Geçenlerde sanırım Alman yapımı '2 Dakikada Bilim' programında çok basit bir yöntemle at kestanesinden yapılan deterjanın çamaşır yıkamada kullanıldığı gösterildi.
Ben de önce foruma baktım, ilgili konu bulamayınca da araştırdım. Yabancı kaynaklarda epeyce bahsediliyor. Wikipedia'daki bölümü aktarmak istedim.
Aesculus hippocastanum - Wikipedia, the free encyclopedia
Özetle aşağıdaki gibi anlatılmış:
''Eskiden Fransa ve İsviçre'de at kestanesi meyvelerinden keten, ipek ve yünün beyazlatılması için yararlanılırdı. Meyvelerin içerdiği sabunsu özsu çamaşır yıkamak için elverişlidir. Bunun için 6 litre suya 20 adet meyve kullanıması yeterlidir. Meyvelerin kabuğu soyulup rendelenir (kurumuş meyveler değirmen
vb aletler ile öğütülebilir). Kullanılacak su yumuşak türde (yağmur, dere
vb suyu olabilir, kuyu suyu işe yaramayacaktır) olmalıdır. Rendelenen meyveler bu suda demlenmeye bırakılır, açığa çıkan sabunlu madde suyun rengini süt beyazına çevirecektir. Oluşan sıvı iyice karıştırılır ve çökmesini takiben süzülür. Bu madde ile yıkanan çamaşırlar sonra durulanır ve kumaş makul bir açık mavimsi renk alır (beyazlar demek istiyor sanırım). Keten ve yün kumaşlardaki lekeler çıkarken kumaş kesinlikle zarar görmez. At kestanesi saç yıkamada da kullanılabilir. Bunun için boş bir şişenin içine konan 1 adet rendelenmiş at kestanesinin üzerine 3/4 cup (1 cup = 250 ml) kaynar su boşaltılır ve kapağı kapatılarak köpüklü beyaz bir sıvı elde edilene dek iyice çalkalanır. Bu sıvı süzülerek saç yıkamada kullanılabilir.''
Eğer konu ile ilgili uzmanlar da bilgi eklerse çok iyi olur. Doğal bir madde ile ve çok basit olarak bir temizlik maddesi yapma fikri çok güzel.
Diğer taraftan dikkatli olmak ta lazım sanırım. At kestanesinin meyveleri bildiğim kadarıyla sindirim sistemimizde proses edilemiyor ve (ne derece olduğunu bilemiyorum) zehirlenme belirtileri ortaya çıkarıyor (ama geyik gibi bazı hayvanların sistemleri içindeki maddeleri ayrıştırabildiğinden, at kestanesi meyvelerini besin olarak kullanabiliyorlar.