryumlar için özel ısıtıcılar vardır. Tabi Türkiye de teraryum hobi olarak daha fazla tanınmış değil bu nedenle petshoplarda bu ısıtıcıları bulmanız imkansızdır. Büyük bir petshop biliyorsanız bu konuda size ancak onlar yardımcı olabilirler… Mesela timsah, yılan, kurbağa vs satan pet shoplar bu konuda bilgi sahibi olabilirler. **** hayvanat bahçelerinden bu konuda yardım isteyebilirsiniz…
ÜLKEMİZDE YAŞAYAN TERARYUMA UYGUN CANLILAR;
REPTILIA (SÜRÜNGENLER)
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bil...e_surungen.htm
ARTHROPODA (EKLEMBACAKLILAR)
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bil...arthropoda.htm
AMPHIBIA (İKİYAŞAMLILAR, AMFİBİLER)
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bil...ste_amfibi.htm