[Ahmet Polili]

Kıbrıs Türk Biyologlar Doğayı Araştırma ve Koruma Derneği, yaptıkları tüm uyarılara rağmen Rhynchophorus ferrugineua (kırmızı palmiye böceği)'nin KKTC'ye getirildiğini kaydederek, sivil toplum örgütlerinin söylemlerine değer verilmesi gerektiğini, aksi halde felaketler yaşanacağını bildirdi.

Dernek Yönetim Kurulu adına yazılı bir açıklama yapan Başkan Niyazi Türkseven, tamamen toplum ve çevre yararına, gönüllü çalışan ve olaylara bilimsel yaklaşan Bio-Der'in uyarılarının hiç dikkate alınmayarak, göz göre göre kırmızı palmiye böceğinin ülkeye girişine neden olunduğunu belirtti.
Türkseven, soruna yol açan özel kişi, kurum ve kuruluşları, bu zararlıya karşı biyolojik ve kimyasal mücadeleye çağırdıklarını ifade ederek, aksi takdirde hurma ve palmiyelerin yok olacağına işaret etti.

Türkseven, Dernek olarak Milli Park'la ilgili de uyarılar yaptıklarını belirterek, "Umarız ki, yetkililer, Kıbrıs Türk Biyologlar Doğayı Araştırma ve Koruma Derneği'nin uyarılarını, yarın geç kalmadan dikkate alır" dedi.

Kıbrıs Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (KEMA), hurma ve palmiye ağaçlarının kurumasına neden olan kırmızı palmiye böceğinin ülkeye getirilmesinde Tarım Bakanlığı'nın sorumlu olduğunu kaydetti.
KEMA, Kıbrıs'ta bulunmayan ve ağaçların yok olmasına sebep olan kırmızı palmiye böceğinin, son yıllarda ithal edilen hurmalarla ülkeye geldiğini belirtti ve "Tarım Bakanlığı'nın hurma ağacı ithaline izin vererek, bizde bulunmayan bir böceğin ülkemize gelmesine sebep olması, önemli bir olaydır ve çok ciddi bir zarardır" dedi.

KEMA ayrıca, yetkilileri, asmalarda ölümcül zarar yapan "filoksera" riski konusunda da uyardı ve bu zararlıların ülkeye sokulmasını önlemek için konunun en kısa zamanda masaya yatırılması gerektiğini kaydetti. KEMA, filokseranın KKTC'ye getirilmesi halinde, mevcut tüm asmaların kısa bir zaman içinde yok olacağını belirtti.

KEMA Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Orhan Aydeniz, yaptığı yazılı açıklamada, zarlıların ülkeye girişini engellemek konusunda, hükümetin konuyu mutlaka masaya yatırması gerektiğini ifade etti ve hurma ve palmiye gibi gövdesi bir çok hastalık ve böceklerin barınmasına elverişli olan ağaç ithal edilmesinin sakıncalarının dikkate alınmış olması gerektiğini kaydetti.

Sadece ihracatçı ülkeden gelen belgeye bakarak, ağaçlarda herhangi bir zararlı bulunmadığına karar vermenin de yanlış bir uygulama olduğunu belirten Aydeniz, hurma ağacı ithaline izin verilirken, ilgili dairedeki bitki korumacıların görüşlerinin alınması gerektiğini söyledi.

Affedilemeyecek bir ihmal
Uyarıların yetkililer tarafından dikkate alınmadığını savunan Orhan Aydeniz, "Hele zamanında bu konuda yapılan uyarılarının dikkate alınmaması, ilgililerin sorumluluğunu daha da artırmaktadır. Zararlının yayılışının takip edilmemesi, affedilemeyecek bir ihmaldir" dedi.

Asmalarda ölümcül zararlılar konusunda uyarı
Asmalarda ölümcül zarar yapan filoksera riski konusunda da Tarım Bakanlığı'nın hata yapmakta olduğunu ileri süren Dr. Aydeniz, "Halen yapılmakta olan çok ciddi bir hata da, asmalarda ölümcül zarar yapan filoksera riskini dikkate almadan, Tarım Bakanlığı'nın, bu hastalığın bulunduğu ülkelerden üzüm ithaline izin vermesidir" diye devam etti.

Aydeniz, "Filokseranın KKTC'ye getirilmesi halinde, mevcut tüm asmalar kısa bir zaman içinde yok olacaktır" dedi.

Dünyada bitki karantinasına çok büyük önem verilir
Dıştan yeni böcek ve hastalıkların gelmemesi için, bütün dünyada bitki karantinasına çok büyük önem verildiğini belirten Orhan Aydeniz, "Bu güne dek hiçbir konuda yapılan hataların ve ihmallerin üzerine gidilmediği için, kayıp ve zararların önü alınamıyor" ifadelerini kullandı.

Kırmızı palmiye böceğinin yayılışına da değinen Aydeniz, şunları anlattı:
"İlk defa 1980 yılında Malezya'da hindistancevizi ağaçlarında görülen bu böcek, 1985 yılında Suudi Arabistan'a, buradan da ihraç edilen hurma fidanları ile Birleşik Arap Emirlikleri'ne ve 1994'te Mısır'a sıçradı. 1996 yılında Mısır'dan ihraç edilen hurma ağaçları ile İspanya'ya bulaştırıldı. 1999 da İsrail'de görüldü. Son yıllarda Mısır'dan ithal edilen hurma ve palmiye ağaçları ile de KKTC'ye getirildi ve ağaçların kurumaya başlaması ile 2007 yılında da böceğin ülkemize bulaştığı anlaşıldı. Görüldüğü gibi zararlı böcek, hurma ve palmiye ihracatı ile yayılmıştır. Bu nedenle çevremizdeki olayların dikkate alınması ve Mısır'dan ağaç ithaline izin verilmemesi gerekirdi."

Yukardaki gazete küpürleri incelendiğinde 'biz soylemiştik mantığı egemen.. Bu böceğin yayılış alanlanları saptama çalışmaları devam etmektedir.Bu konuda Girne Belediyesi ve Tarım Dairesi Bitki Koruma şubesi işbirliği halinde çalışma yapmaktadır.

Bu böcek ile mücadele yöntemlerini bilen arkadaşlarla bilgilerini paylaşarak katkı almak istiyoruz.