Konunun ayrı bir başlık altına taşınması iyi olmuş, ilgi duyan arkadaşlar referans bilgi olarak daha kolay ulaşabilirler, teşekkür ederim.
Eyüp beyin sorularına gelince tüm detayı bir kerede vermek pek mümkün değil, ama genel bir özet yapmaya çalışayım.
Site'de epey bir detay var ama maliyet konularına pek girmemiştim. İlgilendiğiniz detayları burada veya sitenin comment'lerinde sorarsanız yanıtlamaya çalışırım.
Yer veya su kaynaklı ısı pompalarının ilk mutlak maliyetleri biraz yüksek. Bu yüzden relatif maliyet hesabı yapmak daha doğru sonuç verir. Yani, bir yatırım yapacaksınız ve ne kadar sürede yaptığınız yatırımı geri alacaksınız? Bizim hesabımız 4.5-5 yıl civarında (en az 4.5 yıl, en çok 5 yıl), bu sürenin sonunda ise tamamen karda olmayı hesapladık. Maliyet de projeye göre değişken.
Isı pompası cihazının fiyatı marka ve güce göre değişiyor. Bizimki Water Furnace markalı 17KW gücünde bir cihaz. Fiyatı da $5500. Ancak bu sadece bir maliyet kalemi.
Yer kaynaklı yapılacaksa iki yöntem var. Dikey ve yatay.
Dikey'in maliyeti daha yüksek zira sondaj işi pahalı. Genelde iki kuyu gerekli diyorlar. 100'er metreden 200 mt sondaj demektir bu. 1mt sondaj'ın 70YTL olduğunu düşünürsek sadece sondaj maliyeti 14000YTL eder ki bu epey yüksek.
Müsait yeriniz varsa yatay yöntem çok daha ucuz. Ben 2000YTL civarına tüm harfiyatı yaptırabilmiştim. Kullanılacak boru çapı ve uzunluğu tamemen mühendislik hesabına dayanıyor. Bizim projedeki boru çapı 5cm, uzunluğu ise 1100mt. Cihazın yazın klima gibi de çalışma özelliğinden yararlanmak istiyorsanız cihazdan eve ayrıca klima boruları çekmek ve özel bir pompa yerleştirmek ve tabii evin içine dilediğiniz sayıda fan-coil'ler koymak gerekir.
Sistemde yer ısı değiştiricisi için güçlü bir pompa (borulardaki su miktarına göre), kalorifer sistemindeki suyu dolaştırmak için yine uygun bir pompa, enerjiden tasarruf için bir akümülasyon tankı (evin büyüklüğüne ve ısı pompasının gücüne göre - bizimki 350lt), ayrıca pek çok vana, tesmostat, basınç göstergesi, otomatik hava pürjörü, içinde röle'ler olan özel bir elektrik panosu gibi şeyler gerekli ve hepsi tek bir mühendislik hesabına dayanan projelendirmenin bir sonucu.
Böyle bir yatırımı yapmak için ilk önce kendini ne kadar zamanda ödeyeceğini hesaplamalısınız. Bizim yeni evin bulunduğu yerde doğalgaz yok. LPG veya motorin yakmak gerekiyor. Bunun için de toplam 160m2 bir alanıın ısı kaybını KW cinsinden hesaplamak gerekiyor. Bu biraz zahmetli. Bunu bir ısı sistemi mühendisine hesaplatabilirsiniz. Onun da hesabı çok mükemmel olmayacaktır çünkü evin ısı izolasyonunu dikkate alırken varsayımlar yapacaktır.
Ben basit bir bakkal hesabıyla sağlama yapmıştım. Tesadüf, şu anda da Tepeköy'de yaptığımızla aynı metrekarede müstakil bir evde oturuyoruz. Evde sadece çatıda izolasyon var. Bu evde doğalgaz ve kombi kullanıyoruz. Kışın gelen doğalgaz faturalarında sarfiyat ve bunun KW karşılığı yazılı oluyor. Buna göre Aralık-Mart aylarında ayda ortalama 350YTL'lik doğalgaz yakıyorum. Bunun LPG karşılığı yaklaşık 750YTL oluyor. Yeni evin izolasyon değeri mevcuda göre çok daha iyi. Temelden çatıya kadar izole edilmemiş iğne deliği kadar yer yok. Camlar da normal ısı cam yerine Ultra-S standardında. Yani teorik olarak en az %50 daha az ısı kaybına sahip. Bu da ihtiyaç duyulan KW hesabına yansıyor. Ona rağmen ısı izolasyonundaki farkı emniyet olarak yok sayarak amortisman hesabı yaptığımda bu yatırımın 4.5 yılda kendini ödeyeceği sonucuna vardım.
Sistemin yazın klima olarak çalışması da bir bonus oldu. Sistemi denemeler dışında henüz devreye almadık. 1-2 hafta sonra devreye alacağız ve bahara kadar sürekli çalışacak, o zaman hem ısıyı hem de sistemin kullandığı enerjiyi daha iyi ölçme şansımız olacak.
Öte yandan evin izolasyonunu ölçme şansım oldu. Salondaki şömineyi yaktığımızda evin içindeki ısıyı 2.5 saatte 6 dereceden 15 dereceye çıkardığını birden fazla kez test ettik. Kaldı ki, evin içinde henüz iç kapılar yok ve üst katta çatı boşluğuna açılan yarım kapı büyüklüğünde iki delik var (buralara arkası izolasyonlu dolap kapakları gelecek). 2.5 saatte normal bir yakışla şöminenin evin içinde 9 derecelik bir artışa sebep olması izolasyonun oldukça başarılı olduğunu gösteriyor (şu anda oturduğumuz evde şömine saatlerce yansa bile en fazla 3 derece artış gördük).
Güneş enerjisi sistemini ev ısıtmasında bir destek olarak düşünmedik, sadece kullanma suyu ısıtması için tasarladık. Çatıda üç adet kollektör mevcut. Bir pompa ve termostat yardımıyla aşağıdaki 350lt'lik kullanma suyu kazanındaki suyu ısıtıyor. Isı pompası kışın kullanma suyu ısıtmasını takviye ediyor zira güneş enerjisi aralık-mart aylarında kullanma suyunu en fazla 30 dereceye kadar ısıtabiliyor. Kalanını ise ısı pompasının akümülasyon tankından kullanma suyu tankının ikinci serpantinine yapılan bir bağlantı ile ısı pompası hallediyor (esasında 12KW'lık bir cihaz fazlasıyla yetecekken biraz da bu yüzden cihazın gücü büyük tutuldu).
Nisan-Mayıs ayından itibaren ısı pompası yaz konumuna geçeceğinden kullanma suyu ısıtması tamamen güneş enerjisine kalıyor. Bunu da test etme şansımız oldu. Güneşli havalarda 350lt suyun 85 dereceyi geçtiğini gördük.
Bu şekilde genel bir özet yapmış oldum. Detaylı sorularınız olursa yanıtlamaya çalışırım.