[praecox]

Orkide tohumlarının cotyledon içermediğini bu forumda yazmıştım. Doğal şartlarda tohumdan oluşan bu cotyledonsuz protochrome'lar türe özel mantarlarca symbiotik bir ilişki içinde orkidelerin gelişiminde "küvez" (dadılık) görevi görmek sureti ile gelişim gösterirler.

Günümüzde bu mantarlarla doğal şartlar simule edilmeye çalışılsa da "asymbiotik" yani bu symbioze mantarı olmadan üretimi, evdeki kavanozlardaki gibi "küvezlerde" steril şartlar sağlanarak diğer olası çürümeyi yapan pathogenlerden, mantarlarla kontaminasyonu önlenerek, gelişimi için gerek duyduğu her tür mineral, phytohormon, gübre vs. gibi maddelerin nebati polysaccharidler (agar agar ve veya alginat v.s.) bazında hazır bulundurulduğu steril besi yerlerinde ekimi, ve "katlanması" ile fide üretilmesi, çoğaltılması kolay ve yaygınıdr. (burda "kolay" derken evde sebze fidesi yetiştirmek kadar, yakından ve uzaktan kolay bir konu değildir)

Kısacası bu tarz bir fide kavanozu ucuza yurt dışından temin edilebilir ve forumda dendrobium konu başlığında soru soran bir arkadaşımızın da elinde olduğu gibi bir kavanozdan fide transferi için yapılacaklar ve dikkat edilecekleri burdan yazıcağım veya yazışıp mesajlaşacağız.

Öncelikle elimizdeki kavanozun taşınırken çok çalkalanıp besi yerinin alt üst olmadığına veya olmamasına özen göstermeliyiz. Böyle bir durum söz konusu ise fidelerin yaşına başına bakmadan steril şartlardan normal gelişimini yapacağımız başka asteril bir saksıya ekimini hemen yapmamız gerekir.
Şayet besi yeri çalkalanmamış ve jellenme bozulup yapraklara bulaşmamış ise fidelerin kavanoz içinde rahatça gelişmeye devam edecekleri kadar yer varsa aydınlık bir yerde bir müddet daha gelişmelerine kendi hallerinde bırakmakta fayda var.
Steril kavanozdan dışarı transferlerine kararlı isek. bu iş için kavanoz ağzı müsait değil ise camı kırmak sureti ile yapmamız gerekir. Bu kırma işlemi için kavanoz bir beze sarılıp bir çekiçle çok dikkatlice kavanoz kırılır. fideler kökleri hasar görmiyecek gibi camlardan ayıklanıp ayrılır. musluk altında ılık su altında besi yerinden ayrılması sağlanıp bir güzel yıkanır. birkaç sayfa gazete kağıdı üzerine serilip sudan süzülmesi, kuruması beklenir.

genç fideler phalaenopsis dendrobium türü ise 1-2 sene cattleya ise 3-4 sene saf sphagnuma ekilebilir. saf sphagnumun ülkemizdeki eldesinin zorluklarını düşünür isek türe özel saksı harcı karışımın ince kıyım türünden bir karışıma da dikebiliriz. böyle bir ekimde elde az biraz dahi var ise en azından kök kısmını bir miktar sphagnumla sarmak da iyi olur. genç fideler birden nemli kısmen stabil vede steril bir ortamdan çıkınca hastalık etmenlerine çok daha hassas olacağını sanırım düşünebiliyoruz.
sphagnum yosunu mantar küf alg oluşumunu bastırırken genç fidelerin kök oluşumunu da hızlandırır. ancak 1-2 yıl sonra olgunlaşan bitkide sphagnum da bozulacağından normal substratına geçirmek gerekir.
fideler çok küçükse 12 cm bir saksıya 3-4 erden de dikimi mümkün.
bu steril ortamdan çıkarıp diktiğimiz fideleri de bir camekanda bakmıya devam etmemiz gerekir zira kavanozun içinde oldukça nemli bir ortam varken normal ev şartlarında birden kuruyup bitki şoka girebilir. altında da asla su bırakmamız gerektiğini, iyi bir drenaj sağlamamız gerektiğini biliyoruz.

bir de bazılarımız bu kavanozları eline alınca görecekler ki besi yeri koyu renkli hatta siyahımsı bir renkte olacaklardır bu da besi yerine önleyici amaçlı aktifkömür eklendiğinin göstergesidir. bu etapta ilk sulama suyunu aktif kömür suspansyonu da katarak yapabiliriz.
tabii dikim yaptığımız substratda da %10 oranında mangal kömürü eklemiş olsak da bu aktif kömür suspansyonuile can suyunu vermek bu etapda önemli olur.

Saksılar havadar ancak nemli bir terraryumda yeni yaşam şartlarına adaptasyona alınır. çürümelere de çok açık olurlar bu bağlamda sık sık havalandırmak gerekir ancak ortam nemi uzun vadede çok düşmemeli.
saygılarımla