View Single Post
Eski 10-02-2019, 21:17   #186
Gardenias
Ağaç Dostu
 
Gardenias's Avatar
 
Giriş Tarihi: 10-03-2016
Şehir: Antalya
Mesajlar: 237
Alıntı:
Orijinal Mesaj Sahibi arodopman Mesajı Göster
IHLAMUR




Resim 1:



Serin, çisentili ve rüzgarlı bir Pazar gününü soğuk algınlığı semptomlarıyla boğuşarak evde geçirirken penceremden gökyüzündeki gri bulutları seyrediyor, yazın toplayıp kuruttuğum ıhlamurlardan yaptığım içeceğimi yudumluyorum. Her ne kadar insana ferahlık vermeyen bir günümü sürsemde bitkiden, ilaçtan, insandan yana yazmaktan yine de kendimi alamıyorum. Ihlamurum demlenirken içine attığım karanfil tanesini ağzımda çevirirken bugün hangisini yazayım diye geçirdim içimden.
Hazır kış bitmeden ıhlamurdan söz edeyim, karanfili yazında yazarım dedim.

Ihlamur pek çoğumuzun yakından tanıdığı, beklide en iyi bilinen ilaç ağaçların başında gelmektedir. Yurdumuzda geniş bir alanda yayılan ıhlamurun yirmi civarında türü bulunmasına karşın ülkemizde en sık rastlanan ve ilaç olarak kullanılan üç türü vardır. Hemen belirtmek gerekirse, ilaç ağaç olarak nitelediğimiz ıhlamurumuz çiçek, yaprak ve kabukları ilaç olarak kullanılırsa da kerestesinden kolay işlenebildiği için mobilyacılıkta, bazı müzik aletlerinin yapımında, kalem, kibrit, kağıt hamuru gibi değişik alanlarda yararlanılmaktadır. Tabii çok bol olan yapraklarının da organik gübre yapımında kullanılabileceğini hatırlatmakta büyük yarar olacağını belirtelim.

Latince; Flos Tiliae, İngilizce; Lime Flower, Almanca; Lindenblueten, Fransızca; Fleur de Tilleul diye bilinen Ihlamur çiçeği haziran, temmuz aylarında toplanıp kurutularak, kışın % 1-5 lik infüzyonu yapılarak kullanılmak üzere torbalarda veya kavanozlarda bekletilir.

Çiçeklerin olgunlaşıp ta metrelerce uzaktan o baygın kokuları alınmaya başladığında çok gecikmeden özellikle de öğle saatlerinde dikkatlice toplanıp gölgede, hafif bir hava akımında kurutulmasıyla başlar ıhlamurun serüveni. Doğa sanki yanı başımızda olası rahatsızlıklarımıza deva olsun diye o kocaman gövdesiyle bir anıt ağaç bağışlamıştır bize. Ah bir de yeteri kadar kıymetini bilebilsek diyorum.

Farmakopelerde ıhlamur çiçeğinin Avrupa’ da yaygın olan Tiliae Cordata Miller (Küçük Yapraklı Ihlamur) veya Tiliae Platyphyllos(Büyük Yapraklı Ihlamur) türlerinden elde edilebileceği kayıtlıdır. Ülkemizde Küçük Yapraklı türler az bulunmakla birlikte genellikle Büyük Yapraklı Ihlamur, Gümüşi Ihlamur ve Kafkas Ihlamuru yaygındır ve az çok birbirlerinden farklılık gösterseler de aynı amaçlarla kullanılırlar.

Birinci grup orman ağaçları sınıfına sokulan ıhlamur ağacı ormanlarda toplu halde bulunmasına karşın, park ve bahçelerde tek olarak ta yetiştirilerek gerek güzel görüntüsünden, erek çiçeklerinden gerekse gölgeliğinden yararlanılır. Kimi yerlerde 500-600 yıllık ıhlamur ağaçlarına rastlansa da genellikle 100 yaşına kadar yaşadı9kları bilinmektedir.

Toprak üstünde 15-30 metre yükselen ıhlamur ağacı kazık köklü derinlere inebilen yüzeyel olarak ta yanlara doğru dallanan sağlam bir kök sistemine sahiptir. Odunsu bir gövdeyle düzgün olarak yükselir. Yaprakları saplı, iki sıra halinde alternatif dizilişli ekseriye yürek şeklinde, kenarları muntazam dişlidir.

Çiçek sapının çıktığı yerde mızrak şeklinde yeşil bir yaprak daha vardır. Hoş kokulu, beyaz sarımsı çiçekleri uzunca saplarla bir noktada birleşmiş halde bulunurlar. Genellikle beş parçalı olup hoş, özel, kuvvetli kokulu ve hafif baharlı lezzetlidir. Meyve küre şekilli ve tek tohumludur. Meyvelere ıhlamur fındığı da denir. Meyveler küçük ve yuvarlaktır.

Ticarette başlıca iki tip ıhlamurdan söz edilir.Ihlamur alırken ve kullanırken bu ayrıma dikkat edilmesi gerekir.





Resim 2 : www.drogistenverband.atden alınmıştır





1- Çiçek ıhlamur: Yalnız ç,içek durumlarından ibarettir. İçinde ancak % 1 oranında çiçek yaprağı(brakte) bulunabilir. Birinci kalite olarak kabul edilir. Literatürde, Flos Tiliae sine brektea olarak geçmektedir.




Resim 3: www.aromed.com ‘ dan alınmıştır.



2- Yapraklı ıhlamur: Çiçek durumları, çiçek yaprağı ile birlikte toplanmıştır. İkinci kalite olarak kabul edilir ve daha ucuz fiyatla satılır. Literatürde Flos Tiliae cum brektea olarak geçmektedir.

Etki ve kullanılış şekli bölümüne geçtiğimizde bu iki tipin aralarında ki farkı, hazırlanış şekilleri ve uygulama hallerindeki ayrıntıları ayrıca gözden geçireceğiz.












Resim 4 : www.vanderpigge.nl ‘ den alınmıştır.






3- Ihlamurun ilaç olarak kullanılan bir üçüncü şekli daha vardır. Herne kadar halk arasında kullanılmasından daha çok ilaç ve kimya sanayinde yararlanılsa da burada söz etmeden geçemeyeceğiz.


Ihlamur Kabuğu(Cortex Tiliae): Değişik Tiliae türlerinden elde edilen kurutulmuş dal ve gövde kabuğudur.


BİLEŞİMİ


Çiçeklerinde, tür, yetiştiği yer ve toplanma özelliklerine bağlı olarak değişen miktarlarda tanen, müsilaj, şekerler, hesperidin, sudorifid, flavonit, glikozit, saponin ve uçucu yağlar bulunmaktadır.


Yapraklarında, tiliacin isimli bir glikozit ve müsilaj madde bulunmaktadır.

Kabukları ise müsilaj bir maddenin yanı sıra uçucu yağ içerisinde farnasol(seskuiterpenik bir alkol) bulundurmaktadır.


(Devam edecek)

Yalnız sanırım ıhlamur ağaçları bin yıl yaşıyorlar, yüz yıl değil.Galiba yazarken bir adet sıfırı eklemeyi unuttunuz.
Saygılar..

Gardenias Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön