|
Ayı Oynatıcıları
Çevresinde fazla yaklaşmaktan korkan fakat bir türlü de bırakıp gidemeyen bir çocuk sürüsüyle gelir ayı oynatıcı. Zalimce tam burnundan zincirle bağlanmış zavallı ayı iki yana sallana salana hantal bir yürüyüşle sürüklenirken ne kadar içler acısıdır. Çocuklar, homurdanmasından pençe atmasından çekinir. Kitaplardan, masallardan bildikleri yabanî bir hayvanın bir insan elinde birden karşılarına çıkıvermesi ve onu görmeleridir asıl keyflendikleri. Bir elinde uzun bir sopa ve def, diğer eliyle de hayvancağızın burnuna kadar uzayan zincirle ayıcı yeterli ilgiyi çektiğine inandığında defini çalmaya ve ayısını oynatmaya başlar. İşin doğrusu bundan hiç kimse hoşlanmaz.
Ayıcı meşhur olan bir türkü veya şarkı söyler durur def çalarak. Defin sesiyle birlikte ayı ön ayaklarını havaya kaldırarak dikilir, burnunu iyice yukarıya kaldırır ve gelişigüzel hoplar. Ayının oynaması hepi topu budur. Zaman zaman da bilmem acıdan bilmem bir başka nedenden ama bana hep ıstırap vermiş bir sesle homurdanır. Ayıcık bu hareketleri yapar durur ve sonra ayıcı en önemli hareketi yapmasını ister. Ayıcı "Kocakarılar hamamda nasıl bayılır göster bakalım!" der ve zavallı ayıcık o koskoca gövdesiyle yerlere sırtüstü yatar ve acı acı homurdanır. Bazı ayıcılar bu haraketten başka bir de "Genç kızlar nasıl utanır göster bakalım!" diye bir şey eklerdi bu seyirliğe.
Ayıcık da elini yüzüne doğru tutar ve başını önüne eğerdi. Bu hareketler zaman zaman bazı insanların gülmesine yol açsa da kimseye fazla zevk vermez. Bu yüzden de ayıcı defle para toplamaya kalktığı zaman hiç kimse oralı olmaz. Ancak birkaç kişi o da yasak savar gibi üç beş bozukluk verir ve ilgilenmez. Ayı oynatıcı verilen paraları az bulduğu zaman mahalleliye çıkışır. Hem de hangi bahaneyle? "Hayvancığa hiç acımaz mısınız be?" der. İşte o zaman alır ağzının payını. Özellikle de kocakarılardan... "Sen acıyorsun ya!" Bu gayet anlamlı söz üzerine ayıcı homurdana homurdana üstelik çocuklara öfkelenerek zavallı ayısını sürüye sürüye uzaklaşmak mecburiyetinde kalırdı. Yıllar sonra ayı oynatma hayvanseverlerin girişimiyle yasaklandı. Ayıcı çocuk hafızasının hürmetle sakladığı kişilerden olmamıştır.
[Bu çalışma Nusret Özcan'ın "Dünde Kalanlar" isimli yayınlanmamış kitabından alınmıştır]
|