[serdarsa]

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 118-121

DOĞADAN SEÇİLEN ADİ FİĞ (Vicia sativa L.) HATLARINDA BAZI TARIMSAL
KARAKTERLERİN BELİRLENMESİ1


Ahmet TAMKOÇ2 Mehmet Ali AVCI2

2 Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Kampus- Konya

ÖZET

Bu araştırma doğadan seçilen adi fiğ (Vicia sativa L.) hatlarında bazı tanımsal karakterlerin belirlenmesi amacı ile Selçuk
Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlasında yürütülmüştür. Araştırma materyali olarak 9 fiğ hattı ve kontrol olarak
da 3 fiğ çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada; bitki boyu, bakla sayısı, baklada tohum sayısı, biyolojik verim, tohum verimi ve
bin tohum ağırlığı üzerinde durulmuştur. Ortalamalara göre bitki boyu 22.5-36.3 cm, bakla sayısı 4.5-7.9 adet/bitki, baklada
tohum sayısı 4.4-5.1 adet/bakla, biyolojik verim 143.8-212.5 kg/da, tohum verimi 38.4-70.9 kg/da ve bin tohum ağırlığı 50.3


65.8 g arasında değişmektedir.
Anahtar Kelimeler: Adi fiğ, seleksiyon, biyolojik verim, tohum verimi, meyve
THE DETERMINATION OF SOME AGRONOMICAL CHARACTERS COMMON VETCH (Vicia sativa L.)
LINES SELECTED FROM NATURE
ABSTRACT

Some of the agronomical characters of nine common vetch (Vicia sativa L.) lines and three varieties (Controls) were investigated
at the experimental field of the Agricultural Faculty, Selcuk University Campus area. Plant height (22.5-36.3 cm),
number of pods per plant (4.5/7.9), number of seeds per pod (4.4-5.1), biological yield (1438-2125 kg ha-1), seed yield (384709
kg ha-1) and thousand seed weight (50.3-65.8 g) were determined

Key Words: Common vetch, selection, biological yield, seed yield, pod

GİRİŞ
tarafından ıslah edilen hat (F-1, F-4, F-6, F-10, F-19,
Fiğ bitkisi baklagiller familyasından olup, bu fa-F-30, F-116, F-212 ve F-214) ve üç tanesi tescilli
milyaya bağlı fiğ (Vicia L.) cinsi içerisinde 150 kadar çeşittir (Ürem-79, Emir ve Kara Elçi). Bu araştırma,
tür bulunmaktadır (Tosun 1974). Elçi ve Açıkgöz 2002 yılında S.Ü. Ziraat Fakültesi Kampüs deneme
(1993)’e göre bu türlerden 59 adeti Türkiye vejetasyo-tarlasında yürütülmüştür. Deneme alanı 0-30 cm’lik

nunda doğal olarak kendiliğinden yetişmektedir. Ta-toprak derinliği esas alındığında kıraç, meyilli, pH :
rımı yapılan tür sayısı ise 14 kadardır. Ülkemizde en 8.05, killi-tınlı bünyeli toprak yapısındadır.
çok Adi fiğin (Vicia sativa L.) ve Macar fiğinin (Vicia Konya Meteroloji Bölge Müdürlüğü kayıtlarına
pannonica Crantz.) tarımı yapılmaktadır. Tarımı ya-göre denemenin yapıldığı yıl vejetasyon dönemi içeripılmamakla
birlikte Vicia cracca L. Anadolu’nun bazı
sinde (Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran) toplam yağış
kesimlerinde doğal plantasyonlar halinde bulunurlar. 132.4 mm, ortalama sıcaklık 13.1 0C ve ortalama nisbi
Bu plantasyonlar meyve bağlama döneminde köylüler nem % 56.1 olmuştur.
tarafından biçilerek kurutulmakta ve kaliteli kaba yem Araştırma “Tesadüf Blokları
Deneme Deseni” ne

olarak değerlendirilmektedir. Bu fiğ aynı zamanda göre 4 tekerrürlü olarak kıraç şartlarda yürütülmüştür.
yabani arılar ve bal arıları için iyi bir nektar kaynağı-Ekim, m2’de 200 bitki olacak şekilde 5 m boyunda ve

