DUVAR SARMAŞIĞI (HEDERA HELİX)
Bu yazı Fitomed dergisinden derlenmiştir. Yazı Prof.Dr.Filiz Meriçli (İstanbul Üni. Ecz. Fak.) ve Yrd. Doç. Dr İlkay Alp (İstanbul Üni. Ecz. Fak.) tarafından yazılmıştır. Bu sayfaya da kısaltılarak aktarılmıştır.
Özellikle solunum yolları rahatsızlıklarında öksürük ve bronşitte çocuklar ve yetişkinlerde güvenle kullanılmakta olan bitkisel ilaçların bileşiminde yer alan Hedera Helix (Duvar Sarmaşığı) dan bahsedilecektir. Bu yazıda Duvar sarmaşığının etken maddeleri, etkileri, etki mekanizması ve kullanılışı anlatılacaktır.
Hedera Helix : Duvar sarmaşığı
İngilizce adı : Ivy
Almanca adı : Efeu
Kullanılan kısmı : Kurutulmuş yapraklar (Hederae helicis folium) Bitkinin vatanı Batı, Orta ve Güney Avrupadır. Ülkemizde de özellikle Karadeniz ormanlarında çok yaygındır; ayrıca bahçelerde de süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. En fazla Hedera helix preparatı üretilen ülke Almanyadır. Almanyada eczanelerde mono preparatlarının yanında başka bitki ekstreleri ile kombine preparatlrı da bulunmaktadır.
Etken Maddeleri :
% 2-5 bidesmozit triterpen saponinler
Monodesmozitler
Flavonlar
Kafeikasit türevleri
Polasetilenler
Steroler
% 1-3 oranında uçucu yağlar
Serbest aminoasitler
Endikasyonları: Kurutulmuş Hedera Helix yaprak ektreleri;ekspektoran ve spazmolitik etkilidir. Ekspektoran etkinin saponinlerden, bronkospazmolitik etkinin de flavonoitler
vb. fenolik bileşiklerle ucucu yağ bileşenlerinin katkıları ile oluştuğu belirtilmektedir. Kronik iltihabi bronşitlerde çok etkilidir. Halk arasında bitki gut (damla), romatizma,skrofoz, haricen parazitsel hastalıklarda (kaşıntılar vs.) kullanılmaktadır.
Yan Etkileri : Yapraklarda hazırlanan tıbbi çaylar, alerjik kontakt dermatite neden olabilir. Alerji yapan madde falkarinoldur. Tıbbi çay yapılabilir ise de mono çaylar hiç kullanılmaz. Granüle çay preparatları bulunmaktadır.
Taze yaprak ve meyveler kesinlikle yenmemeli ve kullanılmamalıdır, zehirlenmelere neden olabilmektedir.
AB eczanelerinde reçeteli ve reçetesiz olarak güvenle kullanılmaktadır.
Kontrendikasyonları : Kayıtlara geçmiş bir kontrendikasyonu bulunmamaktadır.
Yan Etki : Kayıtlara geçmiş bir yan etki bulunmamaktadır.
Etkileşim : Kayıtlara geçmiş bir etkileşim bulunmamaktadır. Hamile sütannelerde kullanımı ile ilgili olumsuz bir kayıt olmamakla birlikte, mutlaka hekim kontrolünde kullanılmalıdır.
:Pozoloji ve uygulama şekli :
Günlük dozlar kuru duvar sarmaşığı yaprağı miktarı üzerinden verilmektedir.
Oral Kullanım :
Etanol içerikli preparatlar :
Yetişkin : 250-450mg
Çocuklar : 4-12 yaş 150-210 mg
1-4 yaş 50-150 mg
0-1 yaş 20-50 mg
Etanol içermeyen preparatlar :
Yetişkin : 300-945 mg
Çocuklar : 4-12 yaş 200-630 mg
1-4 yaş 150-300 mg
0-1 yaş 50-200 mg
REKTAL KULLANIM:
Suppozituvar şeklinde; çocuklar 4-10 yaş 960 mg
Yazının özeti böyle.
İnternetten alınan başka bir çay reçetesi :
1 kaşık(tatlı kaşığı) dolusu kuru duvar sarmaşığı yaprağı 1/4 litre kaynamış su ile 10 dakika demlenir , isteğe göre şeker veya bal ile tatlandırılarak günde 3 bardak içilir. Veya 1 yemek kaşığı dolusu kuru yaprak üzerine 1 litre kaynar 98 C su ilave edilerek 20-30 dakika demlenir. Sarmaşık çayı diğer çaylarla da (kekik, papatya,ıhlamur gibi) karışık demlenebilir.