Toprak hazırlama kullanılacak malzemeler
Doğal organik maddeler:
torf, çeşitli
ağaçların kabukları, lif veya talaşları, yaprak çürüntüleri, şehir veya tarıma dayalı endüstri atıkları (saman, şaraphane ve mantar kompost atıkları) hayvan gübresi
Doğal inorganik maddeler:
kum, çakıl, granit parçaları, ponza,
perlit, vermikulit, volkanik tüf (siyah, beyaz, kahverengi
vb.) köpük, kaya yünü, volkanik taşlar
Ağaç Kabukları
Bütün ağaç türlerinin kabukları yararlıdır ve humus olarak kullanılabilir. Yapılan araştırmalar başta göknar olmak üzere çam, ladin, kayın, meşe, sekoya ve porsuk ağaçlarının rahatlıkla kullanılabileceğini ortaya koymuştur.
Kabuklar her şeyden önce biyolojik aktivitesi olmayan materyallerdir. Bu sebeple yavaş ayrışan maddelerdir. Ani kabuklar kimyasal olarak işlenmeye uygun değildirler. Çok az azot içeriğinden dolayı bakteri ve mantarların gelişmesi için yetersizdir.
Genelde kabukların su tutma güçleri çok yüksektir. Göknar kabukları ağırlıklarının % 165’i kadar su tutabildiği, doyma noktasında bile % 31.5 hava içeriği tespit edilmiştir.
Ağaç kabukları fermente edildikten sonra kullanıldıklarında herhangi bir hastalık **** zararlı taşıma riskleri ortadan kalkar
Talaş
Talaşın elde edildiği ağaç türü ve kullanılma süresi bitki yetiştiriciliğinde önemlidir.
Sevgican (1999), Ceviz ve sedir talaşlarının bitkiler üzerinde fitotoksik etkisi olduğunu, diğer türlerin talaşlarının bugüne kadar olumsuz etkisinin saptanmadığını ifade etmektedir.
Gül (1991) ise, Maas ve Adamson (1990) atfen Pseudotsuga menziesii ve Tsuga heterophlla talaşının topraksız ortam olarak kullanıldığını, Thuja plicata talaşının özellikle taze olduğunda toksik olabileceğine işaret etmektedir.
Ayrışmasını tamamlamış talaşın katyon değişim kapasitesi yüksektir. Fermente olmamış talaş, bitkiye zararlı bazı mantarlar taşıyabileceği endişesiyle sterilize edilmeden kullanılmaması önerilmektedir.
pH’sı 5.0-6.8 arasında değişir, ayrışmanın ilerlediği dönemlerde pH’da biraz yükselme görülür. İnce ve kaba talaş olarak her ikisi de kullanılabilir. İnce talaş nemi kaba talaştan daha iyi yaydığı için, kaba talaş ise drenaj üstünlüğü nedeniyle tercih edilir. Bu sebeple karışım halinde kullanılmasının dha iyi olacağı düşünülebilir
Yetiştirme ve köklendirme ortamlarında saf veya katkı materyali olarak kullanılan diğer organik materyaller arasında; çeltik kabuğu, Hindistan cevizi lifleri, Buldan sazı, buğday sapı (saman), kepek, susam sapı, saz kamışı, mantar artığı/kırıntısı, fındık kabuğu kırıntısı, mısır sapı ve çay artığı kompostu, değişik ağaç türlerinin ibre ve yaprak çürüntüsü, yosun, ayçiçeği kabuğu/küspesi, diken küspesi, çitlenbik küspesi, kozalak talaşı, çiftlik gübresi, pamuk küspesi, sayılabilir.
Yrd. Doç. Dr. Sezgin AYAN