dır (Tamkoç 1999). Türkiye, fiğin gen merkezi 1.5 m enindeki parsellere (5 m x 1.5 m = 7.5 m2) 25
(Vavilov 1951) olmasına rağmen bu bitkilerden yete-cm sıra aralığında ve 5 cm ekim derinliğinde yapılmışrince
faydalandığı söylenemez. Fiğ bitkisinin tohumu, tır. Ekimle birlikte dekara 15 kg DAP
yeşil ve kuru otu iyi bir hayvan yemidir. Aynı zaman-(Diamonyumfosfat % 18-46) gübresi verilmiştir. Bitda
fiğ iyi bir münavebe ve yeşil gübre bitkisidir kiler tohum için hasat olgunluğuna geldiğinde kenar(
Avcıoğlu ve Soya 1977). Fiğ tohumları kıtlık yılla-lardan ikişer sıra ve geri kalan sıraların her iki tarafınrında
insan yiyeceği olarak da kullanılmıştır (Açıkgöz dan 0.5 m’lik kısım kenar tesiri olarak deneme dışı
1991). bırakılmıştır. Tüm veriler geriye kalan (4 m x 0.5 m =

Hayvancılıkta maliyetin önemli bir kısmını yem 2 m2) hasat alanından alınmıştır. Ekim işlemi 11 Mart
girdilerinin oluşturduğu bilinmektedir. Yem maliyetle-2002’de ve hasat işlemi Haziran ayının son haftasında
rini düşürmek için kaliteli ve yüksek verimli yem yapılmıştır.
bitkilerine ihtiyaç vardır. Bu amaçla, Tamkoç ve Avcı
Bu araştırmada bitki boyu, bakla sayısı, baklada

tarafından Orta Anadolu doğal vejetasyonunda bulu-tohum sayısı, biyolojik verim, tohum verimi ve bin
nan, adi fiğ (Vicia sativa L.) genotipleri toplanmıştır. tohum ağırlığına ait veriler üzerinde durulmuştur.
Bu genotipler teksel seleksiyon ıslah metodu ile seçi-Verilerin alınmasında Ekiz ve Özkaynak 1984;
lerek bazı hatların Türk tarımına kazandırılması amaç-Anonymous 1995; Anonymous 2001’den faydalanıllanmıştır.
mıştır.

MATERYAL VE METOD Alınan verilerin varyans analizi yapılmış ve ista-
Araştırmada materyal olarak 12 fiğ genotipi kul-tistiki bakımdan önemli olan verilere aynı önemlilik
lanılmıştır. Bu genotiplerden 9 tanesi Tamkoç ve Avcı
derecesinde LSD testi uygulanmıştır.

Bu araştırma S.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP)
tarafından desteklenmiştir



A. Tamkoç ve M.A. Avcı
/ S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 118-121
ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA

Bu araştırmada üzerinde durulan özellikler, elde
edilen bulguların ortalama değerleri ve LSD grupları
Çizelge 1’de verilmiştir.

Bitki Boyu

Genotiplerde en düşük bitki boyu 22.5 cm ile F214’
de ve en yüksek bitki boyu 36.3 cm ile F-19’da
ölçülmüştür. Ancak, F-19 ile F-10, F-1, F-30, F-4, F212,
F-116 ve F-6 arasındaki farklılıklar istatistiki
bakımdan p < 0.01 düzeyinde önemsiz olmuştur (Çizelge
1). Şahit olarak kullanılan Ürem-79, Emir ve
Kara Elçi fiğ çeşitlerinin bitki boyları en kısa son 4

genotip içerisinde yer almıştır. Bazı araştırıcılar üzerinde
çalıştıkları fiğ genotiplerinin boylarını; Kiffman
(1952) 30-80 cm, Kerestecioğlu (1953) 50-60 cm,
Avcıoğlu ve Soya (1977) 70-150 cm, Özkaynak
(1981) 27.4-59.4 cm, Elçi ve Orak (1991) 79.17-95.87
cm, Tyurin ve Ivshin (1991) 65-98 cm, Tamkoç ve
Avcı (1997) 19.7-42.9 cm, Avcı
ve Tamkoç (2001a)
18.8-35.1 cm arasında değiştiğini belirtmektedirler.
Bu araştırmanın sonuçları ile yukarıdaki bazı literatürler
uyum içerisinde iken, bazıları ile farklılık göstermektedir.
Bu farklılığının nedenleri genotipik yapıdan
veya yetiştirildiği çevreden kaynaklanmış olabilir.

