[Derya Özen]

LİMONUN FAZİLETLERİ.

• Temiz odun kömürü tozunu, kurumuş limon kabuğu tozu ile aynı oran da karıştırarak diş tozu elde edebilirsiniz.
• Değişik tatta ve daha enfes bir tavuk pişirmek için, karnına yarım limon koyun.
• Balıkları kızarttığınız yağa limon sıkarsanız, hem kötü kokunun önüne geçmiş hem de aynı yağın başka kızartma için tekrar kullanılmasını sağlamış olursunuz.
• Balık ayıklamaya başlamadan önce, ellerinizi limon la ovarsanız, elinizde balık kokusu kalmadığını görürsünüz.
• Şeker parçalarını limon kabuğu ile ovarak yapacağınız sufle çok lezzetli olur.
• Pilavın suyuna birkaç damla limon katarsanız pilavınız bembeyaz olur.
• Çatlayan yumurtayı, haşlamadan önce limonla ovarsanız, yumurtanın içinin akmadığını görürüsünüz.
• Limon suyunu posasız olarak elde etmek için, bir ucundan öbürüne bir şiş ile delerek hafif sıkın.
• Yarısından kestiğiniz limon ile, otomobilinizin camlarını silerseniz buz tutmasını önlersiniz.


O gün çok güçlüydü. Ele geçirmek istediği şey uğruna savaşıyordu. Önce karşısına savaşçı Piğmeler çıktı. Ardından Prometheus’a bile zulmedebilmiş kartalı öldürmesi gerekti. “ Tamam” dediği anda bahçeye bekçilik yapan ejderha ile yüz yüze geldi. O nu da yenmeliydi ki…

-Bunca uğraşı veren Herkül’ün amacı neydi dersiniz.?

- Mitolojiye göre, dünyanın kıyısın da olduğuna inanılan bahçeye, niye Hesperus ile Atlas’ın kızları, efsanevi Hesperidesler bakmakla görevlendirilmişlerdi.?

- Birkaç yüzyıl önce aylarca süren uzun deniz yolculukların da gemicilerin karabasanı durumuna gelen İskorbit den korunmak için, İngiliz denizciler ne yiyerek, evlerine sağ salim dönmeyi başardılar.?

- Aynı denizciler yolları üzerin de ki adalara, yaprakları açık yeşil, büyükçe ve sivri uçlu, güzel kokulu ve bir kaçı bir arada ve aralıklı olarak açan çiçeklere sahip, beş metreye kadar uzayan ağaçları niye dikiyorlardı.?

- Hepsinin yanıtı tek kelime: Citrus . Sedefotugiller familyasından. Turunçgillerin bir cinsi. Kısacası o bizim bildiğimiz Limon.

- Anavatanı.? Aday çok! Malezya, Burma, Japonya, Çin.

-Oysa İndüs nehri deltasın da bulunan bir küpe gerçeği işaret ediyor. MÖ 2000 yılına ait ve bir limon biçimin de. Ötekilerin iddialarına karşın limon, Kuzey Hindistan dan yola çıkmıştır. Çin’de limon’a değer verilmiş, 12’nci yüzyıl da armağan olarak sunulan, iki şişe limon suyu imparatoru fazlasıyla hoşnut etmiştir.

- Limon, büyük olasılıkla Mezopotamya, Kuzey Afrika, Akdeniz, Kıbrıs rotasını izleyerek yayılmıştır. Avrupa’ya Sicilya kıyılarından çıkmıştır. 12’nci yüzyılın sonlarına yaklaşıldığın da, Kuzey Avrupa’nın limon ile tanışmasına Haçlılar neden olmuştur. Bunu izleyen bir yüzyıl sonra ithaline gidilmiştir.

