Emeklisi olduğum Tarım ve Köyişleri Bakanlığının solarizasyon konusundaki geçici talimatını burda vermeyi uygun buldum. Aynen alınmıştır
T.C.
1. SOLARİZASYONUN TANIMI VE UYGULAMA KOŞULLARI
Solarizasyon toprağın güneş enerjisi ile ısıtılmasıdır. Uygulama yaz mevsimi sıcak geçen bölgelerde, sıcaklığın yüksek ve güneş ışığının şiddetli olduğu aylarda ve uygulama yapılacak alanın ekili olmadığı durumlarda, nemli toprağın mümkün olduğu kadar ince şeffaf polietilen örtü ile kapatılması işlemidir. Bu uygulama ile topraktaki hastalık etmenleri, yabancı otlar ve nematodların zayıflatılması veya öldürülmesi amaçlanmaktadır. Solarizasyon özellikle seralar gibi küçük alanlarda, açıkta ve örtüaltında sebze çilek, fidancılık ve fidelik alanlarında uygulanabilir.
Solarizasyon hastalık, zararlı ve yabancıotlarla mücadelede yalnız veya diğer metotlarla kombine edilerek uygulanabilen kimyasal olmayan güncel ve çevreci bir tercih olarak dikkate alınmalıdır.
2. SOLARİZASYON UYGULAMASININ BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
2.1. GÜN UZUNLUĞU VE GÜNEŞ IŞIĞIINI ŞİDDETİ
“ Gün uzunluğunun fazla olduğu Temmuz-Ağustos aylarında uygulama, güneş ışığının şiddetli olduğu günlere rastlaması nedeniyle başarıyı arttırır.
2.2. YER HAZIRLIĞI
“ Toprak iyi hazırlanmalı ve keseksiz olmalıdır.
“ Toprak yüzeyi düzeltilmeli, toprak ile örtü arasında hava boşluğu olmayacak şekilde plastik örtü düz durmalıdır.
2.3. PLASTİK ÖRTÜ
“ Polietilen (PE), Polivinilklorid (PVC) ve etilenvinilasetat (EVC) kullanılmaktadır.
“ İnce PE örtüler daha etkilidir.
2.4. TOPRAK NEMİ
“ Toprak nemi üst katlarda en az % 70 olmalıdır, 60 cm’den daha derinlerde nemini korumalıdır.
“ Toprak nemi, toprak sıcaklığını etkileyen çok önemli bir faktördür.
2.5. TOPRAK SICAKLIĞI
Toprak sıcaklığının artışı,
“ Toprak nemine,
“ Güneş ışığının şiddetine ve süresine,
“ Hava sıcaklığına,
“ Plastik örtünün şeffaflığına,
“ Toprağın rengine (koyu renkli toprak daha çabuk ısınır)
Bu faktörlere bağlı olarak toprak sıcaklığı 5 cm’de 42-55ºC ve 45 cm’de 32-36ºC’ye ulaşabilmektedir.
3. SOLARİZASYON UYGULAMASIYLA MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PATOJENİ FUNGUSLAR, NEMATODLAR VE YABANCI OTLAR
3.1. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PATOJENİ FUNGUSLAR
Plasmodiophora brassicae (Lahana Kök-Ur Hastalığı)
Phytophtora spp. (Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü)
Pythium ultimum (Kök çürüklüğü)
Pyrenochaeta lycopersici (Kök Mantarlaşması)
Didymella lycopersici ( Gövde çürüklüğü)
Rhizoctania solani (Kök çürüklüğü)
Verticillium spp. (Verticillium solgunluğu)
Fusarium oxysporum (Fusarium solgunluğu)
Sclerotinia spp. ( (Beyaz Çürüklük)
Rosellinia necatrix (Kök çürüklüğü)
Thielaviopsis basicola (Kök çürüklüğü)
3.2. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADELESİ YAPILAN BİTKİ PARAZİTİ NEMATODLAR
Meloidogyne spp. (Kök-ur nematodları)
Ditylenchus spp (Soğan sak nematodu ve yakın türleri)
Helicotylenchus spp. (Spiral nematodlar)
Tylenchulus semipenetrans (Turunçgil nematodu)
Tylenchorhynchus spp., Quinisulcius spp (Bodurlaştıran nematodlar)
Globodera spp., Heterodera spp. (Kist nematodu)
Xiphinema spp.(Kamalı nematodlar)
Pratylenchus spp. (Çayır nematodları)
Paratylenchus spp. (toplu iğne nematodları)
Rotylenchulus reniformis (Böbrek ematodu)
3.3. YABANCI OTLAR
3.3.1. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADE EDİLEN KIŞLIK TEKYILLIK YABANCI OTLAR
Anagallis arvensis L. (Fare kulağı)
Capsella bursa-pastoris L. (Çoban çantası)
Lactuca serriola L. (Dikenli yabani marul)
Mercurialtus annua L. (Yer fesleğeni)
Senecio vulgaris L. (İmam kavuğu)
Stellaria media L. (Kuş otu)
Trifolium spp. (Yabani üçgül)
Fumaria officinalis L. (Şahtere)
Lamium amplexicaule L (Ballı baba)
Raphanus raphanistrum L. (Yabani turp)
Sonchus oleraceus L. (Eşek marulu)
Urtica urens L. (Isırgan otu)
3.3.2. SOLARİZASYONLA KISMEN VEYA TAMAMEN MÜCADE EDİLEN YAZLIK TEKYILLIK YABANCI OTLAR
Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (Darıcan)
Digitaria sanguinalis (L.) Scop. (Çatalotu)
Tribulus terrestris L. (Demir dikeni)
Amaranthus retroflexus L. (Kırmızı köklü tilki kuyruğu)
Solanum nigrum L. (Köpek üzümü)
Chenopodium album L. (Sirken)
Orabanche aegyptiaca Pers. (Mısır canavar otu)
Orabanche crenata Forsk. (Beyaz çiçekli canavar otu)
Orabanche ramosa L. (Mavi çiçekli canavar otu)
Portulaca oleracea L. (Semiz otu)
3.3.3. SOLARİZASYONLA MÜCADELESİ ZOR OLAN YABANCI OTLAR
Convolvulus arvensis L. (Tarla sarmaşığı)
Cyperus esculentus L. (Sarı topalak)
Cyperus rotundus L. (topalak)
Malva nicaensis All. (Dağ ebegümeci)
Melilotus alba Desr. (Aktaş yoncası)
Medicago spp (Yabani yonca)
4. SOLARİZASYONUN UYGULANIŞI
4.1. Uygulama yapılacak alan, önce 30-40 cm. derinliğe kadar işlenmeli, kesekleri kırılmalı sonra tesviyesi yapılmalıdır.
