View Single Post
Eski 25-07-2007, 23:28   #1
Mine Pakkaner
agaclar.net
 
Mine Pakkaner's Avatar
 
Giriş Tarihi: 06-01-2006
Şehir: İzmir
Mesajlar: 10,707
Zeytin Hastalık ve Zararlıları

Zeytin Hastalıkları ve Zararlıları

HASTALIKLAR

ZEYTİN HALKALI LEKE HASTALIĞI (Spilocaea oleagina)

Belirtileri: Yaprakların üst yüzeyinde siyahımsı gri renkte yuvarlak noktalar şeklindeki lekeler meydana gelir. Bu noktaların bulunduğu yerde renk açılır, daha sonra bunun çevresinde normal yaprak renginde bir halka oluşur. Bunu dıştan ikinci bir açık renkli halka çevirir. Lekeli yapraklar fonksiyonlarını tam yapamadıkları için hastalıklı ağaçlarda meyve tutumu az olur ve meyveler erken dökülür.
MÜCADELESİ
Kültürel önlemler:
Ağır su tutan topraklarda, nemli yerlerde zeytinlik tesis edilmemeli, tesis edildiyse drenaj kanalları açılarak fazla su akıtılmalıdır.
Gübreleme ve sulama tekniğine uygun yapılmalı, Kireç bakımından zayıf topraklar kireçlenmeli, ağaçların tacı ışık alacak şekilde budanmalı, Kuru dallar ve yere dökülen lekeli yapraklar toplanıp yakılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama:

1. İlkbahar sürgünleri görülmeden hemen önce,
2. İlaçlama çiçek somakları belirginleştikten sonra, çiçekler açmadan önce yapılmalıdır.
3. İlaçlama hasat sonrası yapılmalıdır.

ZEYTİN DAL KANSERİ (Pseudomonos savastanoi )
Belirtileri: Zeytin ağacının gövde, dal ve sürgünlerinde değişik büyüklükte ur ve siğiller şeklinde görülür. Hasat sırasında sırık vuruğu, dolu yarası ve budama hataları nedeniyle oluşan urlar ise çatlaklar boyunca dalı sarar.
MÜCADELESİ
Kültürel Önlemler:
Sık sık don olaylarının meydana geldiği yerlerde, zeytin dikilmemelidir. Fazla su tutan, tabanı killi topraklarda zeytin dikiminden kaçınılmalı, dikim yapılmışsa toprağın fazla suyu, drenaj yapılarak akıtılmalıdır. Ağaçlara gereğinden fazla azotlu gübre verilmemelidir. Budama artıkları bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
Kimyasal Mücadele: Tümör belirtilerinin belirgin olarak ortaya çıktığı, temmuz ağustos aylarında urlu kurumuş dallar temizlenmeli ve yara yerine %5’lik göztaşı eriyiği sürülmelidir. Bulaşık bahçelerde “% 1-2’lik Bordo Bulamacı” ile “yılda 4 defa” aşağıdaki şekilde ilaçlama yapılmalıdır.
1. ilaçlama : Aralık sonunda hasattan hemen sonra,
2. ilaçlama : Şubat sonunda dolu, don zararından sonra,
3. ilaçlama : İlkbahar yağmurları başlamadan önce,
4. ilaçlama : Sonbahar yağmurları başlamadan önce,

ZEYTİN SOLGUNLUĞU (Verticillium dahliae)
Belirtileri: Yapraklar ilk önce solmaya başlar sonra açık kahve renge döner. Ve geriye doğru kıvrılmaya başlar. Hasta sürgün ve dallar morumsu renk alır. Genç ağaçlarda ölümden önce kısmi yaprak dökümü görülebilir. Bazı durumlarda genç ve yetişkin ağaçlarda kuruyan yapraklar sürgün ve dallarda asılı kalırlar ve iletim demetlerde koyu kahve rengi renk değişimi görülür. Çiçekler mumyalaşır ve sürgünlere asılı kalır. Etkilenen sürgünlerdeki yapraklar donuk yeşile döner ve solmadan dökülür. Genellikle yaprak simptomları görülmeden önce çiçeklerde belirtiler gözlenir. Sürgünlerin kabuğu kırmızımsı- kahverengiye döner ve iletim demeti koyu kahverengi renge döner . Toprağın sürüm şeklinin ve sayısının hastalığın şiddetini artırdığı düşünülmektedir. Sulamanın yapıldığı alanlarda hastalık % 21 oranında görülürken sulanmayan alanlarda % 9 oranında görülmüştür. Yine toprak ve hava sıcaklığı hastalığı oldukça etkilemektedir. Hastalığın 20-25ºC hava sıcaklığındaki ilkbaharda iyi geliştiği, yazın en fazla 30-35ºC de çıkabildiği bildirilmiştir.
MÜCADELESİ
Kültürel önlemler:
Hastalık kontrolü için ara ziraat yapılmamalı, yabancı ot kontrolü ve minimum toprak işleme yapılmalıdır. Damla sulama tercih edilmelidir. İnfekteli dal ve sürgünlerin hemen bahçeden uzaklaştırılması gerekir.
Kimyasal Mücadele:
İlaçlama:
İlaçlı mücadelesi yoktur. En az 3 yetişme dönemi solarizasyon uygulaması önerilir.

