agaclar.net - View Single Post

Penelophe · 25-10-2007, 17:32

Önemli Türleri

Doğu Çınarı, Kavlağan (Platanus Orientalis L.)

Çok kalın ve kısa gövde üzerinden yukarı ve yanlara doğru kalın dallar salan, geniş tepeli, ulu ağaçlardır. Yaşlı gövdelerde kabuk, küçük pullar halinde derin çatlaklı olup, gövde üzerinde uzun süre dökülmeden kalabilir. 3-5(7) loplu yapraklar derin parçalıdır. Loplar arasındaki oyuntular (sinuslar) dar açılıdır, ayanın ortalarına kadar, hatta yaprak sapına yakın gelecek biçimde içeri girmiştir. Loplar dar uzundur, kaba dişli veya tam kenarlıdır. Yaprak ayası 11-18 x 12-24 cm boyutlarındadır. Yaprak sapları 2,5-7 cm uzunluğundadır. Meyvelerden 3-6(-7) tanesi uzun bir sap (13-19 cm) üzerinde bir arada asılı kalırlar.

Vatanı, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'dır. Yurdumuzda İç Anadolu ve kısmen Kuzeydoğu Anadolu hariç, deniz seviyesinden 1100 metre yüksekliklere kadar çok yaygındır, dere boylarında, nehir kenarlarında, nehir deltasında, sızıntılı ve çakıllı yamaçlar üzerinde bulunur. Tohumlarının çimlenme yüzdesi yüksektir. Rutubetli mineral topraklarda kolaylıkla çimlenebilir. Şehir ve kasabalarda yol ve caddelerin kenarlarına dikilmektedir.

Ülkemizde yapraklı ağaçlar arasında en büyük çapa ulaşmış, ağaç türlerinden birisidir. Bursa'da göğüs çevresi 16 metre olan Çınarlar mevcuttur. Tarihi olaylara adı geçmiş, ulu Çınarlardan söz edilir. Örneğin 1096 yılında Haçlı kumandanlarından Godenferoy de Bouillon'un, Büyükdere Çayırında, gölgesi altında karargah kurduğu tarihi Boğaziçi Çınarı (Platane de Godenferoy de Bouillon) bunlardan birisidir. Altı gövdenin birleşmesinden oluşan bu Çınarın çevresinin 32 metre, boyunun ise 60 metre olduğu söylenir. Daha sonraları kovuk gövdesinde bir çay ocağı işletilmekte iken, ocakta çıkan yangın sonucu kül olmuştur.

Bugün İstanbul'da sayısız anıtsal nitelikte Çınar ağaçları varsa da, bunlardan en ilginç olanı Bilezikçi Çiftliğindeki Uyuyan Çınar veya Ahtapot Çınar diye isimlendirilen Çınardır.Kalın ve kısa gövdesi üzerinde yanlara doğru açılmış 5-6 adet kalın dalları bulunur, yaşlı dallar gövde kadar kalındır ve yere paralel uzanırlar. Görülmeye değer, muhteşem bir
anıt ağaçtır.

Finike'nin Kumluca yöresinde yaprağını dökmeyen, kışın da yeşil kalan iki adet doğu çınarından (cv. Sempevirens) söz edilmektedir. Bu ilginç yeni mutantın üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Vejetatif yolla fidanlıkta yetiştirilmeli, sayıları çoğaltılarak güneyin kışları mutedil geçen kasaba ve kentlerinde, kentiçi ağaçlandırmada kullanılmalıdır.

Doğu Çınarının Digitata ve İnsularis (P. Cyprius) -Kıbrıs Çınarı) adlarında iki kültivarı daha vardır. Bunlardan Digitata'da yapraklar 3-5 loplu, derin parçalıdır ve loplar hemen hemen tam kenarlıdır. İnsularis ise küçük bir ağaçtır, yapraklarda küçülmüştür, ayanın dip tarafı kama biçiminde daralmıştır, derin parçalanmıştır, loplar daralmıştır.

Devam edecek..

25-10-2007, 17:32	#2
Penelophe Ağaç Dostu Giriş Tarihi: 30-04-2007 Şehir: İzmir Mesajlar: 5,468	Doğu Çınarı, Kavlağan (Platanus Orientalis L.) Önemli Türleri Doğu Çınarı, Kavlağan (Platanus Orientalis L.) Çok kalın ve kısa gövde üzerinden yukarı ve yanlara doğru kalın dallar salan, geniş tepeli, ulu ağaçlardır. Yaşlı gövdelerde kabuk, küçük pullar halinde derin çatlaklı olup, gövde üzerinde uzun süre dökülmeden kalabilir. 3-5(7) loplu yapraklar derin parçalıdır. Loplar arasındaki oyuntular (sinuslar) dar açılıdır, ayanın ortalarına kadar, hatta yaprak sapına yakın gelecek biçimde içeri girmiştir. Loplar dar uzundur, kaba dişli veya tam kenarlıdır. Yaprak ayası 11-18 x 12-24 cm boyutlarındadır. Yaprak sapları 2,5-7 cm uzunluğundadır. Meyvelerden 3-6(-7) tanesi uzun bir sap (13-19 cm) üzerinde bir arada asılı kalırlar. Vatanı, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'dır. Yurdumuzda İç Anadolu ve kısmen Kuzeydoğu Anadolu hariç, deniz seviyesinden 1100 metre yüksekliklere kadar çok yaygındır, dere boylarında, nehir kenarlarında, nehir deltasında, sızıntılı ve çakıllı yamaçlar üzerinde bulunur. Tohumlarının çimlenme yüzdesi yüksektir. Rutubetli mineral topraklarda kolaylıkla çimlenebilir. Şehir ve kasabalarda yol ve caddelerin kenarlarına dikilmektedir. Ülkemizde yapraklı ağaçlar arasında en büyük çapa ulaşmış, ağaç türlerinden birisidir. Bursa'da göğüs çevresi 16 metre olan Çınarlar mevcuttur. Tarihi olaylara adı geçmiş, ulu Çınarlardan söz edilir. Örneğin 1096 yılında Haçlı kumandanlarından Godenferoy de Bouillon'un, Büyükdere Çayırında, gölgesi altında karargah kurduğu tarihi Boğaziçi Çınarı (Platane de Godenferoy de Bouillon) bunlardan birisidir. Altı gövdenin birleşmesinden oluşan bu Çınarın çevresinin 32 metre, boyunun ise 60 metre olduğu söylenir. Daha sonraları kovuk gövdesinde bir çay ocağı işletilmekte iken, ocakta çıkan yangın sonucu kül olmuştur. Bugün İstanbul'da sayısız anıtsal nitelikte Çınar ağaçları varsa da, bunlardan en ilginç olanı Bilezikçi Çiftliğindeki Uyuyan Çınar veya Ahtapot Çınar diye isimlendirilen Çınardır.Kalın ve kısa gövdesi üzerinde yanlara doğru açılmış 5-6 adet kalın dalları bulunur, yaşlı dallar gövde kadar kalındır ve yere paralel uzanırlar. Görülmeye değer, muhteşem bir anıt ağaçtır. Finike'nin Kumluca yöresinde yaprağını dökmeyen, kışın da yeşil kalan iki adet doğu çınarından (cv. Sempevirens) söz edilmektedir. Bu ilginç yeni mutantın üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Vejetatif yolla fidanlıkta yetiştirilmeli, sayıları çoğaltılarak güneyin kışları mutedil geçen kasaba ve kentlerinde, kentiçi ağaçlandırmada kullanılmalıdır. Doğu Çınarının Digitata ve İnsularis (P. Cyprius) -Kıbrıs Çınarı) adlarında iki kültivarı daha vardır. Bunlardan Digitata'da yapraklar 3-5 loplu, derin parçalıdır ve loplar hemen hemen tam kenarlıdır. İnsularis ise küçük bir ağaçtır, yapraklarda küçülmüştür, ayanın dip tarafı kama biçiminde daralmıştır, derin parçalanmıştır, loplar daralmıştır. Devam edecek..