[ertu]

Diren Vegan
5 Mart

Pek çok yerde vegan/vejetaryen, vegan ve vejetaryen, veggie, veg*n gibi tanımlamalara rastlıyoruz. Bu tanımlamalar, vejetaryenlik ve veganlığın her ikisinin de hayvan hakları açısından geçerli ve anlamlı etik konumlar oldukları yanılgısını yaratıyor. Oysa bu doğru değil. Vejetaryenlik, beslenme biçiminizden hayvansal eti çıkarmak anlamına gelir. Vejetaryen olduğunuzda ve vejetaryen kaldığınızda hayvanları mal ve kaynak olarak kullanmaya devam eder, hayvansal etin yerini diğer hayvansal ürünlerle doldurmuş olursunuz.

Vejetaryenlik düşüncesi, hayvansal etin tüketilmesi ile diğer hayvansal ürünlerin tüketilmesi arasında etik açıdan bir fark olduğu yanılgısına dayanır. Bu yanılgı, hayvan refahı düşüncesinin savunucuları tarafından tekrar tekrar üretilir ve bizlere hayvanları sömürmenin daha 'insancıl', 'daha merhametli' yolları olduğu anlatılır.

Oysa hayvansal ürünler olarak adlandırdığımız hayvansal süt, yumurta ve balın insanlar tarafından tüketilmesi hayvanların birer mülk statüsünde görülmesi anlamına gelir. Bu ürünlerin insanların tüketimine sunulması, çok sayıda hissedebilir canlının köleleştirilmesi, sömürülmesi ve öldürülmesi anlamına gelmekte.

Süt elde etmek için çiftlik endüstrisinde inekler sürekli hamile bırakılır. Bu fabrikalarda ineklerin hayatı, hamilelik ve sağılma şeklinde bir döngü içerisinde geçer. Bu esnada hareket etmeleri tamamen engellenmiştir. Yeni doğan yavrular hemen annelerinden ayrılır. Bu, hem anne inek hem de yavru için acı verici bir süreçtir. Dişi yavrular süt ineği olarak yetiştirilir. Erkek yavrular, et üretim tesislerine satılır ya da “yumuşak ve kaliteli deri” elde etmek için hemen öldürülür. Normal şartlarda 12-20 senelik ömrü olan inekler, bu şartlarda en fazla 3 yıl yaşar ve “verimsizleşince” mezbahaya gönderilir. Organik çiftliklerde durum oldukça benzerdir; inekler genelde reklamı yapıldığı üzere serbest gezmemekle birlikte hiçbir durumda tecavüz ve kesimden kurtulamazlar.

Yumurta üretmek için tavuklar normal yumurtlama döngülerinin dışında sürekli yumurta vermeye zorlanır. Dar kafeslerde yaşarlar ve bu dar kafeslerde birbirlerine zarar vermemeleri için gagaları kesilir. Erkek civcivler verimsiz oldukları için doğar doğmaz öldürülür veya boyanarak pazarlarda satılmaya gönderilir. Organik çiftliklerdeki sözde serbest gezen tavuklar da sürekli yumurta üretmek için vücutlarındaki tüm kalsiyumu kullanmaktan kurtulamazlar.

Bal üretmek için, arının kışın besleneceği bala el konulur ve yerine glukoz şurubu doldurulur. Bu pek çok arının besin yetersizliği çekmesine yol açar. Yaşamları büyük oranda kısalır. Arılar kovandan ayrılmasın diye kraliçe arının kanatları koparılır.

Eğer hissedebilir canlılara karşı etik bir sorumluluğumuz varsa bu sorumluluk vegan olmayı gerektirir. Veganlık türcü uygulama ve fikirlerin toptan reddi anlamına gelir.

Hayvan hakları için gerçekleştirdiğimiz etkinliklerde, kurduğumuz kulüplerde, açtığımız sayfalarda, yazdığımız yazılarda vegan/vejetaryen ifadesini ya da veggie, veg*n gibi tanımlamaları kullanmak, hayvan kullanımının bir biçiminin diğerlerinden daha kötü olduğu, dolayısıyla diğer biçimlerinin daha kabul edilebilir oldukları düşüncesini yeniden yaratmaya sebep olur. Dahası hayvan hareketinde yer alan insanların bile vegan değil vegan veya vejetaryen oldukları gibi bir görüntü vegan olmanın çok zor olduğu ya da veganlığın uzun bir sürecin sonunda adım adım adım ulaşılabilecek bir mertebe olduğu imajını yaratır.

Hayvan haklarından bahsettiğimizde geçerli olan tek etik konum veganlıktır. Hayvanlar için adaleti daha az tüketerek, şu ya da bu ürünleri tüketmeyerek değil, hayvanların mal ve kaynak olarak görülme statüsünü yaşam biçimimizle reddetmek suretiyle ortadan kaldırarak sağlayabiliriz. Veganlık, kendisine hayvan hareketi diyen her hareket ve oluşum için vazgeçilemez bir temel olmalıdır.