ANTRAKNOZ-ÇÜRÜK LEKE (Gloeosporium olivarum Alm.)
Belirtileri: Bu hastalık sürgünlerde ölü dokular oluşturur ve ağaçta az veya çok yaprak dökümüne sebep olur. Meyve üzerinde kuru bereli şekilsiz lekeler oluşur. 20 günlük bir hastalanmadan sonra, % 40’ a ulaşan bir ağırlık kaybı ile meyvede kuruma oluşur. Çıkarılan yağda bir asitlik artışı meydana gelir, tamamen hastalanmış meyve sayısı ve yağın asitleşmesi, aynı yönde bir artış gösterir. Yağlar 12-13 asitlik derecesine ulaşır. Hastalığın yayılması için 18-25 derece sıcaklık ve yüksek nem (%90) yağış koşulları gerekir.
MÜCADELESİ
Kimyasal Mücadele:

Şayet dallar ve yapraklarda önemli ölçüde bulaşma varsa, ilkbaharda ilaçlama tavsiye olunur. Eğer hastalanma sadece meyvelerde ise, bölgelere bağlı olarak, yaz sonu, sonbahar başlarında mücadele daha etkili olur. En etkili aktif maddeler şunlardır:
- % 50’lik Bakır oksiklorür
- Benzimadazol’ler

ARMİLLARİA KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ (Armillaria mellea( Vall.) Quel)
Belirtileri: Zeytin ağaçlarının köklerinde çürüklük yaparak ağaçların ölümüne neden olur. Hastalığa yakalanan ağaçlarda sürgün oluşumu azalır, sürgün ve dallar ölmeye ve kurumaya başlar, nihayet ağaçlar tamamen kururlar. Bu belirtilerin oluşumu ve ağaçların ölümü 4 yıllık süreyi gerektirir, ancak şiddetli enfeksiyon koşullarında bu süre 1-2 yıldır. Hastalığa yakalanmış ağaçların kökleri incelendiğinde ikinci köklerden başlayarak kök boğazına kadar kabuk dokusu ile odun dokusu arasında beyaz fungal tabakanın oluştuğu görülür. Hastalığın başlangıcında odun dokusu açık kahve rengidir, daha sonra sarımtırak veya beyaz süngerimsi beyaz dokuya dönüşür. Hasta ağaçların kütüklerinde oluşan sarımsı kahverengi olan ve aşağıya doğru siyahlaşan şapkalar 5-15 cm çapındadır.
MÜCADELESİ
Toprağı iyi seçilmemiş, bahçe kuruluşu ve kültürel işlemleri tekniğine uygun yapılmamış bahçelerde etmen kolay gelişebilmektedir. Bu fungusun entansif tarım uygulanan bahçelerde ağaçları çok az hastalandırdığı bilinmektedir. Fungus hem toprakta, hem de odun dokusunda yaşar. Ölü ağaçlarda ve toprakta kalan kök parçalarında uzun süre yaşamını sürdürür. Nemli yerlerde iyi gelişme olanağı bulur.
Kültürel Önlemler :
-Kuruyan ağaçlar bahçeden sökülerek imha edilmeli ve yerlerinde kireç söndürülmelidir.
-Hastalık bahçenin belli kesimlerinde ise rizomorfların sağlam ağaçlara ulaşmaması için hasta olanlar 60cm derinlik ve 30 cm genişlikteki hendekler ile izole edilmelidir.
-Çevre bahçelerde hastalığın bulunduğu durumlarda sel sularının getireceği hastalıklı parçaların girişini önlemek için bahçenin çevresine 60-70 cm derinlikler hendekler açılmalıdır.
-Ağaçlar sağlam ve sağlıklı yetiştirilmesi için tekniğin gerektirdiği önlemler alınmalıdır.
-Orman ağaçlarının kesimiyle elde edilen boş araziye hemen zeytin bahçesi tesis edilmemeli, toprak 2-3 yıl boş bırakılmalıdır.
-Sonbaharın ilk yağmurlarından sonra oluşan fungusun şapkaları ve oluşturdukları yerdeki kök parçaları imha edilmelidir.
-Ağaçlar derin dikilmemeli, aşırı sulanmamalı ve köklerin yaralanmamsına dikkat edilmelidir.
Kimyasal Mücadele : Uygulamalara hastalık görüldüğünde başlamalıdır.
a) Hastalık yeni başlamış ise, hasta kökler kesilip hasta kısımlar kazındıktan sonra bu yerlere % 5’lik Bordo Bulamacı, % 2’lik göztaşı eriyiği veya %5’lik karaboya ilaçlarından biri fırça ile sürülmeli, ilaç kuruduktan sonra üzeri aşı macunu ve veya 750 gr ardıç katranı + 250 gr göztaşı karışımı ile kapatılmalıdır.
b) Kökler tamamen hastalanmış ise , ince kökleri dahil sökülerek kendi çukurlarında yakılmalı ve yerine sönmemiş kireç dökülerek kapatılmalıdır. Hastalığın görüldüğü bahçedeki sağlam ağaçları korumak için sonbaharda veya ilkbahar başında ağaçların izdüşümleri % 5’lik karaboya,% 2’lik göztaşı, m2 ye ilaçlı su gelecek şekilde sulanmalıdır.