Çizelge 1. Adi Fiğ Genotiplerinde Bitki Boyu (cm), Bakla Sayısı (adet/bitki), Baklada Tohum Sayısı (adet/ bakla),
Biyolojik Verim (kg/da), Tohum Verimi (kg/da) ve Bin Tohum Ağırlığı
(g) ve LSD Grupları

Baklada Biyolojik Tohum Bin Tohum
Genotipler Bitki Boyu Bakla Sayısı
Tohum Verim Verimi Ağırlığı

Sayısı
Ürem - 79 24.5 cd 4.6 cd 5.0 143.8 38.4 58.8 abcd
F-10 30.8 abc 6.4 ab 4.9 175.0 53.1 57.5 abcd
F- 1 34.3 ab 5.3 bcd 4.5 156.3 53.6 53.5 cd
F-214 22.5 d 5.9 bcd 4.7 187.5 39.5 61.0 abc
F-30 32.3 ab 7.9 a 4.7 175.0 51.8 50.5 d
F-4 31.3 abc 5.7 bcd 4.6 200.0 65.7 54.8 bcd
F-19 36.3 a 6.2 bc 5.1 206.3 70.9 65.8 a
F-212 29.3 abcd 6.6 ab 4.9 212.5 59.9 58.0 abcd
Emir 28.3 bcd 6.0 bcd 4.9 200.0 62.7 61.0 abc
F-116 30.8 abc 6.3 abc 4.4 187.5 67.5 54.8 bcd
F-6 33.0 ab 4.7 cd 4.4 200.0 59.1 63.0 ab
Kara Elçi 27.0 bcd 4.5 d 4.5 212.5 49.0 50.3 d

Ortalama 30.0 5.8 4.7 188.0 55.9 57.4
LSD (p<0.01) 7.48 1.65 ÖD ÖD ÖD 8.88


ÖD : Önemli değil

Bakla Sayısı

Bitki başına düşen bakla sayısı 4.5 (Kara Elçi) –

7.9 (F-30) arasında değişmektedir (Çizelge 1). Bakla
bağlama açısından genotipler arasındaki farklılık istatistiki
olarak önemli olmuştur (p<0.01). En fazla bakla
bağlayan fiğ hattı F-30 olup, bu hat ile F-212, F-10 ve
F-116 numaralı hatlar arasındaki farklılıklar istatistiki
açıdan önemsiz olmuştur. En az bakla bağlayan
genotip ise Kara Elçi fiğ çeşidi olmuştur. Adi fiğde
bakla sayısını (adet/bitki); Özkaynak (1981) 5.8-23.0,
Soya (1987) 16.58-18.33 , Elçi ve Orak (1991) 18.4933.43,
Tosun ve ark. (1991) 5.8-33.7, Orak (1992)
3.67-7.30 ve Tekeli ve ark.(1994) 5.59-6.32 olarak
bulmuşlardır. Yukarıdaki araştırma sonuçları ile yapılan
çalışma bulguları arasında bazıları ile benzerlik
bulunurken bazıları ile de farklılıklar bulunmaktadır.
Bu farklılığın sebebi çalışmalarda kullanılan
genotiplerin farklı olmasından kaynaklanabileceği gibi
çevre koşullarından da kaynaklanabilir.
Bakladaki Tohum Sayısı

En fazla bakladaki tohum sayısı F-19’da (5.1 adet)
ve en az tohum sayısı
F-6 ve F-116 hatlarında

(4.4 adet) gözlenmiştir (Çizelge 1). Ancak bakladaki
tohum sayısı bakımından fiğ genotipleri arasında önemli
bir farklılık tespit edilememiştir. Bunun nedeni
kullanılan genotiplerin kalıtım bakımından birbirine
çok yakın olmaları **** genotipik farklılığı ortaya
çıkaracak çevre koşullarının oluşmaması olarak açıklanabilir.
Adi fiğde baklada tohum sayısını (adet/
bakla); Özkaynak (1981) 3.22-5.21, Soya (1987)
6.03-6.28, Elçi ve Orak (1991) 4.80-7.16, Tosun ve
ark. (1991) 3.4-6.2 , Orak (1993) 5.17-7.01 ve Tekeli
ve ark. (1994) 4.41- 4.54 olarak bulmuşlardır. Yukarıdaki
araştırma sonuçları ile yapılan çalışma bulguları
uyum içindedir.

