ADİ FİĞ
En çok yetiştirilen fiğ türüdür. Ülkemizde tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Tek yıllık baklagil yem bitkisidir. Yeşil ve kuru ot olarak yedirilebileceği gibi daneleri krıma yapılarak ta verilebilir. Hem otu hem daneleri oldukça besleyicidir. Yeşil otunda ortalama yüzde 23,9 ham protein bulunur. Danelerindeki protein oranı ise ortalama yüzde 20 nin üzerindedir.
Eksi 8 derecenin altındaki sıcaklıklarda donmaktadır. Bu yüzden kışı sert geçen yerlerde yazlık olarak, sıcak iklim bölgelerinde ise kışlık olarak yetiştirilmektedir. İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde erken İlkbaharda ekimi yapılır.
Su tutma kapasitesi iyi olan orta ve ağır topraklar adi fiğ tarımı için uygundur. Kumlu topraklar uygun değildir. Süzek, yeterli kireç ihtiva eden tınlı topraklar adi fiğ tarımı için en uygun topraklardır.
Sonbahar ekimi için tahılların hasadından sonra toprağın yüzlek olarak işlenmesi ve sonbaharda daha derin bir sürüm yapılması yeterlidir. İlkbahar ekimi için ise tarlanın sonbaharda işlenmesi, ilkbaharda da tırmık geçirilmesi yeterli olmaktadır. Ekim en iyi şekilde mibzerle yapılabilir. Dekara atılacak tohum miktarı ve sıra aralıkları ot veya tohum yetiştirme amacına göre değişir. Ot elde etmek için sulu şartlarda 15-20 cm, kıraç şartlarda 30-40 cm sıra arasıyla ekim yapılabilir. Tohum için yetiştirilecekse sulu şartlarda 30-35 cm, kıraçta 50-60 cm sıra arasıyla ekilebilir.
Mibzerle ekimde dekara 8-10 kg tohum kullanılır. Serpme ekimde 12-15 kg tohum kullanılır. Ekim derinliği 3-4 cm kadardır. Tohum elde etmek için tek başına ekilen fiğ, ot elde etmek için yetiştirilecekse çeşitli tahıllarla birlikte ekilebilir. Bu amaçla en fazla arpa ve yulaf kullanılır. Adi fiğ tarımında ekimle birlikte dekara 10 kg DAP (18-46) gübresi verilmesi uygundur.
Sulama imkanı olan yerlerde çiçek zamanına kadar bir iki defa sulanabilir. Yeşil ot elde etmek için yapılan yetiştiricilikte çiçeklenme döneminden alt kısımda baklalar oluşuncaya kadar geçen sürede biçilir. Kuru ot elde etmek için yapılan yetiştiricilikte ilk baklalar yetişince biçim yapılır. Dekardan 250-500 kg kuru ot alınabilir.
Tohum elde etmek için fiğin saplarında en alt fasulyeler tamamen olgunlaşınca biçilmelidir. Hasatta geç kalınırsa alt fasulyeler çatlar. Dekardan 100-200 kg tohum alınabilir.
MACAR FİĞİ
İlk kültür formları Macaristan'dan alındığı için bu ismi almıştır. Kışa dayanıklılığı normal şartlarda yeterlidir. Sert kışlarda dondan zarar görmeden kalabilir. Kıraçta yetiştirilebilen bir kışlık fiğ olduğu için büyük değere sahiptir. Orta ağır ve kireççe zengin toprakları sever. Tahıl kalktıktan sonra gölge tavında sürülür. Sonbaharda ekimden önce tekrar tırmık ve taban geçirilerek tohum yatağı hazırlanır.
Eylül başından kasıma kadar ekilebilir. Yalnız **** tahılla karışık ekilebilir. Karışık ekimde ot almak için dekara 6 kilo Macar fiği ve 4-6 kilo tahıl kullanılır. Ot almak için sıra araları 18-20 cm olmalıdır. Tohum almak için tek başına ekilir ve dekara 6-8 kilo tohum atılır. Sıra arası 35-50 cm olmalıdır. Ekimden sonra merdane çekmek faydalıdır. Ekimle beraber dekara 14 kg DAP (18-46) gübresi verilir. Yabancı ot mücadelesinde bir önceki dönem ekilen tahılda yabancı ot mücadelesinin yeterli yapılmış olmasının faydası büyüktür. Eğer nadasa sonrası Macar fiği ekiliyorsa nadas uygulamasında yeterli toprak işlemesinin yapılarak yabancı ot kontrolünün sağlanmış olması gerekir. Ekimden sonra ilkbaharda çıkan yabancı otların gelişmekte olan Macar fiğine zarar vermeden çapalanması gerekir.
Macar fiğinde olgunlaşma dönemi erken başlamaktadır. İlkbaharda erken gelişmesi, erken tohum olgunluğu ve erken çiçek açması Macar fiğinin üstün bir özelliği ve tercih sebebi olmaktadır. Bu özellikler Macar fiği tarımında tohum veriminin yüksek ve güvenceli olmasını sağlamaktadır. Bu bitkinin meyve çatlamama özelliğinin de olması önemli bir üstünlüktür. Tohum için yetiştirildiğinde alt baklaları esmerleşince biçilip kurutulur sonra harman yapılır. Elde edilen tohumların iyice kurutulmadan ambara konulması uygun değildir.
Macar fiği ot almak için çiçeklenme başlangıcında biçilmelidir. Biçilen ot kurutularak **** silolanarak saklanır. Tek olarak kıraçta verdiği yeşil ot miktarı dekara 800-1500 kilodur. Tohum verimi ise dekara 80-100 kilo kadardır.
Kaynak