Name:  hast.jpg
Views: 116321
Size:  67.8 KB
Hastalık görüntüleri

ZARARLILAR

ZEYTİN SİNEĞİ ( Bactrocera oleae )

Zarar şekli: Zeytin sineği öncelikle iri, parlak ve yağlanmaya başlamış zeytin meyvelerine iğ şeklindeki yumurtasını bırakır.
Zeytin sineği larva döneminde meyve etinde zarara neden olur. Larva gelişme süresince çekirdek etrafında galeriler açarak beslenir. Böylece meyvelerin çürüyerek dökülmesine, zeytinyağı miktarının azalmasına ve asitliğin yükselmesine neden olur.
Kültürel önlemler: Pupaların yok edilmesi için, kış aylarında toprağın sürülmesi ve zarar periyodu boyunca 3-4 günde bir kurtlu zeytinlerin toplanarak uzaklaştırılması gerekir. Ayrıca sineğin sonbahardaki yoğun zararını önlemek için erken hasat yapılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE: Meyvelerin yumurta koyma dönemine geldiği dönemde vuruk sayımı yapılmalıdır. Salamuralık çeşitlerde % 1 vuruk, Yağlık çeşitlerde ise % 6-8 vuruk saptandığında ilaçlama yapılır.

ZEYTİN GÜVESİ (Prays oleae)
Zararı: Zeytin Güvesi üç döl verir.
Yaprak dölü: Meyvelerde beslenen larvalardan çıkan erginlerin yaprakların üst yüzeyine bıraktığı yumurtalardan çıkan Bu larvalar iki epidermis arasında açtıkları galerilerle ve taze sürgün uçları ile yapraklarla beslenerek zararlı olurlar.
Çiçek dölü: Çıkan larvalar Çiçek salkımları arasında beslenerek, salkımlardaki çiçek ve tomurcukları yok ederek meyve tutumunu engeller
Meyve dölü: Zeytin meyvelerinin karabiber
Büyüklüğünü aldığı dönemde Meyve dölü larvaları meyve sapı dibinden meyvenin içine girerek, meyve ile meyve sapının birleştiği kısmı yok eder ve meyvelerin dökülmesine neden olur. Bunlara ‘’Karabiber dökümü’’ denir.
KİMSAYAL MÜCADELE: Zararlının tercihen sadece meyve dölüne karşı ilaçlama yapılmalıdır. Zeytin meyveleri mercimek büyüklüğüne geldiğinde % 10 unda canlı yumurta + larva olması halinde ilaçlama yapılmalıdır.

