[inci gül]

YETİŞTİRİLMESİ
Tohumlarından birkaç tanesi bahçenin bir köşesine ekildiğinde kısa zamanda orada bir küme oluşturur. Sulak ve nemli yerlerde çimenlik, çalılık ve yol kenarlarında yabani olarak yetişebilir.

HASAT ZAMANI
Sabunotunun gövde, sap, yaprak ve çiçekleri yaz ortasından sonbahara kadar toplanır.
Kökleri Eylül ve Ekim aylarında topraktan çıkarılıp, temizlenir. 10’ar cm uzunluğunda kesilerek kurutulur ve özel kaplarda muhafaza edilir.
Yapraklarda bitki çiçekli iken toplanıp, kurutulur.

TIBBİ ETKİLERİ VE FAYDALANMA YÖNLERİ
Tedavide kan temizleyici, ter verici (pürgatif), idrar söktürücü, (diüretik) ve balgam söktürücü (Mukolitik) olarak kullanılmaktadır.

ÖNERİLEN HASTALIKLAR
Nefes darlığı, romatizma, nikris, kemik deformasyonları, karaciğer ve safra ağrıları, sivilceler için önerilir. Kusturur ve balgam söktürür. Cilt hastalıklarında da faydalanılır. Cildi kurutmadan temizler. Ayrıca safra taşları üzerinde etkili olduğu ileri sürülmektedir.

Kökü ve dalları, suyu sabun katılmış gibi köpüren, kir temizleyici bir bitkidir. Böylece sabunotu eski ve değerli, özellikle yünlü kumaşların temizlenmesinde kullanılır. Saponin içeren kökleri suda çalkalandığında köpürdüğünden yünlü, narin kumaşların temizliğinde kullanılmaktadır. Saç şampuanı olarak da kullanılmaktadır. Bazı bölgelerde, bir çeşit deterjan şeklinde, yapraklar ve kökler ezilerek çamaşır yıkamada kullanılmaktadır. Eczacılık sanayisinde ise kök ve yapraklarından hazırlanan tentür iyi bir emülgatör olarak kullanılmaktadır. Terletici safra ve idrar söktürücü etkileri vardır. Dekoksiyon (%6) günde iki bardak içilir. Öksürüklü hastalıklarda ve uyuz tedavisinde harici olarak kullanılabilir. Hastayı rahatlatır. Müshil etki gösterebileceği unutulmamalıdır. Egzama, ciltteki yangı, enfeksiyon ve rahatsızlıklarda kullanılmaktadır.

YAN TESİRLERİ
Yüksek dozlarda sabunotu adalelerde paralize, kanda ise hemolize neden olmaktadır. Aşırı dozajda sabunotkökü çayı mide ve bağırsaklarda tahrişe neden olur. Normal dozajda herhangi bir yantesiri yoktur. Acıçiğdem ve tilkiüzümünün birleşimindeki saponinler hemen çözülerek kana geçerek zehirlenmelere neden olurken, Sabunotu kökünün birleşimindeki saponinler yantesiri olmayan sapogenine dönüşür. Bu nedenle zehirlenme olmaz, fakat damarlardan iğneyle vurulursa saponinler değişime ugramadığından zehirlenmeye neden olur. Bu nedenle sadece ağız yolu ile çayı veya damlası alınır.

UYARI
• Son zamanlarda yapılan araştırma sonuçlarına göre, sabunotu kökleri zehirlidir. Kesinlikle dahilen kullanılmamalıdır.
Doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Hamilelere yasak.

Yapılan Karışıklıklar
Sabun otu (saponaria officinalis) bitkisi çövenle karıştırılmaktadır. Bu ayrımı Latince armada (saponaria albae-çöven) (saponaria rubrae-sabunotu) diye adlandırarak aranabilir. Ayrıca saponarianın bir çok alt türü mevcuttur.
Günümüzde kırmızı sabunotu: saponaria officinalis ve beyaz sabunotu: gyposophila paniculata adı ile anılan iki tür mevcuttur. Bu türler birbiri ile karıştırılmaktadır.

Çöven: (Gipskrau /Gypsophile / Gypsophila /)
Saponariae albae radix
Sabunotu(-çiçeği): (Saponaria officinalis L.)
Saponariae rubrae radix