[tabiat]

Birde bu bilgiler var. Üzgünüm kaynak gösteremiyorum. Çünkü çok önceleri kadettiğim eğitim notlarından alıntı yaptım.

[Polyphylla spp., Melolontha spp.,Anoxia spp. (Col.:Scarabaeidae)]
Tanımı, yaşayışı ve zarar şekilleri
Yurdumuzda Haziranböceği, Manas, Kadılokması ismi verilen Polyphylla turkmenoglui Petr. ve P.fullo L.; Mayısböceği ismi verilen Melolontha melolontha (L.) ve M.albida Friv. ile Çizgili haziranböceği ismi verilen Anoxia orientalis Kryn., çeşitli meyve fidanları ve ağaçlarının köklerinde zarar yapmaktadır. Bu böcekler büyük yapılı olup, renk ve şekil bakımından birbirinden oldukça farklıdır. Erginlerde vücut dışbükey ve sağlam bir yapıdadır. En tipik özellikleri, antenlerinin uç kısımlarının yelpaze şeklinde olmasıdır. Yelpaze şeklindeki anten, erkeklerde daha bariz şekilde büyüktür. Larvaları tombul ve daima C harfi şeklinde kıvrık olup, ağız parçaları ısırıcı çiğneyicidir .Larva dönemlerini toprakta geçirirler. Haziranböceği erginleri, haziran-temmuz aylarında güneş battıktan sonra, Mayısböceği erginleri ise mayıs-haziran aylarında uçarlar.
Haziranböceği dişileri, çiftleştikten sonra yumurtalarını, toprağın 1-20 cm derinliğinde bir yuva içerisine bırakırlar. Haziran-temmuz aylarında yumurtadan çıkan larvalar, toprağın daha derin kısımlarına inerler. Eylül-ekim aylarında ikinci dönem larva haline geçerek, bitkilerin ince kökleri ile beslenirler. Daha sonra toprağın 50-90 cm derinliğine iner ve burada kışı geçirirler. Haziran başında üçüncü dönem larva haline geçer ve ertesi yılın mayıs ayına kadar bu dönemde kalırlar. Mayıs ayında bir yuva içinde pupa olur ve haziran-temmuz aylarında erginler çıkar. Bu zararlılar genel olarak iki yılda bir döl verirler.
Bu zararlılar polifag olup; elma, armut, ayva, şeftali, erik ve kiraz gibi kültür bitkieri ile paulownia köklerini tercih ederler. Yumuşak çekirdekli meyve fidanlarında ve hümüslü kumsal topraklarda, daha fazla zarar yaparlar. Bu türlerin erginleri bitkilerin toprak üstü kısımlarını, larvaları ise köklerini yiyerek zararlı olmaktadır. Ancak esas zararı, fidanların ve ağaçların köklerini yemek suretiyle, larvalar yapar. Bu zararlılar, özellikle fidanlıklar için çok önemlidir.
Doğal Düşmanları
Bu zararlıların bilinen en önemli doğal düşmanları, hem larvaları, hem de alacakaranlıkta uçan erginleri yiyen çeşitli kuş türleridir.
Mücadelesi
a) Kültürel önlemler
Bu zararlılarla mücadelede kültürel önlemler çok önemlidir. Fidanlıklarda ve plantasyonlarda alınması gereken kültürel önlemler aşağıda verilmiştir:
Fidanlıklarda alınması gereken önlemler :
- Ergin böcekler, yumurta bırakmak için otlu yerleri tercih ettiklerinden, haziran-temmuz aylarında ot temizliğine özen gösterilmelidir.
- Temmuz-ağustos aylarında toprak işlemesi yapılarak, yeni bırakılan yumurtaların güneş ışınlarına maruz kalarak ölmesi sağlanmalıdır.
- Fidanların sulama, gübreleme, vs. gibi bakım işlemleri zamanında ve tam olarak yapılmak suretiyle, sağlıklı olmaları sağlanmalıdır.

- Bu zararlılarla bulaşık fidanlıklarda, kullanılacak çiftlik gübresi önce ilaçlanıp, iyice karıştırıldıktan sonra, açıkta bekletilmeden toprağa karıştırılmalıdır.
- Fidanlar sökülürken ve söküm tamamlandıktan sonra, parseller derin sürülmeli ve görülen larvalar toplanıp imha edilmelidir.
Plantasyonlarda alınacak önlemler:
- Yumurta bırakmak için, hububat ekili ve yabancı otlu olan yerleri tercih ettikleri için bahçeye, ara tarım şeklinde hububat ekilmemeli, özellikle haziran ve temmuz aylarında ot temizliğine özen gösterilmelidir.
- Bahçe sonbaharda, 20-30 cm derinliğinde sürülerek, larvaların açığa çıkması ve kuşlar tarafından yenilmesi sağlanmalıdır. Mayıs ayında 15-20 cm derinliğinde sürülerek, toprakta bulunan pupalar tahrip edilmelidir. Temmuz-ağustos aylarında yapılacak toprak işleme ile de yumurtaların güneş ışığına maruz kalarak ölmesi sağlanmalıdır.

b) Mekanik mücadele
Gerek fidanlıklar ve gerekse plantasyonlarda böceklerin uçuş saatlerinde(saat 20.00-22.00), erginler toplanarak öldürülmelidir.
c) Kimyasal mücadele
Bu zararlılara karşı, bütün ağaçlarda değil, sadece larvaların bulun-duğu fidan ve ağaçlarda kimyasal mücadele yapılmalıdır. Zarar belirtisi gösteren ağaçlarda ise, sadece taç izdüşüm alanları ilaçlanmalıdır. Fidanlar için izdüşümü alanı 1 metrekare olarak kabul edilir.
İlkbaharda, 0-20 cm toprak derinliğindeki toprak sıcaklığı 9-10°C ye ulaşıp, larvalar faaliyete başladığı zaman (genellikle mart ayından itibaren ) ikinci ve üçüncü dönem larvalara karşı bir ilaçlama yapılır. Sonbaharda ise, yörelere göre değişmekle birlikte, ilk yağmurlardan sonra, larvalar toprak yüzeyine yakın ve özellikle çoğu ikinci dönem başlangıcında olduğu zaman (genellikle eylül ayında) bir ilaçlama yapılabilir. Ancak önemli olan ilkbaharda yapılacak ilaçlamadır.