Biyolojik Verim

Fiğ genotiplerinin biyolojik verimleri arasında
istatiski bakımdan bir fark bulunmamıştır (Çizelge 1).
Fiğ genotiplerinin biyolojik verimleri 143.8 kg/da(Ürem-79) - 212.5 kg/da (F-212 ve Kara Elçi) arasında
değişiklik göstermiş. Genotipler arasındaki farklılığın
önemli olmayışının nedeni olarak vejetasyon döneminde
düşen yağışın büyük ölçüde düzenli olması
gösterilebilir. Diğer bir ifadeyle araştırmalarda kullanılan
genotiplerin başta yağış olmak üzere diğer çevre
koşullarına reaksiyonlarının genelde benzer olması ile
açıklanabilir. Benzer konularda araştırma yapan
Fırıncıoğlu ve ark. (1996) Ankara şartlarında fiğlerde
biyolojik verimi 195.0-233.0 kg/da, Tamkoç ve Avcı
(1997) ICARDA’dan sağlanan fiğlerde Konya şartla




A. Tamkoç ve M.A. Avcı
/ S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 118-121
rında 36.1-190.5 kg/da olduğunu belirtmektedirler.
Araştırıcıların bulgularıyla bu çalışma arasında büyük
oranda benzerlikler bulunmaktadır.

Tohum Verimi

Fiğ genotiplerinin en düşük tohum verimi Ürem79
(38.4 kg/da), en yüksek tohum verimi ise F-19’dan

(70.9 kg/da) alınmıştır (Çizelge 1). Denemede kullanılan
genotipler arasında tohum verimi bakımından
istatistiki açıdan önemli bir farklılık tespit edilmemiştir.
Genotipler arasındaki farklılığın önemli çıkmamasının
nedenlerinden birisi vejetasyon döneminde düşen
yağışın büyük ölçüde düzenli olmasıdır. Diğer bir
ifadeyle araştırmalarda kullanılan genotiplerin başta
yağış olmak üzere diğer çevre koşullarına reaksiyonlarının
genelde benzer olması ile açıklanabilir. Fiğin
tohum verimi ile ilgili araştırmalar yapan; Tekeli ve
ark. (1994) 51.15 – 75.10 kg/da, Fırıncıoğlu ve ark.
(1996) 67 - 95 kg/da, Tamkoç ve Avcı (1997) 1.4 –
43.4 kg/da, Avcı ve Tamkoç (2001b) 27.8 – 60.2
kg/da verim elde etmişlerdir. Araştırmacıların verimleri
ile bu araştırmadan elde edilen verimler benzerlik
göstermektedirler. Araştırmacılardan Soya (1987)
129.4 – 184.1 kg/da, Elçi ve Orak (1991) 125.43 –
189.67 kg/da, Tosun ve ark. (1991) 39 -234 kg/da,
Şılbır ve ark. (1994) 63-249 kg/da, Açıkgöz ve ark.
(1996) 79.3 – 231.9 kg/da, Siddique ve Loss (1996) 22
- 230 kg/da, Gökkuş
ve ark. (1996) 78.9 – 122.9 kg/da
verim almışlardır. Bu verimler genelde bu araştırmanın
bulgularından yüksek değerler göstermektedir. Bu
farklılığının nedenleri genotipik yapıdan veya yetiştirildiği
çevreden kaynaklanmış olabilir.
Bin Tohum Ağırlığı

Fiğ genotipleri arasındaki farklılık istatistiki olarak
önemli (p<0.01) olup, bin tohum ağırlığı 50.3 –

65.8 g arasında değişmektedir (Çizelge 1). En fazla
bin tohum ağırlığı F-19’da olmasına rağmen F-6,
Emir, F-214, Ürem-79, F-212 ve F-10 arasındaki farklılık
istatistiki bakımdan önemsiz olmuştur. En düşük
bin tohum ağırlığı Kara Elçi (50.3 g) çeşidinden elde
edilmiştir. Ortalamalar arasındaki farklılığın nedeni
genotipik yapıdan kaynaklanabilir.
Avcı ve Tamkoç (2001a) bin tohum ağırlığını