4.2. Isının iletkenliğini arttırmak amacıyla toprak 40-50 cm. derinliğe kadar karık, salma, yağmurlama ve damlama sulama sistemlerinden biriyle sulanmalıdır.
4.3. Toprak, tava gelince düzgün bir yüzey oluşturmak için üstten bastırılmalı, 0,025-1 mm.kalınlığında deliksiz, şeffaf polietilen örtü ile kapatılmalıdır. Bu sırada toprak ve örtü arasında, hava keseleri oluşmamasına, örtünün gergin durmasına ve toprak yüzeyinin örtü ile temasının sağlanmasına özen gösterilmelidir. Örtü kenarları, önceden açılmış karıklar içine iyice gömülmelidir.
(Not : Plastiklerin birleşme yerlerinde iki taraftan gelen plastkler 30 cm. kadar üstüste geldiği zaman özellikle değişik yöntemle bir birleştirmeye gerek yoktur. Ancak bu türlü birleştirmeye ait elimde resim yok) (Bu arada methyl bromide alternatifleri konusunda çalışıp fotoğraf veren arkadaşlara bu arada teşekkür etmek isterim)
Sera kenarında plastiğin örtülmesi
Plastiklerin birlesme yerleri ve damlama sulama boruları
Solarizasyon yapılan bir sera
4.4. Uygulama süresince toprağın nemli kalması önemlidir. Örtü kenarları, iyice kapatıldığında toprağın yapısına da bağlı olarak uygulama süresince toprak nemini koruyabilir. Gerekirse örtüler kaldırılarak tekrar sulama yapılmalı ve hemen örtülmelidir.
4.5. Uygulama süresi, genellikle 4-6 hafta olmakla birlikte, sıcağa dayanıklı olan veya toprağın derinliklerinde yaşayabilen bazı hastalık etmenlerine (Fusarium spp., Phytophtora capsici.
vb.) karşı etkinin arttırılması için, süre 8-10 hafta kadar uzatılabilmekte **** bazı fümigantların düşük veya yarı dozu uygulanarak iki yöntem kombine edilmektedir.
4.6. Uygulama sona erdikten sonra, kısmen sterilize edilmiş olan topraklar mikroorganizmalar yönünden zayıflamaları nedeniyle yeni bulaşmalara karşı çok duyarlı olduklarından, diğer alanlardan taşınacak toprak, su ve bulaşık fidelerle tekrar bulaşmaması için gerekli özen gösterilmelidir.
5. SOLARİZASYON UYGULAMASININ YARARLARI VE UYGULAMAYI SINIRLAYAN FAKTÖRLER
5.1. SOLARİZASYON UYGULAMASININ YARARLARI
5.1.1 Solarizasyon uygulaması, kimyasal olmayan, toksik materyal içermeyen, uygulaması basit, tehlikesiz, ekonomik, öğrenmesi ve çiftçiye öğretmesi kolay, küçük alanlara el ile, büyük alanlara makine ile uygulanabilen bir yöntemdir.
5.1.2. Solarizasyon uygulaması ile birçok patojene, nematoda ve yabancı otlara karşı değişik oranlarda etki sağlanmaktadır.
5.1.3. Solarizasyon uygulaması, topraktaki inokulum düzeyini düşürdüğü ve bunun sonucu olarak hastalık çıkışını azalttığından ve güneşle ısıtılan toprakların bünyelerinde bitki beslenmesi yönünden olumlu değişiklikler (çözülebilir bitki besin maddeleri ve organik madde miktarının artması gibi) oluşturduğundan ürün miktarı ve kalitesini arttırmaktadır.
5.2. SOLARİZASYON UYGULAMASINI SINIRLAYAN FAKTÖRLER
5.2.1 . Solarizasyon uygulaması yalnızca iklimin uygun ve toprağın bitkisiz olduğu 4-10 hafta için yapılabilmektedir.
5.2.2. Uygulama bazı ürünler için pahalıdır ve bazı hastalık etmenlerinin mücadelesinde etkili olamamaktadır.
5.2.3. Aynı toprağa sürekli solarizasyon uygulanması sonucu sıcaklığa dayanıklı hastalık etmeni ırklarının gelişmesi mümkündür.