- Diyetisyenler tarafından oluşturulan listeler de, özel bir yeri vardır limonun. Tat, kalori ve vitamin olarak öteki meyvelerden farklılık gösterir. Örneğin, 100 gram’ında, 43 kalori, 30-60 mg. Kalsiyum, 10 mg. C vitamini, demir ve bakır vardır. Limon da sodyuma çok az rastlanırken, lipid ve protein hiç yoktur.

- Antiseptik ve bakteri yok edici özellik taşır. Diyet, kalp hastalıkları, gribal enfeksiyon ve çeşitli tedaviler de en uygun meyvelerden biridir. Ortaçağda bile, C vitamini eksikliğinden kaynaklanan diş eti şişmesinin önüne geçmek amacıyla kullanılabileceği biliniyordu.

- Uzun zaman önce taze limon kabuğundan, sıkma ve damıtma yoluyla elde edilen uçucu yağ, parfümcülükte kullanılmaya başlandı. Aynı yağdan ( esans ) çeşitli içlilerin yapımında da yararlanıldı.

- Ancak şunu da belirtmeden geçmeyelim. Yaygın olarak bilinenin aksine, C vitamini içeren meyve sebzeler arasın da, limon listenin ortaların da yer alıyor. Örneğin: 100 gramında 369 mg. C vitamini bulunan kırmızı biber, 172 mg. İle maydanoz, 128 mg. İle yeşil biber, 78 mg. İle karnabahar, hatta 59 mg. İle çilek dahi, 53 mg. C vitamini içeren limon’un üzerin de kalıyor.

- Bir yıl da yaklaşık 3000 meyve verebilen limon ağacı, kışları iklimi ılık Akdeniz toprakların da yetiştiriliyor. İtalya, İspanya, Türkiye, Mısır ve tabi ki anavatanı Hindistan.

- Buna karşın ABD, Meksika, Arjantin, Brezilya ve Çin de başlıca üretici ülkeler arasın da yer alıyor. Ağaç narin yapısıyla -1 derece sıcaklıkta donma tehlikesi ile karşı karşıya kalıyor. Öte yandan mevsim boyunca göreceği serinlikler kendisine özgü tatta meyve vermesini sağlıyor. Çok su istemesine karşın. Limon ağacı sürekli yağmurdan hoşlanmıyor.

- Toplanırken limon kabukları zedelenmeye çok elverişli olduklarından, çoğu kez eldiven kullanılır. Satış öncesi depolar da bekletilirken sertleşip olgunlaşıyor. Yeşilken toplanmıyorlar ve de dalın da olgunlaşmaları beklenirse, o özel asit oranları şaşabiliyor.

- Limon önceleri et yemeklerine, özellikle tavuğa eşlik etti, çeşitli salataların vazgeçilmez maddesi oldu. Sonradan tatlıların yapılma evrelerin de önemli roller üstlendi. Limon kabuğu toz şeker ile dövülüp, üzerine limon suyu döküldükten sonra bu karışım su ile inceltildi ve Limonata sıcak yaz günlerinin ferahlık veren içeceği olarak çek sevildi.

- Limon asitli bir meyve olmasına karşın, organizmaya yararlı ve sinirleri yatıştırıcı özelliğe sahip, vücut’a gerekli alkalini, bazik-asit dengesini sağlıyor. Sabahları mide de ki yanma hissini azaltıyor, aç karnına az suya limonun suyunu katarak içmek mineral ve vitamin takviyesi yapıyor, toksinleri yok ediyor.

- Son zamanlar da, limon kabuğun da bulunan bir maddenin, tümörleri etkisiz duruma getirmesi üzerinde çalışmalar sürdürüldüğüne ilişkin haberler göze çarpıyor. Bir cins hidrokarbür olan ‘ polifenol’ adı verilen bu maddeden, vücudu zehirlerden arındıracak, toksin ve kanserojen maddeleri yok edecek bir enzim deposu oluşturmak için yararlanılmaya çalışıyor.

- Ne dersiniz. Herkül’ün boşuna değilmiş galiba.

Kaynak: ÇUDEF.