39.5 -89.3 g, Elçi ve Orak (1991) 46.35 – 51.58 g,
Sabancı
(1996) 25.4 – 87.2 g olarak belirlemişlerdir.
Bin tohum ağırlığı bazı araştırıcıların sonuçları ile
uyumlu olmakla beraber, bazılarından farklıdır. Bunun
nedeni yetiştirildiği çevre ve genotipik farklılıklardan
kaynaklanmaktadır.
SONUÇ

Araştırmada üzerinde durulan özelliklerden bitki
boyu, bakla sayısı ve bin tohum ağırlığı bakımından
genotipler arasındaki farklılıklar istatistiki bakımdan
p<0.01 düzeyinde önemli olmuştur. Buna karşılık
baklada tohum sayısı, biyolojik verim ve tohum verimi
yönünden genotipler arasında önemli farklılıklar
tespit edilememiştir. Araştırmanın yapıldığı vejetasyon
döneminde yağışların düzenli ve kısmen yeterli

olması, genotiplerin bazı özellikleri açısından farklılıkların
ortaya çıkmasını sınırlandırmış olabilir. Tescilli
çeşitlerden daha yüksek tohum verimi veren F-19,
F-116 ve F-4 hatları üzerinde durulmalıdır.

KAYNAKLAR

Açıkgöz, E., 1991. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi
Basımevi, Bursa.

Açıkgöz, E., Çakmakçı, S., Turgut, İ., Bulur, V.,
Uzun, A. ve Aydoğdu, L., 1996. Adi Fiğ (Vicia
sativa L.) Islah Çalışmaları. Türkiye 3. Çayır
Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran
1996, s: 219-223. Erzurum.

Anonymous, 1995. Gerplasm Program. Legume
International Nurseries and Trials. ICARDA,
Aleppo, Syria.

Anonymous, 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri
Teknik Talimatı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı.
Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi
Müdürlüğü. Ankara.

Avcı, M.A. ve Tamkoç, A., 2001a. Adi Fiğ (Vicia
sativa L.) Hatları Arasındaki Farklılıkların Belirlenmesi
Üzerine Bir Araştırma. S.Ü. Ziraat Fakültesi
Dergisi, 25(15): 54-65.

Avcı, M.A. ve Tamkoç, A., 2001b. Doğal Vejetasyondan
Seçilen Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Hatlarında
Dane Verimi ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi.
S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(15): 145-158.

Avcıoğlu, R. ve Soya, H., 1977. Adi Fiğ. Ege Üniversitesi,
Ziraat Fakültesi, Zootekni Derneği, Y. No:

5. Bilgehan Matbaası, Bornova, İzmir.
Elçi, Ş. ve Açıkgöz, E., 1993. Baklagil (Leguminosae)
ve Buğdaygil (Gramineae) Yem Bitkileri Tanıtma
Klavuzu. TİGEM. Afşaroğlu Matbaası. Ankara.
Elçi, Ş. ve Orak, A., 1991. Tekirdağ Koşullarına Adapte
Olabilecek Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Hatlarının
Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma. Ege Ü.
Ziraat Fak. Türkiye 2. Çayır -Mer’a ve Yem Bitkileri
Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s: 540-551.
İzmir.
Ekiz, H. ve Özkaynak, İ., 1984. Türkiye’de Yetiştirilen
Bazı Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd) Çeşitlerinin
Önemli Morfolojik, Biyolojik ve Tarımsal
Karakterleri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv.
Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın No: T.B.5 Ankara.
Fırıncıoğlu, H.K., Uncuer, D., Ünal, S. ve Aydın, F.,
1996. Bazı Fiğ (Vicia sp.) ve Mürdümük
(Lathyrus sp.) Türlerinin Tarımsal Özellikleri Üzerine
Bir Araştırma. Türkiye 3. Çayır Mer’a ve
Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s:
17-19. Erzurum.
Gökkuş, A., Bakoğlu, A., ve Koç, A., 1996. Bazı Adi
Fiğ (Vicia sativa L.) Hat ve Çeşitlerinin Erzurum
Sulu Şartlarına Adaptasyonu Üzerinde Bir Çalışma.
Türkiye 3. Çayır Mer’a ve Yem Bitkileri
Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s: 674-678. Erzurum.