ZEYTİN KARA KOŞNİLİ (Saissetia oleae Olivier)
Zarar şekli: Zeytin kara koşnili larva ve ergin dönemlerinde ağacın özsuyunu emerek beslenir ve salgıladığı tatlı madde bütün ağacı sarar. Saprofit mantarlar bu tatlı maddede çabuk ürediğinden karaballık hastalığı ( fumajin ) meydana gelir. Bir yandan özsuyun emilmesi, diğer yandan karaballığın fotosenteze engel olması ağaçları zayıflatır ve üründe azalmalara neden olur. Koşnilin yoğunluğu arttıkça yaprak ve meyve dökümleri ile yapraklarda kurumalar başlar, ürün kaybı % 60-70’ e kadar çıkabilmektedir.
MÜCADELESİ
Kültürel Önlemler : Koşnil kuvvetli ağaçlarda daha az yaşam şansı bulduğundan zayıf düşmüş ağaçları kuvvetlendirmek gerekir. Bu yüzden kuruyan dallar kesilmeli, ağaçların iç kısımlarının hava ve ışık almasını sağlayacak şekilde budama yapılması, aşırı sulamadan kaçınılması ve dengeli gübreleme yapılması gerekmektedir.
Biyolojik Mücadele : Doğada bulunan çeşitli faydalılar koşnili % 50’nin üzerinde kontrol altına alabiliyorsa böyle bahçelerde kimyasal mücadele uygulanmamalıdır.
Kimyasal Mücadele : Eğer doğal düşmanlar zararlıyı baskı altına alacak yoğunlukta değilse kara koşnile yaz ilaçlaması yapılır. Yaz mücadelesi iki uygulamalı olup, aktif larva çıkışına göre saptanır. Yumurtalı dişilerin yumurtaları kontrol edilerek % 50’sinin boş olduğu devrede birinci, % 90’ nın boş olduğu devrede ikinci ilaçlama yapılır. Mevsim başındaki kontrollerde % 50’ nin üzerinde parazitlenme görülen bahçelerde ilaçlama yapılmamalıdır. İlaçlamada yazlık beyaz yağlar gibi doğaya en az zararlı ilaçlar kullanılmalıdır.


ZEYTİN KABUKLU BİTİ (Parlatoria oleae)
Bitki özsuyunu emerek ağaçları zayıflatır. Verimin azalmasına ve kurumalara neden olur. Meyvelerde kırmızı ve mor lekeler oluşturur. Meyvelerin kalitesi düşer.
MÜCADELESİ
Kültürel önlemler: Kuruyan dallar kesilmeli, ağaçların havalanması ve güneşlenmesi için budama ve aralama yapılmalıdır. Toprak işlemesi, sulama ve gübrelemeye önem verilmeli, fazla sulamadan kaçınılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Zararlının birinci dölüne karşı, çok yüksek populasyonların dışında, ilaçlama yapılmamalıdır.
*İkinci dölünde ise, bahçedeki zararlı yoğunluğu yüksek ve parazitlenme oranı %50’ den düşük olan bahçelerde ilaçlama yapılmalıdır.

ZEYTİN PAMUKLU BİTİ(Euphyllura olivina)

Zarar şekli: Zeytin somaklarında, tomurcuk sapları ve sürgün uçlarında bitkinin özsuyunu emerek, ağaçların ve sürgünlerin zayıflamasına, çiçek ve çiçek tomurcuklarının dökülmesine neden olurlar.
Kültürel önlemler: Ağaçların sağlıklı tutulmasına, bol güneş almasına ve havalanmasına dikkat edilmelidir.
KİMYASAL MÜCADELE Aynı dönemde zararlı olan zeytin güvesi çiçek nesline karşı bir ilaçlama yapılmış ise bu zararlıyı hedefleyen başka bir ilaçlamaya gerek yoktur. Zeytin güvesi zararının olmadığı bahçelerde ise ağaçların sadece zarar görmüş somakları ilaçlanır. En uygun ilaçlama zamanı, sürgün uçlarında ilk pamuklanma görüldükten 10 gün sonra ile çiçeklenme zamanına kadar olan dönemdir.

ZEYTİN FİDAN TIRTILI (Palpita unionalis)
Zarar şekli: Larvalar fidanlıklarda yaprak, genç sürgün hatta meyvelerde bile beslenerek zararlı olur. Yapraklar dantel gibi olur. Olgunlaşmamış meyveleri yer.

MÜCADELESİ

Kültürel Önlemler
Bahçe kenarlarında veya çevresinde bulunan zararlının diğer konukçularının yok edilmesi birinci
döl larvalarının beslenmesini engellemesi bakımından yararlıdır. Ayrıca, toprak altında kışlayan
larvaların soğuk günlerde toprak yüzeyine çıkarılması için kış aylarında yapılacak toprak sürümü
yararlıdır. Son olarak, ilk dönem larvaların obur sürgünleri sevdiği ve bunlar üzerinde kolay
gelişebildiği göz önüne alınarak, bunların temizlenip yakılması ve böylece larva popülasyonunun
düşürülmesi mümkündür.
Kimyasal Mücadelesi: Fidanlıklar sık sık kontrol edilmeli yaprak ve sürgünlerde taze yenikler olması durumunda sürgünler kontrol edilmeli, zararlının larvasının görülmesi halinde ilaçlama yapılmalıdır.

Name:  zara.jpg
Views: 118862
Size:  55.5 KB
Zararlılar

Kaynak: ZAE, DAZB, KKGM, Manisa Tarim İl Md.

Mine Pakkaner Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön