Zararlı Böcekler
B. GELİŞME
*
1. Yumurta
Böcek yumurtaları genel olarak 0,1-3 mm büyüklüğünde ve uzunumsu elipsoid ve küremsi şekildedir. Renk itibariyle de çok değişiklik görülür; en çok rastlanılan renkler açık kirli sarı, yeşilimsi sarı veya açık kahverengidir. Bazı böceklerin yumurtaları ilk konduğu zamanki rengini değiştirirler. Örneğin, Geometridae familyasından Operophtera brumata L.'nın yumurtaları konduğu zaman yeşil olduğu halde, birkaç gün sonra kırmızımsı bir renk alırlar.
*
Böceklerin koydukları yumurta miktarları da çok çeşitlidir.Böcek türüne, dış etkenlere ve besin miktarına göre yumurta sayısı değişir. Bazı dişi böcekler, sadece bir tek yumurta bırakma yeteneğinde oldukları halde, bazıları pek çok yumurta meydana getirirler. Örneğin, termit kraliçelerinin yumurta toplamı milyonları aşar.
*
Kural olarak yumurtalar, larvaların besin bulabilecekleri yerlere konur Örneğin, Siricidae (Odun arıları), yumurtalarını ovipozitörlerinin yardımıyla odunun içine koyarlar. Bazı böcekler yumurtalarını teker teker, bazıları ise birkaç taneden birkaç yüze, hatta birkaç bine kadar olmak üzere çok değişik sayıda koyarlar. Böceklerde yumurtaların konuş tarzı da çok değişiktir (Şekil 18). Örneğin, Scolytidae (Coleoptera) türleri yumurtalarını kabuk altında veya odunda açtıkları üreme yollarına sıralar veya kümeler halinde koyarlar
2. Larva
*
Yumurtadan çıkan genç hayvana larva denir. Larva genel olarak uzun ve silindirik bir yapılışa sahiptir. Bazı türlerde larvanın vücudunu oluşturan segmentlerin ayırt edilmesi dahi zordur.Derileri ince ve yapıları yumuşaktır. Antenler genel olarak çok kısalmıştır. Ağız parçaları çiğneyici tipdedir. Bazılarında baş hemen sadece gayet ufak yapılı ağız parçalarından ibaret kalmıştır.Bacak sayısı çok değişiktir; bazen hiç bulunmaz. Bazıları saklı yerlerde, örneğin odun içinde yaşar, bunların vücutları beyazdır. Dışarda yaşayanlarda renk bakımından çevreye uyum görülür.
* Yumurtadan çıkan larva kanatsız ve küçük yapılıdır; şekilce de çoğu kez ergine benzemez. Ergin hale gelinceye kadar, çeşitli larva dönemlerini geçirmesi ve bu arada büyümesi gerekir. Fakat larvanın vücudunu örten deri ve özellikle baş kapsulü genişleme yeteneğinde olmadığından zamanla büyüyen larvaya dar gelmeye başlar. Bu nedenle larva, zaman zaman eski kutikulayı ve baş kapsülünü değiştirmek zorunda kalır.Önce hipodermis hücreleri kitin salgılamaya başlarlar. Bunun sonucunda eskisinin altında yeni ve daha büyük bir kutikula oluşur. Bir taraftan büyüyen vücudun basıncı, diğer taraftan çeşitli salgı bezlerinin salgıları yardımıyla eski deri, thorax segmentleri dorsalinden yırtılarak atılır. Bu olaya Deri değiştirme denir. Deri değiştirme sırasında larvanın etkenliği azalır.
* Larvanın yumurtadan çıktıktan sonra birinci deri değiştirinceye kadar geçirdiği döneme Birinci larva dönemi (L1), birinci ve ikinci deri değişmesi arasındaki döneme ikinci larva dönemi (L2)
vb. adı verilir. Böceklerde deri değiştirme sayısı türlere göre değişir.Bu dönem sayısı, örneğin Diptera'da 3, Lepidoptera'da 5 (bazen 6-7), Hymenoptera'da 8'dir.
*
Tam başkalaşım gösteren böcek larvaları yapılarına göre 5 ana gruba ayrılabilir.
*
(l).Tırtıl. Vücutları ince, uzun ve silindiriktir. Başları iyi gelişmiştir,fakat antenleri çok kısadır. Üç çift göğüs bacağından başka abdomen bacaklarına da sahiptir. Bunlar yardımı ile uzun vücutlarına rağmen iyi yürürler. Üç alt tipi mevcuttur.
Gerçek tırtıl. Üç çift göğüs bacağından başka, abdomenin 3.-6. segmentlerinde birer çift karın bacağı ile son segmentte bir çift anal bacak bulunur. Toplam 8 çift bacak taşırlar.Geometridae familyası dışında, Lepidopter tırtılları bu tiptendir.
Mühendis tırtılı. Üç çift göğüs bacağından başka, abdomenin sadece 6. ve 9. (sonuncu) segmentinde bacak bulunur. Bu duruma göre, tüm bacaklar toplamı 5 çifttir. Geometridae tırtılları bu tiptendir.
*
Yalancı tırtıl. Üç çift göğüs bacağından başka, abdomende 6-8 çift bacak bulunur. İlk abdomen bacağı 2. abdomen segmentinde bulunduğundan, göğüs bacakları ile abdomen bacakları arasında bir boş segment vardır. Gerçek tırtılda ise iki boş segment bulunur. Hymenoptera'nın Symphyta alttakımın larvaları bu tiptir
*
(2). Manas tipi larva Vücutları şişman, silindir şeklinde ve karın taraflarına doğru kıvrılmış durumdadır.Abdomenin arka ucu tipik olarak şişkinleşmiştir.Üç çift gelişmiş göğüs bacaklarına sahiptir; fakat bunlar yürüme işini tam olarak göremez. Toprak, odun ve çürümüş maddeler içinde yaşarlar. Bu tip bazı Coleopterlerde, örneğin Scarabaeidae türlerinde görülür
*
(3).
Kampodeid larva. Apterygota'dan Campodea türlerine benzeyen bu larvaların vücutları uzamış ve biraz yassıdır. Cerci ve antenleri genellikle iyi gelişmiştir. 3 çift göğüs bacakları vardır; çoğunlukla çabuk hareket ederler. Neuroptera, Trichoptera ve birçok Coleoptera larvaları bu tiptedir
*
(4).
Elaterid larva. Vücutları uzun, silindrik olup derileri serttir. Üç çift kısa göğüs bacakları bulunur. Gözler körelmiştir. Bu tip bazı Coleopterlerde, örneğin Elateridae türlerinde görülür