A. Tamkoç ve M.A. Avcı
/ S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) 118-121
Kerestecioğlu, Ş.R., 1953. Özel Tarla Ziraatı. Çelik
Cilt Matbaası. İstanbul.

Kiffman, R., 1952. Morphologie und Systematik den
Landwirt Schaftlich Bedeutsaman Wicken (Vicia)
und Linsen (Lens) Arten. Z.F. Ackerund
Pflanzenbau. 94: 449-453.

Orak, A. (1992). Tekirdağ Koşullarında Yazlık Olarak
Yetiştirilen Adi Fiğin (Vicia sativa L.) Bazı Önemli
Tarımsal Karakterleri ile İkili İlişkileri Üzerine
Bir Araştırma. Doğa Turkish Journal of
Agriculture and Forestry 16 : 72-83, TÜBİTAK.

Orak, A. (1993). Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Hatlarının
Önemli Bazı
Fenolojik ve Morfolojik ÖzellikleriÜzerine Bir Araştırma. T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi
Dergisi 2: 255-262, Tekirdağ.

Özkaynak, İ., 1981. Türkiye’de Yetiştirilen Adi Fiğ
(Vicia sativa L.) Yerel Çeşitlerinden Seleksiyon
ile Islah Edilen Formların Önemli Bazı Karakterleri
Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat
Fak. Y. No: 758. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler:
446. Ankara.

Sabancı, C.O., 1996. Değişik Yörelerden Toplanan
Fiğlerin (Vicia sativa L.) Bazı Karakterler Yönünden
Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma.
Türkiye 3. Çayır Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi,
17-19 Haziran 1996, s: 253-259. Erzurum.

Siddique, K.H., ve Loss, S.P., 1996. Growth and Seed
Yield of Vethes (Vicia spp.) in South Western
Australia. Australia Journal of Experimental
Agriculture, 36: 87-93.

Soya, H., 1987. Ege Bölgesi Kıyı Kesimi Yerel Adi
Fiğ (Vicia sativa L.) Çeşitlerinde Sıra Arası Mesafesi
ve Tohumluk Miktarının Verim ve Verim
Karakterlerine Etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi,
Cilt:24, No:2, Bornova, İzmir.

Şılbır, Y., Polat, T., Sağlamtimur, T. ve Tansı, V.,
1994. Harran Ovası
Şartlarında Fiğ (Vicia sativa
L.) Çeşitlerinde Tohum Verimi ve Karakterler
Arası
İlişkilerin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma.
Ege Üniv. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Kongresi,
Cilt:III, s:6-10, Bornova, İzmir.

Tamkoç, A. ve Avcı, M.A., 1997. Yabancı Kökenli
Fiğ Hatlarının (Vicia sativa L.) Adaptasyonu ve
Bazı Tarımsal Özellikler Arası
İlişkiler. Türkiye

II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997.
Ondokuz Mayıs Üniv., Samsun.
Tamkoç, A., 1999. Fiğ Tarımı. Konya Ticaret Borsası
Dergisi. Sayı:5, Yıl:2, Konya.
Tekeli, S., Orak, A. ve Tuna, M., 1994. Ekim Zamanlarının
Adi Fiğ (Vicia sativa L.) Verim ve VerimKomponentlerine Etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak.
Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt:III, s:11-16, Bornova,
İzmir.

Tosun, F., 1974. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri
Kültürü. Atatürk Üniv. Yayın No:242, Ziraat Fak.
Yayın No: 123. Ders Kitapları Serisi No:8, Erzurum.


Tosun, M., Altınbaş, M. ve Soya, H., 1991. Bazı Fiğ
(Vicia sp.) Türlerinde Yeşil Ot ve Dane Verimi ile
Kimi Agronomik Özellikler Arasındaki İlişkiler.
Ege Ü. Ziraat Fak. Türkiye 2. Çayır -Mer’a ve
Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s:
574-583. İzmir.

Tyurin, Y. ve Ivshin, G., 1991. Vicia sativa c.v.
Lugovskaya 85. Selektsiya Semenıvodstvo-
Moskva. No:6, 44-45. (Field Crops Abs. 1992.
045-06387).

Vavilov, N.I., 1951. The Origin, Variation, Immunity
and Breeding of Cultivated Plants. Chronica
Botanica Comp. 13: 33-76.



Derleyen : Serdar Acar
S.D.Ü / Tohumculuk
2008