Toprağın Dokusu
Toprağın yapısındaki kum, alüvyon ( Lığ) ve kil oranı besinleri ve rutubeti tutma kabiliyetini tayin eder. Bu oranları öğrenmenin bir yolu Vali'lik lere bağlı İl Tarım Müdürlükleri'ne numune yollayarak test yaptırtmaktır. Benim kullandığım teknik ise çok bilimsel ve hassas olmasa da pek çok bahçecinin işini görecektir.
Bütün gerekenler kenarları düz olan, kahve ya da reçel kavanozu gibi kullanılmış bir kavanoz, biraz toz bulaşık makinası deterjanı, cetvel, su, hesap makinesi ve bahçenizin toprak örneğidir.
Toprak örneği, bahçecilik yapacağınız alanı iyi temsil etmelidir. Yani sadece bir çiçek tarhı için test yapacaksanız ortalardan bir yerden alacağınız örnek yeterlidir. Ama çim alanlar gibi geniş alanlar için değişik köşelerden küçük örnekler alarak birleştirme daha akılcıdır.
İyi bir örnek için benim yaptığım bitki köklerinin geliştiği derinlikten örnek almaktır. Toprağın üstünden 3-5 cm lik bölümü kenara sıyırıp yaklaşık 15 cm derilikte bir çukur açıp, plastik bir torbaya el küreği ile bir kürek toprak alıyorum. Hemen burada büyük taşları ve diğer yabancı malzemeyi elimle ayırıyorum.
Test yapmadan önce toprağın kuruması gerekiyor. Benim garajdaki mutfak artığı eski bir tepsi bu işi görüyor. Bu tepsiye yaydığım toprak 1-2 gün içinde kuruyup kolay ufalanır hale geliyor.
Yeterince kuruduğunda, yine paslandığı için mutfaktan ihraç edilmiş olan bir elek ile toprak örneğimi eliyorum. Topak halindeki parçaları elimle ufalıyor, küçük taş ve bitki kökü parçalarını ayırıyorum.
Şimdi yapılacak iş toprağı kavanoza almak ve bir kaşık toz bulaşık makinesi deterjanı eklemek. Deterjan iyi bir ayrıştırıcı. Nasıl bulaşıklardaki yağ vs. ayrıştırıyor ise toprak parçacıklarını ayrıştırmasını bekliyoruz ki daha hassas bir netice alalım.
Şimdi sıra kavanozumuzu suyla doldurmak, kapağını sıkıca kapatmak ve 3 dakika hızlıca sallamak. Su, sabun ve toprağın iyice karıştığından ve kavanozun dibinde **** yanlarında toprak birikmediğinden emin olmalıyız. iyice karışmalılar. Artık kavanozu düz zemine koyup parçacıkların çökelmesini bekleyebiliriz.
Çökme işi sırasında kendimi tutamayıp sık sık bakıyor, merakla kontrol ediyorum. Üçünün arasında en ağır olanlar kum parçacıklarıdır ve hemen 1 dakika sonra karışımdan ayrılarak kavanozun dibine çökerler. Kum tabakası, alüvyon ve kilden daha iri ve kaba bir yapıdadır. Alüvyon parçacıkları ikinci ağır olan parçacıklardır ve yaklaşık 1 saat sonra ikinci tabaka olarak çökerler.Alüvyon tabakası kumdan daha koyu renktedir. Karışımdaki en hafif malzeme olan kil parçacıklarının karışımdan ayrışması 1 ya da 2 gün alabilir.En üste çöken kil tabakası ince tanecikli ve daha açık renktedir. Bu üç tabakanın üstünde bir miktar kirli su ve en üsttede köpük halinde diğer organik malzemeleri göreceksiniz.
Örneğimizdeki kum, alüvyon ve kil oranlarını hesap etmek için çökme süreci bitip tabakalar oluşur oluşmaz, her üç tabakanın toplam boyunu kavanozun yanına tuttuğum bir cetvel ile ölçüyorum. Bu rakam örneğimizin yüzde 100 ünü temsil ediyor. Orantıları bulmak için her bir katmanı ayrı ayrı ölçüp bu toplam ölçüye bölüyorum.
Örneğin; diyelimki, toplam çökeltilerimiz 11cm geldi. En alttaki kum tabakasını ölçtük 2.5cm geldi. Hesap makinesi ile bölüyoruz 2.5/11=0.227 çıkıyor. Yani toprağımızdaki kum oranı %23 imiş. İkinci tabaka olan alüvyon tabakasını ölçüyoruz, diyelim 3 cm çıktı. Yine bölüyoruz: 3/11= 0.272 çıkıyor. Demek örnekteki alüvyon oranı %27 imiş diyoruz. En üstteki kil tabakasını ölçüp bölüyoruz. 5.5cm/11cm= 0.5 çıkıyor. Demekki, toprağımız %50 kil den oluşuyor.
Sonuç:
İdeal bahçe toprağı her üç malzemeninde %33 oranında eşit olması. Eğer toprakta kil veya alüvyon fazla ise, verimlilik problem olmayacak ancak drenaj için biraz organik malzeme eklemek gerekecektir. Eğer örnek kumlu çıkarsa verimlilik ve rutubet kaybı problem olacaktır. Kil ve kum oranı yüksek topraklara organik malzeme eklenerek bahçeciliğe daha uygun hale getirilebilirler. İyi yanmış hayvan gübresi veya çürümüş yapraklar kumlu toprakların su tutma kapasitesini arttıracaktır.Bu malzemeler killi topraklarda ise verimliliği arttıracakve kilin ıslanınca, kaygan, kök gelişimini engelleyen yapısını yumuşatacaktır.
Bahçeye başlamadan önce mutlaka ve sonra zaman zaman bu testi yapmanız bütün başarınızı etkileyecektir. Bizim bahçe fazla killi çıkınca, önce bütün bahçeyi bellettik. Sonra bir kamyon kum ile iki kamyon gübreyi iş makinesi ile karıştırttık. Aynı makine bu karışımı tellerin üstünden bahçeye attı. El arabaları ile bu karışım bahçeye yayıldı. Tekrar belleterek alttaki toprakla karışmasını sağladık. Artık parmağımızı soksak yeşerecek hale geldi.
Yaptığımız en akıllı işlerden biri imiş.
ALINTI:
http://www.bizimevinbahcesi.com/bolum/ipuclari